Κωμωδία του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ που γράφτηκε το 1601-1602 ως μέρος της ψυχαγωγίας για το κλείσιμο της περιόδου των Χριστουγέννων. Στο γαϊτανάκι του έρωτα, που περιέχει πολλές μεταμορφώσεις, η Βιόλα και ο δίδυμος αδελφός της Σεμπάστιαν ναυαγούν μετά από τρικυμία και θεωρούν ο ένας τον άλλον πεθαμένο. Η Βιόλα, μεταμφιεσμένη σε αγόρι, μπαίνει στην υπηρεσία ενός τρελά ερωτευμένου δούκα, του Ορσίνο. Αναγκάζεται να γίνει αγγελιοφόρος του έρωτά του προς την Ολίβια, η οποία ερωτεύεται κεραυνοβόλα τη μεταμφιεσμένη Βιόλα που την περνάει για άντρα. Η Βιόλα, ωστόσο, ερωτεύεται τον Ορσίνο, που τη θεωρεί όμως κι αυτός άντρα. Ξαφνικά, θα εμφανιστεί στην Ολίβια ο Σεμπάστιαν, που θα την ερωτευτεί, και, μοιάζοντας με τη Βιόλα, μπλέκει την υπόθεση…
Σχετικά προϊόντα
Βιβλία
Η δωδέκατη ραψωδία σε μετάφραση Δημήτρη Μαρωνίτη είναι τοποθετημένη στο κέντρο της Μεσογείου, στο κέντρο του έπους και στο κέντρο του καλοκαιριού. Ο πολύπλαγκτος Οδυσσέας, επιστρέφοντας από τον Κάτω Κόσμο, περνά πάλι από το νησί της Κίρκης, όπου του δίνει συμβουλές για να αντιμετωπίσει τα εμπόδια που θα βρει στον δρόμο του. Το πλοίο περνά από το νησί των Σειρήνων και μετά από το θανατερό στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Φτάνοντας στη Θρινακία, το νησί του Ήλιου, οι άντρες, υποκύπτοντας στην πείνα τους, σφάζουν και τρώνε κάποια από τα ιερά βόδια, παρόλες τις προειδοποιήσεις του Τειρεσία και της Κίρκης. Ο Ήλιος εξαγριώνεται και ζητά από τον Δία να σηκώσει θύελλα και να χτυπήσει με κεραυνό το πλοίο. Όλοι οι σύντροφοι του Οδυσσέα χάνονται και αυτός φτάνει, άθλιος ναυαγός, στην Ωγυγία, το νησί της Καλυψώς. Πολλά έχουν ειπωθεί για αυτή τη μετάφραση, κανείς δεν αμφισβήτησε ότι διαβάζεται σαν τραγούδι.
Βιβλία
Στο προτελευταίο βιβλίο του Τζορτζ Όργουελ περιγράφεται με αλληγορικό τρόπο μια δυστοπική ιστορία στην οποία τα ζώα μιας φάρμας επαναστατούν επειδή δεν αντέχουν τη σκληρή αντιμετώπιση του ανθρώπου-αφέντη, αντανακλώντας τα γεγονότα που οδήγησαν στη Ρωσική Επανάσταση του 1917 και ακολούθως στη σταλινική περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης. Η επανάσταση των ζώων που οργανώνεται από ένα ηλικιωμένο γουρούνι για να ξεφύγουν από τη σκλαβιά μετατρέπεται σταδιακά σε μονοκρατορία, όπου τα γουρούνια γίνονται οι νέοι δυνάστες. Η αλλοτρίωση που φέρνει η εξουσία και η (εύκολη) μεταμόρφωση του καταπιεσμένου σε αφέντη που κάνει αφόρητη τη ζωή των γύρω του είναι διαχρονική ‒ και σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ.
