Νέες Εκδόσεις

Ξένη λογοτεχνία

Το κόκκινο και το μαύρο

Σταντάλ

Ο Ζυλιέν Σορέλ, γιος ενός ξυλουργού σε μια μικρή επαρ-χιακή πόλη της Γαλλίας την εποχή της Παλινόρθωσης, μαθητής ενός παλιού πολεμιστή του Ναπολέοντα αλλά και του τοπικού εφημέριου, ένας έξυπνος, ημιμαθής, ρομαντικός νεαρός γεμάτος φιλοδοξίες, προσπαθεί να ξεφύγει από τις ρίζες του και να ανέλθει, φεύγει για το Παρίσι, ερωτεύεται χωρίς να το καταλάβει, μάχεται και ηπάται. Το Κόκκινο και το μαύρο, το κατεξοχήν μυθιστόρημα του 19ου αιώνα, είναι το προγραμματικό κείμενο της κοινωνικής κινητικότητας: ο Ζυλιέν εργάτης, μαθη-τευόμενος ιερέας, παιδαγωγός, γραμματέας, κοσμικός, διπλωμάτης, κατάσκοπος, ευγενής, υπαξιωματικός, εγκλη-ματίας και θανατοποινίτης, θα μπορούσε να έχει γίνει ξυλέμπορος, ιερέας ή επαναστάτης, να έχει παντρευτεί την καμαριέρα της ερωμένης του, μια πάμπλουτη Ρωσίδα κληρονόμο ή μια νεαρή αριστοκράτισσα του Παρισιού. Ο Σταντάλ αποδίδει με την ανάλαφρη ειρωνεία του τις αδυναμίες και το διχασμό του ήρωά του, την ασταθή αυτοκατανόηση και την κωμωδία της εσωτερικής του ζωής, παίζοντας με τη γλώσσα της φιλοδοξίας και του έρωτα, και συμπυκνώνοντας προκαταβολικά την πορεία όλων των ηρώων του 19ου αιώνα.

 

22.00

Ξένη λογοτεχνία

Ένας αναρχικός

Τζόζεφ Κόνραντ

Ο ήρωας του Αναρχικού είναι σαν τους περισσότερους ήρωες του Conrad· σπαρακτικός, αν και αντι-ηρωικός, κινείται μεταξύ συγκατάβασης και αποδοχής της κατάστασής του, βαθιά υπαρξιακός, συγκρατημένος στις εκδηλώσεις, αλλά με εμφανή την αίσθηση του δικαίου. Η στωικότητά του συγκλονίζει καθώς συνοψίζει σε μια φράση τα δεινά του: «Il ne faut pas beaucoup pour perdre un home (δεν χρειάζονται πολλά για να χαθεί ένας άνθρωπος)», κάνοντας ταυτόχρονα με την αφήγησή του ένα γενικότερο σχόλιο για την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό, μέσα στο πλαίσιο ενός κόσμου κατακερματισμένου και χωρίς τη συνείδηση της ηθικής, ενώ εξερευνά την ανθρώπινη ψυχή καταδεικνύοντας την ικανότητα των ανθρώπων να επιδίδονται σε πράξεις απίστευτης σκληρότητας και απρόσμενης ευαισθησίας με την ίδια ευκολία. Επιπρόσθετα, αναγνωρίζουμε έναν ήρωα πέρα από εθνικά όρια, όπως και σε όλο το βιβλίο οι εθνικότητες και οι κουλτούρες τους είναι ασαφείς, ένα μοτίβο που λειτουργεί ως αποδοχή της παγκόσμιας ετερογένειας.

12.50

Λεονόρα Κάρινγκτον

Η ζωγράφος και συγγραφέας Λεονόρα Κάρινγκτον (1917-2011) μπορούσε να χειρίζεται με ιδιαίτερη μαεστρία το μακάβριο, να φτιάχνει υπέροχες εικόνες, να ασκεί αιχμηρή σάτιρα, να διακωμωδεί σκανδαλίζοντας και να καταφεύγει αβίαστα σε ταξίδια της φαντασίας.

