Ελληνική λογοτεχνία
Ιούνιος του 1897: ο «ατυχής» ελληνοτουρκικός πόλεμος έχει φθάσει στο τέλος του με ολοσχερή ήττα της ταπεινωμένης Ελλάδας, η Γαλλία συγκλονίζεται από την Yπόθεση Ντρέυφους, η απομονωμένη Αλεξάνδρεια μένει παραδομένη στον ρυθμό της ανατολίτικης ραθυμίας, η Ευρώπη ανασαίνει στο πνεύμα του fin de siecle, κυνική, ταραγμένη, ανήσυχη. Αυτήν την παράξενη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εποχή, ο νεαρός Κωνσταντίνος Καβάφης, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Τζων, βρίσκονται στο Παρίσι, τελευταίο σταθμό ενός μεγάλου ταξιδιού. Είναι ένα ταξίδι αναψυχής που στην πορεία θα μετεξελιχθεί σε εσωτερική περιπλάνηση, μια διαδικασία μύησης που εκβάλλει στην υπέρτατη πραγμάτωση του ποιητικού του στόχου.
Η Έρση Σωτηροπούλου, επίμονη σκιά του ποιητή, θα παρακολουθήσει αυτό το μυθιστορηματικό ταξίδι σε όλες τις διαστάσεις του. Στηριγμένη σε σπάνιο αρχειακό υλικό και σε πλούσια βιβλιογραφία, ανασυνθέτει τη μεταβατική στιγμή κατά την οποία ο Καβάφης, μακριά από την ασφυκτική αλλά μοιραία και μοναδική Αλεξάνδρεια, βυθίζεται στον εαυτό του, αναψηλαφεί τα πάθη του, βασανίζεται από αμφιβολίες και φθάνει ως την αυτομαστίγωση, δοκιμάζοντας ταυτόχρονα τα όρια της ποιητικής μορφής, εξωθώντας την πέρα από τους κανόνες και πυρπολώντας τη με τη στοχαστική του φαντασία.
Ένα μυθιστόρημα ιδεών για τη δύσκολη σχέση τέχνης και ζωής, για τον ερωτικό πόθο ως κίνητρο δημιουργίας, μια τολμηρή μυθοπλαστική ανασύσταση της προσωπικότητας του μεγάλου ποιητή.
Η αμερικανική έκδοση του μυθιστορήματος σε μετάφραση της Karen Emmerich κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Μετάφρασης στις ΗΠΑ! Η ανακοίνωση της βράβευσης έγινε από την Αμερικανική Ένωση Μεταφραστών Λογοτεχνίας (ΑLTA), στο ετήσιο συνέδριο της ALTA που πραγματοποιήθηκε στο Rochester της Νέας Υόρκης το Νοέμβριο του 2019.
Η κριτική επιτροπή των βραβείων σημείωσε για το «Τι μένει από τη νύχτα»: Ο Κ.Π. Καβάφης έχει παρουσιαστεί ως «ένας Έλληνας με ψάθινο καπέλο, που στέκει ακίνητος και παρατηρεί με λοξή ματιά το σύμπαν». Στο βιβλίο της «Τι μένει από τη νύχτα», η Έρση Σωτηροπούλου κλονίζει αυτό το κλισέ με ελικοειδείς προτάσεις που περιγράφουν έναν άντρα σε κίνηση και πλήρως ενταγμένο στον κόσμο γύρω του. Μας μεταφέρει σε τρεις μέρες και νύχτες από το ταξίδι του Καβάφη στην Ευρώπη τον Ιούνιο του 1897, όταν είναι στο Παρίσι μαζί με τον αδερφό του και εξερευνά την πόλη – και τα ακόμα άγνωστα τότε πάθη του. Μετακινούμενη άψογα από την περιγραφή στον στοχασμό και στη μελέτη των ποιημάτων πάνω στα οποία εργάζεται, η υπόθεση μας επιτρέπει να ζήσουμε, για λίγο, μέσα σε αυτή την ιστορία· στη μετάφραση της Karen Emmerich, το κείμενο γίνεται τόσο εκλεπτυσμένο και φιλόξενο, όσο και η ποίηση του Καβάφη.
