Κοινωνιολογία
Όλη η κοινωνική και πολιτική δράση στις δυτικές τουλάχιστον κοινωνίες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, αναπτύσσεται στο πλαίσιο ενός πολιτισμού που δυσκολευόμαστε σήμερα, λόγω της πολυπλοκότητάς του, να του προσδώσουμε τον κατάλληλο επιθετικό προσδιορισμό. Χωρίς να υποτιμάται η εστίαση μεγάλου μέρους της κριτικής του εν λόγω πολιτισμού στην ταύτισή του με τον καπιταλισμό και, ιδίως, με τη σύγχρονη εκδοχή του, τον νεοφιλελευθερισμό, ουσιαστικά με την εξέλιξη των κοινωνικών σχέσεων, το παρόν βιβλίο υποστηρίζει ότι έχει παραβλεφθεί η συνυπαιτιότητα της θεωρητικής σκέψης για την επικράτηση στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό της αρχής της λειτουργικότητας.
Περιπλέοντας σε επιλεγμένα κείμενα της δυτικής κοινωνικής οντολογίας, από τους Νέους Χρόνους κι ύστερα έως τη σημερινή εποχή της τεχνολογικής έκρηξης, η ανά χείρας συγγραφή επιχειρεί να αναδείξει την ευθύνη της σκέψης για την εγκαθίδρυση ενός νοήματος λειτουργικού τύπου. Παρότι σε όλα τα κείμενα το νόημα προβάλλει ως ενεργειακή δύναμη αναδυμένη από τη σύζευξη νου και κοινωνίας, εν τούτοις δεν αντιμετωπίζεται ως συστατικό στοιχείο των πραγμάτων του κόσμου, παρά ως προς την ικανότητά του να συγκροτεί μια λειτουργική/τεχνολογική τάξη διεπόμενη από την αρχή της χρηστικότητας. Αυτός ο θεωρητικός προσανατολισμός συνέβαλε εν πολλοίς στη μετατροπή του δυτικού πολιτισμού σ’ έναν «λειτουργικό» πολιτισμό, που δεν αναζητά την πνευματικότητα των αισθητηριακών φαινομένων και των κοινωνικών οντοτήτων παρά τους αναγκαίους παράγοντες για την εκπλήρωση της λειτουργικής τους επάρκειας.
Τι κοινό έχουν μια γυναίκα που επιχειρεί να πηδήξει από το μπαλκόνι ξενοδοχείου της οδού Σταδίου αγκαλιά με την κόρη της, ένας άνδρας αγνώστων στοιχείων που βρίσκεται αναίσθητος στην Πλατεία Συντάγματος, μια νεαρή που μεταμφιέζεται σε άνδρα και περιπλανιέται νύχτα σε κακόφημες συνοικίες του Πειραιά, ένας μουσικός που εξορίζεται σε νησί του Αιγαίου, μια Γερμανοεβραία παιδαγωγός που δίνει τέλος στη ζωή της στην Αθήνα, ένας εύπορος ομογενής που αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Αίγυπτο; Πρόκειται για πρόσωπα που η ζωή τους σημαδεύτηκε από τα ναρκωτικά στις αρχές του 20ού αιώνα, σε μια μεταιχμιακή εποχή, όταν ουσίες μέχρι πρότινος νόμιμες απαγορεύτηκαν.
Το “Επί της ουσίας” αφηγείται πώς η χρήση και η εμπορία ναρκωτικών έγιναν ποινικό αδίκημα και συνάμα αναδείχτηκαν σε κοινωνικό πρόβλημα, σε μια διαδικασία που συμπαρέσυρε ατομικά πεπρωμένα και διαμόρφωσε δημόσιες πολιτικές. Με βάση νομοθετικές διατάξεις, αστυνομικά αρχεία, διπλωματικά έγγραφα, εγκληματολογικές, ιατρικές και ψυχιατρικές πηγές, αρθρογραφία στον Τύπο, λογοτεχνικά κείμενα και άλλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως το ρεμπέτικο, το βιβλίο εξετάζει τις μορφές και την έκταση που πήρε η χρήση ναρκωτικών στην Ελλάδα. Μελετά τον ρόλο που διαδραμάτισαν αφενός το θεσμικό πλαίσιο και αφετέρου οι κοινωνικές αναπαραστάσεις για τα ναρκωτικά. Διερευνά σε ποιον βαθμό οι εξελίξεις αυτές συνδέονταν με διεθνείς τάσεις και ποιες ήταν οι ιδιαιτερότητες της ελληνικής περίπτωσης.
