Οι βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019 αποτελούν τις πρώτες εκλογές μετά τον «διπλό εκλογικό σεισμό» του 2012, οι οποίες δεν διεξήχθησαν υπό κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επέβαλε η οικονομική κρίση και τα μνημονιακά μέτρα τα οποία τη συνόδευσαν. Πολλοί θεώρησαν ότι οι εκλογές αυτές σηματοδότησαν την επιστροφή στην «κανονικότητα» και το κλείσιμο του κύκλου πολιτικής ρευστότητας που είχε ανοίξει μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου τον Μάιο του 2010.
Ο ανά χείρας συλλογικός τόμος στηρίζεται στην ολοκληρωμένη μετεκλογική έρευνα της Prorata SA σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Παντείου Πανεπιστημίου. Πρόκειται για την τελευταία έρευνα μεγάλης έκτασης που διεξήχθη λίγο πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Η βάση δεδομένων συμπληρώνεται με επιπλέον δεδομένα (τέσσερα κύματα εντός της COVID-19 συγκυρίας, μετρήσεις που έλαβαν χώρα κατά τη συγκυρία της δίκης της Χρυσής Αυγής κ.ά.), ενώ αξιοποιήθηκαν από τους/τις συγγραφείς και άλλες έρευνες πολιτικής συμπεριφοράς όπως και επίσημα εμπειρικά δεδομένα.
Ο τόμος αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την ανάγνωση και κατανόηση της σημερινής συγκυρίας και των εκλογικών γεγονότων ενόψει των ερχόμενων εκλογών.
Πολιτική
Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο. Οι περίπλοκες σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία
Το παρόν βιβλίο στην πραγματικότητα είναι δύο βιβλία σε συσκευασία ενός. Το Πρώτο Μέρος με τίτλο “Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τον Κόσμο”, γραμμένο από τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Σταύρο Λυγερό, είναι μία μελέτη για τη γεωπολιτική, διπλωματική, στρατιωτική και γεωοικονομική διάσταση της ουκρανικής κρίσης.
Το συμπέρασμα της μελέτης, όπως λέει και ο τίτλος της, είναι ότι αυτός ο πόλεμος, όποια κι αν είναι η κατάληξή του, θα αλλάξει ποιοτικά το διεθνές σύστημα, ο Κόσμος θα είναι γεωπολιτικά και γεωοικονομικά διαφορετικός. Είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού η διαδικασία μετάβασης από τη σημερινή παγκοσμιοποίηση σε ένα νέο διπολισμό, όπου στη μία πλευρά θα είναι η Δύση και στην άλλη το αναδυόμενο ευρασιατικό πλαίσιο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν προϊόν της υποφώσκουσας αυτής τάσης, αλλά η εκδήλωσή του επιταχύνει και ριζοσπαστικοποιεί τις εξελίξεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Με αυτή την έννοια, θα έχει πολύ μεγαλύτερη επίπτωση από όση είχαν οι μεγάλοι πόλεμοι μετά το 1945 (Κορέα, Βιετνάμ, Αφγανιστάν, Ιράκ).
Το Δεύτερο Μέρος με τίτλο “Οι περίπλοκες σχέσεις Ουκρανών-Ρώσων στην Ιστορία”, γραμμένο από τον δρα Σωτήρη Δημόπουλο (πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Κιέβου) είναι η μοναδική μελέτη στην ελληνική βιβλιογραφία για το πώς διαμορφώθηκαν οι όποιες φυλετικές και εθνικές ταυτότητες στον γεωγραφικό χώρο της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της τελευταίας χιλιετίας, από όταν δηλαδή αρχίζουν να συγκροτούνται στην περιοχή κάποια προπλάσματα κρατικής οντότητας.