Είναι η εικοστή πρώτη χρονιά που δόθηκε το συγκεκριμένο βραβείο, που είναι το μοναδικό βραβείο μετάφρασης που περιλαμβάνει μια αυστηρή εξέταση τόσο του αρχικού κειμένου όσο και την απόδοσή του στην αγγλική γλώσσα, όπως τονίζεται στην ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων.
Το βιβλίο κυκλοφορεί στις ΗΠΑ από τις εκδόσεις New Vessel Press.
Ελληνική λογοτεχνία
Από το Παγγαίο, την Καβάλα, τον Έβρο µέχρι την Αθήνα, αλλά και τη Σαµψούντα, την Τυνησία, τη Συρία, το Βερολίνο και τη Στοκχόλµη, οι άνθρωποι διασχίζουν σύνορα, πολιτισµούς και προσωπικά όρια, βιώνουν ιστορικές αλλαγές, διεκδικούν διαφορετικές ταυτότητες, αναζητούν µια καινούργια αρχή ή και το άδοξο τέλος τους, ακροβατούν ανάµεσα στο πάθος για τη ζωή και στο βάρος µιας απώλειας.
Οικογενειακές ιστορίες, αδιέξοδες σχέσεις και παθιασµένοι έρωτες, µοναχικοί και αινιγµατικοί άνθρωποι, αποτραβηγµένοι και περιθωριακοί χαρακτήρες, µετανάστες και πρόσφυγες, πόρνες και τραβεστί, µικροαστοί και αγρότες, άνθρωποι της γειτονιάς αλλά και φερµένοι από τα όνειρα.
Είκοσι έξι ανθρώπινες ιστορίες, δοσµένες µε χιούµορ και συγκίνηση, γραµµένες την τελευταία εικοσιπενταετία, καταγράφουν τις συµπεριφορές και τις αλλαγές σε σχέση µε την κοινωνία και την Ιστορία, συνθέτοντας µία πολύχρωµη τοιχογραφία µέσα στην οποία κάθε αναγνώστης µπορεί να αναγνωρίσει και τη δική του φωνή.
Ελληνική λογοτεχνία
Τι μπορεί να είπαν ο Κ.Π. Καβάφης με τον Δημήτρη Μητρόπουλο τη μία και μοναδική φορά που συναντήθηκαν και ποια ήταν η αφορμή;
Τι σχέση μπορεί να είχε το κιμονό της Μπατερφλάυ με τον δικτάτορα Μεταξά και τα κανόνια του πολέμου;
Πώς, που και πότε ο Τσώρτσιλ φύσηξε τον καπνό του πούρου του στα μούτρα του σύντροφου Σιάντου και ποιες ήταν οι συνέπειες;
Τρεις συναντήσεις στις κουίντες της Ιστορίας με πρωταγωνιστές που σφράγισαν τον νεοελληνικό μας βίο.
Ο τίτλος της τρίτης νουβέλας και τίτλος όλου του βιβλίου είναι φράση του Ουίνστον Τσώρτσιλ στον Ουκρανό φωτογράφο Κέσσελ, στη διάρκεια της ιστορικής σύσκεψης στις 26 του Κόκκινου Δεκέμβρη το ’44, όπου η τύχη της μεταπολεμικής Ελλάδας παιζόταν κορόνα-γράμματα.
Η μεσαία νουβέλα, “Ο κύριος Μπατερφλάυ”, αφορά μια άλλη παράσταση, ιταλικής όπερας αυτή τη φορά, με καλεσμένο τον υιό Πουτσίνι τρεις μόλις μέρες πριν από την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Η “Μπατερφλάυ του πολέμου”, όπως έγινε γνωστή, και μέχρι πρότινος ακόμα υπήρχαν επιζώντες.
