Fiction/Μυστηρίου
Το 1908 που ο Αλεξάντρ Μπογκντάνοφ γράφει το πρώτο από τα δυο μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, τον Κόκκινο Πλανήτη, ο αιώνας των κοινωνικών και τεχνολογικών ανατροπών έχει ήδη εισβάλει στη ζωή της Ευρώπης και της Ρωσίας, κάνοντας πολλούς να ονειρεύονται με τρόπο πρωτόγνωρο και ίσως έκτοτε ανεπανάληπτο. Δίνοντας λογοτεχνικό σχήμα στην αχαλίνωτη φαντασία και το ανήσυχο πολιτικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό δαιμόνιό του, και απηχώντας τις τολμηρές επαγγελίες των Ρώσων επαναστατών, ο συγγραφέας προσγειώνεται στον Άρη, ενάμιση σχεδόν αιώνα νωρίτερα από τις σημερινές ρομποτικές μηχανές, φιλοξενούμενος μιας ανώτερης μορφής ζωής κι ενός πολιτισμού, συγγενικού μας μεν, όχι ακριβώς δε.
Εκεί παρατηρεί, συμμετέχοντας, τη ζωή των Αρειανών, η οποία διαθέτει όλα τα στοιχεία των σοσιαλιστικών ουτοπιών που οραματίστηκε η κοινωνική φιλοσοφία των περασμένων αιώνων: ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη, αμοιβαίος σεβασμός, ελεύθερες ερωτικές σχέσεις, ατομικές ελευθερίες στη δουλειά, στη διασκέδαση, στη ζωή και στο θάνατο κ.λπ, και επιπρόσθετα πολύ υψηλό επίπεδο οργάνωσης σε όλους τους τομείς. Έκθαμβος παρατηρεί τα τεχνολογικά επιτεύγματα κάποια εκ των οποίων χρόνια αργότερα θα έμπαιναν ορμητικά στη ζωή μας: μηχανές μεταγραφής του ήχου σε έντυπο λόγο, ατομική ενέργεια και πολλαπλή (για το καλό και για το κακό) χρήση της, λέιζερ, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, συνθετικές ίνες κ.α. Ο Λεονίντ, ο άνθρωπος της Γης, αρχίζει να προσαρμόζεται και να ευτυχεί, όταν ξαφνικά όλα ανατρέπονται. Η φύση του Κόκκινου Πλανήτη προβάλλει τα όριά της, θέτει όρους για τη συνέχιση της ζωής, απαιτεί κατεπείγουσες λύσεις, οι ηγεσίες αντιμετωπίζουν διλήμματα του τύπου ή αυτοί ή εμείς, το έγκλημα έρχεται να ακυρώσει ένα ιδανικό σχέδιο και να θυμίσει την αποσβολωτική ανεπάρκεια του ατόμου που διαλύει και διαλύεται… Επί της ουσίας, ο Μπογκντάνοφ, κατεξοχήν πολιτικό ον, απηχώντας τους προεπαναστατικούς προβληματισμούς, κάνει ένα διεξοδικό και εμπνευσμένο σχόλιο για τη δυνατότητα μιας τάξης να υλοποιήσει την κοινωνία της απόλυτης δικαιοσύνης, και για τη θέση του ατόμου μέσα σ’ αυτή.