Αν και σαφώς διακριτές, οι δύο μελέτες είναι συμπληρωματικές, με την έννοια ότι τα σύγχρονα γεγονότα αποκτούν μία άλλη ερμηνευτική πληρότητα εντασσόμενα στο ιστορικό πλαίσιό τους. Μπορεί έτσι ο αναγνώστης να κατανοήσει την πολυπλοκότητα και τις διακυμάνσεις που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των σημερινών εμπολέμων, Ουκρανών και Ρώσων, αντιλαμβανόμενος ότι η έννοια της “ουκρανικότητας” μέχρι και πριν από μερικά χρόνια δεν είχε το ίδιο περιεχόμενο και γεωπολιτικό πρόσημο για όλους τους Ουκρανούς.
Ο αντι-εβραϊσμός οδήγησε κατά το παρελθόν σε ανείπωτα εγκλήματα, όμως δεν έχει πάψει να στοιχειώνει τον σύγχρονο κόσμο. Ο συλλογικός τόμος των Πολλαπλών εκφάνσεων του αντι-εβραϊσμού αποσκοπεί στο να λειτουργήσει ως ένας, πιθανόν άβολος, καθρέφτης των πολύμορφων όψεων του ελληνικού αντι-εβραϊσμού, αναδεικνύοντας τις διασυνδέσεις του με τις συναφείς εξελίξεις στο ευρύτερο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι· ανατέμνει τη γέννηση και την εξέλιξη των ιδεολογημάτων που χρησιμοποιούσε και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί η αντισημιτική ρητορική προκειμένου να βρει απήχηση στην ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία.
Ο εξαιρετικά πολυδιάστατος χαρακτήρας του φαινομένου του αντι-εβραϊσμού επιβάλλει διαθεματικές προσεγγίσεις. Σε πείσμα των δυσκολιών αυτού του χαοτικού ερευνητικού πεδίου, οι συγγραφείς αποπειρώνται να φωτίσουν διαφορετικές και πιθανόν άγνωστες πτυχές μιας ρατσιστικής αντίληψης που κυριάρχησε στον 20ό αιώνα και συνεχίζει να δηλητηριάζει τη δημόσια σφαίρα. Εξετάζονται, συνδυάζοντας τη διαχρονική και τη συγχρονική οπτική, οι ιστορικές διαδρομές του αντισημιτισμού και η αναβίωσή του στη σύγχρονη πολιτική ρητορική, ο αντι-εβραϊσμός στα γράμματα και στις τέχνες, ο αντίκτυπός του στο πεδίο των ιδεών, ενώ επιχειρείται και η προσέγγιση του Ολοκαυτώματος υπό το πρίσμα της βιοηθικής. Σε κάθε περίπτωση, τους συγγραφείς τούς συνδέει η αγωνία να ανταποκριθούν στο επιτακτικό αίτημα της κατανόησης ενός φαινομένου που εξακολουθεί να ορθώνει το φάσμα της βαρβαρότητας μπροστά στον δυτικό πολιτισμό.
Στον τόμο γράφουν οι: Μαρία Καβάλα, Διονύσης Γ. Δρόσος, Ρίκα Μπενβενίστε, Ποθητή Χαντζαρούλα, Δημήτρης Ψαρράς, Τρισεύγενη Γεωργακοπούλου, Ιωάννης Μ. Κωνσταντάκος, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Άννα Μαυρολέων, Κώστας Σπηλιώτης, Ρένα Μόλχο, Βασιλική Λαλαγιάννη, Φώτης Στάμος, Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης, Γιάννης Δημητρακάκης, Κατερίνα Καρούνια, Γιώργος Φαράκλας, Στέφανος Δημητρίου, Φίλιππος Κ. Βασιλόγιαννης, Γιώργος Χ. Παπαοικονόμου, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Γρηγορίου, Σταυρούλα Τσινόρεμα, Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης και Μαρία Κ. Χωριανοπούλου, ενώ τον συντονισμό και την επιμέλεια είχε η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, που έγραψε και την εισαγωγή.
