Ελληνική λογοτεχνία
Έπρεπε να γράψω ένα λάθος μυθιστόρημα. Ο αφηγητής παρασέρνει τον ήρωα σ’ όλα τα αδιέξοδα, σ’ όλα τα λάθη, τα περιγράφει και λάθος από πάνω, εκτιμά λάθος την εποχή του, τις καταστάσεις όλες, και στο τέλος ο ήρωας πεθαίνει γιατί δεν μπορεί να γίνει τίποτα άλλο. Και πεθαίνει κι ο αφηγητής. Όλοι. Πεθαίνουν όλοι με φριχτό τρόπο, το λάθος μυθιστόρημα ξεχνιέται, και μετά από χρόνια το βρίσκει σε καλάθι ένας άλλος αφηγητής. Κάνει πλέον μισό ευρώ, αλλά δεν το αγοράζει καν.
Ελληνική λογοτεχνία
Ζω σε μια χώρα
αντικατοπτρισμό
στη θέση άλλης·
μα ποιος κατοίκησε ποτέ
τη μεταφορά.
Ένα επτάχρονο κορίτσι ονειρεύεται μια πατρίδα που ξέρει πως υπάρχει κι ας μην τη βλέπει κανείς άλλος. Ένα χωριό κοντά στα σύνορα που είναι όλα τα χωριά όπου κάποτε είδαμε για πρώτη φορά τη θάλασσα κι ας μην είχε θάλασσα. Ένα σχολικό βιβλίο της ιστορίας γεμάτο ζωτικά ψεύδη. Μια χώρα που επιζητεί το δράμα και παρακαλά να αφανιστεί. Παιδιά θαύματα που καίγονται για να βρούνε τους χρησμούς τους οι κατοπινοί. Και το μάτι του ποιητή που υπερίπταται και καταγράφει τα πάντα από ψηλά. Τι έννοια μπορεί να έχει η πατρίδα σήμερα; Σε ποιο σημείο το προσωπικό βίωμα τέμνει το συλλογικό;
Η ποιητική ενότητα «Δόξα Έβρου», δομημένη σε τρεις γεωγραφικές όσο και αλληγορικές ενότητες (Δόξα Έβρου-Άπτερα-Ελεύθερνα) διασχίζει, σε μία κυκλική πορεία, τον χρόνο και την Ιστορία· με σημείο αφετηρίας και εφαλτήριο εκτίναξης τη φαντασία ακολουθεί μια ζωή και μια χώρα που έχουν παραδοθεί στον ζόφο και την οδύνη μέχρι να οδηγηθούν στην ελευθερία και την ανύψωση.
Η Ειρήνη Γιαννάκη στην παρούσα έκδοση χαρτογραφεί με στιβαρότητα, τόλμη αλλά και αψεγάδιαστη γεωμετρία μια πατρίδα που εκτείνεται στο άπειρο, περιπαίζει εθνικούς μύθους και ξεθυμασμένες δόξες του παρελθόντος, ανασυνθέτει προσωπικές και συλλογικές τραγωδίες και αναψηλαφεί όψεις της νεοελληνικής ταυτότητας από την πλευρά των κοριτσιών που δεν γράφτηκε ποτέ η δική τους πλευρά της ιστορίας, για να αποφανθεί στο τέλος πως
Η ποίηση είναι η απέναντι στεριά
που βλέπεις μα ποτέ δεν φτάνεις
μόνο που είσαι ήδη εκεί
αλλιώς δεν θα ’χες αναρωτηθεί.
Η Ειρήνη Γιαννάκη έχει δημοσιεύσει κριτικές, άρθρα και δοκίμια σε λογοτεχνικά περιοδικά και στο διαδίκτυο. Έχει εκδώσει ένα βιβλίο ποίησης («Η Αλφαβήτα των πραγμάτων», Μελάνι, 2017) και μία ανθολογία ποίησης του Τέλλου Άγρα («Τέλλος Άγρας», εισαγωγή- ανθολόγηση της ιδίας, Σειρά: «Δύο αιώνες ελληνικής ποίησης», Ίδρυμα Τάκης Σινόπουλος, 2022). Η «Δόξα Έβρου» είναι το δεύτερο ποιητικό της βιβλίο.
Ελληνική λογοτεχνία
Ένα άλμπουμ με φωτογραφίες του Ανδρέα Μπέλια από τη σημερινή Ομόνοια, μαζί με ένα εκτενές κείμενο του Γιώργου Ιωάννου. Η κίνηση της θρυλικής πλατείας και τα βαθύτερα κίνητρά της. Η τολμηρή περιγραφή και ανατομία της κοινωνίας των προσώπων που συχνάζουν εκεί. Ντοκουμέντο εποχής και συνάμα ενθύμιο. Πιο ανθρώπινο κοίταγμα προσώπων, πράξεων και σχέσεων που πολύ εύκολα καταδικάζουμε. Μνήμες και γνώμες για πράγματα, πρόσωπα και ανθρώπινες καταστάσεις.