Τέλος, η εναρκτήρια νουβέλα “Μια μέρα απ’ τη ζωή τους”, αφορά τη μοναδική φορά που ο Κωνσταντίνος Καβάφης συναντά τον Δημήτρη Μητρόπουλο τον Οκτώβριο του ’32 σε γνωστό αθηναϊκό σπίτι και ακούει τον μουσικό να παίζει στο πιάνο και να τραγουδά ποιήματά του.
Βεβαίως δεν πρόκειται για ιστορικό ή πολιτικό βιβλίο. Η φαντασία έχει το πάνω χέρι και επεμβαίνει στην πραγματικότητα χωρίς να την αλλοιώνει.
Ξένη λογοτεχνία
Το Κιβώτιο, έργο φαντασίας, εξαιρετικά ευανάγνωστο και συναρπαστικό σε όλα τα κεφάλαια του, είναι κλασικό θα λέγαμε μυθιστόρημα, που όμως ξεχωρίζει αισθητά για τις συνεχείς παρεκβάσεις του από τα καθιερωμένα είδη, τα οποία γνωρίζει και σέβεται.
Σε πρώτο στρώμα φαίνεται να περιγράφει την επικίνδυνη περιπέτεια μιας σαρανταμελούς ομάδας επίλεκτων αγωνιστών να μεταφέρουν από την πόλη Α στην πόλη Β ένα κιβώτιο αγνώστων στοιχείων, από το περιεχόμενο του οποίου θα κριθεί η έκβαση της αποστολής. Το κιβώτιο φτάνει στο προορισμό του με μοναδικό επιζώντα τον ανώνυμο αφηγητή που είναι και ο μοναδικός μάρτυρας διεκπεραίωσης της επιχείρησης. Συνεπώς τίθεται από την αρχή θέμα της αξιοπιστίας του, που δεν τη προστατεύει το πλούσιο αγωνιστικό του παρελθόν. Έτσι υποχρεώνεται να απολογείται με επιστολές του απέναντι σε έναν ανακριτή που τον βλέπει μια φορά, και ο οποίος τελικά παραμένει άγνωστος και αγνώστων προθέσεων. Η κρίσιμη και αποφασιστική για το σύστημα «αλήθεια» παραμένει αίνιγμα και ο παραλήπτης της αλήθειας απροσδιόριστος.
Ωστόσο, η υπόθεση είναι πειστική, είναι αληθοφανής και το ενδιαφέρον της συνεχώς αυξάνει. Τα γεγονότα συμβαίνουν απέναντι σε μια υπαρκτή κατάσταση που παρουσιάζει τα συμπτώματα ενός αμείλικτου μηχανισμού, με τις δυνάμεις του σε πλήρη ετοιμότητα, συντηρώντας τις ασθένειες του στην πιο αποτρόπαιη μορφή.
Γι’ αυτό, διαβάζοντας το έργο από μία ουσιαστική γωνία μπορείς να πεις ότι στο μυθιστορηματικό του σύμπαν συγκεντρώνεται ένας αντιπροσωπευτικός κόσμος ανθρώπων και καταστάσεων μιας κυνικά αυτορρυθμιζόμενης πολιτείας, όπου τα επισφαλή κίνητρα των οπαδών της κρύβονται με επιμέλεια πίσω από τη μονάδα αφοσίωσης και της υστεροβουλίας, ενώ καταγράφεται η κυρίαρχη νοοτροπία, σιωπηρά υποταγμένη στον πολιτικό αμοραλισμό, οποίος από ένα πρόταγμα ελευθερίας – με διαδοχικές πράξεις – καταλήγει στην αναίρεση της. Και το μήνυμα του έργου, θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης; Ο συγγραφέας αρνείται να εφεύρει μια και μοναδική απάντηση για την ανθρώπινη μοίρα.
Ξένη λογοτεχνία
Ο ήρωας αυτής της ιστορίας, ο `Αλντο, διορίζεται από την κυβέρνηση της Ορσένα, μιας πόλης με δοξασμένο παρελθόν, η οποία όμως βρίσκεται σε κατάσταση παρακμής, πολιτικός επίτροπος στις Σύρτεις.
