Ξένη λογοτεχνία
«Όταν έγραψα τις παρακάτω σελίδες, ή μάλλον το μεγαλύτερο μέρος τους, ζούσα μόνος στο δάσος, σε απόσταση ενός μιλίου από τον πλησιέστερο γείτονά μου, σ’ ένα σπίτι που είχα χτίσει ολομόναχος στις όχθες της λίμνης Ουόλντεν, κοντά στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης, και ως μοναδικό μέσο βιοπορισμού είχα τα χέρια μου. Έζησα εκεί δύο χρόνια και δύο μήνες. Τώρα βρίσκομαι γι’ άλλη μια φορά να παρεπιδημώ στον πολιτισμό.»
Στο Walden (1854), ένα από τα εμβληματικά έργα της αμερικανικής λογοτεχνίας, ο αμερικανός συγγραφέας και νατουραλιστής φιλόσοφος Χένρι Ντέιβιντ Θορώ περιγράφει τις εμπειρίες του από τα δύο χρόνια της παραμονής του (1845-1847) σε μια καλύβα που ο ίδιος έχτισε, στις όχθες της λίμνης Ουόλντεν, κοντά στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης. Ο πρωτεργάτης για πολλούς των σύγχρονων οικολογικών κινημάτων Θορώ με μότο τη φράση «να ξεκινήσουμε για την περιπέτεια της ζωής τώρα» ανακαλύπτει τη δύναμη της επαφής με τη Φύση και πρεσβεύει έναν εναλλακτικό, πιο λιτό και αντισυμβατικό τρόπο ζωής, σε σχέση με το πνεύμα εκβιομηχάνισης της εποχής του.
Για δύο χρόνια προσπαθεί να συνδυάσει «την ευρωστία των αγρίων με την πνευματικότητα του πολιτισμένου ανθρώπου», πράξη με συμβολική αξία για το συλλογικό αμερικανικό φαντασιακό, αφού ανανεώνει την παράδοση της απόβασης σ’ έναν άγριο τόπο και της εκεί δημιουργίας ενός «θύλακα» ζωής. Η αποκαλυπτική αυτή εμπειρία επιτρέπει στον Θορώ να περιγράψει σαν μέσα από μεγεθυντικό φακό και να κατανοήσει καλύτερα την αμερικανική ζωή. Προφητικό οικολογικό μανιφέστο και συγχρόνως έργο που κατέχει θέση παγκόσμιας διαθήκης του συγγραφέα, το Walden περιγράφει το ριζοσπαστικό όσο και ουτοπικό εγχείρημα της επιστροφής στη Φύση με τρόπο καίριο και συγχρόνως αφοπλιστικό. Δεν είναι τυχαίο ότι έπειτα από σχεδόν ενάμιση αιώνα, εξακολουθεί να συγκινεί και να διατηρεί έναν επίκαιρο προβληματισμό, αφού επισημαίνει, σχεδόν προφητικά, τις αρνητικές συνέπειες της απομάκρυνσης του ανθρώπου από το περιβάλλον.
Fiction/Μυστηρίου
Το αριστούργημα του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, εκδόθηκε για πρώτη φορά σε τρεις τόμους το 1954 και το 1955. Αρχικά η ιστορία επρόκειτο να είναι η συνέχεια του Χόμπιτ, αλλά το τρίτομο έργο του Τόλκιν έγινε η πιο φιλόδοξη δουλειά του, ένα επικό μυθιστόρημα που σημάδεψε το είδος του fantasy και, εν τέλει, απευθυνόταν περισσότερο σε ενήλικες παρά σε παιδιά. Πέρα από το γλωσσικό ενδιαφέρον, τους ολοκληρωμένους χαρακτήρες και τα θέματα που θίγονταν και ήταν αρκετά πρωτότυπα για μυθιστόρημα που γράφτηκε μέσα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ‒η αρχετυπική ιστορία του Καλού ενάντια στο Κακό π.χ.‒, αυτό που κάνει το έργο του Τόλκιν μοναδικό είναι το θέμα της φιλίας, η βασική σχέση ανάμεσα στους ήρωες. Η φιλία και η αγάπη είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν και δίνουν την απαραίτητη ώθηση για να κυλήσει η ιστορία. Στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών η αφοσίωση είναι αυτή που σφραγίζει τη σχέση του Φρόντο και του Σαμ και δημιουργεί την απόλυτη φιλία (μέχρι παρεξηγήσεως) που τους ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, όπως και τη σχέση του Μέρι και του Θέοντεν. Οι κοινοί στόχοι δημιουργούν στενούς δεσμούς φιλίας ανάμεσα σε πρόσωπα που δεν έχουν τίποτα κοινό. Ο αγώνας για την εκπλήρωσή τους φέρνει σε επαφή τον Λέγκολας και τον Γκίμλι και επιτρέπει στη φιλία τους να αναπτυχθεί. Έτσι, από εντελώς ξένοι γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Οι