Ελληνική λογοτεχνία
Το πρώτο μέρος της Αργώς κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1933. Το έργο ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα σε δύο τόμους. Στην εισαγωγή του πρώτου τόμου σημείωνε ο Γιώργος Θεοτοκάς: «Σαν άρχισα αυτό το βιβλίο, η μοναδική μου πρόθεση ήτανε να ζωντανέψω μερικά ανθρώπινα πλάσματα που τριγυρνούσανε στη φαντασία μου και βασάνιζαν τις ώρες της σχόλης μου. Κατόπι, σαν προχώρησε η δουλειά, μου ήρθε η όρεξη να δώσω, μ` αυτήν την ευκαιρία, μια γενική κάπως έκθεση της ελληνικής ζωής και των προβλημάτων της εποχής μας. Έτσι η Αργώ πήρε διαστάσεις που δεν τις περίμενα».
Το βιβλίο είναι μια τοιχογραφία της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, έτσι όπως συνταρασσόταν από ποικίλες ιδεολογίες, απ` τις συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής και από τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά κινήματα. Το πλήθος των ηρώων κινείται γύρω από τον ίδιο πόλο: τις τάσεις μιας γενιάς αισιόδοξης και δημιουργικής, που οι συνεχείς εθνικές καταστροφές την οδήγησαν σε βαθιά απογοήτευση
Ελληνική λογοτεχνία
Μια έγκυος γυναίκα, με καριέρα μοντέλου, δολοφονείται άγρια στη μονοκατοικία της στο Καβούρι. Ο Αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και η ομάδα του αναλαμβάνουν να εξιχνιάσουν ένα έγκλημα που τους φέρνει αντιμέτωπους με προσδοκίες που διαψεύστηκαν, κυκλώματα ντόπινγκ στον αθλητισμό κι έναν κύκλο βίας που ξεκινάει από τη Σερβία του 1995 για να καταλήξει στην Αθήνα του 2014.
Ταυτόχρονα, ο γιος του σαρανταπεντάρη Αστυνόμου δικάζεται με κατηγορίες που δοκιμάζουν τις αντοχές του, καθώς αναζητά τις δικές του ευθύνες στα λάθη του παρελθόντος.
Σε αυτή την υπόθεση όλοι είναι ύποπτοι και οι ανακρίσεις φέρνουν στο φως μια πόλη που μετατρέπεται σε κλειστό δωμάτιο. Το ερώτημα που τίθεται είναι μέχρι πού μπορείς να φτάσεις όταν δεν έχεις πια τίποτα να χάσεις. Όταν διαπιστώνεις ότι η ελπίδα δεν πεθαίνει τελευταία.
Η ιστορία αποτελεί το τρίτο μέρος της Τριλογίας της Αθήνας και δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχε η πόλη, το φως και το σκοτάδι της.
Ελληνική λογοτεχνία
Μια νεαρή κοπέλα από την Γκάνα βρίσκεται δολοφονημένη μέσα σε μια λίμνη αίματος στο μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Ο Αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και η ομάδα του θα κληθούν να εξιχνιάσουν μια υπόθεση που τυλίγεται σαν κουβάρι γύρω τους, ενώ ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Η δίνη στην οποία θα βρεθεί ο αστυνόμος, το παρελθόν του αλλά και η σχέση με τον προφυλακισμένο γιο του θα τον αναγκάσουν να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί προκειμένου να ρίξει φως στην υπόθεση και τελικά στον ίδιο τον εαυτό του.
Σε μια κοινωνία που αδυνατεί να προστατεύσει τον αδύναμο κανείς δεν μπορεί να θεωρηθεί αθώος.
Οι Αλκυονίδες μέρες αποτελούν το δεύτερο μέρος της Τριλογίας της Αθήνας, με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο.
Ελληνική λογοτεχνία
Ένας σκηνοθέτης βρίσκεται άγρια δολοφονημένος στο υπόγειο του Θεάτρου Πλάκας. Ο Αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και οι συνεργάτες του θα κληθούν να διαλευκάνουν μια υπόθεση που αναμένεται να απασχολήσει την κοινή γνώμη. Σύντομα θα αντιληφθούν ότι θα χρειαστεί να αναζητήσουν τα αίτια της δολοφονίας στο σκοτεινό παρελθόν του σκηνοθέτη, ξετυλίγοντας ένα κουβάρι κοινών μυστικών, συγκάλυψης και βίας στην καρδιά της σημερινής Αθήνας.
