Ελληνική λογοτεχνία
Το μυθιστόρημα Θύματα ειρήνης (1956) είναι η δεύτερη εμφάνιση του Βασίλη Βασιλικού στη νεοελληνική πεζογραφία, μετά τη νουβέλα Η διήγηση του Ιάσονα (1953). Ένα «μυθιστόρημα ενηλικίωσης», που αφηγείται την ιστορία μιας συντροφιάς επτά νέων ανδρών, οι οποίοι ωριμάζουν με τον πλέον επώδυνο τρόπο στη Θεσσαλονίκη των αρχών της δεκαετίας του ’50, αναζητώντας απελπισμένα κάποιο ιδανικό και παλεύοντας με τον έρωτα, τον θάνατο, τις ιδεολογίες και τα φαντάσματα της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Παράλληλα, το έργο είναι ένας φόρος τιμής στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη απερίφραστα ερωτική, που μαγνητίζει, συναρπάζει, παθιάζει και μαζί εγκλωβίζει τους χαρακτήρες, δημιουργώντας την αίσθηση του «αποκλεισμού» και την επιθυμία της μεγάλης φυγής.
Τα γνώριμα θέματα του Βασιλικού κάνουν έντονη την παρουσία τους σε όλο το μυθιστόρημα: ο φόβος για διασάλευση της παγκόσμιας ειρήνης, το πέρασμα του χρόνου μέσα από την εναλλαγή των εποχών, οι ισχυροί δεσμοί της ανδρικής φιλίας, η παντοδυναμία της μνήμης, η αναζήτηση ταυτότητας, το ανικανοποίητο των ερωτικών σχέσεων, η αγωνία του συγγραφέα να εκφράσει τον εαυτό του και τους άλλους μέσα από τη διαδικασία της γραφής και να λάβει θέση απέναντι στα γεγονότα. Παράλληλα, το μυθιστόρημα τοποθετεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος το φλέγον ζήτημα της επιστροφής των κλεμμένων ελληνικών αρχαιοτήτων στην κοιτίδα τους και θίγει την πρώιμη τότε ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα νεανικό χρονολογικά και ώριμο λογοτεχνικά έργο, που διακρίνεται για την ψυχογραφική του δύναμη και διατηρεί ως τις μέρες μας την επικαιρότητα, τη φρεσκάδα και την τόλμη του.
«Υπήρξαν γενιές που, μετά τον πόλεμο, μυήθηκαν στη σκέψη του Δημητρίου Καπετανάκη», γράφει στον Πρόλογο του Πρώτου Τόμου των Έργων τού συγγραφέα (Τα Δημοσιευμένα ) η Εμμανουέλα Κάντζια. ερευνήτρια και σήμερα καθηγήτρια συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Κι αυτό, προσθέτουμε εμείς, συνέβη έστω και με τα ελάχιστα κείμενά του που ήταν μέχρι τότε γνωστά, κυρίως τα δοκίμιά του Έρως και Χρόνος και Μυθολογία του Ωραίου. Σήμερα η φιλολογική επιμελήτρια Ε. Κάντζια παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό τον Δεύτερο Τόμο των Έργων του Καπετανάκη, τα Κατάλοιπα, βγαλμένα από δυσεύρετα αρχεία αυτού του «μυητή» ποιητή και δοκιμιογράφου, στον συντομότατο βίο του οποίου (Σμύρνη 1912 – Λονδίνο 1944) γονιμοποιήθηκαν πλούσιες και ώριμες αισθητικές, στοχαστικές και κριτικές μελέτες καλύπτοντας μεγάλο φάσμα γνωστικών πεδίων. Ο ίδιος και το έργο του ποτέ δεν έφτασαν στο ευρύτερο κοινό. Αινιγματικός και αταξινόμητος, άνθρωπος των γραμμάτων και της τέχνης στη θρυλική δεκαετία του 1930, ο Δημήτριος Καπετανάκης, από τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα είχε συνδεθεί φιλικά με τον δάσκαλό του Παναγιώτη Κανελλόπουλο και με τον κύκλο του Ιωάννη Συκουτρή, ενώ αργότερα, στη Χαϊδελβέργη, μαθήτευσε πλάι στον Καρλ Γιάσπερς και γοητεύθηκε από την επιβλητική ποιητική φυσιογνωμία του Στέφαν Γκεόργκε.