LiFO Βιβλία
Ο Άντυ Γουόρχολ μιλάει ιδιωτικά, στο τηλέφωνο ή στο μαγνητοφωνάκι του, για τον έρωτα, το σεξ, το φαγητό, την ομορφιά, τη φήμη, τη δουλειά, το χρήμα, την επιτυχία. Μιλά επιγραμματικά για τη Νέα Υόρκη και την Αμερική, περιγράφει την παιδική του ηλικία σε μια κωμόπολη της Πενσυλβάνια, τα σκαμπανεβάσματα της ζωής, στο μεγάλο μήλο. Την απογείωση της καριέρας του στη δεκαετία του ’60 και το πικρό γκλάμουρ της σύμφυρσης ανάμεσα στις διασημότητες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:
Η καλύτερη ερωτική επαφή είναι εκείνη που όσο διαρκεί δε σκέφτεσαι τίποτα. Μερικοί μπορούν να κάνουν σεξ και ν’ αφήνουν πραγματικά το μυαλό τους ν’ αδειάζει και να γεμίζει με σεξ. Άλλοι πάλι δεν μπορούν ποτέ ν’ αφήσουν το μυαλό τους ν’ αδειάσει και να γεμίσει από την ερωτική πράξη, κι έτσι, όσο διαρκεί, σκέφτονται: «Είμαι στ’ αλήθεια εγώ; Στ’ αλήθεια εγώ το κάνω αυτό; Είναι πολύ παράξενο. Πριν από πέντε λεπτά δεν το έκανα. Σε λίγο πάλι δε θα το κάνω. Τι θα έλεγε η μαμά; Πώς πρωτοσκέφτηκαν οι άνθρωποι να το κάνουν;» Λοιπόν, ο πρώτος τύπος ανθρώπου – ο τύπος που μπορεί ν’ αφήσει το μυαλό του ν’ αδειάσει και να το γεμίσει με σεξ χωρίς να σκέφτεται – βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη θέση.
Ο δεύτερος τύπος πρέπει να βρει κάτι άλλο για να χαλαρώσει και να χαθεί μέσα σ’ αυτό. Για μένα, αυτό το κάτι άλλο είναι το χιούμορ.
Οι άνθρωποι με χιούμορ είναι οι μόνοι που πάντα με ενδιέφεραν πραγματικά, γιατί, μόλις κάποιος χάσει το χιούμορ του, με κάνει και τον βαριέμαι. Αν όμως η μεγάλη έλξη για σένα είναι το χιούμορ, αμέσως αντιμετωπίζεις πρόβλημα, γιατί αν ο άλλος είναι αστείος δεν είναι σέξυ. Έτσι, στο τέλος, όταν πλησιάζει η στιγμή της αλήθειας δε νιώθεις πραγματική έλξη, δεν μπορείς να «το κάνεις».
Στο κρεβάτι όμως προτιμώ να γελάω παρά να το κάνω. Το καλύτερο είναι να χώνομαι κάτω απ’ τα σκεπάσματα και να το ρίχνω στα ανέκδοτα. «Πώς τα πάω;» «Ωραία, αυτό ήταν πραγματικά αστείο». «Πω πω, έκανες ωραία αστεία απόψε».
Αν πήγαινα με κάποιο κορίτσι της νύχτας, το πιο πιθανό είναι ότι θα την πλήρωνα για να μου λέει ανέκδοτα.
Μερικές φορές, το σεξ δεν ξεφτίζει. Έχω δει ζευγάρια για τα οποία το σεξ δεν ξέφτισε με τα χρόνια.