Πολιτική
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με το κύμα ανόδου εθνικιστικών κομμάτων, αυξήθηκε ραγδαία η χρήση του όρου «εθνικισμός». Σε αυτήν τη συλλογή κειμένων του Eric Hobsbawm, την οποία επιμελήθηκε ένας από τους πιο γνωστούς σύγχρονους ιστορικούς, ο Donald Sassoon, φίλος και µελετητής του έργου του, βρίσκουμε ορισμένες από τις πιο καίριες σκέψεις του κορυφαίου ιστορικού του 20ού αιώνα πάνω σε αυτό το αμφιλεγόμενο ιστορικό ζήτημα. 23 κείµενα τα οποία καλύπτουν ένα µακρύ διάστηµα της διανοητικής διαδροµής του συγγραφέα, από το 1962 έως και το 2005, επικεντρωµένα στο φαινόµενο του εθνικισµού, που σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς ζούμε στο κατώφλι μιας εποχής όπου το διαδίκτυο και η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου διαρρηγνύουν τα εθνικά σύνορα, την ίδια στιγμή που, ως αντίδραση, ο εθνικισμός μοιάζει να αναδύεται ξανά, με νέα ορμή.
Ο Eric Hobsbawm, περισσότερο από κάθε άλλον ιστορικό του καιρού μας, προσέγγισε με μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα αυτά τα κινήματα, χωρίς ποτέ να στηλιτεύει τον εθνικισμό και τον πατριωτισμό ως απλώς παράλογα. Χρειαζόμαστε σήμερα την καθαρή ματιά του, όπως τη χρειαζόμασταν και όσο ζούσε. Το Για τον εθνικισμό είναι ένα έργο απαραίτητο για όσους θέλουν να κατανοήσουν αυτά τα φαινόμενα.
Η βασική θέση που προσπαθεί να υποστηρίξει αυτό το βιβλίο είναι ότι η διάκριση μεταξύ προοδευτικής και συντηρητικής πολιτικής συνεχίζει να έχει νόημα, αν και όχι το νόημα που είχε κάποτε. Οι έννοιες είναι προϊόντα της ιστορίας, αλλάζουν μαζί με τις ανθρώπινες κοινωνίες.
Εδώ, λοιπόν, επιχειρούμε να τις προσεγγίσουμε με μια, όπως έλεγε πριν από έναν σχεδόν αιώνα ο Γιώργος Θεοτοκάς στο Ελεύθερο πνεύμα, «αεροπορική ματιά» στην Ευρώπη και στον οικείο μας δυτικό κόσμο. Να διακρίνουμε «από ψηλά» νέες δυναμικές πολιτικοποίησης, ξεφεύγοντας λίγο από το καθ’ ημάς εθνοκεντρικό βλέμμα. Να εντοπίσουμε τους κόμβους όπου διασταυρώνονται παλιές και καινούριες έννοιες: Αριστερά και Δεξιά, μεσαία τάξη και gig economy, επισφάλεια και πολιτικές ταυτότητας, wokeism, πολιτική ορθότητα, νατιβισμός, intersectionality, αντισυστημισμός, κλιματική αλλαγή.
Με αυτές τις καινούριες λέξεις και ιδέες, τις διαιρέσεις που προσλαμβάνουν νέες μορφές και περιεχόμενα, θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την πολιτική στους ρευστούς καιρούς μας. Έχοντας ως αφετηρία τη σκέψη ότι η σύγκρουση μπορεί να είναι ταυτόχρονα μια δημοκρατική διαπάλη διαφορετικών ιδεών για τον κόσμο, αλλά και ότι οι ισχυρές πολιτικές ταυτότητες μπορεί να αναζωογονούν, αντί να υπονομεύουν, τον κοινό μας δεσμό.
Το δοκίμιο αυτό έχει όμως και έναν ειδικότερο στόχο: να ανιχνεύσει τους όρους πολιτικοποίησης ιδίως της δικής μας γενιάς, της «διεθνούς» γενιάς των πάνω-κάτω συνομηλίκων, που μεγαλώσαμε με αυξημένες προσδοκίες για να βρεθούμε καθηλωμένοι στην ιδιαίτερη ανθρωπολογική συνθήκη που λέγεται υπάλληλος γραφείου. Το πρωτογενές υλικό της πολιτικής μας συγκρότησης περιλαμβάνει τις αισθητικές αναφορές της γενιάς μας, τις πολιτισμικές της αναπαραστάσεις, τα καλειδοσκοπικά ερεθίσματά της, υψηλά και ταπεινά, εκλεπτυσμένα και ποπ.