Ο Τόμος Δεύτερος – τα Κατάλοιπα (χωρισμένος σε δύο Βιβλία), περιλαμβάνει: στο βιβλίο Α΄ τα πρώιμα «Φοιτητικά μελετήματα» —για τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, για τον Λεβιάθαν του Τόμας Χομπς (στα γερμανικά), και για τον Προυστ (στα γαλλικά)—, καθώς και τις περίφημες «Διαλέξεις του “Ασκραίου”», της δεκαετίας του ’30: τέσσερα κείμενα για τον Στέφαν Γκεόργκε και δεκαπέντε κείμενα περί Αισθητικής (Βίνκελμαν, Γκαίτε, Βαν Γκογκ) ̇ επίσης, 12 κείμενα για την ιστορία της φιλοσοφίας (με έμφαση στην ινδική φιλοσοφία), για τον Πλάτωνα, τον Κήρκεγκααρντ, για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας και τη φιλοσοφική επικοινωνία, για τη φιλοσοφία της Τέχνης και του Καλού (Έντγκαρ Άλλαν Πόου, Μπωντλαίρ) ̇ το Βιβλίο Α΄ κλείνει με την πολυσυζητημένη διάλεξη για τον Ανδρέα Κάλβο του 1938 στον «Παρνασσό». Το Βιβλίο Β΄ συγκεντρώνει τα αγγλόφωνα έργα στο πρωτότυπο: τα «Δοκίμια του Καίμπριτζ» (21 κείμενα για βρετανούς ποιητές, από τον Τσώσερ, Σαίξπηρ, Χέρμπερτ, Βων, Νταν, Ντράιντεν, ως τον Κάουπερ, Ουώρντσγουόρθ, Τόμας Γκρεϋ, Οράτιο Ουώλπολ, Τζον Κητς κ.ά, αλλά και για πεζογράφους —Τζέιν Ώστεν, Σαρλότ Μπροντέ (στα ελληνικά), Ντε Κουίνσυ, Τσαρλς Λαμ) ̇ επίσης τις αγγλόφωνες διαλέξεις του συγγραφέα στο Λονδίνο (1941-1944), κυρίως για την Ελλάδα και τους Έλληνες, όταν ο Καπετανάκης υπηρετούσε στο Γραφείο Τύπου της ελληνικής κυβέρνησης. Το Βιβλίο Β΄ κλείνει με 4 αδημοσίευτα ποιήματα, 2 στα αγγλικά και 2 στα ελληνικά.
Ο Δημήτριος Καπετανάκης, μεταφυσικός στοχαστής αλλά και άνθρωπος του κόσμου τούτου που πάλεψε βαθιά με το αίνιγμα του έρωτα και της μαθητείας, διακρίθηκε και ως δεινός δάσκαλος, για τον παιδαγωγικό του τρόπο να ξυπνάει τον εσωτερικό δαίμονα των μαθητών του (και αναγνωστών του) οδηγώντας τους στο δρόμο της διαρκούς αναζήτησης.
«Υπήρξαν γενιές που, μετά τον πόλεμο, μυήθηκαν στη σκέψη του Δημητρίου Καπετανάκη», γράφει στον Πρόλογο του Α΄ Τόμου των απάντων του συγγραφέα η Εμμανουέλα Κάντζια. Ερευνήτρια, συγκριτολόγος ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, έβγαλε από τα αρχεία και επιμελήθηκε τη σημαντική αυτή έκδοση των Δημοσιευμένων (Τόμος Πρώτος) και των Αδημοσίευτων (Τόμος Δεύτερος, ετοιμάζεται) έργων αυτού του «μυητή» ποιητή και δοκιμιογράφου, στον συντομότατο βίο του οποίου (Σμύρνη 1912 – Λονδίνο 1944) γονιμοποιήθηκαν πλούσιες και ώριμες αισθητικές, στοχαστικές και κριτικές μελέτες καλύπτοντας μεγάλο φάσμα γνωστικών πεδίων. Οι μεταπολεμικοί ωστόσο λατρευτικοί αναγνώστες του γνώριζαν ελάχιστες από αυτές, κυρίως τα δοκίμιά του Έρως και Χρόνος και Μυθολογία του Ωραίου. Ο ίδιος και το έργο του ποτέ δεν έφτασαν στο ευρύτερο κοινό. Αινιγματικός και αταξινόμητος, άνθρωπος των γραμμάτων και της τέχνης στη θρυλική δεκαετία του 1930, ο Δημήτριος Καπετανάκης, από τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα είχε συνδεθεί φιλικά με τον δάσκαλό του Παναγιώτη Κανελλόπουλο και με τον κύκλο του Ιωάννη Συκουτρή, ενώ αργότερα, στη Χαϊδελβέργη, μαθήτευσε πλάι στον Καρλ Γιάσπερς και γοητεύθηκε από την επιβλητική ποιητική φυσιογνωμία του Στέφαν Γκεόργκε. Η εκτενής Εισαγωγή της επιμελήτριας τον παρακολουθεί στις πνευματικές και ανθρώπινες περιπλανήσεις του ταραγμένου βίου του, έως την καταφυγή του στην Αγγλία το ’39, παραμονές του πολέμου, όπου μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ώς το θάνατό του, θα αναδειχθεί σε γνήσιο εκφραστή της μοντέρνας αγγλικής ποίησης.