Στα ερωτικά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, που όλα σχεδόν διαδραματίζονται καλοκαίρι πλάι στη θάλασσα (ή ολόγυρα στη λίμνη), τα όμορφα κοράσια δεν είναι πάντα «όνειρο στο κύμα» αλλά και επικίνδυνα στοιχειά του νερού. Και οι νεαροί άντρες, εκστατικοί μπροστά στο ίνδαλμα της ομορφιάς, κρύβουν κάποτε μέσα τους τη βία του αρπακτικού, ακόμα και τον ίδιο τον Διάβολο. Η θάλασσα και η λίμνη, η φωτιά, τα λουλούδια, οι σπηλιές, τα άστρα και η σελήνη δεν είναι μονάχα διάκοσμος του φυσικού κόσμου αλλά αποτελούν και σημεία που οδηγούν στο βαθύτερο νόημά του. Τα κείμενα που περιέχονται στο βιβλίο αυτό είναι εξαιρετικής αφηγηματικής τέχνης, περιγράφουν με ένταση, πυκνότητα, μυστικό παλμό και χάρη τον έρωτα που πυρπολεί τον άνθρωπο και τον τρελαίνει, καθώς και την απάρνηση του πάθους, με το μεγαλείο και τη μελαγχολία της. Εκτός από το Όνειρο στο κύμα, περιέχονται τα Ολόγυρα στη λίμνη, Η νοσταλγός, Έρως-ήρως, Η Φαρμακολύτρια και η μελέτη της Αγγέλας Καστρινάκη «Έρως νάρκισσος, έρως θείος: Όψεις του έρωτα στο έργο του Παπαδιαμάντη», που επιχειρεί να φωτίσει τα αινιγματικά παπαδιαμαντικά κείμενα με οδηγό τα πανανθρώπινα και τα χριστιανικά σύμβολα.
Βιβλία
Κλασική νουβέλα φαντασίας που βασίστηκε σε έναν εφιάλτη που είχε ο συγγραφέας της. Ο δόκτωρ Τζέκιλ βασανίζεται από την επίγνωση της αντιφατικής φύσης του, όπου δύο διαφορετικές προσωπικότητες, μία του καλού και μία του κακού, συνυπάρχουν και αγωνίζεται να βρει τρόπο να τις διαχωρίσει. Ανακαλύπτει ένα φάρμακο που τον μεταμορφώνει στον βάναυσο κύριο Χάιντ, απορροφώντας όλη την κακή πλευρά του, αλλά έχει απρόβλεπτες συνέπειες: ο κύριος Χάιντ αποκτά όλο και μεγαλύτερη αυτονομία και διαπράττει φρικιαστικά εγκλήματα, «αιχμαλωτίζοντας» σταδιακά τον δόκτορα Τζέκιλ.
Με σκηνικό το μεσογειακό τοπίο του νησιού Μοντεχρίστο στο τοσκανικό αρχιπέλαγος, δασωμένο, ηλιοφώτιστο, δροσερό, o διαχρονικά δημοφιλής Κόμης Μοντεχρίστος είναι ένας ήρωας με τα μυθικά χαρακτηριστικά του υπεράνθρωπου. Φυλακισμένος άδικα από νεαρή ηλικία για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε, μέσα από τη διαρκή πάλη του καλού και του κακού, «κινηματογραφική» δράση και συγκινήσεις, δραπετεύει και βρίσκει τον θησαυρό που του αναφέρει ένας συγκρατούμενός του, παίρνοντας εκδίκηση απ’ όσους τον αδίκησαν. Ο ανυπότακτος ήρωας του ακραιφνούς ρομαντισμού παλεύει μέχρις εσχάτων με τον πόνο και το σκοτάδι της βασανισμένης του ψυχής μέχρι να βρει την ποθούμενη λύτρωση και δικαίωση, όπως την εννοεί ο ίδιος. Αποδεσμευμένος από κανόνες και περιορισμούς, απολαμβάνοντας την πλήρη ελευθερία κινήσεων που του παρέχει το χρήμα μαζί με τη γνώση, φτάνει μέχρι το τέλος, αλλά, στο μεταξύ, έχει επιτρέψει στον εαυτό του να δείξει έλεος, όταν οι περιστάσεις εμπλέκουν και τα αθώα τέκνα των τιμωρουμένων. Η πλήρης εκδοχή του μυθιστορήματος σε δύο τόμους, χιλίων σελίδων έκαστος, χωρίς καμία συντόμευση, περικοπή ή λογοκρισία.
