Το 1921 και σε μια Γερμανία που μόλις έχει λήξει η επανάσταση των συμβουλίων, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ασχολείται με το πάντοτε φλέγον ζήτημα της βίας και διερωτάται κατά πόσο είναι δυνατή μια διάκρισή της σε βία που υποτάσσει και σε βία που απελευθερώνει. Πρόκειται για ένα “αγαπημένο” και τότε (όπως και σήμερα) άκρως επίκαιρο θέμα συζήτησης των αναρχικών ιδεών και πρακτικών και θα πρέπει να επισημανθεί ότι εκείνη την περίοδο της ζωής του ο Μπένγιαμιν δήλωνε αναρχικός (κάτι τέτοιο φαίνεται άλλωστε και από τα γραπτά του, από τις επαφές και τις γενικότερες ενασχολήσεις του). Προλεταριακή γενική απεργία, λοιπόν, εναντίον πολιτικής γενικής απεργίας, μυθική βία εναντίον θεϊκής βίας, δυνατότητα μη βίαιης επίλυσης των διαφορών, κατάσταση εξαίρεσης και να που σήμερα οι σκέψεις του Μπένγιαμιν συνεχίζουν να είναι επίκαιρες. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από την παράθεση των εισηγήσεων σχετικά με το κείμενο του Μπένγιαμιν σε μια ημερίδα που έγινε το 2011 στο ιστορικό κατειλημμένο κοινωνικό κέντρο του Μιλάνου (Cox 18, αλλά και από ένα μικρό σχόλιο του ίδιου Μπένγιαμιν σχετικά με το ζήτημα της χρήσης βίας (ανέκδοτο στην εποχή του). Έτσι προχωράμε σε μια ακόμη έκδοση του κειμένου του Μπένγιαμιν, ελπίζοντας ότι ο παρών τόμος θα συνεισφέρει γόνιμα σε προσωπικές και συλλογικές διερωτήσεις.
Για μια κριτική της βίας
€10.00
Μετάφραση: Λεωνίδας Μαρσιανός
Σελίδες: 80
Διατίθεται άμεσα και από τα γραφεία της LiFO, Boυλής 22, 6ος όροφος, Σύνταγμα.
Ώρες γραφείου (10:00-17:00). Τηλ. 210-3254290
Διατίθεται μόνο για αγορά online μέσω του lifoshop.gr
Η αγορά παλιών τευχών της LiFO αποτελεί ξεχωριστή λειτουργία του Shop.
Οι παραγγελίες για τα τεύχη της LiFO θα γίνονται ξεχωριστά και θα αποστέλλονται ξεχωριστά από άλλες αγορές από το LiFO Shop.
Tα έξοδα αποστολής υπολογίζονται για κάθε τεύχος ξεχωριστά.
Σχετικά προϊόντα
Πολιτική
Χάντερ Ντ.
Όταν ο κόσμος αποκαλεί κάποιον/α τσαβ (chav), μόνο ένα πράγμα εννοεί. Μπορεί να δίνουν διαφορετικούς ορισμούς, αλλά πάντα το ίδιο εννοούν. Εννοούν ότι είσαι κάθαρμα, εννοούν ότι δεν έχεις πάρει την κατάλληλη μόρφωση και σαν να λένε «μακριά απ’ την οικογένειά μου», σαν να σε αποκαλούν εγκληματία και να σου λένε ότι είσαι ένας άχρηστος και φταις εσύ για αυτό, μαλάκα.
Για την πολιτική αριστερά οι άνθρωποι του Χάντερ είναι οι αδαείς και οι κακώς πληροφορημένοι· για τη νικήτρια δεξιά δεν είναι παρά τα βρομερά και πεταμένα σκουπίδια της εργατικής τάξης.
Το Chav/Αλληλεγγύη από τα υπόγεια είναι εν μέρει αυτοβιογραφία εν μέρει στοχασμός πάνω στο τραύμα, την τάξη και την ταυτότητα, αλλά και ένα μεγαλοπρεπές φάσκελο στα μούτρα της «πολιτικής της αξιοπρέπειας» – όμως, κυρίως, πρόκειται για μια προσπάθεια να ακουστεί καθαρά ο χτύπος της καρδιάς των τσαβ.