Ο Τόμος Πρώτος – Τα Δημοσιευμένα (χωρισμένος σε Βιβλίο Α΄ και Βιβλίο Β΄) περιλαμβάνει τα δοκίμια του και μελέτες του (αυτές για τον Ευθύδημο του Πλάτωνα και για τον Ρεμπώ), τα αγγλόφωνα κείμενά του (μεταξύ άλλων, για τον Γκεόργκε, για τον Ντοστογιέφσκι, για την αγγλική ποίηση), βιβλιοκρισίες και τεχνοκριτικά του σημειώματα (για τους Ρούντολφ Φάρνερ, Τσαρούχη, Σκίπη, Τσάτσο, Πρεβελάκη, Καντ κ.λπ.), τα ποιήματά του στα ελληνικά και στα αγγλικά, το μονόπρακτο θεατρικό του έργο Η θύελλα, καθώς και μεταφράσεις του προς τα ελληνικά ή προς τα αγγλικά (των Χαίλντερλιν, Άντονυ Χάξλεϋ, Ελύτη, Πρεβελάκη, Κανελλόπουλο). Ο Δημήτριος Καπετανάκης, μεταφυσικός στοχαστής αλλά και άνθρωπος του κόσμου τούτου που πάλεψε βαθιά με το αίνιγμα του έρωτα και της μαθητείας, διακρίθηκε και ως δεινός δάσκαλος, μέσω των περιλάλητων διαλέξεών του στην Αθήνα του ’30, για τον παιδαγωγικό του τρόπο να ξυπνάει το δαιμόνιο των μαθητών του οδηγώντας τους στο δρόμο της διαρκούς αναζήτησης.
Ξένη λογοτεχνία
29 Μαΐου του 1453. Η Κωνσταντινούπολη, πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κατακτάται μετά την πιο αιματηρή πολιορκία στην Ιστορία. Η περήφανη πόλη, που αντιστάθηκε σε όλες τις επιθέσεις για πάνω από χίλια χρόνια, καταρρέει από τη βία της τουρκικής επίθεσης. Ακόμα και μέσα στον ναό της Αγίας Σοφίας ο λαός αμύνεται απελπισμένα. Όμως οι νικητές δεν θα λυπηθούν κανέναν, ούτε τους γέρους, τις γυναίκες και τα παιδιά. Δύο αδέλφια, ο Νικόλαος και ο Κωνσταντίνος Διονής, καταφέρνουν να διαφύγουν, ο ένας στη Ρωσία και ο άλλος στις ακτές της Μεσογείου. Ορκίζονται ότι μια μέρα οι απόγονοί τους θα ξανασυναντηθούν.
Σε αυτή την αριστουργηματική τοιχογραφία που καλύπτει πέντε αιώνες, η μυθιστοριογράφος Catherine Hermary-Vieille παρακολουθεί, εντυπωσιακή γραφή, τη μοίρα μιας οικογένειας που μπλέκεται στις αναταράξεις της Ιστορίας, αποτυπώνοντας αριστοτεχνικά τον πόνο της εξορίας και το μακρύ ταξίδι της σε αναζήτηση των ριζών της.
