– Τι σχέση έχουν οι FARC της Κολομβίας με τη Μέρκελ;
– Πόσο συνδέεται ο Σόκρατες με το κίνημα Γκεζί της Κωνσταντινούπολης;
– Τι κοινό έχουν ο Ερυθρός Αστέρας Παρισιού με το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική ή την αντίσταση στον φασισμό της Μπεϊτάρ Ιερουσαλήμ του Ισραήλ;
– Πως το γυναικείο ποδόσφαιρο “έσωσε” το άθλημα από την εξαφάνιση την επαύριον του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και πόσο μοιάζει ο Λουκασένκο με τις “Τίγρεις” του Αρκάν στη Σερβία;
– Ποιοι τόλμησαν να σηκώνουν τη σημαία των Βάσκων επί Φράνκο στο Σαν Σεμπαστιάν και πώς οι Σοβιετικοί “επιστημονικοποίησαν” ό,τι συνέβαινε μέσα στις τέσσερις γραμμές του γηπέδου;
– Πώς η Αφρική αναθάρρησε μέσα από τα “αδάμαστα λιοντάρια” του Καμερούν και γιατί ο Πούτιν ένιωθε την πίεση να φουντώνει στο Μουντιάλ της Ρωσίας;
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι το ποδόσφαιρο. Το λαϊκότερο και δημοφιλέστερο άθλημα της ανθρωπότητας, που καταφέρνει να διατρέχει τις φλέβες των κοινωνιών, να γεννά πάθη και ελπίδες, συγκρούσεις και διεξόδους, με τρόπο συναρπαστικό όσο και αναπάντεχο. Σκοτεινές προσωπικότητες, καρτέλ ναρκωτικών, αιμοσταγείς πολέμαρχοι, δικτάτορες, απελευθερωτικά κινήματα και ένοπλες ομάδες επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν, να χρησιμοποιήσουν ή να αξιοποιήσουν τη δύναμη και επιρροή του ποδοσφαίρου για να ενισχύσουν το δικό τους αφήγημα και να καθορίσουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Μέσα σε αυτή την αέναη πάλη του καλού με το κακό, το ίδιο το παιχνίδι, η μπάλα, η “pelota” του Μαραντόνα, συνεχίζει να συναρπάζει και να επαληθεύει τη ρήση του Μπομπ Μάρλεϊ ότι “το ποδόσφαιρο είναι ελευθερία”.
Σε αυτό το βιβλίο, κάνουμε μια βόλτα σε ιστορίες απ’ όλο τον κόσμο που σημάδεψαν το άθλημα και αποδεικνύουν ότι το ποδόσφαιρο είναι κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι, ότι “it is more than a game”, όπως λένε και οι φίλοι μας οι Άγγλοι.
More than a game
€15.00
Επιμέλεια: Γιάννης Βογιατζής
Σελίδες: 240
Διατίθεται άμεσα και από τα γραφεία της LiFO, Boυλής 22, 6ος όροφος, Σύνταγμα.
Ώρες γραφείου (10:00-17:00). Τηλ. 210-3254290
Διατίθεται μόνο για αγορά online μέσω του lifoshop.gr
Η αγορά παλιών τευχών της LiFO αποτελεί ξεχωριστή λειτουργία του Shop.
Οι παραγγελίες για τα τεύχη της LiFO θα γίνονται ξεχωριστά και θα αποστέλλονται ξεχωριστά από άλλες αγορές από το LiFO Shop.
Tα έξοδα αποστολής υπολογίζονται για κάθε τεύχος ξεχωριστά.
Σχετικά προϊόντα
Δημήτρης Τζιόβας
Στόχος του βιβλίου είναι να καταγράψει τη μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας στα χρόνια της Μεταπολίτευσης από την πολιτισμική ομοιογένεια στην πλουραλιστική ετερογένεια και τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την πολιτική στην κουλτούρα, που νοείται πλέον περισσότερο ανθρωπολογικά και βιοπολιτικά παρά ουμανιστικά.
Χωρίς να φιλοδοξεί να είναι μια πλήρης μελέτη της ελληνικής κουλτούρας “από τη χούντα στην κρίση”, το βιβλίο συνιστά ένα είδος πολιτισμικής ιστορίας και επιδιώκει να παρουσιάσει μια πιο πολύπλευρη εικόνα της περιόδου ούτως ώστε να αναδειχθεί η πολυτασικότητά της.