Αυτή η συλλογή κειμένων αναλύει τις βιωμένες εμπειρίες του συγγραφέα της. Ο Χάντερ υπήρξε ως παιδί σεξεργάτης, ως έφηβος εξαρτημένος από το κρακ και αργότερα βίαιος κακοποιός αλλά και κοινωνικός αγωνιστής. Η ίδια του η ζωή, λοιπόν, είναι το εργαλείο που χρησιμοποιεί για να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους οι ταξικές μας εμπειρίες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και κάνουμε πολιτική.
Πολιτική
Μαρία Στρατηγάκη
Το βιβλίο αυτό αναλύει και αποτιμά κριτικά την πολιτική ισότητας των φύλων ως διακριτή δημόσια πολιτική σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Το πρώτο μέρος της μελέτης αναφέρεται στην πολιτική του ΟΗΕ για τις γυναίκες, από τις φεμινιστικές παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της Κοινωνίας των Εθνών (1919) μέχρι την ισότητα των φύλων στην Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030. Το δεύτερο μέρος, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκινά με την Συνθήκη της Ρώμης (1957) και τελειώνει με τη ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων (2020-2025). Το τρίτο μέρος, που επικεντρώνεται στην Ελλάδα, αρχίζει από το Σύνταγμα του 1975 και φτάνει μέχρι την κατάργηση της αυτοτέλειας της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, τον Ιούνιο του 2019.
Η μελέτη αναδεικνύει τους παράγοντες που προώθησαν τις πολιτικές ισότητας των φύλων σε αυτά τα τρία επίπεδα άσκησης πολιτικής, καθώς και τα εμπόδια και τις αντιστάσεις που αντιμετώπισε η ανάπτυξη και εφαρμογή τους. Επισημαίνονται ιδιαίτερα οι πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες, οι προτεραιότητες των θεσμικών οργάνων άσκησης πολιτικής, οι γυναικείες και φεμινιστικές διεκδικήσεις και ο ρόλος των φεμινιστριών σε κρίσιμες πολιτικές και διοικητικές θέσεις μέσα και έξω από τους θεσμούς.
Η αποτίμηση υποστηρίζεται από πρωτογενές αρχειακό υλικό και από προσωπικές εμπειρίες που απέκτησε η συγγραφέας, αναλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης για την ισότητα των φύλων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Συλλογικό
Ο αντι-εβραϊσμός οδήγησε κατά το παρελθόν σε ανείπωτα εγκλήματα, όμως δεν έχει πάψει να στοιχειώνει τον σύγχρονο κόσμο. Ο συλλογικός τόμος των Πολλαπλών εκφάνσεων του αντι-εβραϊσμού αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως ένας, πιθανόν άβολος, καθρέφτης των πολύμορφων όψεων του ελληνικού αντι-εβραϊσμού, αναδεικνύοντας τις διασυνδέσεις του με τις συναφείς εξελίξεις στο ευρύτερο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι· ανατέμνει τη γέννηση και την εξέλιξη των ιδεολογημάτων που χρησιμοποιούσε και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί η αντισημιτική ρητορική προκειμένου να βρει απήχηση στην ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία.
Ο εξαιρετικά πολυδιάστατος χαρακτήρας του φαινομένου του αντι-εβραϊσμού επιβάλλει διαθεματικές προσεγγίσεις. Σε πείσμα των δυσκολιών αυτού του χαοτικού ερευνητικού πεδίου, οι συγγραφείς αποπειρώνται να φωτίσουν διαφορετικές και πιθανόν άγνωστες πτυχές μιας ρατσιστικής αντίληψης που κυριάρχησε στον 20ό αιώνα και συνεχίζει να δηλητηριάζει τη δημόσια σφαίρα. Εξετάζονται, συνδυάζοντας τη διαχρονική και τη συγχρονική οπτική, οι ιστορικές διαδρομές του αντισημιτισμού και η αναβίωσή του στη σύγχρονη πολιτική ρητορική, ο αντι-εβραϊσμός στα γράμματα και στις τέχνες, ο αντίκτυπός του στο πεδίο των ιδεών, ενώ επιχειρείται και η προσέγγιση του Ολοκαυτώματος υπό το πρίσμα της βιοηθικής. Σε κάθε περίπτωση, τους συγγραφείς τούς συνδέει η αγωνία να ανταποκριθούν στο επιτακτικό αίτημα της κατανόησης ενός φαινομένου που εξακολουθεί να ορθώνει το φάσμα της βαρβαρότητας μπροστά στον δυτικό πολιτισμό.
