Το ποιητικό έργο του Αλμπέρτο Καέιρο απαρτίζεται από τρεις ενότητες: τον “Φύλακα των Κοπαδιών”, τον “Ερωτευμένο Βοσκό” και τα “Ασύνδετα Ποιήματα”. Σε αυτόν επικεντρώνονται τα σχόλια όλων των ετερωνύμων καθότι είναι ο δάσκαλος όλων, η κεντρική έδρα και η πηγή της πεσσοανικής δημιουργίας.
Η μετάφραση αυτή του συνόλου του έργου του συνοδεύεται από τον “Πρόλογο” του Ρικάρντο Ρέις και τις “Σημειώσεις εις μνήμην του δασκάλου μου Καέιρο” του ‘Αλβαρο ντε Κάμπος, τοποθετώντας έτσι τον Αλμπέρτο Καέιρο στο πλαίσιο της ετερωνυμίας και δίνοντάς του την κεντρική θέση για την οποία τον προόρισε ο δημιουργός του.
Τελευταίος της βασικής τριάδας των ετερωνύμων ως προς τη σειρά γέννησης, μετά τον Αλμπέρτο Καέιρο και τον Ρικάρντο Ρέις, τη θριαμβική εκείνη ημέρα της 8ης Μαρτίου 1914, ο ‘Aλβαρο ντε Κάμπος είναι, σύμφωνα με τον Αντόνιο Ταμπούκι, “ένα διπλό πρόσωπο, στο βαθμό που είναι πρόσωπο της μυθοπλασίας που δημιουργεί μυθοπλασία, ένα λογοτεχνικό πρόσωπο που δημιουργεί με τη σειρά του λογοτεχνία.
Ο Κάμπος επομένως είναι κάτι περισσότερο από ένα πορτρέτο ή μία αυτοανάλυση· είναι ένας στοχασμός, ένα είδος προειδοποίησης: είναι ο Πεσσόα που βλέπει τον εαυτό του ως πρωτοποριακό καλλιτέχνη”.
Ξένη λογοτεχνία
Από την τρυφερή του ηλικία, ο Φερνάντο Πεσσόα θα έρθει αντιμέτωπος με την εμπειρία της απώλεια στις πιο οδυνηρές της εκφάνσεις και η θεματική του θανάτου θα απασχολήσει εξίσου τον ορθώνυμο συγγραφέα και τους ετερώνυμούς του: τον Αλμπέρτο Καέιρο, τον Ρικάρντο Ρέις, τον Άλβαρο ντε Κάμπος, τον Μπερνάντο Σοάρες, τον Μπαράο ντε Τέιβε.
Σ’ αυτά τα ανέκδοτα μέχρι προσφάτως διηγήματα που φέρουν την υπογραφή του Φερνάντο Πεσσόα –ορισμένα εκ των οποίων συναγωνίζονται σε λυρικότητα την ποίησή του και άλλα μαρτυρούν τις κοινωνιολογικές, ψυχολογικές και εν γένει επιστημολογικές ανησυχίες του– προαναγγέλλονται και αναπαριστώντα ι αυτοκτονίες, διαπράττονται φόνοι, συμβαίνουν θάνατοι αιτιολογημένοι και αναιτιολόγητοι, ενώ πάντα στο βάθος ακούγεται η απαράμιλλη φωνή του ποιητή που ορίζει:
Θάνατος είναι η στροφή του δρόμου
Πεθαίνω είναι δεν με βλέπουν πια
Ξένη λογοτεχνία
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπάσματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: “Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε”. Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο. Είναι το Βιβλίο της ανησυχίας του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών.
“Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι’ αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλλα με αγκάθια”.
Ξένη λογοτεχνία
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπάσματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: “Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε”. Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο. Είναι το Βιβλίο της ανησυχίας του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών.
“Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι’ αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλλα με αγκάθια”.
Ξένη λογοτεχνία
Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο Ο Αναρχικός Τραπεζίτης δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1922. Παραβολή, διαλεκτική σάτιρα, υποδειγματικό οικοδόμημα μιας αυστηρής επαγωγικής λογικής, διαθέτει την εγγενή επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Πεσσόα.
Στους αντίποδες του Βιβλίου της Ανησυχίας, Ο Αναρχικός Τραπεζίτης πραγματεύεται την πρακτική πλευρά της ζωής: την κοινωνία και τα επινοήματά της, το χρήμα, την άσκηση της εξουσίας και τους νόμους της. Ο Πεσσόα δίνει αυτή τη φορά τον λόγο στο πολιτικό ετερώνυμο του ποιητή.
Ξένη λογοτεχνία
Ο ανυποψίαστος έφηβος που ζει ανέμελα στο πατρικό του σπίτι ξεκινά με την προτροπή του αινιγματικού Άντρα με τα Μαύρα ένα ταξίδι μύησης. Μέσα από τις διαδοχικές συναντήσεις που του επιφυλάσσει ο Δρόμος, θα γνωρίσει την ταραχή του έρωτα, την οδύνη του αποχωρισμού, την ευγένεια της δόξας, την μεγαλοπρέπεια της εξουσίας, την αταραξία της σοφίας, την υπέρτατη γαλήνη του θανάτου, την μοναχικότητα του αναχωρητή και τέλος την ίδια του την Προσωπικότητα.
Στους αντίποδες του Αναρχικού Τραπεζίτη, την ορθολογιστική επιχειρηματολογία αντικαθιστά εδώ η διαισθητική σκέψη, τον λόγο η δράση, αλλά μια δράση αλληγορική, που εκτυλίσσεται μέσα από τη σαγηνευτική διήγηση ενός κλασικού παραμυθιού απ’ όπου δεν λείπουν ούτε οι πριγκίπισσες ούτε τα μαγικά δαχτυλίδια ούτε οι σκοτεινοί λαβύρινθοι.
Μην κοιτάζεις τον Δρόμο: ακολούθησέ τον μέχρι τέλους.