Πουθενά δεν κατάφερε να μεταφέρει τόσο ευρηματικά όλο αυτό το ταμπεραμέντο και τη μαεστρία της όσο στις σύντομες ιστορίες που έγραφε σε όλη της τη ζωή.

Με μια εκπληκτική εναλλαγή στο στιλ, το ύφος, τη θεματολογία, ακόμα και στη γλώσσα (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά) αποτυπώνεται σ’ αυτά τα διηγήματα το ευφυές και ανεξέλεγκτο πνεύμα της μοναδικής αυτής γυναίκας. Ο Μπρετόν τα χαρακτήριζε ως την «επιτομή του μαύρου χιούμορ».

Είναι αλήθεια πως ό,τι είναι υπερβολικό για μας, για την Κάρινγκτον ήταν κανονικότητα. Και πώς αλλιώς, αφού το μόνο που ήθελε σαν μικρό κορίτσι ήταν να καταφέρει να περπατήσει λίγα εκατοστά πάνω απ’ το έδαφος:

Η ανά χείρας έκδοση ακολουθεί την τελευταία και πληρέστερη έκδοση των διηγημάτων της το 2017, εκατό χρόνια από τη γέννησή της.

 

15.90

Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ

Αναμένοντας την εσχάτη των ποινών, ένας κατάδικος, πασχίζει να συλλάβει τον κόσμο γύρω του, να βάλει τάξη στην ανθρώπινη εντροπία που τον βασανίζει. Κι ο κόσμος, διά των οικείων του, του δήμιου, και των δεσμοφυλάκων του, μοιάζει να του σκαρώνει μια μεγαλοπρεπή φάρσα: Αντί να τον τιμωρήσει, τον προσκαλεί να συνταχθεί με τους ανόμοιούς του και να συμφιλιωθεί με την τελετουργία του τέλους του. Καθώς η πλοκή εξελίσσεται, η ειρωνεία των ηρώων αλλά και του αφηγητή-συγγραφέα είναι τόσο συντριπτική που οτιδήποτε στιβαρό γκρεμίζεται, κάθε ανθρώπινο υλικό αποσυντίθεται, το σκηνικό και οι χαρακτήρες καταρρέουν μπροστά μας, οι ίδιες οι λέξεις εξεγείρονται. Η υποψία του πρωταγωνιστή ότι υπάρχει ένας εξωτερικός κόσμος αποδεικνύεται ψευδαίσθηση. Στην Πρόσκληση σε έναν αποκεφαλισμό ο Ναμπόκοφ χτίζει με χειρουργική περιγραφική ακρίβεια και απαράμιλλο ύφος μια κοινωνικοπολιτική αλληγορία που υπονομεύει ανηλεώς κάθε λογική, συναισθηματική, ηθική συνοχή, προσθέτοντας ακόμα ένα σπουδαίο έργο στη λογοτεχνική του κληρονομιά.

“Τότε ο Κιγκινάτος στάθηκε και, κοιτώντας γύρω του, λες και μόλις είχε προσγειωθεί σ’ αυτή την πέτρινη ερημιά, μάζεψε όλη του τη θέληση, φαντάστηκε τη ζωή του ολάκερη και επιχείρησε να ξεκαθαρίσει τη θέση του με τον ακριβέστερο τρόπο. Κατηγορούμενος για το χειρότερο των εγκλημάτων, τη γνωσιολογική νωθρότητα, τόσο εξαιρετικά ακατανόητη, που πρέπει να χρησιμοποιείς περιγραφές του τύπου: “μη διαπερατότητα”, “αδιαφάνεια”, “παρακώληση”· θανατική καταδίκη για έγκλημα· κλεισμένος στο φρούριο, εν αναμονή της άγνωστης, αλλά σύντομης, αλλά επικείμενης προθεσμίας αυτής της εκτέλεσης (την οποία την προαισθανόταν, σαν το τράβηγμα, το ξερίζωμα και τη σύνθλιψη κάποιου τερατώδους δοντιού, οπότε όλο του το σώμα ήταν το φλεγμαίνον ούλο και το κεφάλι ήταν αυτό το δόντι)· έτσι όπως έστεκε εκείνη τη στιγμή στον διάδρομο της φυλακής με την καρδιά να σβήνει, ακόμη ζωντανός, ακόμη ακέραιος, ακόμη Κιγκινάτος – ο Κιγκινάτος Κ. ένιωσε μια άγρια λαχτάρα για ελευθερία, για την πιο απλή, την πιο πραγματική, την πιο πραγματικά απτή ελευθερία?”