Στον τόμο γράφουν οι: Μαρία Καβάλα, Διονύσης Γ. Δρόσος, Ρίκα Μπενβενίστε, Ποθητή Χαντζαρούλα, Δημήτρης Ψαρράς, Τρισεύγενη Γεωργακοπούλου, Ιωάννης Μ. Κωνσταντάκος, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Άννα Μαυρολέων, Κώστας Σπηλιώτης, Ρένα Μόλχο, Βασιλική Λαλαγιάννη, Φώτης Στάμος, Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης, Γιάννης Δημητρακάκης, Κατερίνα Καρούνια, Γιώργος Φαράκλας, Στέφανος Δημητρίου, Φίλιππος Κ. Βασιλόγιαννης, Γιώργος Χ. Παπαοικονόμου, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Γρηγορίου, Σταυρούλα Τσινόρεμα, Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης και Μαρία Κ. Χωριανοπούλου, ενώ τον συντονισμό και την επιμέλεια είχε η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, που έγραψε και την εισαγωγή.
Γιάννης Λούλης
Η διαδρομή προς την Τοξική Εποχή μας ξεκινά από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Οι δημοκρατίες πολλαπλασιάζονται. Σταδιακά όλα στραβώνουν. Οι τοξίνες έχουν δύο εστίες: Η μία αφορά την απόλυτη ανομία της Αμερικής, την καταρράκωση του διεθνούς δικαίου και το ποδοπάτημα των φιλελεύθερων αξιών. Η δεύτερη αφορά την εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Αυτές προκαλούν κοινωνικά ρήγματα και πολιτική πόλωση. Οι ανισότητες εκτοξεύονται. Στην Αμερική γεννιέται ο τραμπισμός και ο απόλυτος διχασμός.
Και όμως, από το 1945 έως το 1975 οι καπιταλιστικές δημοκρατίες είχαν πετύχει ένα πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό θαύμα καθώς το κράτος πρόνοιας ενσωμάτωνε όλη την κοινωνία. Όμως αυτό το πολιτικό πρότυπο γκρεμίζεται. Η ασυδοσία των ανεξέλεγκτων αγορών προκαλεί την παγκόσμια κρίση του 2007-2008. Το αποτέλεσμα είναι οι πλούσιοι να γίνουν πολύ πλουσιότεροι, ενώ η μεσαία τάξη υποβαθμίζεται και η εργατική ισοπεδώνεται. Οι οικονομικές ελίτ αποκτούν τεράστια επιρροή στον χώρο της πολιτικής, με ασήμαντους πολιτικούς ως ανδρείκελα.
Από το 2006 οι δημοκρατίες μειώνονται και γίνονται λιγότερο δημοκρατικές. Οι δικτατορίες αυξάνονται και γίνονται ακόμη πιο σκληρές. Ο Ρώσος δικτάτορας εισβάλλει στην Ουκρανία δηλώνοντας πως αυτή δεν υπάρχει ως αυτόνομη χώρα! Η υπέρμετρη επιρροή των οικονομικών ελίτ, η πόλωση, οι ανισότητες τραυματίζουν τις κοινωνίες. Αυτή είναι η Τοξική Εποχή μας.
Πολιτική
Δημήτρης Χριστόπουλος
Το βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν οδηγό στον κόσμο του κράτους. Ένα ταξίδι στο κράτος. Η περιπέτεια του ταξιδιού, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και κυρίως του δύσκολου ταξιδιού, είναι ζωτική για τη γνώση.
Από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Χομπς, τον Σπινόζα, τον Ρουσσώ και τον Μαρξ, από τον Κέλσεν και τον Καρλ Σμιτ μέχρι τον Πουλαντζά και τον Αριστόβουλο Μάνεση, το βιβλίο επιχειρεί μια κριτική και ανάλυση των εννοιών που συνθέτουν τον κόσμο του κράτους και του δικαίου. Με αναφορές στην ευρωπαϊκή ιστορία, από τον Μεσαίωνα έως την ύστερη νεωτερικότητα, που γέννησε την πρώτη ύλη του βιβλίου. Γιατί είμαστε η ιστορία μας: οι έννοιες των εννοιών μας, στον κόσμο του δικαίου και της πολιτικής, είναι η ίδια η ευρωπαϊκή ιστορία με τα επιτεύγματα, τα αδιέξοδα και τις αβεβαιότητες των καιρών μας. Γι’ αυτές μαθαίνουμε, με βάση αυτές κατανοούμε.
