Σταύρος Λυγερός
Το νέο βιβλίο του Σταύρου Λυγερού «Οι αθέατες όψεις του πολέμου στην Ουκρανία» εκδίδεται πριν τερματιστεί ο πόλεμος, αλλά μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για μία συνθήκη ειρήνης. Η ζυγαριά στα πεδία των μαχών, άλλωστε, έχει γείρει. Το φινάλε λείπει, αλλά οι βασικές συνιστώσες του πολέμου αναλύονται διεξοδικά στο ανά χείρας βιβλίο. Ο τίτλος δεν είναι παραπλανητικός. Ακόμα και οι προσεκτικοί αναγνώστες της ειδησεογραφίας αγνοούν πολλά κρίσιμα –για την κατανόηση του πολέμου– γεγονότα που έμειναν στο σκοτάδι ή πέρασαν στα “ψιλά” και τα οποία αποκαλύπτονται στο βιβλίο.
Στόχος του έμπειρου πολιτικού αναλυτή και συγγραφέα είναι να δώσει μία σφαιρική εικόνα και ανάλυση ενός πολέμου που μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η πολυαίμακτη σύρραξη είναι τοπική, αλλά ο –με την ευρύτερη έννοια– πόλεμος είναι παγκόσμιος. Το ίδιο και οι συνέπειές του. Εξού και ο ιδιότυπος υπότιτλος: Η γεωπολιτική – Οι μάχες – Η προπαγάνδα – Η γεωοικονομία – Η διπλωματία Τραμπ – Ο ρόλος της Ευρώπης – Κίνα και BRICS+.
Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο σε πέντε ενότητες: Η πρώτη με τίτλο “Τα πριν της εισβολής”. Η δεύτερη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Μπάιντεν”. Η τρίτη με τίτλο “Η ιδεολογική πτυχή του πολέμου” εστιάζει στον πόλεμο της προπαγάνδας και στον διαφορετικό τρόπο που η Ρωσία βλέπει πλέον τον εαυτό της. Η τέταρτη με τίτλο “Η γεωοικονομία του πολέμου” ασχολείται με τον οικονομικό πόλεμο και ειδικά με την ενεργειακή πτυχή του. Τέλος, η πέμπτη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Τραμπ” εστιάζει στη στροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και στη διπλωματική δυναμική που αυτή πυροδότησε για τον τερματισμό του πολέμου.
Πέρσιβαλ Έβερετ
Ποταμός Μισισιπής, 1861. Όταν ο σκλάβος Τζιμ μαθαίνει ότι το αφεντικό του πρόκειται να τον πουλήσει σ’ έναν άγνωστο στη Νέα Ορλεάνη, χωρίζοντάς τον για πάντα από τη γυναίκα και την κόρη του, καταφεύγει στο κοντινό Νησί του Τζάκσον μέχρι να καταστρώσει ένα σχέδιο διαφυγής. Στο μεταξύ, ο Χάκλμπερι Φιν έχει σκηνοθετήσει τον θάνατό του, προκειμένου να ξεφύγει από τον βίαιο πατέρα του που μόλις επέστρεψε στην πόλη. Έτσι ξεκινάει για τους δυο τους ένα επικίνδυνο ταξίδι με σχεδία στον Μισισιπή, με προορισμό την ελευθερία. Καθώς ο Τζιμ και ο Χακ πλέουν σε νερά γεμάτα θανάσιμες παγίδες, κάθε στροφή του ποταμού μπορεί να κρύβει πίσω της την πολυπόθητη σωτηρία ή ένα οδυνηρό τέλος.
Με τις φήμες του πολέμου να εξαπλώνονται, ο Τζιμ καλείται να αντιμετωπίσει το προσωπικό του άχθος: την οικογένεια που πρέπει να προστατέψει πάση θυσία και το συνεχές ψέμα που βιώνει. Και μαζί, το αταίριαστο ζευγάρι οφείλει να αντικρίσει κατάματα την πιο επικίνδυνη οδύσσεια…
Μέσα από τις σκιές που κουβαλάει το ατίθασο, σκανταλιάρικο πνεύμα του Χακ Φιν, αναδύεται ο Τζιμ για να διεκδικήσει την ίδια του τη φωνή, αψηφώντας τους κανόνες που τον έχουν εξοστρακίσει στο περιθώριο.
Πλημμυρισμένο από το διεγερτικό χιούμορ και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις που ανέδειξαν τον Έβερετ σε λογοτεχνικό είδωλο και έναν από τους πλέον αναγνωρισμένους συγγραφείς της εποχής μας, το μυθιστόρημα JAMES είναι προορισμένο να γίνει ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής λογοτεχνίας του εικοστού πρώτου αιώνα.
Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν
Ένας τόπος για να επιστρέφεις είναι ο τίτλος της ιστορίας ζωής του Τζεντ Τιούκσμπουρι, όπως την αφηγείται ο ίδιος, έχοντας φτάσει στη μέση ηλικία και έχοντας πια συμφιλιωθεί με τον εαυτό του και με το περιβάλλον του. Την αφηγείται με μια γλώσσα ολοζώντανη που κινείται από το ποιητικό μέχρι το ωμό και το άσεμνο, με ελεγχόμενη συγκίνηση και καυστικό χιούμορ, αρχίζοντας από τα παιδικά του χρόνια σε μια άχρωμη αγροτική περιοχή της Αλαμπάμα και φτάνοντας μέχρι την επίτευξη των στόχων του: να γίνει ένα διακεκριμένος καθηγητής φιλολογίας που θα κατέχει πλήρως και σε βάθος το αντικείμενό του.
Ο Τζεντ γεννιέται στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στα εννιά του χρόνια χάνει τον μέθυσο και ακαμάτη πατέρα του σ’ ένα δυστύχημα που αγγίζει τα όρια του κωμικού. Η πανέξυπνη, υπερδραστήρια και πρακτική μητέρα του σπεύδει να μετοικήσει και να στήσει μια καινούργια ζωή για τον εαυτό της και το αγόρι της. Η ζωή τους κυλάει ομαλά μέσα στις δυσκολίες της και, όταν πια ο Τζεντ τελειώνει το σχολείο, η μητέρα του μία μόνο συμβουλή τού δίνει: «Να παίρνεις ό,τι είναι να πάρεις και μετά να τραβάς παρακάτω. Μη σταματάς πουθενά».
Ο Τζεντ συνεχίζει ακάθεκτος και διαπρέπει στους τομείς της κλασικής και μεσαιωνικής φιλολογίας, παρότι μεσολαβεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και βρίσκεται για ένα διάστημα να πολεμάει στο πλευρό των Ιταλών Παρτιζάνων. Με την επιστροφή του στον τόπο του, ξαναγυρίζει στο πανεπιστήμιο και παντρεύεται. Όμως η γυναίκα του πεθαίνει λίγο καιρό μετά τον γάμο τους. Ακολουθεί μια θυελλώδης σχέση με μια παλιά του γνώριμη, η οποία σφραγίζει όλο το μυθιστόρημα. Μετά το τέλος αυτής της σχέσης, της συναρπαστικής και ολέθριας, ο Τζεντ θα ξαναπαντρευτεί, θα αποκτήσει έναν γιο, και θα χωρίσει. Και τότε θα έρθει πια η ώρα να κάνει τον απολογισμό του με μάτι κοφτερό και με ανελέητο χιούμορ, σφυροκοπώντας και κατανοώντας, ίσως και δίνοντας άφεση στον εαυτό του.
Όλα αυτά, με φόντο μια Αμερική που σπεύδει να περάσει στη φάση της ευημερίας, τόσο μετά τον Α΄ όσο και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διότι στο παρασκήνιο των μυθιστορημάτων του Γουόρεν υπάρχει πάντα η Ιστορία. Ενίοτε και στο προσκήνιο.
Το Ένας τόπος για να επιστρέφεις είναι το τελευταίο μυθιστόρημα που έγραψε ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν και ένα από τα τρία καλύτερά του, όπως ο ίδιος πίστευε.
Με αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας μάς προσφέρει τρία κλειδιά που μας επιτρέπουν να προσπελάσουμε το συγγραφικό του σύμπαν: τον έρωτα, στη πιο σπαρακτική του διάσταση, την περιπέτεια, με τη μεσαιωνική έννοια της αναζήτησης ενός Γκράαλ, και τον Αμερικανικό Νότο, ως μια διαλεκτική σχέση μεταξύ του ανήκειν και της απάρνησης.
—
Ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν γεννήθηκε στο Γκάθρι της Πολιτείας Κεντάκι των ΗΠΑ το 1905 και πέθανε στο Στράτον της Πολιτείας Βερμόντ το 1989.
Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και πανεπιστη-μιακός δάσκαλος, είναι ο μόνος Αμερικανός συγγραφέας που τιμήθηκε τόσο με το βραβείο Πούλιτζερ ποίησης (δύο φορές, το 1957 και το 1979) όσο και με το Πούλιτζερ μυθιστορήματος (για το Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά, το 1947). Είναι επίσης ο πρώτος που έλαβε, το 1986, τον τίτλο του Δαφνοστεφούς Ποιητή των ΗΠΑ. Βραβεύθηκε με το Εθνικό Βραβείο ποίησης των ΗΠΑ και τιμήθηκε με το Medal of Freedom από τον Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, καθώς επίσης και με το National Medal of Arts. Όπως έγραψαν οι New York Times, το πολυεπίπεδο ποιητικό και πεζογραφικό του έργο καθρεφτίζει με σύνθετο και περίπλοκο τρόπο την ανθρώπινη εμπειρία. Σταθερός στόχος του συγγραφέα είναι να διερευνήσει την έννοια της τιμής και της δικαιοσύνης, της αλήθειας και της ελευθερίας, της ευθύνης και της ενοχής.