Επικεφαλής του Ναυαρχείου στις Σύρτεις είναι ο πλοίαρχος Μαρίνο, αξιωματικός που ευνοεί την ενυπάρχουσα κατάσταση της χαύνωσης για τις στρατιωτικές αποικιακές δυνάμεις της Ορσένα, ενώ ο κίνδυνος καραδοκεί από την αντίπαλη πόλη του Φαργκεστάν.
Ο `Αλντο με τη σύμπραξη κι άλλων αξιωματικών και υπό την επήρεια της γοητείας που ασκεί πάνω του η Βανέσα, μια σαγηνευτική αλλά και μυστηριώδης γυναίκα, αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του…
“Τα πρόσωπα των έργων του Γκρακ είναι σκιές που κινούνται σ` ένα φθινοπωρινό φως, φαντάσματα φιλτραρισμένα μέσα από φωτισμούς του δάσους, παρουσίες στεφανωμένες φαντασμαγορικά. Η ποίηση του είναι η ποίηση των ερειπίων του χρόνου, ατέλειωτα τενάγη, θρησκευτικές πορείες λειψάνων, δαιδαλώδη φρούρια, προμαχώνες, εξώστες, τζαμαρίες, θόρυβοι, που σχηματίζουν στα πρώτα βιβλία του ένα ακινητοποιημένο φεγγοβόλημα”.
Ξένη λογοτεχνία
Το αριστούργηµα του Ντίνο Μπουτζάτι Η έρημος των Ταρτάρων αφηγείται την ιστορία του νεαρού υπολοχαγού Τζοβάνι Ντρόγκο, ο οποίος περνάει τη ζωή του στο Οχυρό Μπαστιάνι, όπου τοποθετείται στον πρώτο του διορισµό, περιµένοντας µάταια την εισβολή του θρυλικού εχθρού από τον βορρά. Με φόντο την απέραντη, οµοιόµορφη έρηµο, ο Μπουτζάτι αφηγείται την αναµονή της µεγάλης ευκαιρίας για τον αξιωµατικό, της ευκαιρίας που θα του αλλάξει τη ζωή χαρίζοντάς του την πολυπόθητη δόξα. Μόνο που η µεγάλη ευκαιρία τελικά δεν παρουσιάζεται ποτέ και ο αξιωµατικός, τριάντα ολόκληρα χρόνια µετά, έρχεται αντιµέτωπος µε το κορυφαίο γεγονός: τον θάνατο. Και τον αντιµετωπίζει µονάχος, χωρίς να περιµένει βοήθεια ή κατανόηση από κανέναν, σ’ ένα περιβάλλον παντελώς άγνωστο.
Ένα μυθιστόρημα για τη μοναξιά, την υπαρξιακή αγωνία, την άνιση μάχη ενάντια στο πέρασμα του χρόνου, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον θάνατο.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1976 από τον σκηνοθέτη Βαλέριο Τζουρλίνι.