Το κράτος και η κυριαρχία του. Το δίκαιο και τα δικαιώματά μας: η διττή φύση του μυθικού Κενταύρου, μισός άνθρωπος και μισός κτήνος, όπως παρομοίασε το κράτος ο Μακιαβέλλι. Λέξεις που χωρούν τα πλείστα της συμβίωσης και αφορούν τους πάντες: όλοι και όλες τις χρησιμοποιούν. Γύρω από τους κορμούς του κράτους και του δικαίου μεγαλώνουν τα κλαδιά του δέντρου: ο λαός, το πολιτικό και φυλετικό έθνος, η επικράτεια και οι επιβουλές της, τα πολιτεύματα από την απολυταρχία έως τη συνταγματική δημοκρατία, το κράτος δικαίου και ο εκφυλισμός του, τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, καθώς και οι απειλές τους – χθες, σήμερα και πάντα. Και από τα κλαδιά αυτά ξεκινάνε άλλα, μικρότερα, γεμάτα καρπούς. Θεριεύουν και μαραίνονται σαν έρχεται η στιγμή τους: η μορφή του Κενταύρου μετασχηματίζεται.
Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης και η αναγνώστρια δεν θα βρουν μια αξιακά αμερόληπτη προσέγγιση. Προσδοκία του συγγραφέα, όμως, είναι να βρουν μια έντιμη υποκειμενική προσέγγιση, που συγκροτεί το αντικείμενο με αξιώσεις ακαδημαϊκής στερεότητας και εγκυρότητας.
Το βιβλίο φιλοδοξεί να πει τα απαραίτητα, ώστε οι αναγνώστες να προσανατολιστούν στον σύνθετο κόσμο του κράτους και του δικαίου· και να τα πει με έναν τρόπο όσο γίνεται πιο ζωντανό και άμεσο, όχι όμως διεκπεραιωτικό.
Σου Ντόναλτσον / Γουίλ Κίμλικα
H “Ζωόπολις” εγκαινιάζει μια νέα αντίληψη για τα δικαιώματα των ζώων. Δεν αρκεί, όπως κάνουν οι κλασικές ηθικές θεωρίες, να καταγγέλλουμε την κακομεταχείριση των ζώων, όταν, στην πραγματικότητα, τα ζώα αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα και απλά μέσα για την εξυπηρέτηση των σκοπών μας.
Η Ζωόπολις μετατοπίζει τη συζήτηση από το πεδίο της ηθικής στο πεδίο της πολιτικής, εστιάζοντας σε συγκεκριμένες υποχρεώσεις απέναντι στα ζώα, που πηγάζουν από τους ποικίλους και διαφοροποιημένους τρόπους με τους οποίους τα ζώα σχετίζονται με τις ανθρώπινες κοινωνίες και τους θεσμούς. Υποστηρίζει ότι διαφορετικές κατηγορίες ζώων βρίσκονται σε διαφορετικές σχέσεις με τις πολιτικές κοινότητες των ανθρώπων.
Θα πρέπει να βλέπουμε τα εξημερωμένα ζώα ως συμπολίτες μας, ως πλήρη μέλη μεικτών κοινωνιών που απαρτίζονται από ανθρώπους και ζώα, τα οποία συμμετέχουν στο συνεργατικό εγχείρημα της κοινής ιδιότητας του πολίτη. Τα ζώα της άγριας φύσης, αντιθέτως, σχηματίζουν τις δικές τους κυρίαρχες κοινότητες που δικαιούνται προστασία απέναντι στην αποικιοποίηση, την εισβολή, την κυριάρχηση και άλλες απειλές για τον αυτοκαθορισμό τους. Τα ζώα “οριακής ταξινόμησης” -τα οποία είναι μεν άγρια, ζουν όμως μέσα σε ανθρώπινους οικισμούς (όπως τα κοράκια και τα ρακούν)- θα πρέπει να θεωρούνται “μέτοικοι”, που κατοικούν στις κοινωνίες μας και απολαμβάνουν την ασφάλεια του κράτους δικαίου, αλλά δεν διαθέτουν τα πλήρη δικαιώματα ούτε υπέχουν τις ευθύνες που απορρέουν από την ιδιότητα του πολίτη.