 

16.50

Ξένη λογοτεχνία

Τόκιο η επιστροφή

Ντέιβιντ Πις

Κάποιοι εξαφανίζονται…
Τόκιο, Ιούλιος του 1949. Ο πρόεδρος Σιμογιάμα, επικεφαλής των Εθνικών Σιδηροδρόμων Ιαπωνίας, εξαφανίζεται μόλις μία μέρα μετά την ανακοίνωση 30.000 απολύσεων. Ο Αμερικανός αστυνομικός ντετέκτιβ Χάρι Σουίνι αναλαμβάνει την έρευνα για τον αγνοούμενο.

Κάποιοι τρελαίνονται…
Οκτώβριος 1964. Το Τόκιο προετοιμάζεται πυρετωδώς να υποδεχτεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τα παγκόσμια φώτα της δημοσιότητας. Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Μουρότα Χιντέκι αναλαμβάνει μια υπόθεση που τον αναγκάζει να έρθει αντιμέτωπος με ένα έγκλημα από το οποίο κρυβόταν εδώ και δεκαπέντε χρόνια.

Κάποιοι και τα δύο…
Τέλη του 1988. Ενώ ο αυτοκράτορας Χιροχίτο πεθαίνει, ο Ντόναλντ Ράιχενμπαχ, ένας ηλικιωμένος Αμερικανός, πίνει μπίρες δίπλα στη λίμνη Σινόζαμπου στο Ουένο, βέβαιος ότι η οριστική λύση του μεγαλύτερου μυστηρίου της περιόδου Σόουα εξαρτάται από εκείνον.

 

21.50

Ξένη λογοτεχνία

Να πώς χάνεις μια γυναίκα

Τζούνο Ντίαζ

Το “Να πώς χάνεις μια γυναίκα” είναι ένα βιβλίο για την απιστία, αλλά κυρίως ένα βιβλίο για τη βασανιστική, ανέφικτη δύναμη της αγάπης – της επίμονης αγάπης, της παράνομης αγάπης, της αγάπης που σβήνει, της μητρικής αγάπης: Μια καταδικασμένη σχέση παραδέρνει σε μια παραλία του Αγίου Δομίνικου. Στη λάβρα του πλυσταριού ενός νοσοκομείου του Νιου Τζέρσυ, μια γυναίκα πλένει τα ρούχα του εραστή της και σκέφτεται τη σύζυγό του. Στη Βοστόνη, ένας άντρας αγοράζει για τον μοναχογιό του, καρπό του παράνομου έρωτά του, το πρώτο του ρόπαλο και γάντι του μπέιζμπολ. Στην καρδιά όλων αυτών των ιστοριών βρίσκεται ο ασυγκράτητος, ακαταμάχητος Γιούνιορ, ένας νεαρός ξεροκέφαλος που η λαχτάρα του για έρωτα συναγωνίζεται μόνο την απερισκεψία του – και οι εντυπωσιακές γυναίκες που αγαπάει και χάνει: η καλλιτέχνιδα Άλμα, η μεσήλικη δεσποινίδα Λόρα, η Μαγδαλένα που πιστεύει ότι όλοι οι Δομινικανοί είναι άπιστοι και ο έρωτας της ζωής του, που η πικρή απογοήτευσή της γίνεται τελικά δική του.

Με μια γραφή γεμάτη δύναμη και ενέργεια ζωής, πρωτότυπη, τρυφερή και αστεία, ο Τζούνο Ντίαζ, ένα από τα πιο λαμπρά φοβερά παιδιά της αμερικανικής λογοτεχνικής σκηνής σήμερα, ανατέμνει στο βιβλίο αυτό την απέραντη λαχτάρα και την αναπόφευκτη αδυναμία της ανθρώπινης καρδιάς. Μας υπενθυμίζει ότι το πάθος πάντα νικά την εμπειρία και ότι “ο χρόνος ζωής του έρωτα είναι το άπειρο”.