Φιλοσοφία
Το 1969, μετά τις μελέτες του για την τρέλα, την κλινική ιατρική και τις προϋποθέσεις ύπαρξης των επιστημών της ζωής, της γλώσσας και της οικονομίας, ο Μισέλ Φουκώ θα προχωρήσει αποφασιστικά στη θεωρητική συστηματοποίηση του σχεδίου που τον ενέπνεε και θα δώσει το ακριβές στίγμα του ως ιστορικού και φιλοσόφου. Η αρχαιολογία που προτείνει δεν αναζητά αιτιακές σχέσεις και επιδράσεις ανάμεσα στα συμβάντα, δεν θεωρεί την ιστορία μια σταδιακή εκδίπλωση του ορθού λογού που θα οδηγούσε τελεολογικά στην επικράτηση της απόλυτης αλήθειας, δεν τη στηρίζει σε κάποιον καθοριστικό ρόλο που θα είχε σ’ αυτήν η συνείδηση του υποκειμένου. Τα ίδια τα ιστορικά συμβάντα υπάρχουν καθόσον αποτελούν «ρηθέντα πράγματα», καθόσον προβληματοποιούνται μέσα από εκφωνήματα, εκφωνηματικούς σχηματισμούς, λόγους, διαμορφώνοντας, έτσι, το αρχείο, δηλαδή επικράτειες λόγου αυτόνομες αλλά όχι ανεξάρτητες, ρυθμισμένες, παρότι βρίσκονται σε συνεχή μετασχηματισμό, ανώνυμες και χωρίς υποκείμενο, παρότι διαπερνούν τα ατομικά έργα. Η ιστορία και η κίνησή της αποκτά τότε άλλο νόημα. Όχι πλέον οι συμπαγείς γνωστικοί κλάδοι, αλλά οι νόμοι που διέπουν τις κατανομές, τη διασπορά, τους μετασχηματισμούς, τις εναλλαγές, τα μεσοδιαστήματα των λόγων μέσα σε ένα πεδίο στρατηγικών πιθανοτήτων. Η αίσθηση της μεταβολής δεν δίνεται μέσα από την εξέλιξη, τις συνεκτικές σχέσεις, τα κρυφά νοήματα αλλά μέσα από τα αινιγματικά κομβικά σημεία της ρήξης και της ασυνέχειας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Η περιγραφή του αρχείου […] μάς στερεί τις συνέχειές μας διαλύει εκείνη τη χρονική ταυτότητα όπου μας αρέσει να κατοπτριζόμαστε για να εξορκίσουμε τις ρήξεις της ιστορίας. […] Είμαστε διαφορά […] ο Λόγος μας είναι η διαφορά των λόγων, […] η ιστορία μας η διαφορά των χρόνων, […] το εγώ μας είναι η διαφορά των προσωπείων. […] Η διαφορά, αντί να είναι η λησμονημένη και επικαλυμμένη καταγωγή, είναι αυτή η διασπορά η οποία είμαστε και την οποία πράττουμε». (Michel Foucault)
Ο Κόρτο Μαλτέζε, ο θρυλικός περιπλανώμενος ναυτικός που έχει αναγάγει σε τέχνη το «ζην επικινδύνως», επιστρέφει με το graphic novel «Εκουατόρια», των J. D. Canales (σενάριο) κ’ R. Pellejero (σχέδιο & χρώμα)!
Η δεύτερη έκδοση του Εκουατόρια συνοδεύεται από ένα εκπληκτικό εξώφυλλο του Ruben Pellejero. Πρόκειται για ένα πολυτελές άλμπουμ 84 σελίδων στο οποίο μπορείτε να βρείτε και την 4σέλιδη «Κινέζικη Ιστορία» καθώς και δύο νέα άρθρα! Ο François Busnel γράφει για τον Χάρτινο Τυχοδιώκτη ενώ ο Juan Díaz Canales καταπιάνεται με τις γυναίκες που πρωταγωνιστούν σε αυτό το άλμπουμ προσπαθώντας να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε μιας.
Η πρώτη Σταυροφορία, η ιστορία ενός μαγικού καθρέφτη και ένα μυθικό βασίλειο μεταξύ Αφρικής και Ινδίας οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε σε ένα ταξίδι αναζήτησης που αρχίζει από τη Βενετία και περνά από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί συναντά τον φίλο του ποιητή Κ.Π. Καβάφη, μέσα σε ένα ασταθές και βίαιο πολιτικό περιβάλλον. Ο Καβάφης τον βοηθά στη συνέχιση της αναζήτησής του και ο Κόρτο Μαλτέζε σώζει τον Ουίνστον Τσώρτσιλ. Λαθρέμποροι, στρατιωτικοί, επαναστάτες και η γοητεία της Αφρικής οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε στη συγκλονιστική κατάληξη της ιστορίας και στην κατανόηση του πραγματικού νοήματός της. Ετοιμαστείτε για ένα αξέχαστο ταξίδι!