Ο Κόκκινος πλανήτης είναι ένα συναρπαστικό, μοντέρνο, αλληγορικό μυθιστόρημα για το όνειρο και την ελεύθερη πτήση του, για την επιθυμία και το όριό της. Για τον άνθρωπο-δημιουργό, για τον άνθρωπο-καταστροφέα
Ξένη λογοτεχνία
1978. Η απαγωγή του Άλντο Μόρο – και η εκτέλεσή του. Στις πόλεις επιβάλλεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τα ναρκωτικά σαρώνουν. Τρεις πάπες στο Βατικανό. Οι τελευταίες μεγάλες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, όλο και περισσότεροι Ιταλοί βλέπουν ιπτάμενους δίσκους νύχτα μέρα. Πρόκειται για ένα μαζικό φαινόμενο, το «Μεγάλο Κύμα». Δύο χιλιάδες θεάσεις UFO στον ιταλικό ουρανό, δεκάδες «επαφές τρίτου τύπου» με διαγαλαξιακούς ταξιδιώτες. Οι εξωγήινοι και τα διαστημόπλοια κατακλύζουν την ποπ κουλτούρα. Η Μιλένα Κραβέρο, μια νεαρή ανθρωπολόγος, μελετά τους «ουφολόγους» σε ένα σκοτεινό και στρατιωτικοποιημένο Τορίνο. Ο Μάρτιν Τζάνκα, επιτυχημένος συγγραφέας, έχει διηγηθεί ιστορίες για αρχαίους κοσμοναύτες, αλλά έχει κουραστεί από τον ίδιο του τον εαυτό – και έχει κουραστεί από τη Ρώμη. Ο γιος του, ο Βιντσέντσο, πρώην ηρωινομανής, ζει στη Θάνουρ, ένα κοινόβιο στη Λουνιτζάνα, στις πλαγιές ενός μυστηριώδους βουνού. Το Κουαρτσερόνε, με τις τρεις κορυφές του. Ένας τόπος γεμάτος μύθους και θρύλους, ανεξήγητα φαινόμενα και ανεξιχνίαστες υποθέσεις. Η πιο πρόσφατη, αυτή του Γιάκοπο και της Μαργκερίτα, δύο προσκόπων που εξαφανίστηκαν στο δάσος και δεν βρέθηκαν ποτέ. Γύρω από την εξαφάνισή τους, μια δίνη ιστοριών και χαρακτήρων.
Οι Wu Ming είναι μια συγγραφική κολεκτίβα από την Ιταλία. Ξεκίνησαν ως Luther Blisset και το 2000 μετονομάστηκαν σε αυτό που στα κινεζικά σημαίνει «ανώνυμος» ή «κανένας».
Πολιτική
Υπήρξε μια εποχή κατά την οποία ο όρος «κυβερνητική» (cybernetics) απασχολούσε την επιστημονική βιβλιογραφία, τόσο στο πεδίο των θετικών επιστημών, όπως τα μαθηματικά και η ανερχόμενη τότε πληροφορική, όσο και στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών και επιστημών υγείας, όπως η ψυχολογία, η βιολογία, τα οικονομικά κ.α. Ο ίδιος αυτός όρος φαίνεται να εξαφανίστηκε ακριβώς τη στιγμή που η επιρροή του και τα αποτελέσματά του -ιδίως με τη μορφή των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των αυτοματισμών- άρχισαν να κατακλύζουν τον κόσμο.
Τι σημαίνει η κυβερνητική να μην είναι απλά μια επιστημονική μέθοδος αλλά μια υπόθεση, ένα κοινωνικό και πολιτικό σχέδιο διακυβέρνησης, μια κοσμοθεωρία με την οποία η εξουσία βλέπει, οργανώνει και διοικεί την κοινωνία; Στην Κυβερνητική Υπόθεση, η κολλεκτίβα Tiqqun μας δείχνει τη λεπτεπίλεπτη μορφή εξουσίας και ελέγχου που πλαισιώνει τη νεοφιλελεύθερη συνθήκη. Τα συστήματα, η ανάδραση, το δίκτυο, ο αλγόριθμος μετατρέπονται σε πολιτικές κατηγορίες ανατρέποντας το μύθο περί μη επέμβασης του κράτους στην κοινωνία και αποδεικνύοντας ότι το κυβερνάν ήταν, είναι και θα είναι πάντα μια εμπρόθετη υπόθεση.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η εμπειρία της κοινωνικής επανάστασης και της ήττας στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-1939) υπήρξε κρίσιμη διεθνώς τόσο για τον αναρχικό χώρο, διαμορφώνοντας σε σημαντικό βαθμό την πολιτική του κουλτούρα, όσο και για όλα σχεδόν τα ρεύματα της αριστεράς.
Το βιβλίο εξετάζει κριτικά τις μαρτυρίες αγωνιστών και αγωνιστριών του ισπανικού αναρχοσυνδικαλιστικού κινήματος (της CNT/FAI) και επικεντρώνεται σε τέσσερα σημεία, κομβικά για την κατανόηση της εξέλιξης και της έκβασης του εμφυλίου: στο ζήτημα της πολιτικής εξουσίας, στον ρόλο του διεθνούς παράγοντα, στον στρατιωτικό και στρατηγικό παράγοντα, και στην εμπειρία της κολεκτιβοποίησης και τη συμβολή της στην πολεμική προσπάθεια. Με αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να ανανεώσει τη σχετική συζήτηση, υπό το πρίσμα των σύγχρονων ιστοριογραφικών προσεγγίσεων αλλά και των συλλογικών και προσωπικών αναζητήσεων που απασχολούν από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τις μέρες μας το αντικαπιταλιστικό κοινωνικό κίνημα και όσες/ους έχουν ως αναφορά τον αγώνα ενάντια στον φασισμό.