 

12.64

Ξένη λογοτεχνία

Θα κάψω το Παρίσι

Μπρούνο Γιασένσκι

Ο νεαρός Γάλλος εργάτης Πιερ βλέπει τη ζωή του να καταστρέφεται όταν ξαφνικά απολύεται από τη δουλειά του, η αγαπημένη του τον εγκαταλείπει και ο σπιτονοικοκύρης του τον πετάει έξω. Άστεγος, πεινασμένος και βυθισμένος στην απόγνωση, ο Πιερ περιπλανιέται στους δρόμους του Παρισιού πασχίζοντας να επιβιώσει στον σκληρό και αδυσώπητο κόσμο που εκτείνεται πίσω από τα λαμπερά φώτα και τα ακριβά καταστήματα των πλουσίων. Όταν ένας φίλος του τον ξεναγεί στο Ινστιτούτο Παστέρ, ο Πιερ αποφασίζει να κλέψει δύο δοκιμαστικούς σωλήνες που περιέχουν πανούκλα. Η απελπισία και η απύθμενη οργή για ένα σύστημα που τον καταδίκασε στο περιθώριο τον ωθούν, την παραμονή των εορτασμών για την επέτειο της Γαλλικής Επανάστασης, να αδειάσει τους σωλήνες στη δεξαμενή που τροφοδοτεί το Παρίσι με νερό. Η πόλη μολύνεται, ο ιός εξαπλώνεται, οι νεκροί πληθαίνουν και ένας ανηλεής αγώνας για επιβίωση ξεκινά. Το μίσος και η βία διαποτίζουν τα πάντα, η εκλεγμένη εξουσία καταρρέει και το κοσμοπολίτικο Παρίσι χωρίζεται σε ζώνες όπου, μεταξύ άλλων, κυριαρχούν Κινέζοι κομμουνιστές, φιλοσοβιετικοί Γάλλοι, Αγγλοαμερικάνοι καπιταλιστές, θεοσεβούμενοι Εβραίοι και φιλομοναρχικοί Ρώσοι. Η πόλη παραδίδεται στις καταστροφικές φλόγες μιας πρωτοφανούς εξέγερσης. Τα όσα ακολουθούν είναι ικανά να αλλάξουν τη ροή της Ιστορίας.

18.79

Γκουρμπετελλί Ερσόζ

Από παλιά τα βουνά ήταν μέσα στην καρδιά μου, αλλά κατάλαβα ότι πόλεμος σημαίνει να κεντήσω την καρδιά μου στα βουνά.

Δεν μπορεί να υπάρξει πόλεμος χωρίς το φόβο.

Ο πόλεμος δεν είναι ζωή στον κήπο με τα ρόδα, αλλά προσπάθεια συνέχισης της ζωής μέσα στην πυρίτιδα και στο αίμα”.

Tο ΚΕΝΤΗΣΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΜΟΥ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ. Ημερολόγιο μιας Κούρδισσας αντάρτισσας, 1995-1997 της Γκουρμπετελλί Ερσόζ είναι ένα χρονικό του αγώνα για ανεξάρτητο Κουρδιστάν και ταυτόχρονα μια επιτόπια μαρτυρία ως απάντηση στην παραπληροφόρηση του κράτους της Τουρκίας και των συμμάχων του.

Η Γκουρμπέτ, η Ξενιτοπούλα, αφηγείται μάχες, γράφει ποιήματα, αποδύεται σε στοχασμούς και αυτοκριτική. Το γράψιμο του ημερολογίου είναι για εκείνη, αφενός, πράξη πολιτική και προσωπική, που της επέτρεψε την ακατέργαστη καταγραφή των γεγονότων μιας ιστορίας που δεν θα δημοσιευθεί ποτέ επίσημα, και, αφετέρου, ευκαιρία να εκφράσει τα όνειρά της, τις πεποιθήσεις της, να διατυπώσει τις αναλύσεις και τις αμφιβολίες της.

