Ξένη λογοτεχνία
Ο εικοσιπεντάχρονος Άρθουρ έχει εγκαταλείψει τις σπουδές και το σπίτι του· ζει σε ξενοδοχείο με επίδομα του πατέρα του, με τον οποίο δεν έχει συχνή επικοινωνία. Τον στοιχειώνει ένα παιδικό τραύμα που τον έχει οδηγήσει στην κατάθλιψη και το ποτό. Η συνάντηση μετά από χρόνια με τον πατέρα του και με μια κοπέλα που γνωρίζει την ίδια μέρα σ’ ένα μπαρ θα σταθούν ικανά να διαχειριστεί το τραύμα του και την εκρηκτική συμπεριφορά του;
Το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα του Στόουνερ. Ένα ψυχολογικό έργο που ο Τζον Γουίλιαμς έγραψε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν νοσηλεύτηκε ως τραυματίας. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1948 αλλά δεν προσέχτηκε ιδιαίτερα. Επανεκτιμήθηκε εξήντα χρόνια μετά και προστέθηκε στη λίστα των άλλων μεγάλων έργων του.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Νικόλαος Βρυζίδης, Πασχάλης Ανδρούδης, Marielle Martiniani-Reber
Ο συλλογικός τόμος Μετάξι και Πορφύρα προτείνει ένα ταξίδι στον κόσμο του βυζαντινού και μεταβυζαντινού υφάσματος, μέσω της εξερεύνησης των διαφορετικών παραδόσεων οι οποίες αναπτύχθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο, από την ύστερη Αρχαιότητα ως την Πρώιμη Νεότερη Εποχή. Η ομάδα των επιμελητών και συγγραφέων του τόμου, αποτελούμενη από μελετητές με αλληλοσυμπληρωματικά ενδιαφέροντα και εξειδικεύσεις, δημιούργησε έναν πολυποίκιλο επιστημονικό καμβά. Αυτό το πνεύμα διεπιστημονικότητας διέπει τον παρόντα τόμο, ο οποίος φιλοδοξεί να καλύψει ένα καίριο κενό στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία, προσφέροντας μία σύνοψη τόσο των σημαντικότερων τοπικών παραγωγών όσο και των υφαντών που έφταναν από Δύση και Ανατολή στις πολύβουες αγορές του Βυζαντίου και της οθωμανικής Ελλάδας. Στόχος είναι η ανάδειξη της συγκεκριμένης όψης του υλικού μας πολιτισμού, τόσο σημαντικής αλλά και ακόμη άγνωστης στο ευρύτερο κοινό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα διάφορα κεφάλαια ξεδιπλώνουν πτυχές του οικονομικού, κοινωνικού, θρησκευτικού και καλλιτεχνικού γίγνεσθαι, οι οποίες διαπλέκονται στη μελέτη του υφάσματος ακριβώς όπως το στημόνι και το υφάδι του αργαλειού για την ύφανση πολυσύνθετων σχεδίων.
Ξένη λογοτεχνία
Στους αναγνώστες
Φίλοι αναγνώστες που το βιβλίο τούτο διαβάζετε,
το κάθε πάθος από πάνω σας πετάξετε
κι από το διάβασμά του μη σκανταλιστείτε:
ούτε κακό ούτε προστυχιά μέσα του θα βρείτε.
Κι αλήθεια είναι πως στάλα τελειότητας εδώ πάλι
δε θα μάθετε, πάρεξ για το ζήτημα του γέλιου.
Άλλο θέμα η καρδιά μου δε δύναται να διαλέξει,
σαν βλέπει το σαράκι που σας σκάβει και σας τρώει.
Κάλλιο για γέλια παρά για κλάματα να γράφω,
αφού το γέλιο είναι γνώρισμα τ’ ανθρώπου μόνο.
Ο Φρανσουά Ραμπελαί (1483–1553) πρόσθεσε στην ευρωπαϊκή Αναγέννηση το μεγαλείο της φυσικής και πνευματικής ζωής με οδηγούς δύο γίγαντες: τον πατέρα Γαργαντούα και τον γιο Πανταγκρυέλ, με συνοδούς και φίλους, που οι ανθρώπινες διαστάσεις τους είναι πρότυπα ηθικής, παιδείας, ειρήνης, φιλίας. Μια ομάδα που διασχίζει τα άγονα και απονεκρωμένα εδάφη του σχολαστικισμού, της θρησκευτικής και πολιτικής απάτης, μάχεται τον παραλογισμό της εξουσίας, ορθώνει το «Μοναστήρι του Θελήματος», όπου άντρες και γυναίκες ζουν κατά το «θέλημά» τους. Όσο για το ύφος και τη γλώσσα, η ακριβολογία συνυφαίνεται με τη βωμολοχία και τη γελοιοποίηση, δημιουργώντας τον μοναδικό «ραμπελαισιανό» κανόνα.