Όμως το βιβλίο δεν είναι μονάχα η ιστορία της εμφάνισης ενός νέου κοινωνικού φαινομένου. Αναλύει συγχρόνως ευρύτερες ανησυχίες της ελληνικής κοινωνίας που εκφράστηκαν μέσα από τους λόγους περί “τοξικομανίας” και εξηγούν γιατί η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών τροφοδότησε εντέλει έναν “ηθικό πανικό” δυσανάλογο με τις διαστάσεις του φαινομένου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η “Ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα” φιλοδοξεί να συμβάλει στον νηφάλιο δημόσιο διάλογο περί εξαρτησιογόνων ουσιών, σε μια περίοδο όπου οι βεβαιότητες και οι πολιτικές για τα ναρκωτικά τίθενται σε ριζική επαναδιαπραγμάτευση.
Κοινωνιολογία
Η παρούσα έρευνα αφορά τη θηλυκή αρρενωπότητα, τον θηλυκό ανδρισμό, και κατ’ επέκταση την έμφυλη διαφορά εντός των γυναικείων ομοερωτικών/λεσβιακών σχέσεων.
Η ετεροκανονική κοινοτοπία θέλει τη λεσβία, την ομοφυλόφιλη γυναίκα, απριόρι ανδροπρεπή, έμφυλα παραβατική, περιθωριακή και θνησιγενή. Η ορατή λεσβία, για το στερεοτυπικό ετεροφυλόφιλο βλέμμα, «αυτή που φαίνεται», είναι η ανδροπρεπής. Η απριόρι σύνδεση της λεσβιακής σεξουαλικότητας με τον ανδρισμό συνοδεύεται με τη θεώρηση της γυναικείας σεξουαλικότητας ως παθητική και ετεροπροσδιορίσιμη. Για την κινητοποίησή της χρειάζεται την ενεργητική αρρενωπότητα.
Είναι η νταλίκα, η «μυθική ανδροπρεπής λεσβία», όπως υπονοεί και το όνομά της, ένας ταξικά —πέρα από έμφυλα— προσδιορισμένος όρος; Υπάρχει σύνδεση μεταξύ πολιτισμικών, ταξικών, εντέλει εθνικών ιδανικών με τις έμφυλες ταυτότητες, τις σεξουαλικές πρακτικές, τους τρόπους που το σώμα βιώνει/βιώνεται και απολαμβάνει/απολαμβάνεται;
Και πιο συγκεκριμένα, τι σημαίνει νταλίκα και αντρογυναίκα στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία; Πώς σχετίζεται με την ταυτότητα της λεσβίας; Πώς συνομιλεί με τις σύγχρονες ελληνικές ανδρικές και γυναικείες ταυτότητες; Πώς γίνεται διαπραγματεύσιμη η έμφυλη διαφορά ως ερωτική επικοινωνία μεταξύ υποκειμένων που (αυτο)χαρακτηρίζονται ομόφυλα; Εντέλει, πώς οι τρόποι με τους οποίους τα υποκείμενα συγκροτούνται έμφυλα, διαμορφώνουν την ψυχοσύνθεσή τους, βιώνουν το σώμα τους και απολαμβάνουν, συσχετίζονται με τις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές στην ελληνική κοινωνία;
Η Άννη Σιμάτη σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Παρακολούθησε το ΠΜΣ Φύλο, Κοινωνία, Πολιτισμός στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, όπου και υποστήριξε με επιτυχία το διδακτορικό της.
Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια και εργαστήρια σχετικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα. Έχει συνδιοργανώσει αρχειακές εκθέσεις σχετικές με τις ζωές των λεσβιών γυναικών στην Αθήνα, όπως και εκδηλώσεις σχετικές με την ιστορία του φεμινισμού. Εργάζεται ως διδάσκουσα μέσω ΕΣΠΑ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας. Μεταφράσεις και μέρος της δουλειάς της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και journals στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα αποτελούν οι πολιτικές της επιθυμίας και του τραύματος, το σώμα, τα θραυσματικά αρχεία κουήρ ζωών, η αποικιοκρατία, ο εθνικισμός, οι ανδρισμοί και η συγκρότηση της έμφυλης διαφοράς. Τέλος, εξερευνά διαφορετικές κειμενικές μορφές έκφρασης όπως η ποίηση και η λογοτεχνία της επιστημονικής φαντασίας.