Ξένη λογοτεχνία
1971
Η Νέα Υόρκη βουλιάζει στα σκουπίδια και την εγκληματικότητα. Ο πόλεμος μεταξύ συμμοριών και αστυνομίας μαίνεται άγριος στους δρόμους. Η πόλη οδεύει σταθερά προς τη χρεοκοπία. Μέσα στον ζόφο της εποχής, ο πρώην μικροαπατεώνας Ρέι Κάρνεϊ προσπαθεί να κρατήσει το προφίλ του χαμηλό και την επιχείρησή του μακριά από μπελάδες. Τα επερχόμενα γεγονότα ωστόσο θα διαψεύσουν κάθε του προσδοκία…
Μετά το Μπέρδεμα στο Χάρλεμ, o βραβευμένος με δύο βραβεία Pulitzer Colson Whitehead επιστρέφει με ένα αναπάντεχα διασκεδαστικό μυθιστόρημα, συμπληρώνοντας αριστοτεχνικά την «Τριλογία του Χάρλεμ». Το Μανιφέστο απατεώνων αποτελεί το γλαφυρό πορτρέτο μιας οικογένειας και μιας μητρόπολης στο χείλος του χάους και της καταστροφής. Στις σελίδες του ζωντανεύουν η πολυτάραχη μα ακαταμάχητη δεκαετία του 1970 αλλά και μια Νέα Υόρκη που δονείται επικίνδυνα από διαφθορά, συγκρούσεις και ωμή βία.
Ένα αιχμηρό μυθιστόρημα, ξέχειλο από ζωή, χιούμορ, ένταση και ευφυΐα, που έχει ήδη συναρπάσει το παγκόσμιο κοινό και σίγουρα θα καταγραφεί ως μία από τις σπουδαιότερες λογοτεχνικές περιγραφές μιας εποχής και μιας πόλης.
«Εκπληκτικό… Η τέχνη του μυθιστορήματος στα καλύτερά της. Μεγαλύτερο και καλύτερο, από οτιδήποτε έχει γράψει ο Whitehead μέχρι σήμερα».
—The Washington Post
Ξένη λογοτεχνία
Όταν εμφανίστηκε το συγκεκριμένο βιβλίο, πολλοί το κατέταξαν στο ρεύμα του «νεορεαλισμού». Ήταν όμως κάτι εντελώς διαφορετικό. Γεννημένο από τη συνάντηση της συγγραφέως με μια πόλη που ήταν και δεν ήταν δική της, μια πόλη η οποία είχε βγει κομματιασμένη από τον πόλεμο (συνάντηση και συγχρόνως αποχαιρετισμός, καθώς η Ορτέζε δεν θα επέστρεφε στη Νάπολη ουσιαστικά ποτέ), το βιβλίο αποτελεί ακριβώς το χρονικό μιας αποξένωσης. Η τραυματισμένη, σπαραγμένη πόλη γίνεται μια οθόνη πάνω στην οποία η συγγραφέας προβάλλει ό,τι η ίδια προσδιορίζει ως δική της «νεύρωση», μια νεύρωση μεταφυσική, μια αδυναμία να αποδεχτεί το πραγματικό και τη ζοφερή του υπόσταση, την τύφλωση της ζωής, μια φρίκη για τον χρόνο που διαβρώνει και καταβροχθίζει το καθετί – και συνάμα η αναγνώριση της «σκοτεινής σαγήνης» της πόλης, του κόσμου. Όλο το βιβλίο, με μια «πυρετώδη και παραισθησιακή» γραφή, αλλά και με υπερβολική ακρίβεια, συνιστά μια κραυγή ενάντια σε εκείνη τη φρίκη, από την οποία το βλέμμα (όπως εκείνο της μικρούλας Εουτζένια τη μέρα που φορά τα γυαλιά, στο πρώτο, αξέχαστο διήγημα) θα ήθελε να αποστραφεί, χωρίς ωστόσο να το κατορθώνει.
«Το βιβλίο Η θάλασσα δεν βρέχει τη Νάπολη είναι μια εκπληκτική κάθοδος στον Κάτω Κόσμο: στο βασίλειο του σκότους και των σκιών, όπου εμφανίζονται οι κάτωχρες μορφές των νεκρών. Σπανίως ένας σύγχρονος καλλιτέχνης κατόρθωσε να αποδώσει τόσο έντονα τη φασματική φύση όλων των πραγμάτων, των λόφων, της θάλασσας, των σπιτιών, των απλών αντικειμένων της καθημερινής ζωής… Η Άννα Μαρία Ορτέζε διασχίζει τον Άδη, αφήνοντας στα πράγματα και στις μορφές ένα αλλοπαρμένο και γλυκύτατο βλέμμα, τρομερό λόγω του ότι είναι γλυκό, ένα βλέμμα που συλλαμβάνει και σκοτώνει για πάντα τον αναβρασμό της ζωής. Στα διηγήματα που περιλαμβάνονται στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ακριβώς αυτό το βλέμμα διαπερνά την καρδιά των χαρακτήρων, αποδίδει τη μουσική και τον εσωτερικό τους χρόνο, όπως πριν από πολλά χρόνια έκανε ο Αντόν Τσέχοφ».
