Προβολή όλων των 3 αποτελεσμάτων

Επιστήμες

Maniac

Μπενχαμίν Λαμπατούτ

18.00

Έλεγαν πως αποτελούσε απόδειξη για την ύπαρξη εξωγήι­νης ζωής. Μεταμόρφωσε σχεδόν κάθε επιστημονικό κλάδο με τον οποίο κατα­πιάστηκε: τα μαθηματικά, τη φυσική, τα οικονομικά, τη βιολογία, την επιστήμη των υπολογιστών. Ο Τζων φον Νόυμαν ήταν, για πολλούς, η μεγαλύτερη ιδιοφυΐα του 20ού αιώνα.

Με τον MANIAC ―τον υπολογιστή που κατασκεύασε και ο οποίος αποτέλεσε το πρότυπο για όλους τους κατοπινούς υπολογιστές― ο φον Νόυμαν έθεσε δύο στόχους. Να φτιάξει ένα όπλο ικανό να καταστρέψει τη ζωή πάνω στη Γη. Και να εφεύρει ένα νέο είδος ζωής.

Ο πρώτος στόχος επιτεύχθηκε. Χάρη στους υπολογισμούς του MANIAC, το 1952 διεξήχθη με επιτυχία η πρώτη δοκιμή της βόμβας υδρογόνου, ενός τέρατος 1.000 φορές ισχυρότερου από τη βόμβα που έπεσε στη Χιροσίμα.

Η νέα ζωή που είχε οραματιστεί ο φον Νόυμαν θα ήταν τεχνητή και θα ήταν νοήμων. Θα μπορούσε να σκέφτεται, να μιλάει, να γράφει, θα μπορούσε να αναπαράγεται. Και να παίζει, σαν παιδί.

Για δεκαετίες οι ιδέες του φον Νόυμαν παρέμεναν θεωρητικές ασκήσεις στο χαρτί. Όχι πια.

Από τη διανοητική φρενίτιδα της Ευρώπης του Μεσοπολέμου μέχρι το Πρόγραμμα Μανχάτταν, και από το ψυχροπολεμικό δόγμα της Αμοιβαία Εξασφαλισμένης Καταστροφής έως την αναμέτρηση του Νοτιοκορεάτη γκραν μαιτρ Λη Σεντόλ με την τεχνητή νοημοσύνη του AlphaGo, το MANIAC μιλά για τους εφιάλτες που γεννήθηκαν μέσα από τα τρελά όνειρα της λογικής, διηγούμενο την ιστορία της νέας θεότητας που έπλασε ο άνθρωπος, και η οποία σήμερα απειλεί να τον αντικαταστήσει.

Ξένη λογοτεχνία

Ο λίθος της τρέλας

Μπενχαμίν Λαμπατούτ

9.90

Τα τερατουργήματα και τα θαύματα της επιστήμης και της τεχνολογίας μάς παραλύουν· παλεύουμε να κρατηθούμε στην επιφάνεια παρά τα βίαια κύματα που σπρώχνει ασταμάτητα κατά πάνω μας η κοινωνική οργή· οι πολιτικά και οικονομικά ισχυροί απαιτούν την υποταγή μας· οι εταιρείες που είχαν υποσχεθεί «να μην κάνουν ποτέ κακό» μάς κατα­σκοπεύουν και μας παρακολουθούν μ’ ένα σμήνος αλγο­ρίθμων. Κι εμείς τρέμουμε, όπως θα τρέμαμε αν βλέπαμε το κεφάλι ενός μυθολογικού πλάσματος να αναδύεται από τα νερά και να καταργεί τις κατη­γορίες της σκέψης μας, και λαχταρούμε την ασφάλεια του παρελθόν­τος. Αναγκαζόμαστε να στραφούμε προς τα μέσα μας, να κλείσουμε τα μάτια και να προσευχηθούμε να μας προσπεράσει το τέρας, να μη μας καταβροχθίσει το βλέμμα του, να μας αφήσει να τουρτουρίζουμε έντρομοι μες στην ασφάλεια του εσωτερικού μας κόσμου. Θα θέλαμε ―θα το θέλαμε όσο τίποτα― να διώξουμε το τέρας, να το ξαποστείλουμε πίσω στην κόλαση απ’ την οποία ξεπήδησε. Αλλά δεν το μπορούμε. 

Μπενχαμίν Λαμπατούτ

16.20

Η δημιουργία του ομορφότερου χρώματος που είδε ποτέ ο άνθρωπος οδηγεί σε ένα από τα φονικότερα δηλητήρια της ιστορίας.

Πάνω σε μια κάρτα γραμμένη στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Καρλ Σβάρτσιλντ στέλνει στον Αϊνστάιν τη λύση των εξισώ­σεων της γενικής σχετικότητας αποκαλύπτοντας το πιο σκοτεινό αντικείμενο που μπορεί να συλλάβει ο νους: τη μαύρη τρύπα.

Ο Αλεξάντερ Γκρότεντικ εγκαταλείπει τα μαθηματικά όταν πλησιάζει στην «καρδιά της καρδιάς» τους, έντρομος, σαν να έχει αντικρίσει μέσα τους το τέλος του κόσμου.

O Χάιζενμπεργκ κι ο Σραίντινγκερ συγκρούονται για την πατρό­τητα της κβαντομηχανικής θεωρίας, η οποία εξηγεί τέλεια τη συμπεριφορά της ύλης αλλά αναιρεί όλα όσα αντιλαμβανόμαστε ως πραγματικότητα.

Σε αυτό το υβριδικό βιβλίο, ο Μπενχαμίν Λαμπατούτ κάνει την επιστήμη λογοτεχνία. Συνυφαίνοντας το δοκίμιο με τη μυθοπλασία και τη βιο­γραφία με τη φαντασία, ο Λαμπατούτ αναδεικνύει την απειλητική σκιά που σέρνεται πίσω από το φως της επιστημονικής γνώσης.