Συζητά μια σειρά από σημαντικά θέματα, όπως η αρχαιότητα, η θρησκεία, η γλώσσα, η λογοτεχνία, τα μέσα ενημέρωσης, ο κινηματογράφος, η νεολαία, το φύλο και η σεξουαλικότητα, και εξετάζει κρίσιμα ζητήματα στην προσπάθεια χαρτογράφησης του ελληνικού πολιτισμικού γίγνεσθαι τα τελευταία πενήντα χρόνια.
Θέτοντας το ερώτημα ποιο είναι εντέλει το βασικό γνώρισμα της κουλτούρας της Μεταπολίτευσης, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι οι ταυτότητες, καθώς σε αυτές συμπυκνώνονται τα ποικίλα διακυβεύματα μετά το 1974 και σε αυτές παραπέμπουν μια σειρά κοινωνικών και πολιτισμικών εξελίξεων.
Κοινωνιολογία
Συλλογικό
Το σύνθημα «Υγεία, Καύλα και Επανάσταση» γράφτηκε στους τοίχους της Αθήνας το 2008 και έγινε τίτλος σε αυτό τον συλλογικό τόμο, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε ρωγμές στις ρατσιστικές, σεξιστικές, αποικιοκρατικές, ταξικές και ευγονικές ερμηνείες, που η εξουσία έχει μετατρέψει εδώ και δυο αιώνες σε καθεστώς αλήθειας. Μιας αλήθειας που επαναλαμβάνει, μέσα από τον αστικό βιοϊατρικό λόγο, ότι για την «κρίση» ευθύνεται η καύλα και όχι ο καπιταλισμός.
Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι η καύλα ταυτίστηκε με τον βίο των «πρωτόγονων», των άγριων παιδιών, των ιερόδουλων, των «μπάσταρδων» και με τον υποτιθέμενο ανήθικο, λιβιδινικό βίο των λαϊκών στρωμάτων· και τον βίαιο, εκθηλυμένο θάνατό τους στους δρόμους. Η ευγονική θα ζητήσει τον περιορισμό της αναπαραγωγής αυτών των εκφυλισμένων ατόμων, ομάδων, πληθυσμών, φυλών, που δήθεν στερούνταν ευφυΐα, ηθική και βούληση, ενώ το ναζιστικό καθεστώς θα φτάσει μέχρι την τελειωτική λύση.
Ωστόσο, η ευγονική δεν ήταν μια παρένθεση. Κοινωνικές ομάδες, βάσει χαρακτηριστικών όπως το φύλο, ο βίος, η φυλή, η ηλικία, η ένδυση, η ηθική, η τάξη, η εθνότητα, η παιδεία, η σεξουλικότητα, η φτώχεια, και η καύλα, νοηματοδοτήθηκαν ως «ανάξιες» και μετά τον Πόλεμο. Ήρθε ο καιρός, λοιπόν, να γραφτεί τούτη η ιστορία που τολμά να αναστρέψει την κυρίαρχη αφήγηση, ζητώντας να τεθεί πάνω στο τραπέζι της «θεραπείας» όχι η καύλα, ως αιτία της φτώχειας, της εξάρτησης, της παραβατικότητας, της εγκληματικότητας, της ασθένειας και του βίαιου θανάτου, αλλά το ίδιο το οικονομικοκοινωνικό και πολιτικό σύστημα που σήμερα κυριαρχεί.
Κοινωνιολογία
Γαβριέλλα-Ευαγγελία Ασπράκη
Η εμφάνιση της Σεξολογίας και η κατασκευή της ανδρικής ομοφυλοφιλίας στην Ευρώπη και την Ελλάδα 1830-1940
Θεωρούμενη για αιώνες ως αμάρτημα και ποινικό αδίκημα, η ανδρική ομοφυλοφιλία παθολογικοποιείται τον 19ο αι. και αποτελεί το αντικείμενο μιας νέας ιατρικής ειδικότητας που αναδύεται στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη: της σεξολογίας. Στην παρούσα μελέτη παρουσιάζονται τα κεντρικά ερωτήματα, τα εξηγητικά σχήματα και οι θεραπευτικές προτάσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών σεξολογικών παραδόσεων, καθώς και η σύνδεση εκπροσώπων της σεξολογίας με το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων.
Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα, παρά την πρόσδεσή της στο ευρωπαϊκό ιατρικό πρότυπο, δεν διαπιστώνεται ανάπτυξη της σεξολογίας. Απουσιάζουν από την ελληνόγλωσση βιβλιογραφία ειδικές μελέτες για την ομοφυλοφιλία, ενώ οι σύντομες σχετικές αναφορές σε εγχειρίδια και άρθρα ιατροδικαστικής και ψυχιατρικής παρουσιάζουν αφενός τη γενετήσια ζωή του ανθρώπου ως άρρηκτα συνδεδεμένη με την αναπαραγωγή και αφετέρου τις ομόφυλες σεξουαλικές σχέσεις αποκλειστικά ως ασθένεια. Επιπλέον, στο κοινωνικό πεδίο απουσιάζει ένα ελληνικό κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων.
Ένα βιβλίο για τη συγκρότηση της έννοιας της ανδρικής ομοφυλοφιλίας στον ιατρικό λόγο των μέσων του 19ου αι. έως και τον Μεσοπόλεμο, στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
Κοινωνιολογία
Τίμοθι Σνάϊντερ
Στις 29 Δεκεμβρίου του 2019, ο σπουδαίος Αμερικανός ιστορικός Τίμοθυ Σνόιντερ αρρώστησε σοβαρά. Ανίκανος να σταθεί όρθιος, σε διανοητική σύγχυση, περίμενε επί ώρες στα επείγοντα περιστατικό προτού διαγνωστεί το πρόβλημά του και μπει εσπευσμένα στο χειρουργείο. Τις επόμενες μέρες, καθώς το πρώτο φως της καινούργιας χρονιάς έμπαινε από το παράθυρό του και η ζωή του κρεμόταν από μια κλωστή, άρχισε να σκέφτεται το ιδιαίτερα κρίσιμο και εύθραυστο ζήτημα της υγείας, “που δεν αναγνωρίζεται στην Αμερική ως ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά χωρίς την οποία όλα τα δικαιώματα και οι ελευθερίες δεν έχουν νόημα”, όπως χαρακτηριστικά γράφει.
Κι αυτό ήταν πριν από την πανδημία. Έκτοτε παρακολουθήσαμε τα αμερικανικά νοσοκομεία, υποστελεχωμένα και ανεπαρκώς εφοδιασμένα, να λυγίζουν κάτω από τα αλλεπάλληλα κύματα των προσβεβλημένων από τον κορονοϊό ασθενών. Η κυβέρνηση Τραμπ έκανε τα πράγματα χειρότερα, ποντάροντας στην παραπληροφόρηση και προσβλέποντας στην κερδοσκοπία. Το σύστημα της “εμπορευματοποιημένης” ιατρικής, όπως χαρακτηρίζει ο Σνάιντερ το ιδιωτικό σύστημα υγείας, απέτυχε παταγωδώς.
“Η δική μας ασθένεια” είναι μια κραυγή αγωνίας. Εξετάζοντας μερικές από τις πιο σκοτεινές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας της χώρας και της προσωπικής του εμπειρίας, ο Σνάιντερ δεν αναζητά απλώς μια διέξοδο από την “υγειονομική κακοδαιμονία” της Αμερικής, αλλά και εξηγεί πώς μπορεί να ανασταλεί ο εκπεσμός της υγείας σε ένα σύστημα που αποσκοπεί αποκλειστικά στο κέρδος και να ανακτήσει το ανθρωποκεντρικό του περιεχόμενο. Η υγεία είναι ζήτημα δημοκρατίας, υπογραμμίζει ο Σνάιντερ. Μόνο αν κατοχυρώσουμε την υγειονομική περίθαλψη ως ανθρώπινο δικαίωμα, ανυψώνοντας το κύρος των γιατρών και αναγνωρίζοντας την ιατρική γνώση ως καθοδηγητική αρχή, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ελεύθερη και πραγματικά δημοκρατική κοινωνία.