«Η Άννα Μαρία Ορτέζε ήταν μόνη όπως μπορεί να είναι μια πέτρα, όπως ένας σωρός από χόρτα στον κήπο. […] Ήταν μια καταπληκτική φιγούρα, η μείξη ξωτικού, μάγισσας και καλόγριας».
Ξένη λογοτεχνία
Ένας από τους σπουδαιότερους μυθιστοριογράφους του 20ού αιώνα (Το Εμβατήριο του Ρανιέτσκι, Η κρύπτη των Καπουτσίνων), ο Γιόζεφ Ροτ (1894-1939) έγραψε τις συγκλονιστικές «ανταποκρίσεις» αυτού του βιβλίου στο διάστημα του Μεσοπολέμου. Οι “Περιπλανώμενοι Εβραίοι” εφιστούν την προσοχή στα ψευδή οφέλη της εβραϊκής προσαρμογής, αποκαλύπτουν το σχίσμα μεταξύ των Εβραίων της Ανατολής και των Εβραίων της Δύσης, αναλύουν την πολυπλοκότητα της εβραϊκής ταυτότητας, στρέφουν το βλέμμα με ανησυχία στο μέλλον της Γερμανίας. Ο Ροτ συνδυάζει στη γραφή του τη συγκρατημένη, ενδελεχή θεώρηση με τη ζωντάνια και τη φλόγα του επείγοντος, κι αυτό έχει ωθήσει σε συγκρίσεις και παραβολές με το έργο του Thomas Mann και του Isaac Babel. Οι “Περιπλανώμενοι Εβραίοι” προσφέρουν μοναδική εποπτεία της ευρωπαϊκής εβραϊκής εμπειρίας σε μια κρίσιμη καμπή της παγκόσμιας Ιστορίας.
Ο Γιόζεφ Ροτ αγαπούσε ιδιαίτερα το δοκίμιο αυτό, την ποιητική και διαυγή απογραφή ενός σύμπαντος που ο συγγραφέας γνώριζε ότι απειλούνταν, αυτό των εβραϊκών οικισμών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Οι “Περιπλανώμενοι Εβραίοι” αναλύουν τους λόγους της αργής αποσύνθεσής του: τη φτώχεια που ωθεί τους κατοίκους των στετλ στην έξοδο, τον πειρασμό της αφομοίωσης στον δυτικό κόσμο. Ως πραγματικός πομπός πολιτισμού, ο αφομοιωμένος Εβραίος Ροτ ρίχνει μια ευγενική ματιά σε εκείνους τους Εβραίους με το παράξενο ιδίωμα, τους ντυμένους με καφτάνια, που συναντούσαμε άλλοτε σε ορισμένες γειτονιές της Βιέννης, του Βερολίνου ή του Παρισιού.
Ξένη λογοτεχνία
Στη Μασσαλία, στο ολοκαίνουργιο και πολυτελέστατο υπερωκεάνιο Ζορζ Φιλιππάρ που ετοιμάζεται να αποπλεύσει με τελικό προορισμό την Ιαπωνία, επιβιβάζεται και ο Ζακ-Μαρί Μποέρ.
Βιβλιοπώλης με εξειδίκευση στα σπάνια βιβλία που κυνηγούν οι συλλέκτες, αγαπά με πάθος τη λογοτεχνία, ταξιδεύει μόνος, μισεί τα κλισέ και τις κοινοτοπίες, περνά τον καιρό του παρατηρώντας τους άλλους, με κριτική διάθεση, με θαυμασμό, με ειρωνεία, καλοπροαίρετα ή και εχθρικά, αν χρειαστεί. Αναπτύσσει φιλικές σχέσεις με τον πρώην πλοίαρχο Πρεσανύ και την ατίθαση νεαρή εγγονή του, τον ασφαλιστή Ερκύλ Μαρτέν και τον Ρώσο πιανίστα Σοκολόβσκι, ή τη γοητευτική Αναΐς Μοντέ-Ντελακούρ. Ωστόσο, δεν αποκαλύπτει σε κανέναν τον λόγο του ταξιδιού του.