Βιβλία
Στη Θεσσαλονίκη της Μεταπολίτευσης ένα αινιγματικό γοητευτικό πλάσμα περιφέρεται στα στενά του Βαρδάρη, ντυμένο με παλιομοδίτικα γυναικεία ρούχα. Το φωνάζουν «Παρτάλι» (η λέξη που χρησιμοποιούν οι Βορειοελλαδίτες για το πολυφορεμένο ρούχο αλλά και τον ξεπεσμένο, τον περιθωριακό) και κανείς δεν γνωρίζει τίποτα γι’ αυτόν. Ο μύθος γύρω από τη ζωή του αλλά και η εμφάνισή του ελκύει δύο φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, που σαγηνευμένοι εισβάλλουν ριψοκίνδυνα στη ζωή του ‒ στην πραγματικότητα, όμως, το Παρτάλι είναι εκείνο που εισβάλλει στη ζωή τους και την κατακτάει. Με υπαινικτικές αναφορές σε υπαρκτά πρόσωπα και μυστικά της διανοούμενης Θεσσαλονίκης, το Παρτάλι είναι ένα βιβλίο συγκινητικό και ανθρώπινο, μυστηριώδες και τολμηρό, με την παρενδυσία από ανάγκη ή από επιλογή ως βασικό μοτίβο.
Βιβλία
Σε ένα ελληνικό νησί γεμάτο εκκεντρικούς καλλιτέχνες που ψάχνουν την έμπνευση, ο Θεός, απογοητευμένος και προδομένος από την εξέλιξη του ανθρώπινου γένους, αποφασίζει να στείλει έναν καινούργιο Μεσσία κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή τους ‒τον Θεό που θα τους άξιζε‒ με έναν ανορθόδοξο τρόπο: σκύβει πάνω από το νησί και κάνει εμετό. Το ελληνικό νησί, μικρόκοσμος της σημερινής Ελλάδας και γενικότερα του σύγχρονου πολιτισμού, είναι ένας πύργος της Βαβέλ, όπου οι γλώσσες, οι ανθρώπινες σχέσεις, τα φύλα, συγχέονται. Ο Μανόλης, ο νέος Μεσσίας, περνάει σ’ αυτόν τον χώρο σαν υπνοβάτης, αγνοώντας μέχρι τέλους τη θεϊκή του φύση. Μια αριστουργηματική απεικόνιση του διαλυμένου κόσμου μας, αιχμηρή και απεγνωσμένα κωμική, αλλά και γεμάτη συμπόνια, σε ένα βιβλίο παράξενα ανθεκτικό, που διαβάζεται και ξαναδιαβάζεται από γενιά σε γενιά, έχοντας αποκτήσει cult status.
Με σκηνικό το μεσογειακό τοπίο του νησιού Μοντεχρίστο στο τοσκανικό αρχιπέλαγος, δασωμένο, ηλιοφώτιστο, δροσερό, o διαχρονικά δημοφιλής Κόμης Μοντεχρίστος είναι ένας ήρωας με τα μυθικά χαρακτηριστικά του υπεράνθρωπου. Φυλακισμένος άδικα από νεαρή ηλικία για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε, μέσα από τη διαρκή πάλη του καλού και του κακού, την «κινηματογραφική» δράση και συγκινήσεις, δραπετεύει και βρίσκει τον θησαυρό που του αναφέρει ένας συγκρατούμενός του, παίρνοντας εκδίκηση απ’ όσους τον αδίκησαν. Ο ανυπότακτος ήρωας του ακραιφνούς ρομαντισμού παλεύει μέχρις εσχάτων με τον πόνο και το σκοτάδι της βασανισμένης του ψυχής μέχρι να βρει την ποθούμενη λύτρωση και δικαίωση, όπως την εννοεί ο ίδιος. Αποδεσμευμένος από κανόνες και περιορισμούς, απολαμβάνοντας την πλήρη ελευθερία κινήσεων που του παρέχει το χρήμα μαζί με τη γνώση, φτάνει μέχρι το τέλος, αλλά, στο μεταξύ, έχει επιτρέψει στον εαυτό του να δείξει έλεος, όταν οι περιστάσεις εμπλέκουν και τα αθώα τέκνα των τιμωρουμένων. Η πλήρης εκδοχή του μυθιστορήματος σε δύο τόμους, χιλίων σελίδων έκαστος, χωρίς καμία συντόμευση, περικοπή ή λογοκρισία.