Κοινωνιολογία
Ντέμπορα Κάμερον
«Ο φεμινισμός», έγραφε η Μαρί Σίαρ το 1986, «είναι η ριζοσπαστική ιδέα ότι οι γυναίκες είναι άνθρωποι». Με άλλα λόγια, οι γυναίκες πρέπει να έχουν δύναμη, αυτενέργεια, ελευθερία, να ελέγχουν οι ίδιες το σώμα τους, να είναι ισότιμες με τους άνδρες. Όμως ακόμα και σήμερα, ύστερα από πολλές δεκαετίες αγώνων, οι γυναίκες εξακολουθούν να διαδηλώνουν, να διαμαρτύρονται, να γράφουν και να μιλούν διεκδικώντας τα αυτονόητα δικαιώματά τους. Για να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό, πρέπει να κατανοήσουμε πρώτα πώς εμφανίστηκε το φεμινιστικό κίνημα και σε τι αποσκοπεί. Το βιβλίο της Ντέμπορα Κάμερον λειτουργεί ως ασφαλής οδηγός σε τούτη την αναζήτηση, κάνοντας μια συνοπτική αναδρομή στην ιστορία του φεμινιστικού κινήματος και εξετάζοντας με σαφήνεια τις ποικίλες πτυχές και βλέψεις του.
Η Κάμερον ξεδιαλύνει το κουβάρι των φεμινιστικών συζητήσεων κατανέμοντάς τις σε έξι θεματικές —ανδρική κυριαρχία, δικαιώματα, εργασία, κοινωνική κατασκευή της θηλυκότητας, σεξ και κουλτούρα— και εκθέτοντας τους βασικούς προβληματισμούς και τα κυριότερα επιχειρήματα με ενάργεια και αμεσότητα. Η παρουσίαση καλύπτει όλους τους ιστορικούς «φεμινισμούς», ξεκινώντας από τους αγώνες για τη γυναικεία ψήφο τον 19ο αιώνα και φτάνοντας μέχρι το λεγόμενο «τέταρτο κύμα». Στην εποχή του #metoo, του μισθολογικού χάσματος ανδρών και γυναικών, της διαδικτυακής παρενόχλησης και του ανησυχητικά μεγάλου αριθμού γυναικοκτονιών, ο φεμινισμός, ένα από τα σημαντικότερα διανοητικά, πολιτισμικά και πολιτικά κινήματα του σύγχρονου κόσμου, παραμένει επίκαιρος όσο ποτέ.
Κοινωνιολογία
Κέιτ Λίστερ
Ανακαλύψτε την κρυφή, ανείπωτη ιστορία του αγοραίου έρωτα, μιας θεμελίωδους πτυχής των ανθρώπινων κοινωνιών από τις απαρχές του πολιτισμού, που παραμένει ωστόσο παρεξηγημένη, αποσιωπημένη και διαστρεβλωμένη. Η Κέιτ Λίστερ αφηγείται με συναρπαστικό, πνευματώδη και προκλητικό τρόπο την εξέλιξη και ιστορία του αγοραίου έρωτα, μέσα από τα μάτια και τις μαρτυρίες των ίδιων των εργατριών και εργατών του, σε ένα παγκόσμιο πολιτισμικό πανόραμα, από τη Βαβυλώνα, την Αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη έως την ηδονιστική κουλτούρα της αυτοκρατορικής Κίνας και Ιαπωνίας, τα ένδοξα πορνεία της Μπελ Επόκ και τα μπορντέλα των στρατιωτών των δύο Παγκοσμίων Πολέμων.
Το εμπεριστατωμένο κείμενο συνοδεύεται από μια πλούσια συλλογή ανέκδοτων φωτογραφιών, έργων τέχνης αλλά και ασυνήθιστων αντικειμένων, προσφέροντας έτσι για πρώτη φορά με πληρότητα μια μοναδική ματιά στις ζωές των εργαζόμενων του αγοραίου έρωτα, ανατρέποντας στερεότυπα και προσκαλώντας τους αναγνώστες να αναθεωρήσουν όσα νομίζουν πως γνώριζαν για το «αρχαιότερο επάγγελμα του κόσμου».
