Το Τσανάκ Καλέ, πόλη κοντά στην Τροία, στην περιοχή των Δαρδανελλίων, έγινε γνωστό ήδη από τον 18ο αιώνα για τα κεραμικά του που εξάγονταν σ’ ολόκληρη την Ανατολή. Επηρεασμένοι από τις ανασκαφές του Σλήμαν, ορισμένοι περιηγητές ενθουσιάστηκαν τόσο πολύ από την παράξενη ομορφιά τους ώστε έφτασαν να τα θεωρούν απογόνους της κεραμικής τέχνης της εποχής του Ομήρου. Στη Γαλλία, η μανία γι’ αυτά τα κεραμικά συνέπεσε με την επανεκτίμηση των παραδοσιακών τεχνουργημάτων από φαγιάνς μετά την ήττα του 1870, μια τάση που ενθαρρύνθηκε από το κίνημα Arts & Crafts και τον ιαπωνισμό. Κανείς δεν αντιστάθηκε στη γοητεία τους, ανάμεσά τους ο Μαλλαρμέ και ο Προυστ. Στην Ελλάδα και την Τουρκία η οθωμανική αυτή χειροτεχνία, που τόσο είχαν θαυμάσει ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και ο Γκυστάβ Φλωμπέρ, συμβολίζει έναν κόσμο ειρηνικό, πριν από τα τραγικά γεγονότα του 1922. Τόπος μνήμης και καταλύτης παθών, αυτή η ταπεινή παραγωγή εξακολουθεί να φέρνει κοντά ή να χωρίζει τους ανθρώπους στις δύο απέναντι ακτές του Αιγαίου Πελάγους, καθώς υφίσταται την ιδεολογικοποίηση της νοσταλγίας. Η πολιτισμική αρχαιολογία είναι το αντικείμενο της παρούσας συγκριτικής μελέτης που εγκολπώνεται πολλούς επιστημονικούς κλάδους, προκειμένου να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους λόγους που διαμόρφωσαν την οικειοποίηση, την υποδοχή και τη θριαμβευτική αναγνώριση αυτής της κληρονομιάς.
Σταύρος Λυγερός
Το νέο βιβλίο του Σταύρου Λυγερού «Οι αθέατες όψεις του πολέμου στην Ουκρανία» εκδίδεται πριν τερματιστεί ο πόλεμος, αλλά μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων για μία συνθήκη ειρήνης. Η ζυγαριά στα πεδία των μαχών, άλλωστε, έχει γείρει. Το φινάλε λείπει, αλλά οι βασικές συνιστώσες του πολέμου αναλύονται διεξοδικά στο ανά χείρας βιβλίο. Ο τίτλος δεν είναι παραπλανητικός. Ακόμα και οι προσεκτικοί αναγνώστες της ειδησεογραφίας αγνοούν πολλά κρίσιμα –για την κατανόηση του πολέμου– γεγονότα που έμειναν στο σκοτάδι ή πέρασαν στα “ψιλά” και τα οποία αποκαλύπτονται στο βιβλίο.
Στόχος του έμπειρου πολιτικού αναλυτή και συγγραφέα είναι να δώσει μία σφαιρική εικόνα και ανάλυση ενός πολέμου που μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί. Η πολυαίμακτη σύρραξη είναι τοπική, αλλά ο –με την ευρύτερη έννοια– πόλεμος είναι παγκόσμιος. Το ίδιο και οι συνέπειές του. Εξού και ο ιδιότυπος υπότιτλος: Η γεωπολιτική – Οι μάχες – Η προπαγάνδα – Η γεωοικονομία – Η διπλωματία Τραμπ – Ο ρόλος της Ευρώπης – Κίνα και BRICS+.
Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο σε πέντε ενότητες: Η πρώτη με τίτλο “Τα πριν της εισβολής”. Η δεύτερη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Μπάιντεν”. Η τρίτη με τίτλο “Η ιδεολογική πτυχή του πολέμου” εστιάζει στον πόλεμο της προπαγάνδας και στον διαφορετικό τρόπο που η Ρωσία βλέπει πλέον τον εαυτό της. Η τέταρτη με τίτλο “Η γεωοικονομία του πολέμου” ασχολείται με τον οικονομικό πόλεμο και ειδικά με την ενεργειακή πτυχή του. Τέλος, η πέμπτη με τίτλο “Πόλεμος και διπλωματία επί προεδρίας Τραμπ” εστιάζει στη στροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και στη διπλωματική δυναμική που αυτή πυροδότησε για τον τερματισμό του πολέμου.
Τόμας Μπόιλ
Οι αμφιλεγόμενες και από πολλούς καταδικαστέες επιστημονικές μελέτες του Δρ. Άλφρεντ Κίνσεϊ για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα, του ερευνητή που ονομάστηκε Δρ. Σεξ, είναι η βάση πάνω στην οποία ο T. C. Boyle στήνει ένα μοναδικό μυθιστόρημα. Σε μία εποχή που κανείς δε μιλάει για το σεξ, στη σεμνότυφη Αμερική της δεκαετίας του ’40, ο Τζον Μιλκ, ένας απόφοιτος του πανεπιστημίου που ψάχνει για δουλειά, δέχεται την πρόταση του Δρ. Κίνσεϊ να γίνει βοηθός του σε κάποιες έρευνες σχετικά με την ερωτική συμπεριφορά των δύο φύλων. Ως μέλος λοιπόν του εσωτερικού κύκλου των ερευνητών του Δρ. Σεξ, ο Μιλκ και η όμορφη σύζυγός του θα πάρουν μέρος σε σεξουαλικά πειράματα τα οποία, όταν αρχίζουν να ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο, βάζουν σε περιπέτειες το γάμο τους, αλλά και εν γένει την ερωτική τους ζωή.
Και όσο ο εσωτερικός κύκλος του Κίνσεϊ θα επεκτείνεται και με άλλους ερευνητές τόσο ο ερωτικός προσανατολισμός των ηρώων θα αποδεικνύεται όλο και πιο ασαφής.
Χουάν Εμάρ
Το Χθες, που εκδόθηκε στη Χιλή το 1935, και το οποίο στην παρούσα έκδοση συνοδεύεται από έναν πρόλογο του Αλεχάντρο Σάμπρα, είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα μυθιστορήματα που γράφτηκαν στα ισπανικά κατά τον 20ό αιώνα, μια επίδειξη πνευματώδους χιούμορ και ευφυΐας στην οποία ένα αβανγκάρντ πνεύμα συμμαχεί με μια αχαλίνωτη αφηγηματική δύναμη για να περιγράψει τον μεταφυσικό και ταυτόχρονα τόσο πεζό παραλογισμό της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στο Σαν Αγουστίν δε Τάνγκο, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι τον περιμένει κατά τον καθημερινό του περίπατο στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης. Στη διάρκεια μίας μέρας -του «χθες»- ένας άνδρας αποκεφαλίζεται επειδή κήρυττε τις πνευματικές απολαύσεις του σεξ· μια στρουθοκάμηλος καταβροχθίζει μια λέαινα· μια χορωδία πιθήκων επιδίδεται σε ουρανομήκεις ψαλμούς· κι ένας άνδρας, ενώ ουρεί, πέφτει στο κενό του χρόνου και καταφέρνει να δραπετεύσει – ή μήπως όχι;