Επιστήμες
Τι συμβαίνει άραγε σ’ ένα ρολόι, σ’ ένα βιβλίο, σ’ ένα οποιοδήποτε αντικείμενο θαμμένο για ένα διάστημα στη γη; Ποια ακραία τεχνάσματα μπορεί να επινοήσει ένα δέντρο προκειμένου να πολλαπλασιαστεί; Τι μπορεί να νιώθει ένας σκύλος που χάνει τον αφέντη του ή μια καρέκλα που στέκεται στο ίδιο σημείο για χρόνια; Μα πιο ανεξιχνίαστος απ’ όλα δεν είναι ο μηχανισμός της ανθρώπινης ψυχής;
Πατώντας το όριο φανταστικού και πραγματικού, ξεκλειδώνοντας το αθέατο και τέμνοντας ακόμα και την πιο ασήμαντη επιφάνεια ο Χατζηγιαννίδης μας παρέχει ελευθερία κινήσεων και άπλα στη φαντασία. Ο τίτλος έχει χροιά ειρωνική, οι έντεκα ιστορίες του μόνο «φυσικές» δεν είναι, ψαχουλεύουν όμως μέσα στη φύση κάτι που δεν μετριέται και δεν κανονίζεται αλλά μπορεί να εμφανιστεί εξίσου ισχυρό στα φυτά, στα ζώα, στα «άψυχα», και, οπωσδήποτε, στους ανθρώπους. Μπορεί αυτό να είναι η δύναμη της βούλησης, η εκδίκηση, η εχθρική διάθεση που μεταβάλλεται σε στοργή, οι φυσικοί νόμοι, οι ηθικοί νόμοι, ο σεβασμός στο χνάρι που αφήνει ο χρόνος, οι συμμαχίες της ανάγκης, η ρίζα της ηδονής ή της αγάπης.
Στις Φυσικές Ιστορίες, τώρα, η στιλπνή και ευκίνητη γραφή, η πυκνότητα των καταστάσεων και το απερίμεντο – το απροσδόκητο – που καιροφυλακτεί σε κάθε γωνιά της αφήγησης, έδωσαν την έμπνευση για τις εικόνες που στολίζουν τα διηγήματα. Η εικονογράφηση της Ευφροσύνης Δοξιάδη μεταγγίζει όλη την εμπειρία της κλασικής εικονογράφησης βιβλίων με χαρακτικά ή σχέδια σε μια φρέσκια, σύγχρονη αντίληψη του κόσμου, που έχει πολλά ακόμα να μας φανερώσει.
Η πρώτη, μετά από 107 χρόνια, έμμετρη μετάφραση του έργου της κλασικής γραμματείας (57 π.χ.) που επηρέασε τους μεγαλύτερους στοχαστές και επιστήμονες όλων των εποχών και τομείς όπως της θεολογίας, της βιολογίας, της σύγχρονης φυσικής, της υπαρξιακής και ηθικής φιλοσοφίας.
Η θέση του ανθρώπου απέναντι στο σύμπαν που δεν δημιουργήθηκε ούτε κυβερνάται από θεούς.
Μια θεωρία για την εξέλιξη των ειδών που προαναγγέλλει τον Δαρβίνο, μια θεολογία που ιχνογραφεί την Περί Θεού αυταπάτη του Ντόκινς και εορτάζει τη θνητότητά της ψυχής, ένα σύμπαν κατάστικτο από άπειρους κόσμους που γεννιούνται και πεθαίνουν, μια προτροπή για σεξ χωρίς ρομαντικές προσμείξεις, ένας Οδηγός Ευτυχίας που δεν καταδέχεται μεταφυσικές παρηγοριές. Η ποιητική εκδοχή του χαμένου Περί Φύσεως του Επίκουρου, η οποία παρέμεινε κρυμμένη στα υπόγεια ενός γερμανικού μοναστηριού και όταν ανακαλύφθηκε, το 1417, έγινε η πρώτη σπίθα της Αναγέννησης και επηρέασε προσωπικότητες όπως τον Βιργίλιο, τον Οβίδιο, τον Κικέρωνα, τον Μποτιτσέλι, τον Γαλιλαίο, τον Βολταίρο, τον Δαρβίνο, τον Μακιαβέλι, τον Τόμας Τζέφερσον, τον Αϊνστάιν και άλλους πάρα πολλούς και σημαντικούς.
Η πρώτη σύγχρονη έμμετρη μετάφραση του έπους συνοδεύεται από εκτεταμένη μελέτη του Θεόδωρου Παπαγγελή η οποία χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Στο πρώτο παρουσιάζονται τα σημαντικότερα φιλοσοφικά ρεύματα των τελευταίων προχριστιανικών αιώνων, ο στωικισμός και ο επικουρισμός. Το δεύτερο αναφέρεται σε θέματα του λουκρήτειου έπους, όπως είναι τα άτομα, το σύμπαν, το ερωτικό πάθος, η θνητότητα της ψυχής, οι θεοί και η θρησκεία, οι απαρχές της ζωής και η εξέλιξη του πολιτισμού και των κοινωνιών. Το τρίτο κεφάλαιο αναδεικνύει την υποδοχή και επίδραση του έργου από τις πολεμικές ενστάσεις των πρώτων χριστιανών και την σχεδόν ολική εξαφάνισή του τον Μεσαίωνα, μέχρι την πολυσχιδή παρουσία του από την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό μέχρι τις νέες επιστημονικές θεωρίες του 21ου αιώνα.