Είναι Φεβρουάριος του 1932, βρισκόμαστε μόλις λίγους μήνες πριν ανέλθει στην εξουσία ο Χίτλερ. Γερμανοί επιβάτες προπαγανδίζουν ανοιχτά τον ναζισμό, η ομήγυρη διχάζεται. Διαδίδονται σκοτεινές θεωρίες για το μέλλον του κόσμου, ενώ ορισμένοι επιβάτες ανησυχούν για τις τεχνικές βλάβες που επαναλαμβάνονται…
Μέσα από την επική και δραματική εξιστόρηση της παρθενικής κρουαζιέρας του Ζορζ Φιλιππάρ, που κατέληξε σε ναυάγιο με θύμα, μεταξύ άλλων, τον σπουδαίο και διάσημο δημοσιογράφο Αλμπέρ Λοντρ, η φιγούρα του οποίου σημαδεύει το βιβλίο, ο Πιερ Ασουλίν προαναγγέλλει το ναυάγιο της Ευρώπης, σ’ έναν εντυπωσιακό μυθιστορηματικό πίνακα.
Στο πνεύµα αλλαγής και έντονης αντιπαράθεσης που εκφράστηκε στη Μεταπολίτευση ως ρήξεις µε την παράδοση, τον κανόνα, αλλά και µε τις καλλιτεχνικές πρακτικές προηγούµενων ετών ή γενεών, η Ρένα Παπασπύρου πρότεινε µια ριζικά διαφορετική και αµιγώς εννοιολογική προσέγγιση του αστικού τοπίου, η οποία αποκλίνει σηµαντικά από τους τρόπους απεικόνισης που επικράτησαν µεταπολεµικά.
Η παρούσα µελέτη επιχειρεί να αναδείξει τους ευρετικούς κώδικες της Παπασπύρου διερευνώντας τις βασικές τυπολογίες που εντοπίζονται στο έργο της και λειτουργούν ως οργανωτικές αρχές. Η ενδελεχής µελέτη συγκεκριµένων έργων αποκαλύπτει τον µηχανισµό σκέψης της καλλιτέχνιδας. Μέσα από τη δηµιουργική αναγνώριση των µικροστοιχείων της δοµής της ύλης και τη σύλληψη της επιφάνειας ως φορέα καταστάσεων, η Ρένα Παπασπύρου προσέδωσε µια διαφορετική νοηµατοδότηση στη σύγχρονη αστική εµπειρία, παράγοντας ένα έργο πολύπλευρο, ιδιοσυγκρασιακό, αενάως επίκαιρο και αφήνοντας το δικό της ίχνος στο µωσαϊκό της σύγχρονης ευρωπαϊκής τέχνης.
Η έκδοση συµπληρώνεται από αναλυτική εργοβιογραφία της καλλιτέχνιδας, που περιλαµβάνει όλες τις ατοµικές εκθέσεις που πραγµατοποίησε και τις οµαδικές που συµµετείχε. Εδώ έχουν ενσωµατωθεί πληροφορίες που ο συγγραφέας έχει αποσπάσει από τις πολυάριθµες συνεντεύξεις του µε την Παπασπύρου.
Ο Χριστόφορος Μαρίνος (γενν. 1975, Αθήνα) είναι ιστορικός της τέχνης και επιµελητής εκθέσεων. Έχει δηµοσιεύσει πλήθος άρθρων και µελετών για τη σύγχρονη τέχνη. Έχει επιµεληθεί πολλές οµαδικές εκθέσεις, καθώς και αναδροµικές εκθέσεις σηµαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών. Είναι συνιδρυτής και αρχισυντάκτης του διαδικτυακού περιοδικού τέχνης Kaput. Έχει επιµεληθεί πολλά βιβλία και καταλόγους εκθέσεων, µεταξύ των οποίων: Πιθανότητες: Συνεντεύξεις µε νέους Έλληνες καλλιτέχνες (2006) και Το έργο της επιµέλειας (2011). Την περίοδο 2012–2015 διετέλεσε πρόεδρος του Ελληνικού Τµήµατος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (AICA Hellas). Είναι επιµελητής εικαστικών εκθέσεων και δράσεων του Οργανισµού Πολιτισµού, Αθλητισµού και Νεολαίας του Δήµου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η Γυναίκα μέσα μου είναι μια γενναία και εντυπωσιακά συγκινητική αφήγηση για την ελευθερία, τη διασημότητα, τη μητρότητα, την επιβίωση, την εμπιστοσύνη και την ελπίδα. Γραμμένο με ειλικρίνεια και χιούμορ, το συγκλονιστικό βιβλίο της Spears φωτίζει τη δύναμη του έρωτα και της μουσικής- και πόσο σημαντικό είναι να μπορεί μια γυναίκα να πει επιτέλους την ιστορία της, με τους δικούς της όρους.
