«Ονομάζουμε κομμουνισμό την πραγματική κίνηση που καταργεί τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων». Ξεκινώντας από αυτή τη φράση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, ο Κωστής Καρπόζηλος πραγματεύεται την ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού του 20ού αιώνα, εστιάζοντας στην «πραγματική κίνηση» των ανθρώπων του και ανιχνεύοντας τις πολλαπλές του γεωγραφίες. Το αποτέλεσμα είναι μια συναρπαστική αφήγηση όπου πρωταγωνιστούν ταξιδιώτες της επανάστασης, εκπατρισμένοι διανοούμενοι, πρόσφυγες και μετανάστες, άνθρωποι που διασχίζουν τα συμβολικά και κυριολεκτικά όρια του έθνους. Η οθωμανική και ελληνική Θεσσαλονίκη, η Κωνσταντινούπολη, οι προσφυγικές πόλεις της Ελλάδας, η Μόσχα και οι ελληνόφωνες κοινότητες της Μαύρης Θάλασσας του Μεσοπολέμου, τα χαρακώματα του ισπανικού εμφυλίου, το Παρίσι του Λαϊκού Μετώπου, η Μέση Ανατολή στα χρόνια του πολέμου, το Βουκουρέστι και η Τασκένδη των πολιτικών προσφύγων, οι καπιταλιστικές μητροπόλεις στα χρόνια της δικτατορίας συνθέτουν μια διεθνική ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού. Και το νήμα που τα ενώνει είναι η αδιάκοπη κίνηση εκείνων που ένιωθαν ότι οι ταξικοί περιορισμοί και το καθεστώς της εκμετάλλευσης δεν ήταν η αυτονόητη συνθήκη της ύπαρξης, οι ζωές της επαναστατικής περιπλάνησης που δεν χωρούσαν σε μια εθνική επικράτεια.
Ξένη λογοτεχνία
Η πένα του Τόμας Λιγκότι, του δεξιοτέχνη του εσωτερικού τρόμου, περιπλανιέται γεμάτη λυρισμό σε σκιερά σοκάκια κάτω απ’ το φως των άστρων, σε έρημους νοσοκομειακούς διαδρόμους και θαλάμους, σε ρημαγμένες γειτονιές· κρυφοκοιτάζει τα θαυμαστά εμπορεύματα πίσω από σκονισμένες βιτρίνες, αργοσέρνεται σε βαλτώδεις υπονόμους που κρύβουν φρικώδεις βιολογικές αναζητήσεις· τρυπώνει σε σκελετωμένα κουφάρια κτηρίων γεμάτων μεγαλείο, που παγιδεύουν το βλέμμα των περαστικών για να τους δελεάσουν με φαντασμαγορικά δωμάτια, υπόγεια που κρύβονται κάτω από δερμάτινες καταπακτές, αραχνιασμένες σοφίτες, φεγγαροφώτιστους χώρους που σφύζουν με απειλή αλλά και σαγήνη.
«Θέλω να πω πως, όποτε έχω την ευκαιρία να διαβάσω τις λέξεις μιας σελίδας, οποιεσδήποτε λέξεις οποιασδήποτε σελίδας, με κάποιον τρόπο αναγνωρίζω πάντα τη φωνή που ακούω να λέει τις λέξεις αυτές στο μυαλό μου ως τη δική μου φωνή, ακόμη κι αν οι λέξεις είναι κάποιου άλλου. Ίσως είναι πιο ακριβές να πω πως όποτε διαβάζω τις λέξεις σε μια σελίδα, η φωνή στο μυαλό μου είναι η δική μου φωνή καθώς αυτή συγχωνεύεται με τις λέξεις που διαβάζω (ή διαλύεται μέσα σ’ αυτές). Αντιστρόφως, όταν τυχαίνει να γράφω λέξεις σε μια σελίδα, ακόμη και μια απλή σημείωση ή υπενθύμιση στη βιβλιοθήκη, η φωνή που ακούω να υπαγορεύει τις λέξεις αυτές δεν ακούγεται σαν τη δική μου φωνή – μέχρι βέβαια να διαβάσω τις λέξεις, οπότε κι όλα επιστρέφουν στην κανονικότητα.»