Ταυτόχρονα, ο γιος του σαρανταπεντάρη Αστυνόμου συλλαμβάνεται με κατηγορίες που θα τον αναγκάσουν να βουτήξει στο δικό του οικογενειακό παρελθόν. Η πίεση του χρόνου και τα σφραγισμένα στόματα θα αποδείξουν ότι τα πράγματα δεν είναι ποτέ απλά για όσους βρέθηκαν στο πίσω κάθισμα.
Σε μια κοινωνία όπου όλοι είναι ένοχοι, κάποιοι θα πληρώσουν το τίμημα, μεταξύ αυτών και ο Χάρης Κόκκινος. Οι ανακρίσεις θα συνθέσουν μια τοιχογραφία των κατοίκων της Αθήνας που πρωταγωνιστεί σε μια ιστορία που δεν θα υπήρχε, αν δεν υπήρχε η πόλη και τίποτα δεν θα μείνει στο σκοτάδι κάτω από τον λαμπρό ήλιο της.
Ελληνική λογοτεχνία
Πολλοί κάτοικοι αυτού εδώ του βιβλίου επιχείρησαν παλαιότερα έξοδο προς το Κοινό, με μία τηλεοπτική σειρά, την οποία, ευτυχώς, έπνιξαν στο λίκνο της διάφορες λερναίες ύδρες. Τώρα, ενισχυμένοι, πιο πολλοί και χαρούμενοι, σχηματίζουν συμμορία και της δίνουν για όνομα μία ευχή (ή διαπίστωση): Πάντα καλά. Όλοι τους άοπλοι: χωρίς παιδεία, γοητεία, φιλοσοφία, κάλλος, όνομα, γνωριμίες, χωρίς άγκυρες. Όμως θέλουν, και ξέρουν, να ζήσουν. Κατέχουν το ευ ζην.
Με τα έργα του Η Μητέρα του Σκύλου, Ύλη Δάσους, Ο παλαιός των Ημερών, Προς Ελευσίνα, Η βουή, ο συνένοχος και συγγραφέας τους είχε οδηγήσει, μέσα από δρόμους επίσημα σκοτεινούς, απειλητικούς, μαγικούς και αιχμηρούς, τους ήρωές του, που, εδώ, έχοντας προσλάβει για κομπάρσους τους παλαιότερους πρωταγωνιστές της πορείας αυτής, βγήκαν στον ήλιο και μας υποδέχονται με μία προσταγή-παρότρυνση: Ζήστε, ρε!
Ελληνική λογοτεχνία
Η ιστορία μιας μακρόχρονης φιλίας ανάμεσα σε δύο άνδρες. Ο ένας δικηγόρος, ο άλλος γκαρσόνι, ναυτικός, υπάλληλος γραφείου ταξιδίων, μπάρμαν, ηθοποιός. Οι δύο φίλοι κουβεντιάζουν για τις γυναίκες, σχετίζονται με μερικές, σχετίζονται πολύ περισσότερο μεταξύ τους, και κάποτε φτάνουν να συγκατοικήσουν και να ζήσουν στο σπίτι του ενός και στον κόσμο του άλλου.
Ελληνική λογοτεχνία
Στην αρχή, ο Κάρολος πηγαίνει στην τρίτη δημοτικού, η Λίλη στην πρώτη? ο μπαμπάς τους δουλεύει στη σωληνουργία? είναι ο καλύτερος μπαμπάς που μπορεί να έχει κανείς? δεν παραπονιέται ποτέ για τα βάσανά του. Βάσανα έχει· βλέπει όμως πάντα την ηλιόλουστη πλευρά του δρόμου. Η μαμά τους είναι όμορφη (παρά το στραβό εκείνο δόντι), αλλά πίνει πολύ· ουίσκι, καμιά φορά τζιν? ακόμα, κάνει βόλτες στα μαγαζιά, μιλάει (ψιθυριστά) στο τηλέφωνο και νοσταλγεί την Αφρική, όπου ζούσε κάποτε μαζί με τον παππού και τη γιαγιά, τα σκυλιά τους και τα άλογά τους. Ο μπαμπάς αγαπάει τρελά τη μαμά, η μαμά αγαπάει τρελά τον Ευτύχη –που μόλις αποφυλακίστηκε– και ο Ευτύχης προσπαθεί να φτιάξει τη ζωή του, όπως λένε. Πρόκειται για μια γλυκιά οικογένεια που διαλύεται και ανασυγκροτείται? ζει σ’ ένα διαμέρισμα στην Αθήνα στα μέσα της δεκαετίας του 1960? η Αθήνα γλεντάει? ξενυχτάει στα αναψυκτήρια και στις βεγγέρες? στο μεταξύ, χτίζονται καινούριες πολυκατοικίες, καινούριες συνοικίες· σε ολόκληρη την