Ο Καζαμίας με τίτλο Πανταγκρυελίνειον Προγνωσιάριον για το έτος 1533 μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Ο αναγνώστης μπορεί να τον συμβουλευτεί, υψώνοντας το ποτήρι του προς τιμήν του πνεύματος του Ραμπελαί.
Μπορούμε άραγε, σε έναν άδικο κόσμο, να απολαμβάνουμε χωρίς να γινόμαστε συνεργοί στην αδικία; Μήπως οι κάθε λογής ηδονές μας -ερωτικές, γευστικές, εορταστικές-, διαμορφωμένες σε μεγάλο βαθμό από τον σύγχρονο καπιταλισμό, έρχονται σε αντίθεση με τις νέες πολιτικές διεκδικήσεις -άρνηση της πατριαρχικής βίας, προστασία του έμβιου κόσμου, υγειονομική ασφάλεια- που προβάλλουν στον ορίζοντα;
Αντί να ενδίδει στον ασκητισμό, το παρόν βιβλίο μάς καλεί να ανακαλύψουμε εκ νέου την πολιτικά ανατρεπτική διάσταση της ηδονής. Η Αριστερά δεν έχει κανέναν λόγο να εγκαταλείψει τη χαρά της ζωής στην αντιδραστική σκέψη”, που έρχεται να αντιταχθεί στην “ηθικολογία των προοδευτικών”. Η ηδονή είναι ένα συναίσθημα που μας επιτρέπει να αποφύγουμε την καταστροφή, υπό τον όρο ότι τη μοιραζόμαστε.
Σε αυτό το δοκίμιο, ο Μικαέλ Φεσέλ προτείνει να επανασυνδεθούμε με τις παραδόσεις εκείνες που συναρθρώνουν ηδονή και χειραφέτηση. Δείχνει ότι οι ελπιδοφόρες πολιτικές εμπειρίες είναι αυτές από τις οποίες απουσιάζουν ο τρόμος και η ντροπή.
Ιστορία
Η ιστορία δύο ανθρώπων που συνέδεσαν τη ζωή τους με την επιστήμη τους και άφησαν το δικό τους αποτύπωμα στην Αρχαιολογία.
H περιγραφή της επιστημονικής διαδρομής του Γιάννη και της Έφης Σακελλαράκη, που περιλαμβάνει ανασκαφές, συγγραφικό έργο και δημοσιεύσεις, ταξίδια για διεθνή συνέδρια, επιτυχίες και απογοητεύσεις, ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, τα τεκταινόμενα στην πολιτιστική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Η συγγραφέας, μέσα από μια μυθιστορηματική αφήγηση, περιγράφει την κοινή τους πορεία και το πώς αισθάνθηκαν, έδρασαν και αντέδρασαν, με συγκεκριμένη λογική, αισθητική και ήθος, μέσα και έξω από τον αρχαιολογικό κόσμο.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η επίσημη βιογραφία του Elon Musk κυκλοφορεί ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο και στα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος στις 12 Σεπτεμβρίου 2023.
Για δύο χρόνια, ο Walter Isaacson έγινε η σκιά του Elon Musk.
Το αποτέλεσμα;
Μια απροσδόκητα μύχια ιστορία για τον πλέον συναρπαστικό και αμφιλεγόμενο καινοτόμο της εποχής μας, που παραβιάζοντας κανόνες έχει οδηγήσει τον κόσμο στην εποχή των ηλεκτρικών οχημάτων, της εξερεύνησης του διαστήματος από ιδιώτες και της τεχνητής νοημοσύνης.
Α, στην πορεία εξαγόρασε και το Twitter.