Πολιτική
Το βιβλίο αυτό αναλύει και αποτιμά κριτικά την πολιτική ισότητας των φύλων ως διακριτή δημόσια πολιτική σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Το πρώτο μέρος της μελέτης αναφέρεται στην πολιτική του ΟΗΕ για τις γυναίκες, από τις φεμινιστικές παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της Κοινωνίας των Εθνών (1919) μέχρι την ισότητα των φύλων στην Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030. Το δεύτερο μέρος, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκινά με την Συνθήκη της Ρώμης (1957) και τελειώνει με τη ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων (2020-2025). Το τρίτο μέρος, που επικεντρώνεται στην Ελλάδα, αρχίζει από το Σύνταγμα του 1975 και φτάνει μέχρι την κατάργηση της αυτοτέλειας της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, τον Ιούνιο του 2019.
Η μελέτη αναδεικνύει τους παράγοντες που προώθησαν τις πολιτικές ισότητας των φύλων σε αυτά τα τρία επίπεδα άσκησης πολιτικής, καθώς και τα εμπόδια και τις αντιστάσεις που αντιμετώπισε η ανάπτυξη και εφαρμογή τους. Επισημαίνονται ιδιαίτερα οι πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες, οι προτεραιότητες των θεσμικών οργάνων άσκησης πολιτικής, οι γυναικείες και φεμινιστικές διεκδικήσεις και ο ρόλος των φεμινιστριών σε κρίσιμες πολιτικές και διοικητικές θέσεις μέσα και έξω από τους θεσμούς.
Η αποτίμηση υποστηρίζεται από πρωτογενές αρχειακό υλικό και από προσωπικές εμπειρίες που απέκτησε η συγγραφέας, αναλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης για την ισότητα των φύλων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Πολιτική
Όταν ο κόσμος αποκαλεί κάποιον/α τσαβ (chav), μόνο ένα πράγμα εννοεί. Μπορεί να δίνουν διαφορετικούς ορισμούς, αλλά πάντα το ίδιο εννοούν. Εννοούν ότι είσαι κάθαρμα, εννοούν ότι δεν έχεις πάρει την κατάλληλη μόρφωση και σαν να λένε «μακριά απ’ την οικογένειά μου», σαν να σε αποκαλούν εγκληματία και να σου λένε ότι είσαι ένας άχρηστος και φταις εσύ για αυτό, μαλάκα.
Για την πολιτική αριστερά οι άνθρωποι του Χάντερ είναι οι αδαείς και οι κακώς πληροφορημένοι· για τη νικήτρια δεξιά δεν είναι παρά τα βρομερά και πεταμένα σκουπίδια της εργατικής τάξης.
Το Chav/Αλληλεγγύη από τα υπόγεια είναι εν μέρει αυτοβιογραφία εν μέρει στοχασμός πάνω στο τραύμα, την τάξη και την ταυτότητα, αλλά και ένα μεγαλοπρεπές φάσκελο στα μούτρα της «πολιτικής της αξιοπρέπειας» – όμως, κυρίως, πρόκειται για μια προσπάθεια να ακουστεί καθαρά ο χτύπος της καρδιάς των τσαβ.
Αυτή η συλλογή κειμένων αναλύει τις βιωμένες εμπειρίες του συγγραφέα της. Ο Χάντερ υπήρξε ως παιδί σεξεργάτης, ως έφηβος εξαρτημένος από το κρακ και αργότερα βίαιος κακοποιός αλλά και κοινωνικός αγωνιστής. Η ίδια του η ζωή, λοιπόν, είναι το εργαλείο που χρησιμοποιεί για να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους οι ταξικές μας εμπειρίες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και κάνουμε πολιτική.