Ξένη λογοτεχνία
Σε εκείνους που τα έχουν όλα, δεν έχω δει ποτέ οικογένεια να πηγαίνει στη θάλασσα για να γιορτάσει μια πολιτική απόφαση, επειδή για κείνους η πολιτική δεν αλλάζει σχεδόν τίποτα. Το συνειδητοποίησα όταν πήγα να ζήσω στο Παρίσι, μακριά από σένα: οι κυρίαρχοι μπορούν να παραπονιούνται για μια αριστερή κυβέρνηση, μπορούν να παραπονιούνται για μια δεξιά κυβέρνηση, αλλά καμία κυβέρνηση δεν τους διαλύει ποτέ τα σωθικά, καμία κυβέρνηση δεν τους τσακίζει ποτέ τη μέση, καμία κυβέρνηση δεν τους κάνει ποτέ να πάνε στη θάλασσα. Η πολιτική δεν αλλάζει τη ζωή τους ή την αλλάζει ελάχιστα. Είναι παράξενο, εκείνοι ακριβώς ασκούν την πολιτική ενώ η πολιτική δεν έχει σχεδόν καμία επίδραση στη ζωή τους. Για τους κυρίαρχους η πολιτική είναι συνήθως ζήτημα αισθητικής : ένας τρόπος να σκέφτονται τον εαυτό τους, ένας τρόπος να βλέπουν τον κόσμο, να συγκροτούν το πρόσωπό τους. Για εμάς, ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου.
Δοκίμιο
Το μπλε δεν είναι ένα χρώμα, είναι ένα σύνολο αποχρώσεων, αντικειμένων, διαθέσεων, αναφορών, αναμνήσεων, συναισθημάτων. Η Μάγκι Νέλσον, ερωτευμένη με το μπλε, περιπλανιέται στη μελαγχολία, την απώλεια και τον πόθο διερευνώντας τη σύνδεση του χρώματος με το σώμα και το πνεύμα. Συνομιλώντας με τον Γκαίτε, τον Βιττγκενστάιν και τον Μπαρτ, γράφει ένα λυρικό δοκίμιο για τον έρωτα που τελειώνει, για το σώμα που υποφέρει και για την ομορφιά ως καταφύγιο στον καιρό της μοναξιάς και της θλίψης.
«Το να ερωτευτεί κανείς το μπλε μήπως σημαίνει λοιπόν ότι ερωτεύτηκε μια ενόχληση; Ή μήπως ενόχληση είναι ο ίδιος ο έρωτας; Και τι σόι τρέλα τέλος πάντων είναι να ερωτεύεσαι κάτι που είναι δομικά ανίκανο να σε ερωτευτεί κι αυτό;»
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Ένα καλοκαίρι στο χωριό που καταλήγει σε τραγωδία, μια βόλτα στο καινούργιο σουπερμάρκετ που τελειώνει σαν φάρσα, ένας έρωτας που δεν λέει να ξεχαστεί, ένας άλλος που ευτυχώς ξεχνιέται για πάντα, μια εξόρμηση για τα κάλαντα των Χριστουγέννων που μετατρέπεται σε μάθημα ταξικής αυτογνωσίας, η φωτογραφία μιας βάφτισης που αποκαλύπτει μια κρυμμένη ζωή. Η Χαρά Ρόμβη συλλέγει στοιχεία για την Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 και του ’90, δίνοντας φωνή σε έξι λαϊκά πρόσωπα και κοιτάζοντας με τρυφερότητα ένα απωθημένο, συλλογικό παρελθόν.
* Οι παραγγελίες θα αρχίσουν να παραδίδονται 10 Νοέμβρη.