Ιωάννα Θεοχαροπούλου
Μια μελέτη για την πολυκατοικία, τον πιο χαρακτηριστικό κτιριακό τύπο της Αθήνας, και τους τρόπους που αυτή έχει περιγραφεί μέσα στον χρόνο – από ένα αδιάφορο και άσχημο στοιχείο της πόλης μέχρι τον ρόλο που μπορεί να παίξει για μια βιώσιμη πόλη του μέλλοντος.
Σε αντιδιαστολή με τον έντονο θαυμασμό που προκαλεί η Ακρόπολη, η σύγχρονη Αθήνα περιγράφεται συνήθως με αρνητικούς όρους – μια άσχημη πόλη, με αδιάφορα κτίρια και ασφυκτική ατμόσφαιρα. Η μελέτη «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας» θέτει αυτά τα στερεότυπα υπό αμφισβήτηση και αποτιμά εκ νέου την οικοδομική έκρηξη που καθόρισε τη μορφή της μεταπολεμικής πόλης, εστιάζοντας στον πιο χαρακτηριστικό κτιριακό τύπο της, την πολυκατοικία.
Η Ιωάννα Θεοχαροπούλου επανεξετάζει την πολυκατοικία, τονίζοντας τα καινοτόμα χαρακτηριστικά αυτού του κτιρίου, το οποίο κατασκευαζόταν εύκολα και με στοιχειώδη τεχνικά μέσα. Η πολυκατοικία έδωσε ώθηση στην οικονομία της μεταπολεμικής πόλης και αποτέλεσε μοχλό για τον μετασχηματισμό της αθηναϊκής κοινωνίας στα μέσα του 20ού αιώνα. Ιδιαίτερα οι εσωτερικοί χώροι των διαμερισμάτων αντανακλούσαν την επιθυμία των νοικοκυρών να υιοθετήσουν τον μοντέρνο τρόπο ζωής που προβαλλόταν μέσα από τις ταινίες και τα περιοδικά της εποχής. Συγχρόνως, οι εργολάβοι και οι χτίστες συμμετείχαν ενεργά στον σχεδιασμό αυτών των εσωτερικών χώρων, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ενοίκους να διαμορφώσουν την καθημερινή ζωή τους και τη μεταπολεμική πόλη ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Σε αυτή την αναθεωρημένη έκδοση της πρωτότυπης έρευνάς της, η συγγραφέας αντλεί στοιχεία από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, τη θεωρία του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, τις πολιτισμικές σπουδές και την ανθρωπολογία. Επιπλέον, στον απόηχο της πρόσφατης δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα, το επικαιροποιημένο επίμετρο του βιβλίου διερευνά τον πιθανό ρόλο της πολυκατοικίας στην πόλη του μέλλοντος, μια πόλη που θα ανταποκρίνεται στα περιβαλλοντικά και κοινωνικά αιτήματα του 21ου αιώνα.
Ένα βιβλίο που εκδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά για την Αθήνα, μια πυκνή και ζωντανή πόλη.
Το βιβλίο έγινε ταινία από τους Τάσο Λάγγη και Γιάννη Γαϊτανίδη και μαζί παρουσιάστηκαν πρόσφατα στη Βραζιλία, κατέκτησαν τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο και το Βανκούβερ, και ακολουθούν Λος Άντζελες, Ουάσινγκτον, Σικάγο, Χιλή και Ρότερνταμ.
Κοινωνιολογία
Η αθέατη εργασία των γυναικών στη συγκρότηση της πόλης. Όψεις της Αθήνας μετά τη μεταπολίτευση
Ντίνα Βαΐου
Tο βιβλίο αυτό επιχειρεί μια προσέγγιση της πόλης μέσα από την αθέατη, μη αμειβόμενη και υποτιμημένη εργασία των γυναικών. Η εργασία αυτή, που επιτελείται ως «αγάπη, προσφορά και φροντίδα», καθιστά την πόλη και επιμέρους περιοχές της χώρο βιώσιμο και βιωμένο, στον οποίο εγγράφονται κύκλοι επένδυσης κεφαλαίου και πραγματοποίησης κερδών, συγκροτούνται ανεκτές, αν και συχνά δύσκολες, συνθήκες ζωής, οικοδομούνται τρόποι συμβίωσης και κοινωνικής συνοχής.