Η έκδοση συμπληρώνεται με σημειώσεις και ευρετήριο ονομάτων.
Ο Αλεξάντερ φον Χούμπολτ (1769-1859) ήταν ο πιο φημισμένος επιστήμονας της εποχής του, ένας οραματιστής και πολυμαθής Γερμανός επιστήμονας, οι ανακαλύψεις του οποίου άλλαξαν για πάντα τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τον φυσικό κόσμο. Ανάμεσα στις επαναστατικές του ιδέες ήταν και μια ριζοσπαστική σύλληψη της φύσης ως μιας περίπλοκης και διασυνδεδεμένης παγκόσμιας δύναμης η οποία δεν υπάρχει μόνο για να την εκμεταλλεύεται η ανθρωπότητα. Στη Βόρεια Αμερική, το όνομα του Χούμπολτ συνεχίζει να δίνεται σε πόλεις, επαρχίες, πάρκα, κόλπους, βουνά, ποτάμια, ακόμη και σε βραβεία υποτροφιών. Όμως η κληρονομιά που μας άφησε έχει σχεδόν ξεχαστεί.
Σε αυτή την διαφωτιστική βιογραφία, ακολουθώντας τον Χούμπολτ στα συναρπαστικά του ταξίδια, η Άντρεα Βουλφ φέρνει την αξιοσημείωτη ζωή του Χούμπολτ: συναντάμε την πρόβλεψή του Χούμπολτ για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή‧ τις τολμηρές του αποστολές στις ψηλότερες κορυφές της Νότιας Αμερικής και τις μολυσμένες με άνθρακα στέπες της Σιβηρίας. Ακολουθώντας τον Χούμπολτ παρακολουθούμε τις σχέσεις του με εμβληματικές φιγούρες, συμπεριλαμβανομένων των Σιμόν Μπολίβαρ και Τόμας Τζέφερσον‧ και το βαθύ αντίκτυπο που είχαν τα γραπτά του σε διανοητές όπως ο Δαρβίνος, ο Γουόρντσγουορθ, ο Γκαίτε, ο Μιούιρ, ο Θόρω και πολλοί άλλοι. Έξοχα γραμμένο, το ‘Η Επινόηση της Φύσης’ αποκαλύπτει τους αναρίθμητους τρόπους με τους οποίους οι ιδέες του Χούμπολτ έθεσαν τα θεμέλια της σύγχρονης οικολογίας – και μας θυμίζει γιατί είναι προφητικές και κρίσιμες όσο ποτέ πριν στην ιστορία της ανθρωπότητας
Επιστήμες
Στοργικό σαν σκιουράκι, πιστό σαν κοράκι, συµπονετικό σαν δασοποντικός, θλιµµένο σαν ελαφίνα – µπορούν τα ζώα να έχουν τέτοια συναισθήµατα; Μήπως µια τόσο πολύπλευρη συναισθηµατική ζωή δεν είναι αποκλειστικό προνόµιο του ανθρώπου; Με βάση τις πιο πρόσφατες επιστηµονικές έρευνες, συνοδευό-µενες από προσωπικές παρατηρήσεις και εµπειρίες, ο παθιασµένος δασολόγος Peter Wohlleben αποκαλύπτει βαθιές πτυχές ενός κόσµου που δεν έχει ερευνηθεί ακόµα: τους περίπλοκους τρόπους συµπεριφοράς των ζώων του δάσους και του αγροκτήµατος, τη συναισθηµατική και συνειδητή τους ζωή. Και καταλαβαίνουµε ότι τα ζώα είναι πολύ πιο κοντά µας απ’ ό,τι φανταζόµασταν.
Επιστήμες
Το δάσος είναι αγαπηµένος προορισµός για πολλούς ανθρώπους. Αποτελεί συνώνυµο της γαλήνης και της παρθένας φύσης. H Mυστική ζωή των δέντρων ρίχνει φως στην πυκνή βλάστηση του δάσους και εµβαθύνει εντυπωσιακά σε ένα µυστηριώδες σύµπαν…
Στο δάσος συµβαίνουν εκπληκτικά πράγµατα: Τα δέντρα επικοινωνούν µεταξύ τους. Δε µεγαλώνουν µόνο στοργικά τα µικρά τους, αλλά επίσης φροντίζουν τους ηλικιωµένους και άρρωστους γείτονές τους. Απίστευτο; Κι όµως αληθινό! Ο διακεκριµένος δασολόγος Peter Wohlleben εµβαθύνει στην κρυφή ζωή των δέντρων και µας παρουσιάζει µια εντελώς καινούρια θεώρηση του δάσους – φέρνοντας έτσι στο φως εκπληκτικά στοιχεία. Τ
α δέντρα έχουν µνήµη, ανταλλάσσουν µηνύµατα, αισθάνονται πόνο, παθαίνουν εγκαύµατα από τον ήλιο και κάνουν ρυτίδες. Κάποια δέντρα, όπως οι βελανιδιές, επικοινωνούν µεταξύ τους µε χηµικές αρωµατικές ουσίες. Όταν, για παράδειγµα, ένα δέντρο δεχτεί επίθεση από έντοµα, εκπέµπει αρωµατικές ουσίες και όλα τα δέντρα της ευρύτερης περιοχής που λαµβάνουν το µήνυµα αυτό οπλίζονται κατάλληλα…