Showing all 8 results

Συρτάρι

Μαρία Παβλικόφσκα-Γιασνόρζεφσκα

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 η Maria Pawlikowska Jasnorzewska ήταν γνωστή στους λογοτεχνικούς κύκλους ως «Πολωνή Σαπφώ». Πλέον θεωρείται παγκοσμίως μια από τις πιο μοντέρνες ποιήτριες της Πολωνίας. Δε συνέβαινε όμως αυτό όσο ζούσε, αφού η τέχνη της υπήρξε αρκετά αμφιλεγόμενη. Αρχικά ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, γεννημένη καθώς ήταν σε αριστοκρατική οικογένεια εικαστικών το 1891, οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα γνωστοί για τα στρατιωτικά θέματα και τις πολεμικές σκηνές που απεικόνιζαν. Η νεαρή Μαρία, πασιφίστρια από τότε, επιλέγει τον έρωτα και τη φύση, δοσμένα μέσα από μια προσωπική φαντασία. Σε πολλά από τα ποιήματά της, η Pawlikowska έβλεπε το πέρασμα του χρόνου σαν μια προσωπική τραγωδία. Η προσωπική της ενασχόληση με τη νεότητα και τις συνέπειες των γηρατειών, πριν καν η ποιήτρια φτάσει στα 30, σηματοδοτούν το έργο της που είναι γεμάτο φόβους για τον θάνατο και την αγάπη, μα και θαυμασμό για τους αέναους κύκλους της φύσης. Η Pawlikowska είχε δημιουργήσει μια φήμη σκανδαλώδη στους συντηρητικούς κύκλους, τόσο για την αντισυμβατική προσωπική της ζωή (παντρεύτηκε τρεις φορές) όσο και για την καινοτόμο, γεμάτη ερωτισμό, ποίησή της, καθώς επίσης και για τα αντι-συμβατικά θεατρικά της έργα που πραγματεύονταν θέματα-ταμπού, όπως το δικαίωμα της γυναίκας στην έκτρωση. Με το ξέσπασμα του πολέμου μια νέα θεματογραφία κάνει την εμφάνισή της στα έργα της. Ήδη από το 1937 είχε γράψει, κατηγορώντας τον εαυτό της, επειδή ήταν πολιτικά αδιάφορη: Πώς τόλμησες να γράψεις για τριαντάφυλλα, όταν η ιστορία έκαιγε σαν δάσος στην κάψα του καλοκαιριού; Στη θλίψη της προστέθηκαν η αυτο-εξορία στην Αγγλία, ο θάνατος των δικών της και η ραγδαία επιδείνωση της υγείας της. Η Maria Pawlikowska Jasnorzewska πέθανε από καρκίνο στο Μάντσεστερ της Αγγλίας το1945. Οι μαρξιστές κριτικοί λογοτεχνίας στην μεταπολεμική Πολωνία αγνόησαν το έργο της, λόγω της υποκειμενικής και απαισιόδοξης φύσης του. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ωστόσο, άρχισε να επαναξιολογείται και έκτοτε η λογοτεχνική της κληρονομιά γνώρισε μια αναγέννηση με επανεκδόσεις, μεταφράσεις και μελοποιήσεις. ΑΓΑΠΗ Ένα μήνα τώρα, δε σε είδα ούτε μιά μέρα. Καμιά αλλαγή. Ίσως να ‘μαι πιο χλωμή, λίγο νωθρή, πιο σιωπηλή. Φαίνεται, μπορεί και ζει κανείς χωρίς αέρα.

14.00

Γεωργία Παπαζήση

Η Γεωργία Παπαζήση έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο… με τα μάτια! Θέλεις να μάθεις το γιατί; Αντέχεις όποια και να είναι η απάντηση;

Εκείνη την ξέρει ήδη και την έχει καταγράψει στις σελίδες αυτής της συγκλονιστικής περιγραφής, στις σελίδες της αυτοβιογραφικής εξομολόγησης μιας γυναίκας που δοκιμάστηκε και ακόμη δοκιμάζεται, αλλά δε σταματά ούτε μια στιγμή να ελπίζει. Το «Γιατί όχι εγώ» είναι μια αληθινή ιστορία θάρρους, μία κατάθεση ψυχής!