Η έρευνα εστιάζει ρητά στον κόσμο των γυναικών, χωρίς να συμμερίζεται κοινότοπες αντιλήψεις για μια σταθερή και σχεδόν ακίνητη έμφυλη ταυτότητα. Αντίθετα, μέσα από την οπτική του χώρου ως πεδίου (συν)ύπαρξης της πολλαπλότητας και την εστίαση στην Αθήνα (από τη Μεταπολίτευση μέχρι την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ), αναδεικνύονται οι μεταλλασσόμενες ιδέες για το τι συγκροτεί τις «γυναίκες» σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους, καθώς και οι προσωπικοί και συλλογικοί προσδιορισμοί που επιχειρούν διαφορετικές γυναίκες μέσα από συγκεκριμένους συνδυασμούς δημόσιου και ιδιωτικού/προσωπικού, κίνησης και στάσης (ή και εγκλωβισμού), αποδοχής και απόρριψης καθιερωμένων απόψεων και πρακτικών, καθημερινών ανατροπών και συλλογικών αγώνων.
Όλα τα παραπάνω, εντέλει, οδηγούν σε σύνθετες έμφυλες υποκειμενικότητες, αλλά και διαμορφώνουν αστικότητες, που διερευνώνται σε συγκεκριμένα χωρικά και χρονικά συμφραζόμενα: στο Πέραμα τα χρόνια μετά την πτώση της Δικτατορίας, στην Ηλιούπολη όταν ανοικοδομούνται εντατικά οι περιφερειακές συνοικίες της Αθήνας, και στην Κυψέλη, όπως γίνεται αντιληπτή από παλαιούς και νέους κατοίκους της ως πολυεθνική γειτονιά όπου εδώ και τρεις δεκαετίες οικοδομούνται, με αντιφατικούς τρόπους, σχέσεις γειτονίας και συνύπαρξης.
Κοινωνιολογία
Γιουβάλ Νώε Χαράρι
Εκατό χιλιάδες χρόνια πριν τουλάχιστον έξι “ανθρώπινα” είδη κατοικούσαν στη γη. Σήμερα υπάρχει μόνο ένα: ο Homo Sapiens, δηλαδή εμείς. Πώς τα κατάφερε το είδος μας στη μάχη για την κυριαρχία; Πώς βρέθηκαν οι τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας να στήνουν πόλεις και βασίλεια; Πώς φτάσαμε να πιστεύουμε σε θεούς, σε έθνη και σε ανθρώπινα δικαιώματα; Να εμπιστευόμαστε χρήματα, νόμους και βιβλία; Να υποδουλωνόμαστε σε γραφειοκρατίες, χρονοδιαγράμματα και καταναλωτικά μοντέλα; Και πώς θα είναι ο κόσμος μας στις χιλιετίες που θα έρθουν;
Ο καθηγητής Γιουβάλ Νώε Χαράρι διατρέχει όλη την ανθρώπινη ιστορία, από τους πρώτους ανθρώπους που περπάτησαν στη γη μέχρι τις ριζοσπαστικές -και ενίοτε καταστροφικές- καινοτομίες της Γνωστικής, της Αγροτικής και της Επιστημονικής Επανάστασης. Αντλώντας από ένα τεράστιο φάσμα επιστημών (βιολογία και γενετική, παλαιοντολογία και ιστορία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και οικονομικά), προσφέρει πρωτότυπες και συχνά διασκεδαστικές απαντήσεις στα πιο κρίσιμα ερωτήματα. ολμηρό, πολυδιάστατο, προκλητικό, το “Σάπιενς” θέτει υπό αμφισβήτηση όλα όσα νομίζαμε ότι ξέρουμε για την ανθρώπινη κατάσταση: τις πεποιθήσεις μας, τις πράξεις μας, τη δύναμή μας… και το ίδιο μας το μέλλον.
Η φωτιά μας έδωσε δύναμη. Το κουτσομπολιό μας βοήθησε να συνεργαστούμε. Η γεωργία μάς άνοιξε την όρεξη για περισσότερα. Η μυθολογία διατήρησε το νόμο και την τάξη. Το χρήμα μάς έδωσε κάτι που μπορούμε να εμπιστευτούμε. Οι αντιφάσεις δημιούργησαν τον πολιτισμό. Η επιστήμη μάς έκανε θανάσιμα επικίνδυνους. Αυτός είναι ο συναρπαστικός απολογισμός της εκπληκτικής μας ιστορίας – από ασήμαντοι πίθηκοι, άρχοντες του κόσμου.