Το Ημερολόγιο της Γκουρμπέτ μας δίνει επίσης τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τη διαμόρφωση μιας μαχήτριας, να διαπιστώσουμε και να εξερευνήσουμε τα παρακείμενα και τις αντιφάσεις του ένοπλου αγώνα, και, κυρίως, να συντροφέψουμε τις αντάρτισσες γυναίκες και να σφυρηλατήσουμε το ρόλο τους σε ένα τέτοιο πλαίσιο.

Η κατασκευή ενός αρχείου μνήμης in situ μας είναι απαραίτητη στο να χαρτογραφούμε και να συνοδεύουμε τους πολιτικούς αγώνες.

21.00

Ξένη λογοτεχνία

Μην κλαις, μπαμπά

Ρουμένα Μπουζαρόφσκα

Το “Μην κλαις, μπαμπά” αποτελείται από μικρές ιστορίες γυναικών διαφορετικών ηλικιών. Η Τίνα βιώνει την τραυματική εμπειρία της πρώτης επίσκεψης σε γυναικολόγο. Η Καίτη παρασύρεται από τη φίλη της και ξοδεύει σε ρούχα τις οικονομίες που κρατούσε για μια εξαγωγή φρονιμίτη. Κάποια νεαρή σύζυγος αναγκάζεται να συγκατοικήσει με την πεθερά της. Κάθε ιστορία είναι κι ένα μικρό δράμα που οδηγεί σε συναισθηματικά αδιέξοδα, εντάσεις και κατάρρευση οικογενειακών σχέσεων.

Η βραβευμένη Ρούμενα Μπουζάροφσκα (γενν. Βόρεια Μακεδονία, 1981) νιώθει τη γυναίκα, την αντίσταση και τη συντριβή της κάτω από την πίεση της «παρηκμασμένης» πατριαρχικής κοινωνίας. Στη σειρά Aldina κυκλοφορούν επίσης οι συλλογές διηγημάτων της “Ο άντρας μου” και “Δεν πάω πουθενά”.

15.00

Ξένη λογοτεχνία

Μια πληγή γεμάτη ψάρια

Λορένα Σαλασάρ Μάσο

Στο άχρονο τοπίο της κολομβιανής ζούγκλας, μια μητέρα κι ένα παιδί διαπλέουν τον ποταμό Aτράτο. Η μητέρα είναι λευκή, το παιδί, μαύρο. Σκοπός του ταξιδιού τους, η συνάντηση με τη βιολογική μητέρα που το εγκατέλειψε. Στο κανό ταξιδεύουν μαζί τους ιστορίες για τον ποταμό και τις γυναίκες του, εικόνες υπνωτιστικής ομορφιάς, αλλά και σκηνές φριχτής βίας που μας ακινητοποιούν σε ένα προγλωσσικό στάδιο λυγμών και κραυγών. Σαν αντιστάθμισμα στη βία που σβήνει τα πάντα, το παιδί κάνει όλη την ώρα ερωτήσεις και η αφηγήτρια, για να τις απαντήσει, πρέπει ν’ ανακαλύψει τον κόσμο απ’ την αρχή. Σε μια αφήγηση βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, η σχέση μάνας-παιδιού μετατρέπεται στον τόπο όπου ξαναγεννιέται η γλώσσα, ονειρική, αληθινή, άσπιλη από τη φτώχεια, την εγκατάλειψη και τον τρόμο που ταξιδεύουν πλάι τους.

14.00

Ινάζο Νιτόμπε

«Το Μπουσίντο είναι ο κώδικας ηθικών αρχών που διδάσκονταν και έπρεπε να τηρούν οι ιππότες (“σαμουράι”). Δεν πρόκειται για γραπτούς κανόνες. Στην καλύτερη περίπτωση περιλαμβάνει κάποια αποφθέγματα που διαδόθηκαν προφορικά από γενιά σε γενιά ή προήλθαν από την πένα κάποιου γνωστού πολεμιστή ή σοφού. Συνήθως είναι ένας κώδικας άγραφος και άφατος, που όμως θεωρείται απαράβατος σαν συμβόλαιο, νόμος γραμμένος στις σάρκινες πλάκες της καρδιάς… Ενδεχομένως κατέχει την ίδια θέση στην ιστορία της ηθικής με το Σύνταγμα της Αγγλίας στην ιστορία της πολιτικής».