Κοινωνιολογία
Είναι παράδοξο το πόσο λίγα είναι διατεθειµένοι να κάνουν οι άνθρωποι σήµερα για αυτά που λένε πως τα επιθυµούν πολύ. Δεν έχουν πάψει να δηλώνουν πως θα ήθελαν να γνωρίσουν την αγάπη. Αν τους ακούσει πιο προσεκτικά κανείς, θα καταλάβει τι εννοούν πραγµατικά: εννοούν να έρθει από κάπου ένα αίσθηµα που να τους περιβάλλει µε εύνοιες, µε περιποιήσεις, µε χάδια προς το εγώ που θα τα εισπράξει σαν να του οφείλονταν από παλιά. Περιµένουν να αγαπηθούν όπως περιµένουν να χρησιµοποιήσουν τις ιδιότητες ενός πράγµατος εξυπηρετικού που προστίθεται στην οικοσκευή τους. Εκεί οφείλεται και η σύγχυση ανάµεσα στο «µου αρέσει» και στο «αγαπώ».
Από το σηµείο αυτό αρχίζει ένας µαρασµός που διαβρώνει όλα τα αισθήµατα, τις σκέψεις, τις αποφάσεις. Οι δυνάµεις της αδράνειας θα ’θελαν να σκοτώσουν τον έρωτα και την αγάπη για να µη θυµίζουν στους ανθρώπους ότι η ζωή είναι έτοιµη να κυοφορήσει, αν το θελήσουν, και να αφήσει πίσω της και κάποια έργα. Ανίκανη να ποθήσει κάτι άλλο, η ανθρωπότητα φαίνεται να θέλει να αγκαλιάσει τον θάνατο. Μπορεί να φθάσει στην αυτοκτονία βίαια, µέσω καταστροφικότητας. Μπορεί όµως και να πορευτεί προς το ίδιο τέρµα ήσυχα, νωθρά, µέσω µικροαπολαύσεων. Τι θα ήταν δυνατόν να αποτρέψει ένα τόσο άδοξο τέλος;
Κοινωνιολογία
Στο τελευταίο βιβλίο της Silvia Federici το σώμα γίνεται το διακύβευμα ανάμεσα στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, στην εκμετάλλευση και την μετατροπή της φύσης σε παραγωγική μονάδα, και σε ό,τι μπορεί ακόμα κι αντιστέκεται στον μετασχηματισμό του κόσμου και της ζωής σε επενδυτικές ροές. Συγκεκριμένα, η συγγραφέας πραγματεύεται την κρίση της μητρότητας στο πλαίσιο της αναπαραγωγής των σχέσεων εξουσίας του καπιταλισμού, την εκμετάλλευση και την βία που ασκούνται εντός αυτού του πλαισίου στα σώματα των γυναικών, όπως επίσης και τον ρόλο της επιστήμης στην πειθάρχηση αυτών.
Στο Πέρα από τα όρια του σώματος η αντίσταση πηγάζει από την εγγενή υλικότητα του ανθρώπινου σώματος που το καθιστά μέρος της ζωής στη Γη. Το πιο μύχιο, το πιο ατομικό, το σώμα της καθεμίας αποτελεί αναπόφευκτα το πιο υπερ-ατομικό, το νήμα μιας βιολογίας που έχει συνδιαμορφωθεί στο πέρασμα των χρόνων μαζί με τα πετρώματα, τα ποτάμια, τους αργούς σχηματισμούς της ανόργανης ύλης και τις πολύπλευρες μεταμορφώσεις της έμβιας ζωής.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Νικόλαος Βρυζίδης, Πασχάλης Ανδρούδης, Marielle Martiniani-Reber
Ο συλλογικός τόμος Μετάξι και Πορφύρα προτείνει ένα ταξίδι στον κόσμο του βυζαντινού και μεταβυζαντινού υφάσματος, μέσω της εξερεύνησης των διαφορετικών παραδόσεων οι οποίες αναπτύχθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο, από την ύστερη Αρχαιότητα ως την Πρώιμη Νεότερη Εποχή. Η ομάδα των επιμελητών και συγγραφέων του τόμου, αποτελούμενη από μελετητές με αλληλοσυμπληρωματικά ενδιαφέροντα και εξειδικεύσεις, δημιούργησε έναν πολυποίκιλο επιστημονικό καμβά. Αυτό το πνεύμα διεπιστημονικότητας διέπει τον παρόντα τόμο, ο οποίος φιλοδοξεί να καλύψει ένα καίριο κενό στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία, προσφέροντας μία σύνοψη τόσο των σημαντικότερων τοπικών παραγωγών όσο και των υφαντών που έφταναν από Δύση και Ανατολή στις πολύβουες αγορές του Βυζαντίου και της οθωμανικής Ελλάδας. Στόχος είναι η ανάδειξη της συγκεκριμένης όψης του υλικού μας πολιτισμού, τόσο σημαντικής αλλά και ακόμη άγνωστης στο ευρύτερο κοινό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα διάφορα κεφάλαια ξεδιπλώνουν πτυχές του οικονομικού, κοινωνικού, θρησκευτικού και καλλιτεχνικού γίγνεσθαι, οι οποίες διαπλέκονται στη μελέτη του υφάσματος ακριβώς όπως το στημόνι και το υφάδι του αργαλειού για την ύφανση πολυσύνθετων σχεδίων.