Κοινωνιολογία
Παντελής Μπουκάλας
H αρχαία Eλληνική ποίηση και μυθολογία μας έχουν παραδώσει τον Έρωτα κάλλιστον εν αθανάτοισι θεοίσι και παντοδύναμο. Στον πραγματικό βίο ωστόσο, και παρότι η θρησκεία του έρωτα έχει το μεγαλύτερο και το πιο ενθουσιασμένο ποίμνιο, τα εμπόδια είναι πολλά. Οι πόλεμοι των εθνών, οι στερεοτυπικές αναπαραστάσεις που επεξεργάζεται κάθε λαός για τους άλλους, η κοσμική και η θρησκευτική εξουσία, οι εδραιωμένες προκαταλήψεις, μπορούν να πληγώσουν τα φτερά του Έρωτα. Να μην του επιτρέψουν να υπερβεί τα φράγματα και τα χάσματα.
Στον ανά χείρας τόμο διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι όπως αναδεικνύονται από τα δημοτικά τραγούδια, με αλλοεθνείς, αλλόγλωσσους ή / και αλλόθρησκους, δηλαδή με μαύρους, Βλάχους, Αρβανίτες και Τούρκους. Οι διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες και σε άλλους λαούς ή εθνοτικές ομάδες, αλλά και η πυκνή καταναγκαστική συνάφειά τους, δημιούργησαν σχέσεις που καλύπτουν όλη την γκάμα – από την ηδονοθηρία της εκμεταλλευτικής εξουσίας έως τον αυθεντικό πόθο. Η δημοτική ποίηση, απροκατάληπτη και αμερόληπτη, δεν αφήνει ατραγούδιστη καμία εκδοχή. Η διερεύνηση επεκτείνεται και σε άλλες μορφές του λαϊκού λόγου : παροιμίες, παραδόσεις, παραμύθια, επωδές, κατάρες, λέξεις-ύβρεις. Επίσης λαμβάνονται υπόψη και τα δημοτικά τραγούδια των άλλων λαών.
Συνεξετάζεται επιπλέον η στάση της κοσμικής και της θρησκευτικής εξουσίας απέναντι στην πιθανότητα μεικτών γάμων. Για την εθνική ιδεολογία, που επιχειρεί την ομογενοποίηση των αντιλήψεων και των στάσεων, η διαφορά χάνει τη φυσικότητά της, εννοείται σαν κίνδυνος και απειλή και συχνά καταντάει κρίμα, αμαρτία.
Στο νεοελληνικό εθνικό κράτος, όπως και στα περισσότερα εθνικά ευρωπαϊκά κράτη που συγκροτήθηκαν τον 19ο αιώνα, το συλλογικό φαντασιακό αναπαρέστησε τον άλλο επιβαρυμένο από ποικίλα αρνητικά γνωρίσματα, ώστε να διευκολύνει την υποτίμησή του. Το ελληνικό δημοτικό τραγούδι δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να περιορίσει ή να αποσιωπήσει την ποικιλία του πραγματικού βίου, όπου ο έρωτας είναι πιθανότατο να εκδηλωθεί αδιαφορώντας για τους άρρητους ή και ρητούς κανόνες της εθνικά και θρησκευτικά χρηστής συμπεριφοράς. Η παρρησία του δείχνει ότι έχει τη θέληση και την ικανότητα να αποπαγιδεύεται από τον πεζό δημώδη λόγο, που μοιάζει μονοκόμματος συγκρινόμενος με το πολυφωνικό τραγούδι.
Στον δίδυμο τόμο 4Β’ της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω…», που θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2022, διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις των Ελληνίδων και των Ελλήνων με Τσιγγάνους, Βούλγαρους, Εβραίους και
Φράγκους
Κοινωνιολογία
Εύα Νικολαΐδου
ΠΟΡΝΕΣ. Γυναίκες χαμένες στην ανυπαρξία. Ενώ η ερωτική πράξη είναι ζωή, αυτές ζουν έναν αργό θάνατο. Χαμένες από τον εαυτό τους. Ούτε τα σώματά τους προλαβαίνουν να γνωρίσουν. Ξεχασμένες από τις οικογένειές τους, ζουν πάντα με τον φόβο μήπως τις ανακαλύψουν. Χωρίς ταυτότητα. Πολλές φορές, ξεχνάνε το πραγματικό τους όνομα.