Θάρρος, εντιμότητα, ευγένεια, αφοσίωση, αίσθηση του καθήκοντος: ο κώδικας αξιών των σαμουράι πολεμιστών έφτασε με το πέρασμα των αιώνων να χαρακτηρίσει την κουλτούρα ολόκληρου του ιαπωνικού λαού. Και ο Ινάζο Νιτόμπε, ένας από τους σημαντικότερους πρεσβευτές του ιαπωνικού πολιτισμού, αναλαμβάνει στις αρχές του 20ού αιώνα να συστήσει την ψυχή της Ιαπωνίας, όπως χαρακτηρίζει το Μπουσίντο, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

9.90

Ξένη λογοτεχνία

Το σημάδι στον τοίχο

Βιρτζίνια Γουλφ

“Το σημάδι στον τοίχο” είναι το πρώτο δημοσιευμένο διήγημα της Βιρτζίνια Γουλφ – αν και βέβαια δεν πρόκειται ακριβώς για διήγημα: καθισμένη μπροστά στο τζάκι, η αφηγήτρια απορροφάται πρόθυμα από ένα μικρό μαύρο σημάδι πάνω στον τοίχο, που η αινιγματικότητά του γίνεται το έναυσμα για να ξεδιπλωθεί ένας βαθύς εσωτερικός μονόλογος χωρίς ορισμένη κατεύθυνση και προφανή σκοπό.

Οι παιδικές καταβολές, η ανεξαρτησία της σκέψης, η φύση και η κοινωνία γίνονται εδώ οι μοχλοί που τροφοδοτούν την περίφημη «ροή της συνείδησης», δηλαδή το μέσο που η Βιρτζίνια Γουλφ τελειοποίησε ώστε πρώτα να απελευθερωθεί η ίδια και μαζί να προσφέρει άπλετα την αναγνωστική απόλαυση.

5.00

Ξένη λογοτεχνία

Οι λεπτομέρειες

Ία Γένμπεργκ

Μια γυναίκα καθηλωμένη στο κρεβάτι με υψηλό πυρετό διαβάζει ένα αγαπημένο της μυθιστόρημα. Η αφιέρωση στο βιβλίο από την πρώην σύντροφό της ζωντανεύει σελίδες από το παρελθόν και ανθρώπους που δεν μπορεί να ξεχάσει: την καλύτερή της φίλη, τον πατέρα των παιδιών της και τη βασανισμένη μητέρα της. Πόσο την έχουν σημαδέψει πρόσωπα που έχουν εξαφανιστεί από τη ζωή της; Μπορούμε τελικά να ανακαλύψουμε τον πραγματικό μας εαυτό μέσα από τις σχέσεις μας με τους άλλους; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Οι “Λεπτομέρειες” της Ία Γένμπεργκ (γενν. Στοκχόλμη 1967), μπεστ σέλερ σε πολλές χώρες, τιμήθηκε με το σουηδικό βραβείο August, συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα του Booker International 2024 και αναγνωρίστηκε ως ένα απ? τα «καλύτερα βιβλία του 2023» (The New Yorker)

 