Ξένη λογοτεχνία
Κανένα ντοκουμέντο, ιστορικό ή καλλιτεχνικό, δε μας δίνει τόσο ζωντανά και τόσο ανάγλυφα τη ζωή, το χαρακτήρα και την ψυχολογία του Ρώσου και του ρωσικού λαού της προεπαναστατικής εποχής, όσο το έργο του Λ. Τολστόη Πόλεμος και Ειρήνη. Η βαθιά και αναλυτική αυτή ανατομία της ατομικής και ομαδικής ψυχής κάνει το βιβλίο να ενδιαφέρει κάθε άνθρωπο οποιουδήποτε γεωγραφικού πλάτους και οποιασδήποτε εποχής. Έργο που υψώνεται επιβλητικό ορόσημο ζωής και αξεπέραστο πρότυπο τέχνης. Ένας απέραντος πίνακας της παγκόσμιας ψυχής, όπου αποτυπώνονται οι τιτανικές συγκρούσεις, τα πάθη, οι μικρότητες και το μεγαλείο του Ανθρώπου. Η μεγαλοφυέστερη μυθιστορηματική σύνθεση-καθρέφτης μιας από τις πιο γόνιμες σε κοινωνικές και θρησκευτικές ζυμώσεις εποχής της Ιστορίας και οδηγός της κάθε εποχής.
Ξένη λογοτεχνία
Όπως ο Κάιν, είμαι σημαδεμένη και κηλιδωμένη. Αν έρθεις μαζί μου, Μαίρη, ο κόσμος θα σε αποστραφεί, θα σε καταδιώξει, θα σε πει βρόμικη. Η αγάπη μας μπορεί να είναι ακλόνητη έως το θάνατο, και πέρα απ’ αυτόν – αλλά ο κόσμος θα την αποκαλεί βρόμικη. Μπορεί να μην πειράζουμε κανένα πλάσμα ζωντανό με την αγάπη μας μπορεί εξαιτίας της ν’ αποκτήσουμε τη μεγαλύτερη κατανόηση, τη μεγαλύτερη ευσπλαχνία, αλλά τίποτα απ’ αυτά δεν θα σε σώσει από τη μάστιγα του κόσμου, που θα αποστρέψει το βλέμμα και από τις πιο γενναιόδωρες πράξεις σου, καταλογίζοντάς σου μόνο διαφθορά και αθλιότητα. (…) Γιατί σ’ αυτό τον κόσμο υπάρχει ανοχή μόνο για τους λεγόμενους φυσιολογικούς. Και όταν θα γυρέψεις σ’ εμένα προστασία, θα σου πω: Δεν μπορώ να σε προστατεύσω Μαίρη, ο κόσμος μού έχει αφαιρέσει το δικαίωμα να προστατεύω είμαι εντελώς ανήμπορη, το μόνο που μπορώ είναι να σ’ αγαπώ. Το πηγάδι της μοναξιάς, ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, είναι η ιστορία της Στήβεν Γκόρντον, μιας γυναίκας που γεννιέται σε μια μεγαλοαστική οικογένεια της Αγγλίας, στη θέση του πολυπρόσμενου γιου, και από τότε μεγαλώνει (τη μεγαλώνουν) με συμπεριφορές ασυνήθιστες για τα κορίτσια της εποχής της. Κάνει αθλητισμό, ιππεύει, ξιφασκεί. Συνέπεια άμεση της διαφοράς της από τα άλλα κορίτσια, η απομόνωσή της – μοτίβο που κυριαρχεί σε όλο το βιβλίο.