Κοινωνιολογία
“Ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν”. Αυτή η φράση έχει διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες από την πλειοψηφία του φεμινιστικού λόγου. Λες και οι φεμινίστριες προσπαθούσαν να καθησυχάσουν μια αγχωμένη πατριαρχία ή να υποστηρίξουν την ιδέα -που είναι ήδη ευρέως διαδεδομένη- ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι τρομακτική, ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι επικίνδυνη. Αλλά είναι αλήθεια ότι ο φεμινισμός δεν έχει σκοτώσει ποτέ κανέναν; Τα ονόματά τους είναι Μαρία, Νούρα, Ιουδήθ, Ντιάνα, Κρίσταμπελ. Έχουν χρησιμοποιήσει βία κατά της πατριαρχίας. Έχουν αγγίξει το μεγάλο ταμπού. Για να θρέψει έναν προβληματισμό σχετικά με τη θέση της βίας στον αγώνα κατά της πατριαρχίας, η IRENE μας διηγείται την ιστορία αυτών των βίαιων γυναικών
Κοινωνιολογία
Πώς θα είναι ο φεμινισμός του 21ου αιώνα; Το νέο κύμα μαχητικού φεμινισμού που ξεσπά σε κάθε γωνιά του πλανήτη απαντά στο ερώτημα διεκδικώντας την ανατροπή της έμφυλης καταπίεσης μέσα από τον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού· του συστήματος που συναρθρώνει την ταξική εκμετάλλευση με την έμφυλη βία, τον ρατσισμό και την αποικιακή βία, τον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό, την περιβαλλοντική καταστροφή.
Είναι ένας φεμινισμός ευθέως ανταγωνιστικός προς τον φιλελεύθερο φεμινισμό, ο οποίος οραματίζεται ίσες ευκαιρίες στην κυριαρχία και στη διαχείριση της εκμετάλλευσης, επιχειρώντας να αποπολιτικοποιήσει τους αγώνες για την έμφυλη δικαιοσύνη και να θέσει τον φεμινισμό στις υπηρεσίες του κεφαλαίου.
Ο Φεμινισμός για το 99% συνιστά πράγματι ένα μανιφέστο, που διακηρύσσει τις αρχές και τους στρατηγικούς στόχους ενός φεμινισμού ο οποίος είναι λόγος και πράξη από και για την κοινωνική πλειονότητα· συνιστά ένα μαρξιστικό μανιφέστο, που πιάνει το νήμα της αναζήτησης μιας επαναστατικής ρήξης νοηματοδοτώντας εκ νέου την ταξική πάλη υπό το πρίσμα αντιθέσεων γύρω από ζητήματα που για χρόνια αποσιωπούνταν, όπως το φύλο, η σεξουαλικότητα, η αναπηρία, η οικολογία.