Οφείλουμε να σεβόμαστε τα θεμελιώδη και απαραβίαστα δικαιώματα όλων των ζώων, είναι ωστόσο αναπόφευκτο να διατηρούμε διαφορετικές σχέσεις με αυτά, οι οποίες βέβαια αντιστοιχούν σε διαφορετικά είδη δικαιωμάτων και υποχρεώσεων απέναντί τους. Άνθρωποι και ζώα είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένοι σε ένα σύνθετο δίκτυο σχέσεων· η Ζωόπολις προσφέρει ένα πρωτότυπο και θετικό όραμα για τοπώς μπορούμε να θεμελιώσουμε αυτό το δίκτυο σχέσεων πάνω σε αρχές δικαιοσύνης και συμπόνιας.
Πολιτική
Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο. Οι περίπλοκες σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία
Σταύρος Λυγερός - Σωτήρης Δημόπουλος
Το παρόν βιβλίο στην πραγματικότητα είναι δύο βιβλία σε συσκευασία ενός. Το Πρώτο Μέρος με τίτλο “Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο”, γραμμένο από τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Σταύρο Λυγερό, είναι μία μελέτη για τη γεωπολιτική, διπλωματική, στρατιωτική και γεωοικονομική διάσταση της ουκρανικής κρίσης.
Το συμπέρασμα της μελέτης, όπως λέει και ο τίτλος της, είναι ότι αυτός ο πόλεμος, όποια κι αν είναι η κατάληξή του, θα αλλάξει ποιοτικά το διεθνές σύστημα, ο Κόσμος θα είναι γεωπολιτικά και γεωοικονομικά διαφορετικός. Είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού η διαδικασία μετάβασης από τη σημερινή παγκοσμιοποίηση σε ένα νέο διπολισμό, όπου στη μία πλευρά θα είναι η Δύση και στην άλλη το αναδυόμενο ευρασιατικό πλαίσιο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν προϊόν της υποφώσκουσας αυτής τάσης, αλλά η εκδήλωσή του επιταχύνει και ριζοσπαστικοποιεί τις εξελίξεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Με αυτή την έννοια, θα έχει πολύ μεγαλύτερη επίπτωση από όση είχαν οι μεγάλοι πόλεμοι μετά το 1945 (Κορέα, Βιετνάμ, Αφγανιστάν, Ιράκ).
Το Δεύτερο Μέρος με τίτλο “Οι περίπλοκες σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία”, γραμμένο από τον δρα Σωτήρη Δημόπουλο (πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Κιέβου) είναι η μοναδική μελέτη στην ελληνική βιβλιογραφία για το πώς διαμορφώθηκαν οι όποιες φυλετικές και εθνικές ταυτότητες στον γεωγραφικό χώρο της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της τελευταίας χιλιετίας, από όταν δηλαδή αρχίζουν να συγκροτούνται στην περιοχή κάποια προπλάσματα κρατικής οντότητας.
Αν και σαφώς διακριτές, οι δύο μελέτες είναι συμπληρωματικές, με την έννοια ότι τα σύγχρονα γεγονότα αποκτούν μία άλλη ερμηνευτική πληρότητα εντασσόμενα στο ιστορικό πλαίσιό τους. Μπορεί έτσι ο αναγνώστης να κατανοήσει την πολυπλοκότητα και τις διακυμάνσεις που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των σημερινών εμπολέμων, Ουκρανών και Ρώσων, αντιλαμβανόμενος ότι η έννοια της “ουκρανικότητας” μέχρι και πριν από μερικά χρόνια δεν είχε το ίδιο περιεχόμενο και γεωπολιτικό πρόσημο για όλους τους Ουκρανούς.