ιστορίες της τριλογίας είναι εμπνευσμένες από τις προσωπικές εμπειρίες του Τόλκιν κατά τη διάρκεια του πολέμου και ο βασικός τους κορμός είναι ο αγώνας των εννέα ηρώων να αντιμετωπίσουν το Κακό που μαστίζει τη Μέση Γη και την απειλεί με το απόλυτο σκοτάδι. Ο φανταστικός κόσμος τους, που κατοικείται από διάφορες ανθρωποειδείς φυλές (Χόμπιτ, Ξωτικά, Ανθρώπους, Νάνους και Ορκ), μπορεί να καταστραφεί από ένα Δαχτυλίδι, το οποίο κατασκεύασε ο Σκοτεινός Άρχοντας Σάουρον κατά τη Δεύτερη Εποχή. Ξεκινώντας από το ήσυχο Σάιρ, η ιστορία εξελίσσεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Μέσης Γης και ακολουθεί την πορεία του Πολέμου του Δαχτυλιδιού. Ο πραγματικός ήρωας της ιστορίας είναι ο Σαμ, το σύμβολο αυτοθυσίας και αληθινής φιλίας στα βιβλία, ο οποίος βοηθάει τον Φρόντο να ολοκληρώσει το ταξίδι και να καταστρέψει το δαχτυλίδι. Ακόμα και όταν ο Φρόντο τον θεωρούσε κακό ή ήθελε να τα παρατήσουν, αυτός παρέμενε πιστός του φίλος και του έδινε κουράγιο να συνεχίσουν.
Μαρία Παππά
Fiction/Μυστηρίου
Το αριστούργημα του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, εκδόθηκε για πρώτη φορά σε τρεις τόμους το 1954 και το 1955. Αρχικά η ιστορία επρόκειτο να είναι η συνέχεια του Χόμπιτ, αλλά το τρίτομο έργο του Τόλκιν έγινε η πιο φιλόδοξη δουλειά του, ένα επικό μυθιστόρημα που σημάδεψε το είδος του fantasy και, εν τέλει, απευθυνόταν περισσότερο σε ενήλικες παρά σε παιδιά. Πέρα από το γλωσσικό ενδιαφέρον, τους ολοκληρωμένους χαρακτήρες και τα θέματα που θίγονταν και ήταν αρκετά πρωτότυπα για μυθιστόρημα που γράφτηκε μέσα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ‒η αρχετυπική ιστορία του Καλού ενάντια στο Κακό π.χ.‒, αυτό που κάνει το έργο του Τόλκιν μοναδικό είναι το θέμα της φιλίας, η βασική σχέση ανάμεσα στους ήρωες. Η φιλία και η αγάπη είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν και δίνουν την απαραίτητη ώθηση για να κυλήσει η ιστορία. Στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών η αφοσίωση είναι αυτή που σφραγίζει τη σχέση του Φρόντο και του Σαμ και δημιουργεί την απόλυτη φιλία (μέχρι παρεξηγήσεως) που τους ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, όπως και τη σχέση του Μέρι και του Θέοντεν. Οι κοινοί στόχοι δημιουργούν στενούς δεσμούς φιλίας ανάμεσα σε πρόσωπα που δεν έχουν τίποτα κοινό. Ο αγώνας για την εκπλήρωσή τους φέρνει σε επαφή τον Λέγκολας και τον Γκίμλι και επιτρέπει στη φιλία τους να αναπτυχθεί. Έτσι, από εντελώς ξένοι γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Οι ιστορίες της τριλογίας είναι εμπνευσμένες από τις προσωπικές εμπειρίες του Τόλκιν κατά τη διάρκεια του πολέμου και ο βασικός τους κορμός είναι ο αγώνας των εννέα ηρώων να αντιμετωπίσουν το Κακό που μαστίζει τη Μέση Γη και την απειλεί με το απόλυτο σκοτάδι. Ο φανταστικός κόσμος τους, που κατοικείται από διάφορες ανθρωποειδείς φυλές (Χόμπιτ, Ξωτικά, Ανθρώπους, Νάνους και Ορκ), μπορεί να καταστραφεί από ένα Δαχτυλίδι, το οποίο κατασκεύασε ο Σκοτεινός Άρχοντας Σάουρον κατά τη Δεύτερη Εποχή. Ξεκινώντας από το ήσυχο Σάιρ, η ιστορία εξελίσσεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Μέσης Γης και ακολουθεί την πορεία του Πολέμου του Δαχτυλιδιού. Ο πραγματικός ήρωας της ιστορίας είναι ο Σαμ, το σύμβολο αυτοθυσίας και αληθινής φιλίας στα βιβλία, ο οποίος βοηθάει τον Φρόντο να ολοκληρώσει το ταξίδι και να καταστρέψει το δαχτυλίδι. Ακόμα και όταν ο Φρόντο τον θεωρούσε κακό ή ήθελε να τα παρατήσουν, αυτός παρέμενε πιστός του φίλος και του έδινε κουράγιο να συνεχίσουν.
