Οι Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα καλύπτουν, κατά κύριο λόγο, τα γεγονότα της περιόδου 1942-1944, την πιο κρίσιμη, δηλαδή, περίοδο του Β΄ παγκοσμίου πολέμου ενώ, ταυτόχρονα, το έργο περιλαμβάνει σκηνές από την ιστορία της αποικιακής Αιγύπτου, τον 19ο αιώνα, καθώς επίσης και από την μετεμφυλιακή Ελλάδα του δεκαετίας του ’50. Ο χρόνος και ο τόπος της αφήγησης εναλλάσσεται γύρω από τρεις πόλεις στις οποίες εξελίσσεται η μυθιστορηματική δράση. Στην Ιερουσαλήμ της Λέσχης, στο Κάιρο της Αριάγνης και στην Αλεξάνδρεια της Νυχτερίδας παρακολουθούμε τις μετακινήσεις των μυθιστορηματικών προσώπων, τα οποία παρασύρονται από τις “τύχες του πολέμου”, την προσφυγική διασπορά και τον αντιφασιστικό αγώνα. Σταθμοί της αφήγησης, η επίθεση του Ρόμελ και η αναγκαστική προσφυγιά των πληθυσμών της Μέσης Ανατολής στην Ιερουσαλήμ, το καλοκαίρι του 1942 (Λέσχη), τα γεγονότα της διάλυσης της Β΄ Ταξιαρχίας των ενόπλων δυνάμεων τον Ιούλιο του 1943 (Αριάγνη), και το κίνημα του Απρίλη του 1944 (Νυχτερίδα). Ο συγγραφέας συντάσσει μια λογοτεχνική μαρτυρία με στόχο την αποκατάσταση της αντίστασης στη Μέση Ανατολή αλλά και την παράλληλη ανάδειξη των “κομμένων κεφαλών”, των προσώπων και των μηχανισμών που συντέλεσαν στην περιθωριοποίηση και στο στιγματισμό των πρωταγωνιστών του Απρίλη του 1944. Ιστορία, έρωτας και πολιτική: ένα τρίγωνο, που ενώνει τα ανθρώπινα πάθη με τους κοινωνικούς αγώνες. Η περιπλάνηση των ηρώων στον καινούριο, κάθε φορά, χώρο των “ακυβέρνητων πολιτειών” φέρνει στο προσκήνιο την οπτική γωνία του ξένου, του πρόσφυγα, του εξόριστου, του κυνηγημένου. Ένας μικρόκοσμος, που αποτυπώνει όλη την παθολογία του πολέμου: το φόβο του θανάτου και την αγωνία της επιβίωσης, τις ψυχικές αντιστάσεις και το αγωνιστικό φρόνημα, τις ανθρώπινες αδυναμίες, τη συνάντηση και την αναμέτρηση με τον άλλο. Κεντρικός ήρωας της τριλογίας, ο Μάνος Σιμωνίδης ένας τριαντάρης αριστερός διανοούμενος που έρχεται μετά το αλβανικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή, και συνδέεται με τις παράνομες αντιφασιστικές οργανώσεις. Παντού “περαστικός και ξένος”, θα ακολουθήσει τους δρόμους της καρδιάς και θα βαδίσει πάνω στα ίχνη της μνήμης. Εστιάζοντας το ιστορικό του βλέμμα στις ακυβέρνητες πολιτείες του 20ού αιώνα, ο Τσίρκας δεν μάς προσφέρει μόνο μια τοιχογραφία των ιστορικών περιπετειών που γνώρισε η μεταπολεμική Ελλάδα, αλλά μάς προσφέρει κι ένα σπουδαίο λογοτεχνικό διαβατήριο για να ταξιδέψουμε στο σήμερα. “Γεροσόλυμα, Κάιρο, Αλεξάνδρεια… Μεσ’ στις μεγάλες πολιτείες της Ανατολής τριγυρνάμε, δίνουμε ραντεβού, ξαναχωρίζουμε, κι από πάνω μας το ίδιο φεγγάρι μας κυνηγάει σα να μας μάχεται”. Διάλογο με την Ιστορία χαρακτήρισε ο συγγραφέας το έργο του. Μέσα από τον σχολιασμό της νέας έκδοσης της τριλογίας, που φωτίζει τα ιστορικά δρώμενα, αναδεικνύεται επίσης και ο διάλογος του συγγραφέα με τη μεγάλη λογοτεχνική ευρωπαϊκή παράδοση και τον μοντερνισμό.
Σταύρος Λυγερός
Το νέο βιβλίο του Σταύρου Λυγερού «Οι αθέατες όψεις του πολέμου στην Ουκρανία» εκδίδεται πριν τερματιστεί ο πόλεμος, αλλά μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για μία συνθήκη ειρήνης. Η ζυγαριά στα πεδία των μαχών, άλλωστε, έχει γείρει. Το φινάλε λείπει, αλλά οι βασικές συνιστώσες του πολέμου αναλύονται διεξοδικά στο ανά χείρας βιβλίο. Ο τίτλος δεν είναι παραπλανητικός. Ακόμα και οι προσεκτικοί αναγνώστες της ειδησεογραφίας αγνοούν πολλά κρίσιμα –για την κατανόηση του πολέμου– γεγονότα που έμειναν στο σκοτάδι ή πέρασαν στα “ψιλά” και τα οποία αποκαλύπτονται στο βιβλίο.