Πολιτική
Έρικ Χόμπσμπάουμ
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με το κύμα ανόδου εθνικιστικών κομμάτων, αυξήθηκε ραγδαία η χρήση του όρου «εθνικισμός». Σε αυτήν τη συλλογή κειμένων του Eric Hobsbawm, την οποία επιμελήθηκε ένας από τους πιο γνωστούς σύγχρονους ιστορικούς, ο Donald Sassoon, φίλος και µελετητής του έργου του, βρίσκουμε ορισμένες από τις πιο καίριες σκέψεις του κορυφαίου ιστορικού του 20ού αιώνα πάνω σε αυτό το αμφιλεγόμενο ιστορικό ζήτημα. 23 κείµενα τα οποία καλύπτουν ένα µακρύ διάστηµα της διανοητικής διαδροµής του συγγραφέα, από το 1962 έως και το 2005, επικεντρωµένα στο φαινόµενο του εθνικισµού, που σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς ζούμε στο κατώφλι μιας εποχής όπου το διαδίκτυο και η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου διαρρηγνύουν τα εθνικά σύνορα, την ίδια στιγμή που, ως αντίδραση, ο εθνικισμός μοιάζει να αναδύεται ξανά, με νέα ορμή.
Ο Eric Hobsbawm, περισσότερο από κάθε άλλον ιστορικό του καιρού μας, προσέγγισε με μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα αυτά τα κινήματα, χωρίς ποτέ να στηλιτεύει τον εθνικισμό και τον πατριωτισμό ως απλώς παράλογα. Χρειαζόμαστε σήμερα την καθαρή ματιά του, όπως τη χρειαζόμασταν και όσο ζούσε. Το Για τον εθνικισμό είναι ένα έργο απαραίτητο για όσους θέλουν να κατανοήσουν αυτά τα φαινόμενα.
Τζον Τζ. Μερσχάιμερ
Ο Τζον Τζ. Μερσχάιμερ, ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς επιστήμονες της εποχής μας, μας προσφέρει την πρώτη συστηματική ανάλυση του ψεύδους ως εργαλείου διακυβέρνησης, κατηγοριοποιώντας τα είδη, τις αιτίες και τα δυνητικά οφέλη και βλάβες. To αποτέλεσμα είναι ένα πλούσια ενημερωμένο και τεκμηριωμένο βιβλίο που θα αλλάξει τις αντιλήψεις μας σχετικά με το γιατί λένε ψέματα οι ηγέτες κρατών και οι κυβερνήσεις τους. Μπορούμε να καταδικάσουμε συλλήβδην τους πολιτικούς; Είναι το ψέμα ο βασικός τρόπος παραπλάνησης των πολιτών; Καμία διάκριση δεν είναι ίσως πιο σημαντική από αυτήν ανάμεσα στο ψέμα που απευθύνεται προς μια άλλη χώρα και στο ψέμα που απευθύνει κάποιος ηγέτης στον ίδιο του τον λαό.
Ο Μερσχάιμερ διαπίστωσε, για παράδειγμα, πως στις διακρατικές σχέσεις τα ψέματα είναι πιο σπάνια απ’ όσο νομίζουμε. Με δεδομένη την ατμόσφαιρα δυσπιστίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, η απροκάλυπτη εξαπάτηση δύσκολα επιτυγχάνεται και επομένως σπάνια αξίζει τον κόπο να επιχειρηθεί. Επιπλέον, μερικές φορές φέρνει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο Χρουστσόφ είπε ψέματα για το μέγεθος της πυραυλικής ισχύος της Σοβιετικής Ένωσης πυροδοτώντας την αμερικανική συσσώρευση πυραύλων. Ο Αϊζενχάουερ πιάστηκε να λέει ψέματα για τις κατασκοπευτικές πτήσεις των U-2 το 1960, γεγονός που ακύρωσε τη συνάντηση κορυφής με τον Χρουστσόφ.
Στην πραγματικότητα, οι ηγέτες παραπλανούν συχνότερα τον λαό τους παρά άλλες χώρες, συχνά με ολέθριες επιπτώσεις. Ακόμη κι αν η πρόθεση είναι ευγενής –ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, για παράδειγμα, το 1940 είπε ψέματα στον αμερικανικό λαό ότι γερμανικά υποβρύχια επιτέθηκαν στο αντιτορπιλικό «Γκριρ» ώστε να δρομολογήσει τον πόλεμο κατά του Χίλτερ–, αυτό μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε καταστροφή.