Μαρία Παππά
Fiction/Μυστηρίου
Το αριστούργημα του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, εκδόθηκε για πρώτη φορά σε τρεις τόμους το 1954 και το 1955. Αρχικά η ιστορία επρόκειτο να είναι η συνέχεια του Χόμπιτ, αλλά το τρίτομο έργο του Τόλκιν έγινε η πιο φιλόδοξη δουλειά του, ένα επικό μυθιστόρημα που σημάδεψε το είδος του fantasy και, εν τέλει, απευθυνόταν περισσότερο σε ενήλικες παρά σε παιδιά. Πέρα από το γλωσσικό ενδιαφέρον, τους ολοκληρωμένους χαρακτήρες και τα θέματα που θίγονταν και ήταν αρκετά πρωτότυπα για μυθιστόρημα που γράφτηκε μέσα στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ‒η αρχετυπική ιστορία του Καλού ενάντια στο Κακό π.χ.‒, αυτό που κάνει το έργο του Τόλκιν μοναδικό είναι το θέμα της φιλίας, η βασική σχέση ανάμεσα στους ήρωες. Η φιλία και η αγάπη είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν και δίνουν την απαραίτητη ώθηση για να κυλήσει η ιστορία. Στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών η αφοσίωση είναι αυτή που σφραγίζει τη σχέση του Φρόντο και του Σαμ και δημιουργεί την απόλυτη φιλία (μέχρι παρεξηγήσεως) που τους ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, όπως και τη σχέση του Μέρι και του Θέοντεν. Οι κοινοί στόχοι δημιουργούν στενούς δεσμούς φιλίας ανάμεσα σε πρόσωπα που δεν έχουν τίποτα κοινό. Ο αγώνας για την εκπλήρωσή τους φέρνει σε επαφή τον Λέγκολας και τον Γκίμλι και επιτρέπει στη φιλία τους να αναπτυχθεί. Έτσι, από εντελώς ξένοι γίνονται οι καλύτεροι φίλοι. Οι ιστορίες της τριλογίας είναι εμπνευσμένες από τις προσωπικές εμπειρίες του Τόλκιν κατά τη διάρκεια του πολέμου και ο βασικός τους κορμός είναι ο αγώνας των εννέα ηρώων να αντιμετωπίσουν το Κακό που μαστίζει τη Μέση Γη και την απειλεί με το απόλυτο σκοτάδι. Ο φανταστικός κόσμος τους, που κατοικείται από διάφορες ανθρωποειδείς φυλές (Χόμπιτ, Ξωτικά, Ανθρώπους, Νάνους και Ορκ), μπορεί να καταστραφεί από ένα Δαχτυλίδι, το οποίο κατασκεύασε ο Σκοτεινός Άρχοντας Σάουρον κατά τη Δεύτερη Εποχή. Ξεκινώντας από το ήσυχο Σάιρ, η ιστορία εξελίσσεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Μέσης Γης και ακολουθεί την πορεία του Πολέμου του Δαχτυλιδιού. Ο πραγματικός ήρωας της ιστορίας είναι ο Σαμ, το σύμβολο αυτοθυσίας και αληθινής φιλίας στα βιβλία, ο οποίος βοηθάει τον Φρόντο να ολοκληρώσει το ταξίδι και να καταστρέψει το δαχτυλίδι. Ακόμα και όταν ο Φρόντο τον θεωρούσε κακό ή ήθελε να τα παρατήσουν, αυτός παρέμενε πιστός του φίλος και του έδινε κουράγιο να συνεχίσουν.