Πίνοντας καφέ μ’ αυτά τα κορίτσια, στους οίκους ανοχής, η Εύα Νικολαΐδου, δημοσιογράφος-συγγραφέας, καταγράφει την καθημερινότητά τους. Κρατούσε σαράντα χρόνια στο αρχείο της ένα δημοσιογραφικό ημερολόγιο με συνεντεύξεις, φωτογραφίες, ταυτότητές τους, βιβλιάρια υγείας τους, έγγραφα…
Στο βιβλίο Στα σπίτια της αμαρτίας: χθες και σήμερα, η συγγραφέας δημιούργησε ένα πλέγμα υφασμένο από νήματα που ενώνουν τον εταιρισμό από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο μέχρι σήμερα, δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της πορνείας.
Τι ψάχνουν οι πελάτες; Γιατί τις επιλέγουν; Τι τους ζητάνε; Πώς συμπεριφέρονται; Το χθες ήταν διαφορετικό; Τι μετατοπίστηκε με το πέρασμα του χρόνου; είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία θα βρείτε απαντήσεις. Ο ορατός και ο αόρατος κόσμος τους.
Μεταξύ άλλων, θα σας συναρπάσει για τον ρεαλισμό της η μοναδική συνέντευξη της Γαβριέλλας Ουσάκοβα. Μια πόρνη θρύλος που είχε πει τη γνωστή φράση: «Έγινα πόρνη διότι εγεννήθην έτσι».
Κοινωνιολογία
Κώστας Αρβανίτης
Kυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μετρονόμος το βιβλίο του Κώστα Αρβανίτη «Ροκ και νεανική κουλτούρα στη δεκαετία του ’60» Στις σελίδες του ο συγγραφέας διηγείται συνοπτικά, αλλά περιεκτικά, κατανοητά κι εμπεριστατωμένα, την ιστορία του ροκ συνυφασμένη με τα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα κατά την περίοδο της μακράς δεκαετίας του ’60, και το πώς το ροκ συνδυάστηκε με τις διάφορες νεανικές υποκουλτούρες και τελικά με την αντικουλτούρα.
«Ο Τύπος εκμεταλλευόταν τους hippies σαν καθαρά αμερικανικό φαινόμενο που αποδείκνυε ότι σ’ αυτή τη χώρα υπήρχε ελευθερία κι ο καθένας μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει. Για το περιοδικό Time ο κύριος λόγος που οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στη Νέα Υόρκη (σε αντιπολεμική διαδήλωση) ήταν το ότι «οι Αμερικανοί, την άνοιξη, αρέσκονται στο να διασκεδάζουν.
Η κάλυψη της διαδήλωσης από το Time συνοδευόταν από επτά φωτογραφίες: 1) ένα πλήθος συγκεντρωμένο γύρω από μια ρωσική σημαία και μια αναποδογυρισμένη αμερικανική, (…) 5) έναν
hippie μ’ ένα ντέφι περασμένο στον λαιμό του, 6) μια κοπέλα hippie με μια μπανάνα κρεμασμένη στον λαιμό, 7) μια κοπέλα hippie που είχε γράψει ‘‘Ειρήνη’’ κάτω από το ένα της μάτι. Κάτω
από τις τρεις φωτογραφίες των hippies υπήρχε μια λεζάντα που έλεγε ‘‘μιλούν εύγλωττα για ό,τι οι ΗΠΑ προσπαθούν να υπερασπίσουν’’, αφήνοντας κάθε αναγνώστη που δεν είχε κριτική σκέψη με την ιδέα ότι οι ΗΠΑ έχουν ένα εκατομμύριο στρατό εγκατεστημένο σ’ όλον τον κόσμο με σκοπό να υπερασπίζουν το δικαίωμα των απανταχού ανθρώπων να φορούν ντέφια και
μπανάνες στον λαιμό τους».
Aπό το οπισθόφυλλο του βιβλίου