13.00

Κώστας Γαβρόγλου

Η Δίκη του Γαλιλαίου αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της επιστήμης αλλά και στη διανοητική ιστορία των νεότερων χρόνων. Στο βιβλίο αυτό ανασυγκροτείται το πλαίσιο στο οποίο διαδραματίζονται οι εξελίξεις που καταλήγουν στη Δίκη, μέσα από τις επιστημονικές, φιλοσοφικές, θεολογικές, πολιτικές και ιδεολογικές διαμάχες της εποχής, τον Τριακονταετή Πόλεμο και την ολοένα και πιο έντονη παρουσία των Ιησουιτών στην εκπαίδευση. Η ανασυγκρότηση του πλαισίου βασίστηκε στο αρχειακό υλικό του ίδιου του Γαλιλαίου, στα δημοσιευμένα και αδημοσίευτα έργα του, στα αρχεία της Ιεράς Εξέτασης, καθώς και στην αλληλογραφία μεταξύ των μελών ενός εκτεταμένου δικτύου συμμάχων αλλά και εχθρών του Γαλιλαίου. Σκιαγραφούνται επίσης οι σημαντικότερες εξελίξεις στη διάρκεια των 350 ετών από το τέλος της Δίκης, όταν πολλοί λόγιοι θέλησαν να υπερασπιστούν τον Γαλιλαίο, ενώ άλλοι θέλησαν να επιχειρηματολογήσουν πως η Εκκλησία έπραξε καλώς.

Το 1616 ο Γαλιλαίος είχε αποδεχτεί στους περιορισμούς των αποφάσεων της Ιεράς Εξέτασης. Όμως με το βιβλίο που γράφει το 1632 προσπαθεί να δοκιμάσει τα όρια αυτών των περιορισμών. Κι ακόμα, θεωρεί πως ο Πάπας -και χάριν της μακροχρόνιας σχέσης τους αμοιβαίου σεβασμού, πριν από την εκλογή του- δεν θα έφτανε στα άκρα παραπέμποντάς τον στην Ιερά Εξέταση. Ωστόσο, η απόλυτη εξουσία της Εκκλησίας απαιτούσε απόλυτη υπακοή· έτσι, ο Πάπας μετατράπηκε στον δριμύτερο κατήγορό του.

Στη “Δίκη του Γαλιλαίου” προβάλλεται η θέση ότι το πρόβλημα για την Καθολική Εκκλησία δεν ήταν τόσο η θεολογικά αιρετική άποψη περί κίνησης της Γης όσο το ότι μια νέα κοσμολογία θα οδηγούσε σε έναν νέο τρόπο θέασης της φύσης· και τότε ο αριστοτελισμός, που είχε ήδη δεχτεί πολλά πυρά, θα κατέρρεε, μαζί με το σύστημα ιδεών που στήριζε την τεράστια κοινωνική εξουσία φιλοσόφων και θεολόγων. Οι αστρονόμοι, οι μαθηματικοί και οι τεχνίτες θα άρχιζαν να παίζουν κυρίαρχο ρόλο, οι κοινωνικοί συσχετισμοί θα άλλαζαν. Αυτά ήθελε να αποφύγει η εκκλησιαστική εξουσία τον 17ο αιώνα, και οι παραδοσιακές ερμηνείες των Γραφών τής έδιναν το καλύτερο άλλοθι για να το πετύχει. Ο ανυπάκουος Γαλιλαίος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα σύμβολο ατίθασου πνεύματος που θα υπονόμευε τη διανοητική ηγεμονία της Εκκλησίας.

22.00

Δοκίμιο

Η φυλακή

Τάσος Θεοφίλου

Οι φυλακές είναι πάρκινγκ και γυμναστήριο για τους κρατούμενους και τις κρατούμενες, διευθυντήριο και σχολείο για το έγκλημα, ένοχο μυστικό για τη δικαιοσύνη και μαύρο κουτί για την κοινωνία των πολιτών. Το βιβλίο αυτό είναι γραμμένο από τον Τάσο Θεοφίλου, έναν άνθρωπο που έζησε μέσα στις ελληνικές φυλακές και βγαίνοντας δεν σταμάτησε να τις παρακολουθεί και να γράφει γι’ αυτές. Με άλλα λόγια, έναν άνθρωπο που τις έζησε διπλά, ως φυλακισμένος και ως παρατηρητής της καθημερινότητάς τους, μετατρέποντας την προσωπική του εμπειρία σε γλώσσα ικανή να σταθεί απέναντι στα στερεότυπα που παράγουν οι ειδήσεις, οι επιτροπές και οι σκηνοθέτες. Και είναι μια σύντομη κατάδυση στο τυφλό σημείο του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και των θεσμών του, εκεί όπου τα δικαιώματα ακυρώνονται από την ίδια την εφαρμογή τους.

8.80