Ο Τζον Τζ. Μερσχάιμερ, ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς επιστήμονες της εποχής μας, μας προσφέρει την πρώτη συστηματική ανάλυση του ψεύδους ως εργαλείου διακυβέρνησης, κατηγοριοποιώντας τα είδη, τις αιτίες και τα δυνητικά οφέλη και βλάβες. To αποτέλεσμα είναι ένα πλούσια ενημερωμένο και τεκμηριωμένο βιβλίο που θα αλλάξει τις αντιλήψεις μας σχετικά με το γιατί λένε ψέματα οι ηγέτες κρατών και οι κυβερνήσεις τους. Μπορούμε να καταδικάσουμε συλλήβδην τους πολιτικούς; Είναι το ψέμα ο βασικός τρόπος παραπλάνησης των πολιτών; Καμία διάκριση δεν είναι ίσως πιο σημαντική από αυτήν ανάμεσα στο ψέμα που απευθύνεται προς μια άλλη χώρα και στο ψέμα που απευθύνει κάποιος ηγέτης στον ίδιο του τον λαό.
Ο Μερσχάιμερ διαπίστωσε, για παράδειγμα, πως στις διακρατικές σχέσεις τα ψέματα είναι πιο σπάνια απ’ όσο νομίζουμε. Με δεδομένη την ατμόσφαιρα δυσπιστίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, η απροκάλυπτη εξαπάτηση δύσκολα επιτυγχάνεται και επομένως σπάνια αξίζει τον κόπο να επιχειρηθεί. Επιπλέον, μερικές φορές φέρνει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο Χρουστσόφ είπε ψέματα για το μέγεθος της πυραυλικής ισχύος της Σοβιετικής Ένωσης πυροδοτώντας την αμερικανική συσσώρευση πυραύλων. Ο Αϊζενχάουερ πιάστηκε να λέει ψέματα για τις κατασκοπευτικές πτήσεις των U-2 το 1960, γεγονός που ακύρωσε τη συνάντηση κορυφής με τον Χρουστσόφ.
Στην πραγματικότητα, οι ηγέτες παραπλανούν συχνότερα τον λαό τους παρά άλλες χώρες, συχνά με ολέθριες επιπτώσεις. Ακόμη κι αν η πρόθεση είναι ευγενής –ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, για παράδειγμα, το 1940 είπε ψέματα στον αμερικανικό λαό ότι γερμανικά υποβρύχια επιτέθηκαν στο αντιτορπιλικό «Γκριρ» ώστε να δρομολογήσει τον πόλεμο κατά του Χίλτερ–, αυτό μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε καταστροφή.
Πολιτική
Μια σύγχρονη ματιά στην ελληνική πολιτιστική διπλωματία. Η σχέση πολιτισμού και εξωτερικής πολιτικής, όπως αποκαλύπτεται μέσα από έξι παραδείγματα εξαιρετικά ομιλούντων ελληνικών μουσείων.
Μέσα από αυθεντικές μαρτυρίες προσωπικοτήτων οι οποίες, εκ της θέσεώς τους, διαδραμάτισαν ή διαδραματίζουν ρόλο στο πεδίο της πολιτιστικής εξωτερικής πολιτικής, ανιχνεύεται η λειτουργία κεντρικών πολιτιστικών φορέων και ερευνώνται οι τρόποι μέσω των οποίων αυτά συμβάλλουν στην προσέγγιση κρατών και κοινωνιών.
Εξωστρέφεια. Αλληλοκατανόηση. Πολιτιστικοί διάλογοι.
Η εμπειρία τριών πρωθυπουργών, ενός Προέδρου της Δημοκρατίας και μιας φωτεινής προσωπικότητας που σημάδεψε την Ελλάδα.
Αν ο ελληνικός πολιτισμός αποτελεί βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα της πατρίδας μας, κατά πόσον αυτός έχει αρκούντως αξιοποιηθεί; Υπάρχει ένας εθνικός σχεδιασμός; Ποια απτά οφέλη μπορεί να κατακτήσει ένας τόπος χαράσσοντας μια συνετή και συνεπή στρατηγική;
Δυο εθνικά προτάγματα. Ένα «άτυπο πρωτόκολλο», που έσπασε. Ένα φυτώριο πολιτισμού. Μια άστεγη «μουσειακή εφηβεία» και μια θηριωδία που αφήνει μέχρι σήμερα πληγές.