Ξένη λογοτεχνία
“Το πρωί, στην υπηρεσία, ανάμεσα σε ένα σωρό επαγγελματικές και προσωπικές επιστολές, βρήκα έναν χοντρό φάκελο, που τράβηξε την προσοχή μου. Σκέφτηκα, ότι ήταν ένα άρθρο και το άνοιξα πρώτο. Αλλά τελικά ήταν ένα γράμμα, με πολλές σελίδες. Έψαξα για μία υπογραφή – Όλγα Βεσελόφσκαγια”.
Το γράμμα της Όλγα Βεσελόφσκαγια αφορά σε ένα “αυστηρώς προσωπικό” ζήτημα. Η Όλγα είναι μεγαλωμένη στην τσαρική Ρωσία, από αυστηρή μητέρα, λίγα χρόνια πριν ξεσπάσει η Οκτωβριανή Επανάσταση.
Όταν η κόρη της Ζένια δημιουργεί ερωτική σχέση με τον πατριό της και νεότερο ηλικιακά σύζυγο της Όλγα, η σύγκρουσή τους είναι αναπόφευκτη. Η Όλγα δεν ξέρει πώς να σταθεί. Η Ζένια πώς να κατανοήσει.
I first came across Rae Dalven without even knowing it, at the opening of one of my art school graduation exhibitions in Berlin, 2012, when I read Constantine Cavafy’s “Ithaka,” a poem about missing a home one could never reach. This poem was translated by Rae Dalven into English in the late 1950s and is one of the reasons why she is still known in some circles today.
A few years later, in 2018, I, like Cavafy’s Odysseus, reached an old-new discovered home when I first visited Ioannina while researching an ongoing art project about the Romaniote community of Ioannina. The city of Ioannina, or, as some write, Janina, was home to the largest Romaniote community in the world prior to the Shoah, and among its residents was my mother’s family, the Levis. Re-discovering this place, I felt a deep connection to it, and to my family who had lived there: it gave me an explanation for the many questions I had about my identity, my sense of belonging. […]
Γενικά
«Στο σύνθημα η Ζάκι ζει, η Ζάκι φαίνεται να καθίσταται ένα σύμβολο διασταυρώσεων ταυτοτήτων, που είναι ευάλωτο στην ελληνική κοινωνία, και ένα σύμβολο κοινών αγώνων διεκδίκησης στο ελληνικό ΛΟΑΤΚΙ φαντασιακό. Παρ όλα αυτά, φάνηκε σε πολλά από αυτά τα γεγονότα η ανάγκη για μία αναθεώρηση των πολιτικών και για μία ανάπτυξη διαθεματικής οπτικής, που δεν θα βασίζεται σε εσφαλμένες ή βεβιασμένες αφηγήσεις περί ενωμένης και ίσης «κοινότητας». Στο εσωτερικό του Εμείς υπήρξαν πράγματι συγκρούσεις ανάμεσα σε όλους τους παραπάνω χώρους, που υπογράμμισαν την ανάγκη ξεδιπλώματος του φαντασιακού των κοινοτήτων και ίσως μιας ειλικρινά διαθεματικής προσέγγισης των αγώνων.
Η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου/της Ζάκι τον Σεπτέμβρη του 2018 συντάραξε ένα μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Για τις ΛΟΑΤΚΙ κοινότητες, φάνηκε να υπάρχει η ανάγκη συσπείρωσης και διαμαρτυρίας αλλά και ένας αναστοχασμός γύρω από το τι σημαίνει «ασφάλεια» και «κοινότητα», μέσω της διαχείρισης του προσωπικού και του δημόσιου πένθους».