Τον Αύγουστο του 1806, πίσω από τους υδρατμούς μιας ζεστής μέρας, ο φιλέλληνας Γάλλος λογοτέχνης και θεμελιωτής του γαλλικού ρομαντισμού Σατωβριάνδος θα δει τις ακτές της «Κορφού» (κατοπινής Κέρκυρας). Το πλοίο του έχει ακινητοποιηθεί από την απόλυτη νηνεμία κι αυτός θα απολαύσει από το κατάστρωμα το «πρώτο ηλιοβασίλεμα και την πρώτη νύχτα κάτω από τον ουρανό της Ελλάδας». Έχοντας κάνει κτήμα του την αρχαία γραμματεία, θα διακρίνει στη φωτιά που έχουν ανάψει οι ψαράδες στην απέναντι ακτή «τις Νύμφες να βάζουν φωτιά στο πλοίο του Τηλέμαχου». Από κει θα συνεχίσει καταγράφοντας γλαφυρά την περιήγησή του στην Πελοπόννησο και στην Αττική των αρχών του 19ου αιώνα κατά τη διάρκεια του μεγάλου του ταξιδιού από το Παρίσι στην Ανατολή. Λίγα χρόνια πριν από την Επανάσταση του 1821 ο Σατωβριάνδος, μαζί με έναν γενίτσαρο και έναν Μιλανέζο έμπορο, θα περιηγηθεί στις κοιλάδες και στα βουνά του άδενδρου Μοριά: στη μοναξιά της Αρκαδίας, στις ερημιές του Άργους, της Κορίνθου, των Μεγάρων, αλλά και της κάποτε ένδοξης Σπάρτης, συναντώντας παντού αρχαία μνημεία ανάμεσα σε σύγχρονα ερείπια, μαζί με τη φτώχεια και τη δυστυχία ενός λαού που υποφέρει από τον κατακτητή. Στην πλούσια γη της Αττικής, όπου «το κλίμα επιδρά στην αισθητική», θα διαπιστώσει με λύπη πως οι Έλληνες κάτοικοι έχουν αποκοπεί από την ιστορική τους μνήμη και πως ο αρχαίος πολιτισμός διεκόπη βίαια, χωρίς ιστορική συνέχεια. Στο ταξίδι του από την Τζια στη Σμύρνη θα συνοψίσει το ελληνικό του οδοιπορικό σε μια πικρή σκέψη: η Ελλάδα μπορεί να απελευθερωθεί, αλλά το σημάδι απ’ τα δεσμά της δεν θα σβήσει εύκολα.
Έγραψαν για το βιβλίο:
Ηλιου φαεινότερο λοιπόν ότι τα κείμενα αυτού του ανθρώπου, έχουν το μυστικό μιας ακριβοθώρητης γοητείας που δεν είναι δάνειο, κρυπτομνησία ή συστηματικό αλληθώρισμα, αλλά προσωπικό ένστικτο. Στα ταξιδιωτικά του αυτή η αρετή είναι διάχυτη. Πριν απο όλα εντυπωσιάζει το διαζύγιο με το «πνεύμα της βαρύτητας». Πουθενά ακρογωνιαίος λίθος, αγκονάρι ή φέροντες οργανισμοί. Αυτή η υδάτινη ροϊκότητα που άλλοτε μιμείται τον αέρα και άλλοτε πέφτει απο ψηλά, συνιστά ενα κατασταλαγμένο μάθημα ζωής, ενα είδος φυσιογνωμίας που μεταλλάσσεται ανάλογα με τη διάθεση και το έναυσμα της στιγμής.
– ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ, Κωστής Παπαγιώργης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Τα Ανθρώπινα Απωθημένα
Προχθές τα ήπια με έναν παλιό μου φίλο. Η ατμόσφαιρα ήταν πρόσφορη για ιστορίες – άκουγα τις μυγδαλιές μέσα στο Galaxy. Γιατρός αυτός, με γκρίζα μαλλιά, φτασμένος και ενδιαφέρων. Θύμιζε αμυδρά τύπο του Χένρι Τζέιμς, λιγάκι Βενετία – λιγάκι γύρω μας βυθιζόταν η Αθήνα.
«Άκου μια ιστορία», είπε, «που μου συνέβη όταν έκανα το αγροτικό μου σ’ ένα χωριό κοντά στο Βόλο. Είναι ένα γεγονός που με επηρέασε βαθιά. Ένα καλοκαίρι του 1973, Αύγουστος νομίζω, με ξύπνησαν μες στα άγρια χαράματα. Κοιμόμουν στην αυλή, κάτω από μια μουριά – για την ακρίβεια είχα αποκοιμηθεί ζαλισμένος από τα ποτά σε μια αιώρα. Με πήγαν σ’ ένα κεφαλοχώρι, από καρόδρομους, μιάμιση ώρα απόσταση, η πρωινή δροσιά κατέβαινε από το βουνό και ευτυχώς με ξύπνησε. Οι άνθρωποι στο αυτοκίνητο ήτανε έντρομοι –ο πατριάρχης της οικογένειας πέθαινε!- αλλά ο τρόμος τους είχε μαζί κάτι σαν φρίκη. Και απόγνωση
«Πεθαίνει ο μπαμπάς!», μου είπε γρήγορα και λίγο ντροπιασμένα μια γυναίκα στα πενήντα. «Έχει τρελαθεί, δεν ξέρει τι λέει. Δώστε του κάτι να σωπάσει»
«Τι λέει;», ρώτησα, ξέροντας ότι τέτοιες ώρες οι άνθρωποι θέλουν να πουν ό,τι δεν πρόλαβαν να εκφράσουν σε όλη τη ζωή τους. Έχω δει ισόβιες έχθρες να λιώνουν κάτω από ένα χάδι ή μια ευχή ή μία συγγνώμη. Σκληρότατους ανθρώπους να κλαίνε βουβά στα πόδια ενός κρεβατιού, καρδιές να γυρίζουν φόδρα, – οι ώρες αυτές έχουν κάτι άγιο
«Λέει πράγματα φρικτά!», είπε η γυναίκα και έπιασε με το χέρι της στο μέτωπό της, να συγκρατήσει ένα λυγμό.
Όταν φτάσαμε στο σπίτι, είδα τους άντρες στην αυλή. Είδα τις κάφτρες τους τσιγάρου τους στο μαβί φως του όρθρου. Καθόντανε σκυφτοί κι αμίλητοι, ένας πετεινός ελάλησε – κι έπειτα πάλι ησυχία. Οι γυναίκες ήταν καθισμένες στην κουζίνα γύρω από το αδειανό τραπέζι, τα μπράτσα δεμένα μεταξύ τους – άφηναν αραιά και πού έναν ψίθυρο ή ένα στεναγμό. Από την ανοιχτή πόρτα του υπνοδωματίου είδα τρία-τέσσερα παιδιά να κοιμούνται σε ένα διπλό κρεβάτι, ένα μωρό σ’ ένα καρότσι. Ο αέρας ήταν πηχτός κι ακίνητος, μες στο γαλάζιο σκοτάδι διέκρινα τα κάδρα των προγόνων και τη φωτογραφία του ανθρώπου που πέθαινε στο μέσα δωμάτιο. Ήταν ένα άντρας όμορφος, με καλοκαιρινό κοστούμι, μεταξωτό μαντήλι και ωραίο παναμά. Ατίθασες μπούκλες τα καστανά μαλλιά του – μου φάνηκε παράξενο! Ήτανε γελαστός και ευθυτενής και με το χέρι απλωμένο χάιδευε το λαιμό ενός λευκού αλόγου που έκλινε το κεφάλι υπάκουα. Το ήξερα! Ή μάλλον, τον είχα ακουστά. Ήταν ένας περίβλεπτος παράγων της περιοχής με τέσσερα παιδιά, εγγόνια, και δισέγγονα. Αυτοδημιούργητος, είχε εμπλακεί με τα κοινά, με επιτυχία μάλιστα. Δεν είχε βλάψει άνθρωπο, είχε τεράστια περιουσία, είχε κάνει δωρεές σε ιδρύματα και εκκλησίες – εν γένει ήταν πρόσωπο περιωπής.