Ξένη λογοτεχνία
Ο Μπίλλυ Μπαντ, ένας νεαρός ναύτης, στρατολογείται σε ένα αγγλικό πολεμικό πλοίο την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Εκεί μπλέκεται άθελά του στα δίχτυα ενός μοχθηρού οπλονόμου, που τον κατηγορεί ενώπιον του καπετάνιου για υποκίνηση ανταρσίας. Το τελευταίο έργο του Χέρμαν Μέλβιλ, η πνευματική του παρακαταθήκη, είναι μια ιστορία για τη μάχη του καλού με το κακό, για την αθωότητα και την αδικία, για την ομορφιά και τον πόθο· είναι συγχρόνως ένας βαθύς στοχασμός για την ελευθερία και την εξουσία, για την πολιτική και τη δικαιοσύνη, για την αποδοχή και την αντίσταση.
Ελληνική λογοτεχνία
Ανοιγοκλείνω τα μάτια ή δεν τα ανοιγοκλείνω; Νιώθω σίγουρα μια σύσπαση στο μάτι, ένα «τικ» χτυπάει επαναλαμβανόμενα στο βλέφαρο. Στο αριστερό μάτι, και ίσως είναι απλή διαταραχή του κυκλοφορικού. Πιθανώς ασήμαντη διαταραχή. Πιθανώς όχι ακριβώς ανεξήγητο ανοιγοκλείσιμο. Είμαι ακόμη σε κακή κατάσταση, είμαι κουρασμένος, εξαντλημένος, σε απόγνωση, νεκρός. Ξυπνάω; Γιατί; Είμαι τέτοιο ράκος που πρέπει αμέσως να ξανακοιμηθώ να μη βλέπω καθόλου γύρω μου. Με απασχολούσε άραγε κάτι προχθές; Πριν απ’ όλα αυτά είχα ζωή; Πριν συμβεί ό,τι συνέβη, γινόταν κάτι που αξίζει να θυμηθώ; Περιμένω κάτι από το παρελθόν; Περιμένω δηλαδή να θυμηθώ κάτι που ξεχνάω; Έχω παρελθόν; Πού χάθηκε ό,τι γινόταν πριν; Και μήπως λίγο πριν, θυμόμουν κάτι για πιο πριν; Μήπως κι από πριν δεν είχα ξεχάσει το πριν, αν υπήρχε κάτι εκεί; Τώρα ξυπνάω από λήθαργο. Κι όμως δεν μπορώ να βγω ακριβώς έξω από το λήθαργο, δεν θυμάμαι τι ήταν πριν από αυτόν, δεν θυμάμαι την αρχή του, μήπως δεν είναι λήθαργος λοιπόν αλλά κανονική κατάσταση.
Ξένη λογοτεχνία
Ο χιπστερισμός του 21ου αιώνα τα χωράει όλα: κάθε πολιτική άποψη και καλλιτεχνική έκφραση γίνεται μέρος ενός μενού από το οποίο επιλέγει κανείς για να δημιουργήσει την ατομική του ταυτότητα. Ωστόσο οι σύγχρονοι χίπστερ είναι επίσης η τελευταία παραλλαγή μιας παλιάς πολιτισμικής παράδοσης.
Τα θεμελιώδη στοιχεία του χιπ, τα ρούχα, η συμπεριφορά, η μουσική, η λογική του γνώστη, μας οδηγούν στην ιστορία της αποικιοκρατίας και του δουλεμπορίου. Οι χίπστερ, εμπροσθοφυλακή της αστικής και πολιτισμικής αποικιοκρατίας, είναι επίσης η αιχμή του δόρατος του εξευγενισμού, που διαγράφει τη μνήμη της διαφορετικότητας, καλύπτοντας το παρελθόν με τη μονοχρωμία της κουλ ομογενοποίησης.
Ο Γκρέγκορι Πιερρό, ανατρέχοντας στην ιστορία του φαινομένου, μας οδηγεί να το ξανασκεφτούμε, να το αντιστρέψουμε, να το αποδιαρθρώσουμε, και εντέλει να το αποαποικιοποιήσουμε.