Κοινωνιολογία
Η μητρότητα αποτελεί σημείο συνάντησης και τριβής κοινωνικών δυναμικών, πολιτικών αντιλήψεων και πολιτισμικών μεταβολών. Οι πολυσήμαντοι τρόποι με τους οποίους αναπαρίσταται στην κυρίαρχη κουλτούρα, οι λόγοι που αρθρώνονται γύρω από αυτή και εγγράφονται σε ποικίλες ιδεολογικές αφετηρίες και κατευθύνσεις, το αναπαραγωγικό σώμα που άλλοτε γίνεται τόπος καταπίεσης και άλλοτε απελευθέρωσης, μαρτυρούν τη φορτισμένη πραγμάτευση του θέματος και τη δυσκολία απαγκίστρωσής του από στερεοτυπικές προκείμενες. Έτσι η μητρότητα γίνεται κάτι το άπιαστο, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα. Η ανά χείρας μελέτη, προϊόν μιας ανεξάρτητης ερευνητικής διαδικασίας, επιχειρεί να καταδείξει πώς συναρθρώνονται οι πολλαπλές μορφές καταπίεσης στον τρόπο που βιώνεται η μητρότητα, να εντοπίσει τα σημάδια της κρίσης που ρευστοποιούν και οριοθετούν εκ νέου το πεδίο αλλά και να συνομιλήσει με τους εγχώριους και διεθνείς φεμινισμούς της εποχής μας.
Κοινωνιολογία
– Τι σχέση έχουν οι FARC της Κολομβίας με τη Μέρκελ;
– Πόσο συνδέεται ο Σόκρατες με το κίνημα Γκεζί της Κωνσταντινούπολης;
– Τι κοινό έχουν ο Ερυθρός Αστέρας Παρισιού με το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική ή την αντίσταση στον φασισμό της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ του Ισραήλ;
– Πως το γυναικείο ποδόσφαιρο “έσωσε” το άθλημα από την εξαφάνιση την επαύριον του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και πόσο μοιάζει ο Λουκασένκο με τις “Τίγρεις” του Αρκάν στη Σερβία;
– Ποιοι τόλμησαν να σηκώνουν τη σημαία των Βάσκων επί Φράνκο στο Σαν Σεμπαστιάν και πώς οι Σοβιετικοί “επιστημονικοποίησαν” ό,τι συνέβαινε μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου;
– Πώς η Αφρική αναθάρρησε μέσα από τα “αδάμαστα λιοντάρια” του Καμερούν και γιατί ο Πούτιν ένιωθε την πίεση να φουντώνει στο Μουντιάλ της Ρωσίας;
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι το ποδόσφαιρο. Το λαϊκότερο και δημοφιλέστερο άθλημα της ανθρωπότητας, που καταφέρνει να διατρέχει τις φλέβες των κοινωνιών, να γεννά πάθη και ελπίδες, συγκρούσεις και διεξόδους, με τρόπο συναρπαστικό όσο και αναπάντεχο. Σκοτεινές προσωπικότητες, καρτέλ ναρκωτικών, αιμοσταγείς πολέμαρχοι, δικτάτορες, απελευθερωτικά κινήματα και ένοπλες ομάδες επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν, να χρησιμοποιήσουν ή να αξιοποιήσουν τη δύναμη και επιρροή του ποδοσφαίρου για να ενισχύσουν το δικό τους αφήγημα και να καθορίσουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Μέσα σε αυτή την αέναη πάλη του καλού με το κακό, το ίδιο το παιχνίδι, η μπάλα, η “pelota” του Μαραντόνα, συνεχίζει να συναρπάζει και να επαληθεύει τη ρήση του Μπομπ Μάρλεϊ ότι “το ποδόσφαιρο είναι ελευθερία”.
Σε αυτό το βιβλίο, κάνουμε μια βόλτα σε ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο που σημάδεψαν το άθλημα και αποδεικνύουν ότι το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι, ότι “it is more than a game”, όπως λένε και οι φίλοι μας οι Άγγλοι.
Κοινωνιολογία
Γεωπολιτική των τροφίμων και της γαστρονομίας. Από το δίκρανο στην τεχνολογία τροφίμων
Από την εμφάνιση των σχέσεων ανταλλαγής έως την παγκοσμιοποίηση της εποχής μας, η τροφή είναι συγχρόνως αντικείμενο αλλά και δείκτης των τάσεων και του συσχετισμού δυνάμεων που συνδιαμόρφωσαν την ιστορία της ανθρωπότητας. Στις μέρες μας, η υγειονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19 από το 2019, αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022, γέννησαν σοβαρές ανησυχίες για τη σταθερότητα του κυρίαρχου αγροδιατροφικού μοντέλου και την επάρκεια σε βασικά τρόφιμα διεθνώς. Συνειδητοποιούμε πλέον ότι η σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση στα τρόφιμα δεν αποτελεί κάποια απαραβίαστη πραγματικότητα, πως τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διεθνή σκηνή, καθώς και στη σταθερότητα των κρατών. Όσο η τροφή απογυμνώνεται από το ψυχαγωγικό της ένδυμα στις κοινωνίες της αφθονίας, όλο και πιο ξεκάθαρα αποκαλύπτεται η γεωπολιτική της ουσία.