Πολιτική
Τόνυ Τζαντ
Ο Τόνυ Τζαντ πραγματευόταν εδώ τα ζητήματα που αντιμετώπιζε η Ευρώπη ενόψει της νέας χιλιετίας: Ποιες είναι οι πραγματικές προοπτικές για μια διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν θα καταλήξει να παραείναι μεγάλη; Ποια έθνη θα πρέπει να «ανήκουν» στην Ευρώπη, πότε και με ποια κριτήρια; Τι ορίζει την «Ευρώπη» και πώς μπορούμε να σκεφτούμε το μέλλον της; Όπως υποστήριζε, αν ο μύθος της «Ευρώπης» είναι υπερβολικά αφηρημένος για να κερδίσει την πίστη του κόσμου σ’ αυτόν και να εμπνεύσει τη λύση συγκεκριμένων προβλημάτων, μόνο όφελος μπορεί να έχουμε από μια κριτική εξέτασή του. Τα πράγματα βέβαια προχώρησαν από μόνα τους. Μετρημένη όσο και αιχμηρή, η αριστοτεχνική ανάλυση του πρόωρα χαμένου ιστορικού βρίσκεται στο επίκεντρο του διαλόγου, της αντιπαράθεσης και της τεκμηρίωσης που, επειδή ακριβώς δεν έγιναν ποτέ πειστικά, έχουν όλο και μεγαλύτερη σημασία σήμερα.
«Είμαι ενθουσιωδώς Ευρωπαίος· κανένας ενήμερος άνθρωπος δεν θα ήθελε σοβαρά να επιστρέψει σ’ αυτό τον φιλοπόλεμο, αμοιβαία ανταγωνιστικό κύκλο καχύποπτων και εσωστρεφών εθνών που αποτελούσε η ευρωπαϊκή ήπειρος στο αρκετά πρόσφατο παρελθόν. Οτιδήποτε μας ωθεί μακριά από εκείνη την Ευρώπη είναι καλό – και όσο μακρύτερα τόσο καλύτερα. Άλλο είναι όμως να θεωρεί κανείς μια έκβαση επιθυμητή και άλλο να υποθέτει ότι είναι εφικτή. Και η θέση μου σε αυτό το δοκίμιο είναι ότι μια αληθινά ενωμένη Ευρώπη είναι τόσο ελάχιστα πιθανή που θα ήταν απερίσκεπτο και αυτοκαταστροφικό να επιμείνει κανείς σ’ αυτήν. Είμαι λοιπόν, καθώς φαίνεται, ένας ευρωπεσιμιστής.» – Τ. ΤΖ.
Άλεκ Ρος
Οι εταιρείες —καλώς ή κακώς— διαμορφώνουν την καθημερινή μας ζωή για περισσότερο από δύο αιώνες. Όλα ξεκίνησαν με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Στη συνέχεια τα κράτη προσπάθησαν να ελέγξουν την αυξανόμενη επιρροή των επιχειρήσεων και των επιχειρηματιών, ενώ οι πολίτες μπορούσαν να επιλέξουν τους ηγέτες τους. Η συνθήκη διατηρήθηκε μέχρι σήμερα.
Τη δεκαετία του 2020 όμως η ισορροπία ανετράπη. Η αγορά μονοπωλείται από λίγες πολυεθνικές, οι οποίες γιγαντώνονται: στις ΗΠΑ η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της Walmart, της μεγαλύτερης αλυσίδας λιανικής πώλησης στον κόσμο, και των διαδρόμων του Κογκρέσου δεν είναι ξεκάθαρη. Το ανεξέλεγκτο αυτό φαινόμενο επηρεάζει όλες τις χώρες του κόσμου. Όλο και περισσότερο είναι προς το συμφέρον των επιχειρήσεων να ενεργούν ως έθνη — και συνεπώς να επενδύουν στην άμυνα, στις συμβάσεις εξωτερικού εμπορίου, στην τεχνητή νοημοσύνη, στη συλλογή και χρήση δεδομένων.
Τα επόμενα δέκα χρόνια οι ζωές μας θα αλλάξουν ριζικά. Ο Alec Ross γνωρίζει πολύ καλά τους κανόνες που διέπουν τις νέες τεχνολογίες και επιβάλλουν την υπαρξιακή, πολιτική και οικονομική μεταμόρφωση που διανύουμε. Ως ένας από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα καινοτομίας, ο συγγραφέας αποκαλύπτει τη λογική πίσω από τη δύναμη των κολοσσών και αφηγείται συναρπαστικές ιστορίες για τη νέα εποχή μονοπωλίων. Συγχρόνως θέτει τα θεμέλια για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, ικανό να ανταποκριθεί στις ανάγκες εργαζομένων και πολιτών μπροστά σε μια πρωτοφανή παγκόσμια επανάσταση.