Ξένη λογοτεχνία
Ο Ρόμπερτ Γκρέινιερ, εργάτης στην κατασκευή σιδηροδρόμων στην Αμερική των αρχών του 20ού αιώνα, ερωτεύεται την Γκλάντυς και απομονώνεται μαζί της σε μια ειδυλλιακή κοιλάδα, όπου θα γεννηθεί η κόρη τους. Μια πυρκαγιά θα στερήσει από τον Γκέινιερ αυτή τη χαραμάδα ευτυχίας σε μια ολόκληρη ζωή σκληρής χειρωνακτικής δουλειάς. Μέχρι το τέλος της ζωής του θα μείνει απομονωμένος μέσα στη φύση στο περιθώριο της Ιστορίας, σε μια Αμερική που μεταμορφώνεται ριζικά, καθώς μια ολόκληρη εποχή χάνεται για πάντα. Στην αριστουργηματική του νουβέλα, ο Τζόνσον με απλό, οξυδερκές και συγκινητικό ύφος κατορθώνει να συμπυκνώσει την ουσία ολόκληρης της ζωής ενός ανθρώπου, η οποία είχε ξεκινήσει με ένα δρομολόγιο του τραίνου που δεν μπορούσε να θυμηθεί, και τελείωσε την ώρα που καθόταν και περίμενε έξω από ένα τραίνο μέσα στο οποίο βρισκόταν ο Έλβις Πρίσλεϋ.
Ξένη λογοτεχνία
Ο κόσμος μας είναι παράξενος και ανοίκειος, αλλόκοτος και απόκοσμος, μια προσομοίωση: ένα τοπίο που έχει ερημώσει από το ανθρώπινο. Είναι πιο εύκολο να φανταστούμε το τέλος αυτού του κόσμου παρά το τέλος του καπιταλισμού. Αρνούμενος καταστατικά το διαχωρισμό ανάμεσα σε υψηλή και χαμηλή κουλτούρα, ο Φίσερ αναζητά μια διέξοδο στις ταινίες του Λυντς, του Ταρκόφσκι, του Κιούμπρικ, του Νόλαν και του Χίτσκοκ, στη μουσική των The Fall και του Brian Eno, στη λογοτεχνία του Λάβκραφτ, του Γουέλς, του Φίλιπ Ντικ και της Άτγουντ, στις αλλόκοτες και απόκοσμες εικόνες του κόσμου και του ανθρώπου στην τέχνη, προσπαθώντας να εξηγήσει γιατί μας γοητεύει τόσο ό,τι παραμονεύει πέρα από τα όρια της κοινής λογικής.
Ελληνική λογοτεχνία
Ένας σκακιστής σκοτώνεται σε μια πλατεία της Νέας Υόρκης και μεταφέρεται στη Μικρή Ζωή, μια μεταθανάτια κατάσταση με περιορισμένη χρονική διάρκεια. Εκεί θα κληθεί να ανασυγκροτήσει το μυθιστόρημα 4001 του Αυστριακού Ρόμπερτ Κράους και να διαπιστώσει αν ο συγγραφέας βρίσκεται σε κάποιο σημείο του άγνωστου αυτού τόπου. Ο Αργός σίδηρος, μέσα από μια διαδοχή προσεκτικά σκηνοθετημένων επεισοδίων, οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα δυστοπικό, παραληρηματικό ταξίδι με θέμα τον ίλιγγο της μνήμης, της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου.
Ελληνική λογοτεχνία
Αγόρια και κορίτσια, γέροι, θεατράνθρωποι, γκραφιτάδες, ηδονοβλεψίες. Άνθρωποι που ξεχνούν και άνθρωποι που θυμούνται, άνθρωποι που δεν έχουν πού να πάνε και άνθρωποι που έχουν πού να πάνε αλλά δεν έχουν τι να κάνουν, άρρωστοι άνθρωποι, υπεράνθρωποι, άνθρωποι που προσπαθούν να φύγουν απ’ την πόλη μα καταφέρνουν μονάχα να ονειρευτούν την εξοχή. Με ρεαλισμό, οξυδέρκεια και χιούμορ, ο Σπύρος Βγενής οργανώνει θραύσματα από παράδοξα περιστατικά, ημιτελείς διαλόγους και ανολοκλήρωτες ιστορίες, αφηγήσεις σε πρώτο και τρίτο πρόσωπο, αφηγήσεις μέσα από την παρέα.