Ένας άντρας στα 60, με υγρά μάτια, με πήρε από το μπράτσο. Καθώς με οδηγούσε σε μία πόρτα κλειστή, που από μέσα της άκουσα κάτι ακατάληπτους ρόγχους, μου είπε ψιθυριστά στο αυτί: «Γιατρέ, κάνε ό,τι μπορείς. Ήμασταν όλοι μέσα όταν έγινε αυτό, να πάρουμε την ευλογία του. Εμείς, τα παιδιά μας, τα παιδιά των παιδιών μας… και ξαφνικά τον έπιασε αυτή η…». Συσπάστηκε. «Τι φταίξαμε, Θεέ μου! Τι ντρόπιασμα είναι αυτό!».
Τον χτύπησα στον ώμο και μπήκα μόνος στο δωμάτιο. Απ’ το ανοιχτό παράθυρο έμπαινε το πρώτο φως της μέρας και πάνω στο κρεβάτι ένας άντρας σε βαθύ γήρας ήταν σε παραλήρημα – ένα παραλήρημα ήσυχο, δίχως φωνές, ρυθμικό και υπόκωφο. Τα μάτια ήταν θολά κι ελάχιστα θυμίζανε το λαμπερό βλέμμα του κάδρου. Πέθαινε. Έσβηνε. Πλησίασα το κεφάλι για ν’ ακούσω. Κι έμεινα αποσβολωμένος. Ξέρεις τι έλεγε ο σεβάσμιος γέρων; Έλεγε και ξανάλεγε ενώ το σάλιο κύλαγε σε μία άκρη των χειλιών του (και συγγνώμη για τη χυδαιολογία): ‘Θέλω πούτσο! Θέλω πούτσο!’.
Πέθαινε. Έσβηνε. Πλησίασα το κεφάλι για ν’ ακούσω. Κι έμεινα αποσβολωμένος. Ξέρεις τι έλεγε ο σεβάσμιος γέρων; Έλεγε και ξανάλεγε ενώ το σάλιο κύλαγε σε μία άκρη των χειλιών του (και συγγνώμη για τη χυδαιολογία): ‘Θέλω πούτσο! Θέλω πούτσο!’.
Ένα γέλιο ανέβηκε κελαρυστά απ’ το λαρύγγι μου (ήταν και τα υπολείμματα της μέθης) και το ‘πνιξα μη με λιντσάρουν. Ο γέρων άρχων ήτανε κρυφός ομοφυλόφιλος, ολόκληρη ζωή! Κράτησε τέλεια το μυστικό του, ανέβηκε στα σκαλιά της κοινωνίας, απέκτησε απογόνους, αλλά τον πρόδωσε το πάθος, την τελευταία στιγμή, με ένα πάρθιον βέλος. Τουλάχιστον ο ίδιος δεν το είχε καταλάβει. Όλη την ντροπή την έτρωγαν οι επίγονοι!
Του έκανα μια ένεση μορφίνης και έπεσε σε ένα βύθος που ελάχιστα απείχε από το κώμα. Ήπια έναν καφέ στη σιωπηλή κουζίνα και γύρισα στο εργένικο σπιτάκι μου να συμπληρώσω ύπνο.