Αλήθειες, εμμονές, στερεότυπα, εμπόδια και ευκαιρίες. Τολμηρά μουσεία και πολιτιστικοί διάλογοι σε ακραίες συνθήκες. Παραδείγματα σωστής πρακτικής από τη διεθνή εμπειρία.
Ο ρόλος του μουσείου στη σημερινή ελληνική κοινωνία. Η σχέση πολίτη-μουσείου, οι απαιτήσεις της κοινωνίας από την επίσημη πολιτεία και η μεγάλη… αντίφαση!
Ο Αντόνιο Γκράμσι ήταν ο πρώτος ανάμεσα στους σημαντικούς στοχαστές του μαρξισμού που αντιλήφθηκαν την ανάγκη, όχι μόνο της ανανέωσης αλλά της υπέρβασής του. Σύμφωνα με την έκφρασή του, ο μαρξισμός πρέπει να νοηθεί ως «ανοιχτός κύκλος» και όχι ως δόγμα. Θεώρησε ότι στη μεγάλη «ηθική και διανοητική αναμόρφωση» όλης της κοινωνίας που συνιστούσε το πρόταγμά του, ο ανανεωμένος μαρξισμός θα διαδραμάτιζε πρωτεύοντα, καθοδηγητικό ρόλο.
Η αρχική ιδέα της μελέτης μου προέκυψε από συζητήσεις που είχα με φίλους στην Ιταλία, ιδίως με τον Τίτο Πατρίκιο, χάρη στον οποίο «ανακάλυψα» τον Γκράμσι. Διερευνώντας τη ζωή και το έργο του διαπίστωσα ότι παράλληλα με την ανανέωση της μαρξιστικής θεωρίας, τον απασχόλησε ιδιαίτερα η ανάγκη ανάπτυξης κριτικού πνεύματος και ορθολογικής αντιμετώπισης των προβλημάτων συνδυάζοντας το θάρρος με τον ρεαλισμό στην πολιτική.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού ο Γάλλος λογοτέχνης και πολιτικός Μωρίς Μπαρρές προβάλλει ως ο “Δάσκαλος” του εθνικισμού, του ιδεολογικού ρεύματος που οριζόταν ως η αποδοχή του ντετερμινισμού της γης και των νεκρών, που εξυμνούσε τον πόλεμο και πάλευε ενάντια στον διεθνισμό και τις οικουμενικές αξίες. Ο Ίων Δραγούμης ήταν ο σημαντικότερος Έλληνας “μαθητής” του. Γύρω από τον Μπαρρές βρίσκουμε όμως εκατοντάδες ακόμα κοσμοπολίτες εθνικιστές από όλο τον κόσμο: Ιταλούς -όπως ο Ντ’ Αννούντσιο και ο Μαρινέττι-, Ισπανούς, Πορτογάλους, Λατινοαμερικανούς, Βαλκάνιους… Μέσα από την αλληλογραφία τους και ποικίλες άλλες πηγές, ο εθνικισμός αναδεικνύεται σε ένα διεθνικό φαινόμενο, γέννημα ενός δικτύου φιλόδοξων ελιτιστών διανοούμενων που επιχειρούσαν να συνδυάσουν μια ριζοσπαστικά αντιδραστική πολιτική ιδεολογία με τη λογοτεχνία και την τέχνη.
Το βιβλίο ανιχνεύει τις διεθνείς διαδρομές του μπαρρεσικού εθνικισμού, από το Παρίσι μέχρι το Περού ή την οθωμανική “Ανατολή”, τις αντιφάσεις του, τις διακλαδώσεις και τις μεταλλάξεις του, τη σχέση του με τον πόλεμο και με την εμφάνιση του φασισμού· για να εστιάσει τελικά στις ελληνικές εκδοχές του, στην ιδεολογική πορεία του Ίωνα Δραγούμη, από τον προσηλυτισμό του μέχρι τη ρήξη, και στη σημασία που είχε για επιγόνους όπως ο Νίκος Καζαντζάκης και οι λογοτέχνες της “Γενιάς του ’30”.