Ο Walter Isaacson, συγγραφέας των βιογραφιών των Jennifer Doudna (Ο κώδικας της ζωής, εκδόσεις Κλειδάριθμος), Leonardo da Vinci, Steve Jobs,Albert Einstein, και άλλων σπουδαίων προσωπικοτήτων, επιστρέφει με μια αποκαλυπτική ιστορία γεμάτη εκπληκτικές αφηγήσεις για θριάμβους και θύελλες, που θέτει το ερώτημα: Άραγε οι δαίμονες, η κινητήριος δύναμη του Musk, είναι αυτό που οδηγεί στην καινοτομία και την πρόοδο;
Όταν ο Elon Musk ήταν ακόμα παιδί στη Νότια Αφρική, έτρωγε συχνά ξύλο από νταήδες. Μια μέρα άρχισαν να τον κλοτσούν ανελέητα στο κεφάλι. Έμεινε μία εβδομάδα στο νοσοκομείο. Οι σωματικές ουλές όμως ήταν ασήμαντες μπροστά στις συναισθηματικές που του είχε προκαλέσει ο πατέρας του, ένας μηχανικός, πανούργος, χαρισματικός οραματιστής. Όταν ο Elon επέστρεψε στο σπίτι, ο πατέρας του τον επέπληξε. «Στεκόμουν για μία ώρα, ενώ μου φώναζε και με αποκαλούσε ηλίθιο και άχρηστο», θυμάται οElon.
Ο πατέρας του θα επηρέαζε καθοριστικά την ψυχοσύνθεση του. Ο Elon εξελίχθηκε σε έναν σκληρό αλλά ευάλωτο άντρα-παιδί με εξαιρετικά υψηλή αντοχή στον κίνδυνο, δίψα για δράματα, την επική αίσθηση ότι είχε κάποια αποστολή και μια μανιώδη ένταση που ήταν ανάλγητη και μερικές φορές καταστροφική.
Στις αρχές του 2022–έναν χρόνο αφού η SpaceX εκτόξευσε τριάντα έναν πυραύλους, η Tesla πούλησε ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα και ο ίδιος έγινε ο πλουσιότερος άνθρωπος στη γη–ο Musk μίλησε θλιμμένος για τον καταναγκασμό του να προκαλεί δράματα. «Πρέπει να αλλάξω νοοτροπία, να μην είμαι συνεχώς σε λειτουργία αντιμετώπισης κρίσεων, κάτι που συμβαίνει εδώ και δεκατέσσερα χρόνια ή, μάλλον, σε όλη μου τη ζωή», είπε.
Ήταν ένα καυστικό σχόλιο, όχι ένας ειλικρινής στόχος. Ακόμη και όταν έδινε την υπόσχεση, αγόραζε κρυφά μετοχές του Twitter, της υπέρτατης παιδικής χαράς του κόσμου. Με τα χρόνια, όποτε ένιωθε απελπισμένος, θυμόταν την εποχή που ήταν θύμα εκφοβισμού στην παιδική χαρά. Τώρα είχε την ευκαιρία να αγοράσει την παιδική χαρά.
Για δύο χρόνια, ο Walter Isaacson είχε γίνει η σκιά του Musk,παρακολουθούσε τις συναντήσεις του, τον συνόδευε στα εργοστάσιά του και περνούσε ώρες παίρνοντας συνεντεύξεις από τον ίδιο, την οικογένειά του, τους φίλους, τους συναδέλφους και τους αντιπάλους του. Το αποτέλεσμα είναι μια αποκαλυπτική προσωπική ιστορία, ειπωμένη εκ των έσω, γεμάτη απίθανα περιστατικά για θριάμβους και θύελλες, που επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα: Μήπως οι δαίμονες στο μυαλό του Musk οδηγούν στην καινοτομία και την πρόοδο;
Παγκόσμια κυκλοφορία στις 12 Σεπτεμβρίου.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Τα ταξίδια ως εμπειρία και ως καταναλωτικό προϊόν έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις σχετικά με τη δυναμική της αύξησής τους, την ποικιλία, τη διεθνοποίηση, την εμπλοκή της τεχνολογίας σε αυτά, το κόστος, την ανθεκτικότητα, τη γεωγραφική επέκταση, την εξειδίκευση αλλά και την κοινωνική τους σημασία.
Αν σε όλα τα παραπάνω προστεθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, τότε τα ταξίδια μπορούν να εκπλήξουν, να συμβάλουν θετικά στη διάθεση και την ψυχολογία των ταξιδιωτών και να γίνουν μια ανεξίτηλα αποτυπωμένη εμπειρία μνήμης και νοσταλγίας.
Στις μέρες μας θεωρούνται αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα και είναι το πλέον διαδεδομένο και παγκοσμιοποιημένο πολιτισμικό αγαθό των σύγχρονων κοινωνιών.