Όταν ο γιος του γέροντα με άφησε μπροστά στην πόρτα μου και έφυγε αφήνοντας πίσω του σκόνη και καπνό, με πιάσανε τα γέλια. Ήταν ωραία εποχή, τότε απερίσκεπτη – θυμάμαι άκουγα το LittleCreatures των TalkingHeadsμέχρι να λιώσει. Ξέχασα γρήγορα το περιστατικό.
Τότε δεν είχα καταλάβει το βάρος και το δράμα αυτού του ανθρώπου’, κατέληξε πίνοντας το πέμπτο Oban. ‘Το είχα πάρει ελαφρά – ίσως γιατί εγώ ποτέ δεν είχα τέτοιου τύπου σεξουαλικά απωθημένα. Μετά, όταν κι εγώ καταδυναστεύτηκα από επιθυμίες που έθαβα, από χειρονομίες που δεν έκανα και λόγια που δεν είπα, θυμόμουν του γέροντα του Βόλου και έκανα τη μοιραία κίνηση που μ’ ελευθέρωνε. Έκτοτε, λόγω επαγγέλματος, είδα πολλούς ανθρώπους ανελεύθερους που ενώ ζούσαν λαθραία, κρυμμένοι από τον εαυτό τους, πάντα στο τέλος ένα εμπόδιο (αλά Ρίπλεϋ) τους αποκάλυπτε και τους άφηνε γυμνούς. Μοιραίες γυναίκες που όλη τη ζωή τους δίψαγαν για τρυφερότητα, δεσποτικούς άνδρες που έκρυβαν μέσα τους ένα τρομαγμένο παιδάκι, αεράτους κοσμικούς που έπασχαν από αίσθημα κατωτερότητας, ισχυρούς πολιτικούς που διαφιλονικούσαν μυστικά ολόκληρη ζωή μ’ ένα νεκρό πατέρα. Γι’ αυτό σου λέω, η ιστορία αυτή με επηρέασε – γιατί παρ’ όλη την ακρότητά της εικονογραφεί ένα κυρίαρχο μοντέλο συμπεριφοράς».
«Παιδιά, πρέπει να κλείσω», μας διέκοψε ο Μίλτος, «πλησιάζει τέσσερις». Έτσι η ιστορία μας πρέπει να τελειώσει απότομα εδώ… Ούτως ή άλλως το ηθικό δίδαγμα το μαντέψατε ήδη.
Πριν διαβάσει κανείς το βιβλίο, αναπόφευκτα θα φέρει στο μυαλό τις πάμφωτες, καλοκαιρινές εικόνες της δημοφιλούς κινηματογραφικής του μεταφοράς. Αλλά το βιβλίο δεν χρειάζεται υποστήριξη. Είναι ένα από τα πιο ερωτικά και τρυφερά βιβλία που έχουν γραφτεί μεταπολεμικά, με τον καθηγητή ιστορίας Έλιο να αναπολεί ένα καλοκαίρι του στην ιταλική Ριβιέρα των ’80s, όταν, ως 17χρονος έφηβος, ερωτεύτηκε παράφορα τον Όλιβερ, έναν 24χρονο Αμερικανό ερευνητή, φτάνοντας σε τέτοιο σημείο σύνδεσης ώστε να «δανειστούν» ο ένας το όνομα το άλλου. Απροετοίμαστοι για τις συνέπειες της αμοιβαίας έλξης, οι ατέλειωτες καλοκαιρινές μέρες τούς παρασύρουν σε εναλλασσόμενα ρεύματα εμμονής, σαγήνης και πόθου. Αψηφώντας τους κινδύνους, οι δυο τους συγκλίνουν προς κάτι που φοβούνται ότι δεν θα ξαναβρούν ποτέ: την απόλυτη σύνδεση με έναν άλλον άνθρωπο. Το καλοκαίρι που τραγουδάει και βομβίζει σε κάθε σελίδα της ιστορίας επιτείνει την αίσθηση του χαμένου παραδείσου, που είναι κάθε περασμένος έρωτας.