[…] Από τη Θεσσαλονίκη φύγαμε οικογενειακώς το 1980. Μετακομίσαμε στο Παλαιό Φάληρο, όπου και μεγάλωσα μέχρι που τελείωσα το σχολείο. Ναι, ήμουν στην Αθήνα όταν έγινε ο ισχυρός σεισμός του 1981· 6,6 Ρίχτερ στις Αλκυονίδες νήσους του Κορινθιακού κόλπου, ιδιαίτερα αισθητός και με πολλές ζημιές σε κτίρια της Αττικής, νεκρούς και τραυματίες. Θα πω αμέσως γιατί το αναφέρω εδώ. Τότε έκανα μπαλέτο. ∆εν ήμουν ούτε εννέα χρονών, όταν με έγραψαν στη σχολή Ροδόπης Κούβαρη, λίγο πιο κάτω από το σπίτι μας, Ναϊάδων και Πρωτέως ήταν τότε. Θυμάμαι την ταμπέλα με το παράξενο αυτό όνομα. Ροζ καλσόν, κορμάκι και ροζ παπούτσια μπαλαρινέ. Λατρεμένη αντίθεση με τα μποτάκια πλατυποδίας. Θυμάμαι τη δασκάλα να μου λέει «μπράβο» συνέχεια και απορούσα που τα άλλα κοριτσάκια δεν μπορούσαν να κάνουν σωστά αυτά που τους ζητούσε. Ευλυγισία απίστευτη, ρυθμός, ευστροφία, σπασικλάκι μπαλέτου με λίγα λόγια. Θα μείνει παντοτινή μου απορία το πού θα μπορούσα να είχα φτάσει, αν συνέχιζα.[…]

 

[…] Η Τζω στην Αμερική με Ευρωπαίους φίλους! Σαν εκδρομή! Α, και εκδρομές μάς πήγε η Οργάνωση: Νέα Υόρκη, στον Λευκό Οίκο στην Ουάσιγκτον, Φλόριντα, Γιουνιβέρσαλ Στούντιος και σε αμέτρητα πάρκα. Εμπειρίες αξέχαστες! Η υπέροχη οικογένεια με πήγε επίσης σε μέρη πρωτόγνωρα, όπως στο Τενεσί και στο θεματικό πάρκο της Ντόλι Πάρτον για ιππασία! Ναι, εγώ το κορίτσι της πόλης, του κλαμπ Φαζ, με τον ξυρισμένο σβέρκο, το καρέ υπερμοδάτο μαλλί και το «περφέκτο», δερμάτινο μπουφάν της Αθήνας, ανέβηκα σε άλογο στο Τενεσί των ΗΠΑ! Η ποιότητα των ανθρώπων που είχα την τύχη να έχω δίπλα μου εκεί, μαζί με την αδιανόητη προσαρμοστικότητά μου, έστεψαν τον χρόνο στην Αμερική με πλήρη επιτυχία! ∆εν έλειψε όμως η επαφή μου με την Ελλάδα, την οικογένεια και τους φίλους μου μέσω αλληλογραφίας. Τι ωραία εποχή! Θυμάμαι που έτρεχα στο γραμματοκιβώτιο ή πήγαινα με το ποδήλατο, γεμάτη αγωνία, να δω αν μου έστειλε γράμμα η αδερφή μου η Γιάννα ή η κολλητή μου, η Βιβή! Για να μη συνεχιστεί η ιστορική αναδρομή, σταματώ εδώ. Στο επόμενο κεφάλαιο θα είμαι ενήλικη, σας το υπόσχομαι. Ενήλικη…λίγο πριν την έναρξη του εφιάλτη.[…]

 

15.00

Συλλογικό

Ράμπε’ε, Μαχσάτι, Τζαχάν Μαλέκ Χάτουν, Μεχρί, Τζαμιλέ Εσφαχάνι, Σίμιν Μπεχμπαχάνι, Λομπάτ Βάλα, Φορούγ Φαροκζάντ, Σάρα Μοχαμαντί-Αρντέχαλι, Σαμπνάμ Αζάρ. Αυτά είναι λίγα μόνο από τα ονόματα των Ιρανών ποιητριών που από τον 10ο αι. μέχρι και τις μέρες μας κρατούν το νήμα μιας σπουδαίας ποιητικής παράδοσης. Μιας παράδοσης που μπορεί να μην είναι τόσο γνωστή στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά έχει προσφέρει στην παγκόσμια λογοτεχνία πραγματικούς θησαυρούς. Από τα βάθη του μεσαίωνα μέχρι τις σκοτεινές μέρες της σύγχρονης θεοκρατίας, οι Ιρανές ποιήτριες έχουν τολμήσει να αρθρώσουν έναν δικό τους λόγο, γεμάτο ομορφιά, έρωτα, σοφία και θάρρος. “Γυμνές σαν μαχαίρι”, όπως γράφει και μια σύγχρονη Ιρανή ποιήτρια, με ειλικρίνεια και παρρησία, κατορθώνουν να αφαιρούν τον φλοιό των πραγμάτων και να μας οδηγούν στον πυρήνα ενός κόσμου που διψά για την αλήθεια και το φως.