πόλη αντηχούν κομπρεσέρ και μπουλντόζες. Είναι ένα τοπίο μαγικό, που αναβοσβήνει: Οι μεγάλοι έχουν ένα σωρό μυστικά και οι μικροί ένα σωρό απορίες – καθώς και μυστικά, άλλωστε. Ο Κάρολος κοιτάζει τον κόσμο – τον κόσμο κοιτάζει και η Λίλη, διαφορετικά όμως? έπειτα, ο κόσμος κλυδωνίζεται? η χώρα μεταμορφώνεται σε μια άλλη χώρα? ο Κάρολος κι η Λίλη μεγαλώνουν λίγο· όχι πολύ. Στο μεταξύ, η γιαγιά Νίνα χαρίζει στη Λίλη ένα τρανζιστοράκι, ο Πίπης βάζει γυαλιά μυωπίας, η Φώφη ερωτεύεται ένα φαντάρο, ο μπαμπάς του Πίπη εξορίζεται σ’ ένα ερημονήσι και η γιαγιά Ευλαλία τσακώνεται με τη Λίλη, γιατί η Λίλη πάει σ’ εκείνα τα βαφτίσια απρόσκλητη. Μέχρι να συμβούν αυτά, συμβαίνουν άλλα, πολλά: ακούγονται φιλιά, κλάματα, τραγούδια και γυαλικά που σπάνε? ο Αζναβούρ εμφανίζεται σ’ ένα κέντρο στο Καλαμάκι? δίνονται μερικές υποσχέσεις και μερικά χαστούκια. Το Αύριο, μια άλλη χώρα είναι η ιστορία του Κάρολου και της Λίλης, οι καλές και οι κακές μέρες μιας παιδικής ηλικίας? οι καλές και οι κακές μέρες μιας χώρας – και, ύστερα, μιας άλλης χώρας.
Το Αύριο, μια άλλη χώρα είναι το δεύτερο μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου, που πρωτοεκδόθηκε το 1997. Σε αυτό η Σώτη Τριανταφύλλου περιγράφει τη μοναδική χώρα που μπορεί κανείς να ονομάσει «πατρίδα» του: μια παιδική ηλικία γεμάτη μικρά και μεγάλα γεγονότα, εκπλήξεις και πικρίες. Η ιστορία εκτυλίσσεται στην κεντρική Αθήνα, λίγο πριν από το πραξικόπημα του 1967, και ήρωές της είναι τα μέλη μιας μεσοαστικής οικογένειας, το καθένα από τα οποία βλέπει τον κόσμο με τον δικό του τρόπο. Μολονότι δεν πρόκειται για αυτοβιογραφικό αφήγημα (κάθε άλλο), το Αύριο, μια άλλη χώρα αποτελεί τη μαρτυρία μιας ολόκληρης εποχής που πέρασε, αφήνοντας βαθιά ίχνη, και μιας κοινωνικής τάξης που έχασε την εύνοια των θεών.
Ελληνική λογοτεχνία
27 Οκτωβρίου 1940: θα τη θυμάται αυτή τη μέρα ο Πέτρος που πέθανε το τριζόνι του. Θα τη θυμάται γιατί την επομένη ακούει τη φωνή της μητέρας του να του λέει: «Σήκω…, έγινε πόλεμος. Δεν ακούς τις σειρήνες;» Και από τότε αρχίζει ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, μια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής, στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των συσσιτίων, της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, των διωγμών, με την ελπίδα να σιγοκαίει κάπου στο βάθος.
Ελληνική λογοτεχνία
Δε μπορώ, όχι, δε μπορώ να την υποφέρω πια!… Τι πληγή είν’ αυτή που μου ’στειλες, θε μου; Τι αμαρτίες έχω κάνει για να με τιμωρείς τόσο σκληρά; Ως πότε θα την έχω στην καμπούρα μου; Ως πότε θα ’μαι υποχρεωμένη να την ανέχομαι, να βλέπω τη μούρη της, ν’ ακούω τη φωνή της, ως πότε; Δε θα βρεθεί επιτέλους κανένας στραβός χριστιανός να την πάρει, ν’ απαλλαγώ απ’ αυτό το έκτρωμα της φύσεως, που μ’ άφησε ο πατέρας της για να μ’ εκδικηθεί – που χαΐρι και προκοπή να μη δουν εκείνοι που δε μ’ άφησαν να κάνω την έκτρωση!…