Μαρία Παππά
Λέσχη Ανάγνωσης
Μπορείς να ερωτευτείς τους φίλους σου; Σίγουρα μπορείς. Και μάλιστα ανεξάρτητα από το τι τους αρέσει να ερωτεύονται αυτοί, αγόρια ή κορίτσια ή οτιδήποτε. Και υπάρχει ο αρχετυπικός έρωτας γι’ αυτό: της Πάτι Σμιθ, ποιήτριας, και του Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, φωτογράφου. Γνωρίζονται στα είκοσι κάτι τους στη Νέα Υόρκη. Δεν έχουν να φάνε. Δεν έχουν σταθερές δουλειές και ούτε σκοπεύουν να πιάσουν. Είναι αποφασισμένοι να τα καταφέρουν: θα κάνουν τέχνη. Ζωγραφίζουν και φτιάχνουν κοσμήματα. Μοιράζονται στη μέση ελάχιστο φαγητό. Έχουν στυλ, απόψεις, και ένα δωματιάκι στο Chelsea Hotel, όπου η δημιουργική ατμόσφαιρα μεταξύ φτώχειας, ταλέντου και ναρκωτικών είναι εκρηκτική.
Η Πάτι και ο Ρόμπερτ χτίζουν μεθοδικά τη φιλία τους. Η αφήγηση ξεκινά από τις σκληρές δουλειές του ποδαριού που κάνουν – τα μαρτύρια των εργατών θα απασχολούν δημιουργικά τη Σμιθ για όλη της τη ζωή. Η Σμιθ θέλει να κάνει τέχνη που θα αλλάξει τον κόσμο. Ζωγραφίζει, μελετά, γράφει ποιήματα. Ανάμεσα σε χαοτικά ξενοδοχεία με ενέσεις και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, στους παγωμένους δρόμους της Νέας Υόρκης και στη στέρηση του φαγητού, περιτριγυρισμένα από ποιητές, συγγραφείς και μουσικούς, τα δυο παιδάκια, η Πάτι και ο Ρόμπερτ, γίνονται η Πάτι Σμιθ και ο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ. Ο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ γίνεται ένας αναγνωρισμένος φωτογράφος που φωτογραφίζει με ερωτικό τρόπο λουλούδια και χέρια και δερμάτινα και σαδομαζοχιστικά τελετουργικά μεταξύ ανδρών. Η Πάτι Σμιθ γίνεται ένα alien αδιάφορο για τη γνώμη των άλλων, ένα φυτό που μελετά γαλλική ποίηση και πάει χωρίς λεφτά στο Παρίσι για να προσκυνήσει τάφους. Κάνει performance. Πολλοί την περνούν για γκέι γυναίκα τζάνκι, ενώ η ίδια ξοδεύει τις νύχτες της χορεύοντας νηστική και μαστουρωμένη σε στενά δωμάτια, όπου κρατάει απρόσεχτα φυλαγμένα τα ποιήματα και τις ζωγραφιές της. Βάζει την ποίησή της σε τραγούδια και γίνεται διάσημη. Μαθαίνει λίγο κιθάρα. Πλέκει μουσικές και λέξεις. Αναγνωρίζεται διεθνώς. Η Σμιθ γράφει ότι δεν θα τα κατάφερνε χωρίς τον Μέιπλθορπ, ότι της έσωσε τη ζωή –προφανώς είναι ακόμα ερωτευμένη με τον Ρόμπερτ της.
Πεθαίνοντας νέος ο Μέιπλθορπ, αναγνωρισμένος και περιτριγυρισμένος από τις υλικές απολαύσεις που τόσο αναζήτησε, λέει στην Πάτι να γράψει την ιστορία τους. Κι αυτή το κάνει. Ζωή όπου τέχνη και καθημερινότητα μπερδεύονται αξεδιάλυτα, η ζωή του Ρόμπερτ και της Πάτι, μεταξύ ξενοδοχείων, γκαλερί, φθηνών βιβλιοπωλείων, τρένων, μουσικών σκηνών, πάρτι, μπαρ και μουσείων, διαβάζεται ως ειλικρινής ύμνος στη νεότητα, στα ρευστά όρια φιλίας και έρωτα, στην καλλιτεχνική δημιουργία, στη Νέα Υόρκη που δεν υπάρχει πια και στις αλάνθαστα θεραπευτικές ιδιότητες της ποίησης.
Βίβιαν Στεργίου