Το βιβλίο του Pierre Raffard αναδεικνύει τις πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προκλήσεις που παρουσιάζονται στα χωράφια ή στους αμπελώνες, σε όλο το μήκος των αλυσίδων μεταποίησης και διανομής, στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αλλά επίσης μέσα στο πιάτο μας και γύρω από αυτό. Η τροφή ως μέσο επιβίωσης αλλά και ως εργαλείο ήπιας ή σκληρής ισχύος, οι προκλήσεις τις οποίες θέτει στην παραγωγή τροφίμων η κλιματική αλλαγή, η παγκόσμια ηγεμονία συγκεκριμένων εταιρειών ειδών διατροφής, ο ρόλος της τεχνολογίας τροφίμων, το διαδίκτυο και οι στρατηγικές μάρκετινγκ που επιδιώκουν να προβλέψουν και να ελέγξουν τις πιο προσωπικές επιλογές μας, τα κινήματα για μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση της τροφής, είναι όψεις μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας και δείχνουν ότι το πιάτο μας αποτελεί έναν προνομιακό χώρο για να κατανοήσουμε τον κόσμο και να αναλογιστούμε την εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών στο μέλλον. (
Κοινωνιολογία
Η παρούσα μελέτη εστιάζει στη συλλογή διηγημάτων Ο μπιντές και άλλες ιστορίες, καθώς σε αυτήν εντοπίζεται η ρηξικέλευθη συνεισφορά του Χάκκα στην ανανέωση της νεοελληνικής πεζογραφίας. Η προτεινόμενη ανάλυση αναδεικνύει την πρωτοτυπία της γραφής του Χάκκα, η οποία συνδυάζει τον ρεαλισμό με την κριτική της γλώσσας, και εξετάζει τις νεωτερικές καταβολές της σε κινήματα όπως ο ντανταϊσμός, ο υπερρεαλισμός και οι πρόδρομοί τους, καθώς και σε τάσεις που διαμορφώθηκαν στην παγκόσμια τέχνη και λογοτεχνία κατά τη δεκαετία του 1960.
Η γραφή του Χάκκα επιχειρεί τη ριζοσπαστική αντιμετώπιση της απογοήτευσης και της μελαγχολίας, κινητοποιούμενη από τη γνώση της ασθένειας και της διαφαινόμενης εγγύτητας του θανάτου και ενστερνιζόμενη μια συστηματική επιθετικότητα προς κάθε μορφή κοινωνικού ελέγχου και οργάνωσης, απ’ όπου κι αν αυτή προέρχεται. Οι κατηγοριοποιήσεις του Εμφυλίου πολέμου αντιμετωπίζονται αιρετικά και διαβάζονται όπως μια καρκινική επιγραφή: και από τα δεξιά προς τα αριστερά και από τα αριστερά προς τα δεξιά. Έτσι ο αριστερός και ο δεξιός στο ίδιο λεωφορείο μετά από είκοσι χρόνια ξαναγράφουν το παρελθόν τους συμφωνώντας ότι “όσοι μπλεχτήκαμε τότε… βράζουμε στο ίδιο καζάνι”.
Οι “ιστορίες” αναδεικνύουν το σεξουαλικό στοιχείο ως κυρίαρχο στη ζωή και αποδέχονται το σωματικό στοιχείο με τον πιο απόλυτο τρόπο, από το άγγιγμα μέχρι τα περιττώματα. Έχουν ανατρεπτικό χαρακτήρα, επειδή αφηγητής και χαρακτήρας είναι “εκτός” συστήματος, και μελαγχολικό τόνο, επειδή συνειδητοποιούν ότι πρόκειται για μια χρονικά περιορισμένη ανατροπή – για όσο χρόνο κρατά η ανάγνωση.