Η αγάπη που δείξατε στην πρώτη έκδοση του Εκουατόρια αλλά και συνολικά στον ρομαντικό, ιδεαλιστή ναυτικό μας ώθησε στην επανακυκλοφορία του τεύχους αλλά και στον εμπλουτισμό του. Θέλουμε να πιστεύουμε πως ο πήχης ανέβηκε λίγο ψηλότερα και οι φανατικοί θαυμαστές του χάρτινου ήρωα θα απολαύσουν την δεύτερη έκδοση του Εκουατόρια!
Ποίηση
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά στον Ίκαρο το 1983 και σήμερα επανεκδίδεται μετά από αρκετά χρόνια απουσίας.
Από τον Μάρτιο του 1886 (όταν πρωτοεμφανίστηκε στην δημοσιότητα, σε ηλικία 23 ετών) ως τον Ιούλιο 1901 (οπότε άρχισε την συστηματική αναθεώρηση της Ποιητικής του), ο Καβάφης δημοσίευσε συνολικά 34 ποιήματα. Από αυτά, μόνο 11 περιλαμβάνονται στο επίσημο σώμα του έργου του. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τα 23 αυτά αποκηρυγμένα ποιήματα, μαζί με τις αρχικά δημοσιευμένες μορφές 4 ξαναγραμμένων ποιημάτων, καθώς και 5 έμμετρες μεταφράσεις από τα αγγλικά (τις οποίες ο Καβάφης δημοσίευσε από το 1886 ως το 1895).
Η έκδοση χωρίζεται σε δύο μέρη, τα Ποιήματα και τις Μεταφράσεις, και η κατάταξη των κειμένων στο κάθε μέρος ακολουθεί την χρονολογική σειρά της πρώτης δημοσίευσης. Η μορφή κάθε κειμένου είναι εκείνη της πρώτης του δημοσίευσης.
Ακολουθεί το Επίμετρο που περιλαμβάνει τις εκτενείς Σημειώσεις του Γ.Π.Σαββίδη και «ανέκδοτες» μεταφράσεις του Καβάφη, πρωτοδημοσιευμένες από το 1966 ώς το 1974. Η έκδοση συμπληρώνεται από γλωσσάριο και ευρετήριο κυρίων ονομάτων που συντάχτηκαν από την φιλόλογο κ. Δώρα Μυλωνά-Πιερή, και θεωρήθηκαν από τον Γ.Π.Σαββίδη.
Ποίηση
Αναθεωρημένη έκδοση των “Ανεκδότων” ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη (Ίκαρος 1968). Στην έκδοση αυτή έχουν προστεθεί, στα αρχικά 75 ποιήματα, οκτώ που πρωτοδημοσιεύτηκαν μετά το 1968, καθώς και νέες σημειώσεις του επιμελητή.
Ποίηση
Η έκδοση αυτή των ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη σε δύο τόμους θεωρείται οριστική.
Στον πρώτο τόμο παρουσιάζονται τα ποιήματα της περιόδου 1897-1918 και πίνακες με τη χρονολογκή σειρά δημοσίευσής τους. Στον δεύτερο ποιήματα της περιόδου 1919-1933 και ευρετήρια πρώτων στίχων και τίτλων.
Κάθε τόμος συνοδεύεται από σημειώσεις του επιμελητή και από σχόλια του ποιητή.
Ποίηση
Η έκδοση αυτή των ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη σε δύο τόμους θεωρείται οριστική.
Στον πρώτο τόμο παρουσιάζονται τα ποιήματα της περιόδου 1897-1918 και πίνακες με τη χρονολογκή σειρά δημοσίευσής τους. Στον δεύτερο ποιήματα της περιόδου 1919-1933 και ευρετήρια πρώτων στίχων και τίτλων.
Κάθε τόμος συνοδεύεται από σημειώσεις του επιμελητή και από σχόλια του ποιητή.