Ένα βιβλίο λοιπόν για τα ταξίδια της ζωής μας είναι από μόνο του ένα «ταξίδι».
Όπως επισημαίνει ο συγγραφέας στον πρόλογό του, «δεν πρόκειται για δοκίμιο, ούτε για βιβλίο ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, αλλά ούτε και για κάποιου είδους λεξικό. Είναι μια υβριδική μορφή συγγραφής ώστε να αποτυπωθεί ο κόσμος των ταξιδιών με μια σειρά από κείμενα-ψηφίδες και αφηγήσεις που σχηματίζουν αυτό το υπέροχο, πλούσιο και πολύχρωμο παζλ των ταξιδιωτικών μας εμπειριών».
Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται δύο μελέτες που αφορούν στο έργο, στις ιδέες και στον λόγο του Γιάννη Τσαρούχη για την τέχνη, καθώς και στην ευρύτερη παρουσία του στη δημόσια σφαίρα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Και οι δύο εστιάζουν ιδιαίτερα στις μορφές λογοκρισίας έργων του με ομοερωτικά θέματα. Η πρώτη στην κατασταλτική παρέμβαση της Αστυνομίας, ενώ η δεύτερη στην έμμεση αποσιώπηση αυτής της θεματικής από την κριτική υποδοχή και από τις τεχνοϊστορικές ερμηνείες της ζωγραφικής του, καθώς και στην όλη δημόσια διαχείριση του θέματος της ομοφυλοφιλίας από τον ίδιο.
Επιχειρείται επίσης μια κριτική ερμηνεία των ιδεολογικών του αναζητήσεων, της βιοθεωρίας του και των ιδεών του για την τέχνη και την ηθική, καθώς και των στρατηγικών αυτοβιογραφίας/αυτοερμηνείας και ανάδειξής του στο καλλιτεχνικό πεδίο.
Ξένη λογοτεχνία
Η ιστορία των δέντρων ολοκληρώνει την Τετραλογία του Περιβάλλοντος
ΑΞΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ;
ΑΡΑΓΕ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΕΙΔΟΣ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ;
Νορβηγία, 2110
Σ’ ένα απομακρυσμένο νησί κοντά στον Βόρειο Πόλο, βρίσκεται ένας θόλος – το θησαυροφυλάκιο των σπόρων που έχουν συλλεχθεί απ’ όλες τις γωνιές ενός της Γης. Η Λουίζ είναι η φύλακας των σπόρων. Λίγο πριν φύγει από την ζωή, ζητά από τον εγγονό της, Τόμι, να διαφυλάξει τους σπόρους με κάθε τρόπο.
Κίνα, 2110
Η Τάο ζει με τις αναμνήσεις του γιου της, του Γουέι-Γουέν, τον οποίο έχασε πριν από δώδεκα χρόνια. Λιμοκτονεί, όπως ολόκληρη η ανθρωπότητα, σε μια έρημη και εξαντλημένη φύση, όπου πολλά είδη έχουν εξαφανιστεί. Μια μέρα, όμως, η κυβέρνηση τς ζητάει να ηγηθεί μιας αποστολής στον βορρά με σκοπό να πάρει τους σπόρους από το θησαυροφυλάκιο.
Με το μυθιστόρημα “Η ιστορία, των δέντρων” η Μάγια Λούντε ολοκληρώνει την Τετραλογία του Περιβάλλοντος, ένα από τα σπουδαιότερα έργα της σύγχρονης νορβηγικής λογοτεχνίας. Γράφει για τις οικογενειακές σχέσεις, για τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και για τη σχέση μας με τη φύση. Παρελθόν, παρόν και μέλλον υφαίνονται μαζί καθώς η συγγραφέας αναρωτιέται: Πώς ο άνθρωπος άλλαξε τα πάντα;
Φιλοσοφία
Αν η φιλοσοφία θέτει το ερώτημα «ποια είναι η αλήθεια;», υπάρχει κάτι πριν από τη φιλοσοφία, που αποτελεί προϋπόθεσή της: η ικανότητα να αμφισβητείς αυτό που παρουσιάζεται ως αλήθεια, να το αρνείσαι, να του εναντιώνεσαι· η ετοιμότητα να στέκεσαι απέναντι στην αυθεντία, δηλαδή την πνευματική και πολιτική εξουσία, και να τολμάς να της ασκήσεις κριτική ― το «κριτικό ήθος» ή η κριτική στάση.