Γιατί μέσα από την αέναη και βίαιη διαδοχή αυτοκρατοριών, θρησκειών και εξουσιών, εκείνες βρίσκουν πάντα τον τρόπο να σηκώσουν το πέπλο των φαινομένων και να δώσουν φωνή στη σιωπή και την αιωνιότητα.

12.60

Άννα Αχμάτοβα, Ζιναΐδα Γκίππιους, Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Μίρρα Λόχβιτσκαγια, Σοφία Παρνόκ

Το όνομά μου είναι… Μίρρα, Ζιναΐδα, Σοφία, Άννα, Μαρίνα… Πέντε ονόματα, πέντε σημαντικών Ρωσίδων ποιητριών του Αργυρού αιώνα, που βρίσκουν τη θέση τους στα νεοελληνικά γράμματα, χάρη σε μια νέα μεταφραστική προσέγγιση.

 

Η Ντιάνα Καλαϊτζίδη μας συστήνει (ή και μας επανασυστήνει) κάποιες σημαίνουσες ποιήτριες της ρωσικής λογοτεχνίας που άφησαν ένα ιδιότυπο στίγμα σε ένα ομιχλώδες λογοτεχνικό τοπίο της εποχής, στην οποία έζησαν και έγραψαν.

 

Επιλέγει, με δέος και με πάθος, να μεταφράσει πέντε εξέχουσες ποιητικές γυναικείες προσωπικότητες, που μέσα από τα λόγια τους δεν αποκαλύπτεται μόνο η σκέψη τους, αλλά σκιαγραφείται και ο χαρακτήρας τους. Μας μεταφέρει στη Ρωσία, σε έναν υπέροχο λογοτεχνικό τόπο, και με το γυναικείο της ένστικτο μάς γνωρίζει πέντε ποιήτριες που κάτι θέλουν να μας πουν για την εποχή τους.

13.50

Ποίηση

Τα κύματα

Βιρτζίνια Γουλφ

[…] Tα μάτια μου είναι άγρια· τα χείλη μου σφιχτά. Το πουλί πετάει· το λουλούδι χορεύει· αλλά εγώ ακούω πάντα τον υπόκωφο ήχο των κυμάτων· και το αλυσοδεμένο τέρας ποδοπατάει στην παραλία. Ποδοπατάει, πάλι και πάλι. […]

 

[…] Είμαστε καταδικασμένοι, όλοι μας. Γυναίκες περνούν με σακούλες με ψώνια. Άνθρωποι συνεχίζουν να περνάνε. Όμως δε θα με καταστρέψεις. Γι’ αυτήν τη στιγμή, αυτήν τη στιγμή μόνο, είμαστε μαζί. Σε πιέζω πάνω μου. Έλα πόνε, φάε με. Βύθισε τους κυνόδοντές σου στη σάρκα μου. Κάνε με κομμάτια. Σπαράζω, σπαράζω. […]

 

[…] Τα δέντρα κυματίζουν, τα σύννεφα περνούν. Πλησιάζει η ώρα που όλοι αυτοί οι μονόλογοι θα μοιραστούν. Δε θα βγάζουμε πάντα ήχους σαν τον απόηχο μιας καμπάνας, καθώς η μια αίσθηση διαδέχεται την άλλη. Παιδιά, οι ζωές μας υπήρξαν καμπάνες που χτυπάνε· διαμαρτυρίες και κομπασμό· κραυγές απόγνωσης· χτυπήματα στον σβέρκο στους κήπους. […]
15.30

Νίκος Μπελάνε

[…] Διασταυρώθηκαν τα ξίφη

των μαχητικών καυσαερίων

στον ουρανό της νότιας επαρχίας

πάνω ακριβώς από τον

άγνωστο ταριχευμένο στρατιώτη

και τον εύθραυστο δρομέα που

μόνιμα ακίνητος κόβει το νήμα

της ιλιγγιώδους ζωής μας. […]

9.00

Ποίηση

Δέρμα νερού

Μένιος Καραγιάννης

[…] δέρμα νερού
στο χρώμα του χρυσού
εφάπτομαι
βήμα ανάλαφρο στην κόψη του
ξυραφιού
σκοντάφτω να μη βλάψω
ανάβω ένα κερί γυρίζω μια σελίδα
αφουγκράζομαι: στοργικές φυλλωσιές
ζώο ρουθουνίζει ζώο
ο χορός της φλόγας […]

9.00

Ελένη Ποζιού

Συνήθως μόνοι βαδίζουμε.

Κάνοντας ανόητους διασκελισμούς,

κροταλίζουμε τα πέλματα στο πεζοδρόμιο.

Ενίοτε συμβαδίζουμε με άλλους,

στις διχάλες χωριζόμαστε

ή σιωπηρά

αποστρέφουμε τις πλάτες

και συνεχίζουμε.

9.00