Στόχος του έμπειρου πολιτικού αναλυτή και συγγραφέα είναι να δώσει μία σφαιρική εικόνα και ανάλυση ενός πολέμου που μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η πολυαίμακτη σύρραξη είναι τοπική, αλλά ο –με την ευρύτερη έννοια– πόλεμος είναι παγκόσμιος. Το ίδιο και οι συνέπειές του. Εξού και ο ιδιότυπος υπότιτλος: Η γεωπολιτική – Οι μάχες – Η προπαγάνδα – Η γεωοικονομία – Η διπλωματία Τραμπ – Ο ρόλος της Ευρώπης – Κίνα και BRICS+.
Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο σε πέντε ενότητες: Η πρώτη με τίτλο “Τα πριν της εισβολής”. Η δεύτερη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Μπάιντεν”. Η τρίτη με τίτλο “Η ιδεολογική πτυχή του πολέμου” εστιάζει στον πόλεμο της προπαγάνδας και στον διαφορετικό τρόπο που η Ρωσία βλέπει πλέον τον εαυτό της. Η τέταρτη με τίτλο “Η γεωοικονομία του πολέμου” ασχολείται με τον οικονομικό πόλεμο και ειδικά με την ενεργειακή πτυχή του. Τέλος, η πέμπτη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Τραμπ” εστιάζει στη στροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και στη διπλωματική δυναμική που αυτή πυροδότησε για τον τερματισμό του πολέμου.
Πέρσιβαλ Έβερετ
Ποταμός Μισισιπής, 1861. Όταν ο σκλάβος Τζιμ μαθαίνει ότι το αφεντικό του πρόκειται να τον πουλήσει σ’ έναν άγνωστο στη Νέα Ορλεάνη, χωρίζοντάς τον για πάντα από τη γυναίκα και την κόρη του, καταφεύγει στο κοντινό Νησί του Τζάκσον μέχρι να καταστρώσει ένα σχέδιο διαφυγής. Στο μεταξύ, ο Χάκλμπερι Φιν έχει σκηνοθετήσει τον θάνατό του, προκειμένου να ξεφύγει από τον βίαιο πατέρα του που μόλις επέστρεψε στην πόλη. Έτσι ξεκινάει για τους δυο τους ένα επικίνδυνο ταξίδι με σχεδία στον Μισισιπή, με προορισμό την ελευθερία. Καθώς ο Τζιμ και ο Χακ πλέουν σε νερά γεμάτα θανάσιμες παγίδες, κάθε στροφή του ποταμού μπορεί να κρύβει πίσω της την πολυπόθητη σωτηρία ή ένα οδυνηρό τέλος.
Με τις φήμες του πολέμου να εξαπλώνονται, ο Τζιμ καλείται να αντιμετωπίσει το προσωπικό του άχθος: την οικογένεια που πρέπει να προστατέψει πάση θυσία και το συνεχές ψέμα που βιώνει. Και μαζί, το αταίριαστο ζευγάρι οφείλει να αντικρίσει κατάματα την πιο επικίνδυνη οδύσσεια…
Μέσα από τις σκιές που κουβαλάει το ατίθασο, σκανταλιάρικο πνεύμα του Χακ Φιν, αναδύεται ο Τζιμ για να διεκδικήσει την ίδια του τη φωνή, αψηφώντας τους κανόνες που τον έχουν εξοστρακίσει στο περιθώριο.
Πλημμυρισμένο από το διεγερτικό χιούμορ και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις που ανέδειξαν τον Έβερετ σε λογοτεχνικό είδωλο και έναν από τους πλέον αναγνωρισμένους συγγραφείς της εποχής μας, το μυθιστόρημα JAMES είναι προορισμένο να γίνει ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής λογοτεχνίας του εικοστού πρώτου αιώνα.
Ρίτσαρντ Ρομάνους
Εκείνος ηθοποιός με χαρακτηριστικούς ρόλους δίπλα σε σημαντικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες, εκείνη βραβευμένη ενδυματολόγος και παραγωγός. Ο Ρίτσαρντ και η Άνθεα, ένα επιτυχημένο ζευγάρι του Χόλιγουντ, αποφασίζουν να ζήσουν την “τρίτη πράξη” της ζωής τους εκπληρώνοντας τα παραγκωνισμένα όνειρά τους. Έτσι πουλάνε το σπίτι τους στο Λος Άντζελες και μαζί με τον σκύλο τους Γκουίντο και 22 κούτες ξεκινούν να βρουν τον παράδεισο. Πρώτη στάση η Σκιάθος, όπου αυτοί οι δυο χολιγουντιανοί τύποι έρχονται αντιμέτωποι με τον κυκεώνα της ελληνικής γραφειοκρατίας, την ιδιότυπη αίσθηση του χρόνου στην Ελλάδα, αλλά και… την κατσίκα του γείτονα που μασουλάει τις τριανταφυλλιές τους. Και στον αντίποδα, η αθωότητα και η γενναιοδωρία των κατοίκων του νησιού. Η θεατρική και άμεση αφήγηση του Ρίτσαρντ Ρομάνους, γεμάτη χιούμορ και ευαισθησία, συνθέτει ένα γοητευτικό ταξίδι αλλά και μία εσωτερική περιπλάνηση, καθώς ο ίδιος και η Άνθεα ξαναβρίσκουν κομμάτια του εαυτού τους που είχαν χάσει στους φρενήρεις ρυθμούς του Χόλιγουντ. Ταυτόχρονα η φρέσκια ματιά τους πάνω στην Ελλάδα και τους Έλληνες μας προσφέρει μία ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε την αξία του κόπου μας σ’ αυτή τη δύσκολη εποχή.