Η έρευνα της Μαρίας Μάζη που έγινε στον απόηχο της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου, με ενεργή συμμετοχή και της ίδιας της ερευνήτριας στις κινηματικές διαδικασίες, έρχεται να φωτίσει και να εξιστορήσει μια πολύ σημαντική στιγμή των ελληνικών κινηματικών διεκδικήσεων και της ορατότητας των ΛΟΑΤ(Κ)Ι ατόμων και ομάδων, τόσο στην ελληνική κοινωνία όσο και στον ίδιο τον κινηματικό χώρο. Ταυτόχρονα όμως αναδεικνύει και ζητήματα κοινών(;) αγώνων, αντικρουόμενων συμφερόντων, θεσμικής εμπλοκής και κινηματικού ανταγωνισμού. Ποιο είναι το Εμείς που αναδύθηκε μετά τη δολοφονία της Ζάκι; Πόσο ενιαίο είναι; Είναι τελικά ένα;
Κοινωνιολογία
“Ο φεμινισμός δεν σκότωσε ποτέ κανέναν”. Αυτή η φράση έχει διατυπωθεί εδώ και δεκαετίες από την πλειοψηφία του φεμινιστικού λόγου. Λες και οι φεμινίστριες προσπαθούσαν να καθησυχάσουν μια αγχωμένη πατριαρχία ή να υποστηρίξουν την ιδέα -που είναι ήδη ευρέως διαδεδομένη- ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι τρομακτική, ότι μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι επικίνδυνη. Αλλά είναι αλήθεια ότι ο φεμινισμός δεν έχει σκοτώσει ποτέ κανέναν; Τα ονόματά τους είναι Μαρία, Νούρα, Ιουδήθ, Ντιάνα, Κρίσταμπελ. Έχουν χρησιμοποιήσει βία κατά της πατριαρχίας. Έχουν αγγίξει το μεγάλο ταμπού. Για να θρέψει έναν προβληματισμό σχετικά με τη θέση της βίας στον αγώνα κατά της πατριαρχίας, η IRENE μας διηγείται την ιστορία αυτών των βίαιων γυναικών
Κοινωνιολογία
Πώς θα είναι ο φεμινισμός του 21ου αιώνα; Το νέο κύμα μαχητικού φεμινισμού που ξεσπά σε κάθε γωνιά του πλανήτη απαντά στο ερώτημα διεκδικώντας την ανατροπή της έμφυλης καταπίεσης μέσα από τον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού· του συστήματος που συναρθρώνει την ταξική εκμετάλλευση με την έμφυλη βία, τον ρατσισμό και την αποικιακή βία, τον πόλεμο και τον ιμπεριαλισμό, την περιβαλλοντική καταστροφή.
Είναι ένας φεμινισμός ευθέως ανταγωνιστικός προς τον φιλελεύθερο φεμινισμό, ο οποίος οραματίζεται ίσες ευκαιρίες στην κυριαρχία και στη διαχείριση της εκμετάλλευσης, επιχειρώντας να αποπολιτικοποιήσει τους αγώνες για την έμφυλη δικαιοσύνη και να θέσει τον φεμινισμό στις υπηρεσίες του κεφαλαίου.
Ο Φεμινισμός για το 99% συνιστά πράγματι ένα μανιφέστο, που διακηρύσσει τις αρχές και τους στρατηγικούς στόχους ενός φεμινισμού ο οποίος είναι λόγος και πράξη από και για την κοινωνική πλειονότητα· συνιστά ένα μαρξιστικό μανιφέστο, που πιάνει το νήμα της αναζήτησης μιας επαναστατικής ρήξης νοηματοδοτώντας εκ νέου την ταξική πάλη υπό το πρίσμα αντιθέσεων γύρω από ζητήματα που για χρόνια αποσιωπούνταν, όπως το φύλο, η σεξουαλικότητα, η αναπηρία, η οικολογία.
Κοινωνιολογία
Η μητρότητα αποτελεί σημείο συνάντησης και τριβής κοινωνικών δυναμικών, πολιτικών αντιλήψεων και πολιτισμικών μεταβολών. Οι πολυσήμαντοι τρόποι με τους οποίους αναπαρίσταται στην κυρίαρχη κουλτούρα, οι λόγοι που αρθρώνονται γύρω από αυτή και εγγράφονται σε ποικίλες ιδεολογικές αφετηρίες και κατευθύνσεις, το αναπαραγωγικό σώμα που άλλοτε γίνεται τόπος καταπίεσης και άλλοτε απελευθέρωσης, μαρτυρούν τη φορτισμένη πραγμάτευση του θέματος και τη δυσκολία απαγκίστρωσής του από στερεοτυπικές προκείμενες. Έτσι η μητρότητα γίνεται κάτι το άπιαστο, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα. Η ανά χείρας μελέτη, προϊόν μιας ανεξάρτητης ερευνητικής διαδικασίας, επιχειρεί να καταδείξει πώς συναρθρώνονται οι πολλαπλές μορφές καταπίεσης στον τρόπο που βιώνεται η μητρότητα, να εντοπίσει τα σημάδια της κρίσης που ρευστοποιούν και οριοθετούν εκ νέου το πεδίο αλλά και να συνομιλήσει με τους εγχώριους και διεθνείς φεμινισμούς της εποχής μας.