Ο Φουκώ αφιέρωσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη μελέτη της ιστορίας του κριτικού ήθους στον δυτικό πολιτισμό και, πιο συγκεκριμένα, σε μια μάλλον παραμελημένη έννοια της αρχαιοελληνικής σκέψης: την έννοια της παρρησίας. Στις διαλέξεις που μεταφράζονται εδώ, τις οποίες έδωσε στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ το φθινόπωρο του 1983, ο Φουκώ εξετάζει τη γένεση, τις μορφές και την εξέλιξη της παρρησίας από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι την ύστερη αρχαιότητα.
Στον Ίωνα του Ευριπίδη παρατηρούμε αρχικά την αμφισβήτηση των θεών ως πηγής της αλήθειας· έδρα της αλήθειας παύει να είναι το μαντείο και γίνεται η ίδια η πόλη. Στον Ορέστη, πάλι του Ευριπίδη, βλέπουμε την παρρησία ως δικαίωμα εντός της δημοκρατικής πόλεως, και τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί στο πλαίσιο του δημόσιου ανταγωνισμού για την αλήθεια. Με τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα το πρόβλημα της αλήθειας μεταφέρεται από τον δημόσιο χώρο στην ψυχή: Πώς συμβιβάζεται η ζωή που ζεις με την αλήθεια που λες ότι πρεσβεύεις; Στους Κυνικούς η παρρησία παίρνει τη μορφή της δημόσιας αμφισβήτησης των κοινών αξιών, ενώ στους Στωικούς η κριτική στρέφεται στον ίδιο τον εαυτό, και εκδηλώνεται ως μια διαρκής αυτοεξέταση του ατόμου στον αγώνα του για εσωτερική, δηλαδή πραγματική, ελευθερία.
«Η ανάλυση της παρρησίας αποτελεί μέρος αυτού που θα μπορούσα να ονομάσω ιστορική οντολογία του εαυτού μας, δεδομένου ότι έχουμε, ως ανθρώπινα όντα, την ικανότητα να λέμε την αλήθεια και, λέγοντας την αλήθεια, να μεταμορφώνουμε τον εαυτό μας, τις συνήθειές μας, το ἦθος μας, την κοινωνία μας».
Ξένη λογοτεχνία
1912. Η εντεκάχρονη Φράνσι Νόλαν ζει σε μια φτωχογειτονιά του Μπρούκλιν, με τον αδερφό της Νίλι και τους γονείς τους, τον Τζόνι και την Κέιτι. Η μητέρα της, αποφασισμένη να προσφέρει μια καλύτερη τύχη στα παιδιά της, εργάζεται ως καθαρίστρια για να εξασφαλίζει τα προς το ζην – βοηθάνε βέβαια και τα μικρά με όσα καταφέρνουν να βγάζουν από τις διάφορες μικροδουλειές που κάνουν. Το σίγουρο είναι πως δεν μπορούν να βασιστούν στον γεμάτο καλοσύνη Τζόνι, γιατί είναι αλκοολικός και δεν στεριώνει σε καμία δουλειά. Οι δυσκολίες είναι πολλές. Από τη στιγμή που γεννήθηκε η Φράνσι έπρεπε να είναι δυνατή. Γιατί δεν είναι εύκολη υπόθεση να μεγαλώνει κανείς υπό τέτοιες συνθήκες. Χρειάζονται σθένος, προνοητικότητα και οξυδέρκεια. Έτσι εκείνη, για να ξεφύγει από τον φτωχό κόσμο της, καταφεύγει στη φαντασία της και βρίσκει διέξοδο στην αγάπη της για τα βιβλία.
Η Betty Smith αποτυπώνει με αριστοτεχνικό τρόπο την καθημερινή ζωή στις φτωχογειτονιές του Μπρούκλιν: τις σαββατιάτικες βόλτες, το παιδομάνι που μαζευόταν στους δρόμους, τον ενθουσιασμό για τις γιορτές και τα γλέντια αλλά και τις δυσκολίες, τις εντάσεις και τις στεναχώριες. Με γλώσσα τρυφερή αλλά συνάμα ωμή, η Betty Smith μας μεταφέρει με μαεστρία το κλίμα της εποχής και παράλληλα παρουσιάζει τις βαθιές οικουμενικές αλήθειες που απασχολούν διαχρονικά τους ανθρώπους.