Ξένη λογοτεχνία
Ο Μορέλ, πρώην αντιστασιακός εκτοπισμένος στα ναζιστικά στρατόπεδα, συνεχίζει τον αγώνα ενάντια στη βαρβαρότητα υπερασπιζόμενος τους ελέφαντες που αφανίζονται ανελέητα από αποικιοκράτες, ιθαγενείς και αυτονομιστές. Μέσα από ένα φαντασμαγορικό οδοιπορικό στη Μαύρη Αφρική στο κατώφλι της απο-αποικιοποίησης, ο μοναχικός esperado Μορέλ διασταυρώνεται με κάθε δείγμα της ανθρώπινης κωμωδίας που μαγνητίζει η καρδιά του σκότους: τυχοδιώκτες, παράσιτα, οπορτουνιστές, λιποτάκτες, γραφειοκράτες αλλά και μάγους, ιερείς, φυσιοδίφες, ιδεαλιστές, ερημίτες. Και μία νεαρή Βερολινέζα. Έναν αιώνα σχεδόν μετά τον Μόμπυ Ντικ, ο Gary επιλέγει ένα μεγάλο θέμα και γράφει ένα μεγάλο μυθιστόρημα κερδίζοντας το πρώτο του βραβείο Goncourt το 1956.
Κοινωνιολογία
– Τι σχέση έχουν οι FARC της Κολομβίας με τη Μέρκελ;
– Πόσο συνδέεται ο Σόκρατες με το κίνημα Γκεζί της Κωνσταντινούπολης;
– Τι κοινό έχουν ο Ερυθρός Αστέρας Παρισιού με το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική ή την αντίσταση στον φασισμό της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ του Ισραήλ;
– Πως το γυναικείο ποδόσφαιρο “έσωσε” το άθλημα από την εξαφάνιση την επαύριον του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και πόσο μοιάζει ο Λουκασένκο με τις “Τίγρεις” του Αρκάν στη Σερβία;
– Ποιοι τόλμησαν να σηκώνουν τη σημαία των Βάσκων επί Φράνκο στο Σαν Σεμπαστιάν και πώς οι Σοβιετικοί “επιστημονικοποίησαν” ό,τι συνέβαινε μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου;
– Πώς η Αφρική αναθάρρησε μέσα από τα “αδάμαστα λιοντάρια” του Καμερούν και γιατί ο Πούτιν ένιωθε την πίεση να φουντώνει στο Μουντιάλ της Ρωσίας;
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι το ποδόσφαιρο. Το λαϊκότερο και δημοφιλέστερο άθλημα της ανθρωπότητας, που καταφέρνει να διατρέχει τις φλέβες των κοινωνιών, να γεννά πάθη και ελπίδες, συγκρούσεις και διεξόδους, με τρόπο συναρπαστικό όσο και αναπάντεχο. Σκοτεινές προσωπικότητες, καρτέλ ναρκωτικών, αιμοσταγείς πολέμαρχοι, δικτάτορες, απελευθερωτικά κινήματα και ένοπλες ομάδες επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν, να χρησιμοποιήσουν ή να αξιοποιήσουν τη δύναμη και επιρροή του ποδοσφαίρου για να ενισχύσουν το δικό τους αφήγημα και να καθορίσουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Μέσα σε αυτή την αέναη πάλη του καλού με το κακό, το ίδιο το παιχνίδι, η μπάλα, η “pelota” του Μαραντόνα, συνεχίζει να συναρπάζει και να επαληθεύει τη ρήση του Μπομπ Μάρλεϊ ότι “το ποδόσφαιρο είναι ελευθερία”.
Σε αυτό το βιβλίο, κάνουμε μια βόλτα σε ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο που σημάδεψαν το άθλημα και αποδεικνύουν ότι το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι, ότι “it is more than a game”, όπως λένε και οι φίλοι μας οι Άγγλοι.