Ξένη λογοτεχνία
“Είναι ένα ταξίδι. Στην αρχή αυτού του ταξιδιού, λέει ένα ζεν ποίημα, το βουνό πέρα μακριά μοιάζει με βουνό. Όσο κρατά το ταξίδι, το βουνό δεν σταματά ν’ αλλάζει όψη. Δεν το αναγνωρίζεις πια, μια ολόκληρη φαντασμαγορία αντικαθιστά το βουνό, ούτε που ξέρεις πλέον προς τα πού κατευθύνεσαι. Στο τέλος του ταξιδιού, να το πάλι το βουνό, αλλά δεν έχει καμιά σχέση με ό,τι διέκρινες από μακριά καιρό πριν, όταν ξεκίνησες. Τώρα είναι στ’ αλήθεια το βουνό. Το βλέπεις επιτέλους. Έχεις φτάσει. Να σε.”
Η παρακολούθηση ενός σεμιναρίου εντατικού διαλογισμού διακόπτεται βίαια για τον συγγραφέα λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι, η οποία στοιχίζει τη ζωή στον φίλο του Μπερνάρ Μαρίς. Καταβαραθρωμένος στη συνέχεια από μια μείζονα κρίση, ο συγγραφέας αναγκάζεται να νοσηλευτεί σε ψυχιατρικό νοσοκομείο και να έρθει αντιμέτωπος με τους χειρότερους εφιάλτες του. Επόμενοι σταθμοί: ένα ρεπορτάζ στη Βαγδάτη, οικογενειακές διακοπές στην Πάτμο, ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής για νεαρούς πρόσφυγες στη Λέρο. Στο φόντο όλων αυτών: η εύθραυστη ισορροπία των δυνάμεων που συγκροτούν τη ζωή και απειλούν να διαμελίσουν τον εαυτό, των δυνάμεων που νοηματοδοτούν το πέρασμά μας από τον κόσμο.
Ξένη λογοτεχνία
Τα “Κόκκινα φύλλα” (1930) αναγνωρίζονται ομόθυμα ως ένα από τα κορυφαία έργα μικρής φόρμας του Ουίλλιαμ Φώκνερ. Το διήγημα αφηγείται μια αγωνιώδη ιστορία καταδίωξης. Όταν ο αρχηγός μιας φυλής αυτοχθόνων της Γιοκναπατάουφα πεθαίνει, το έθιμο επιτάσσει να ταφεί μαζί με το άλογο, το σκυλί και τον μαύρο σκλάβο του. Ωστόσο ο σκλάβος αποδρά.
Ο Φώκνερ περιγράφει ρεαλιστικά αλλά και με επικό τόνο το ανθρωποκυνηγητό που εξαπολύεται, προσδίδοντάς του τελετουργικό χαρακτήρα, και μετατρέπει τη θυσία του φυγά σε αλληγορία για την κοινή ανθρώπινη μοίρα. Παράλληλα, θίγει εδώ για πρώτη φορά, με δηκτικό τρόπο, το ζήτημα της δουλοκτησίας στον αμερικανικό Νότο και την ηθική παρακμή των ιθαγενών, που, μιμούμενοι τους λευκούς, έχουν στην κατοχή τους μαύρους σκλάβους.
Χαρακτηριστικό δείγμα της μοντερνιστικής γραφής του Φώκνερ κατά τη δεκαετία του ’30, τα “Κόκκινα φύλλα” είναι, παρά τη βία που τα διαποτίζει, ένα κείμενο ποιητικό και πυκνό σε συμβολισμούς, που αποτυπώνει τον τρόμο του ανθρώπου ενώπιον του θανάτου και την άσβεστη δίψα του για ζωή
Ξένη λογοτεχνία
Ξένη λογοτεχνία
Ένας σταχτής σκύλος με μια λευκή τούφα στο κούτελο όρμησε στα κακοτράχαλα στενοσόκακα της αγοράς την πρώτη Κυριακή του Δεκεμβρίου. Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, στην Καρνταχένα ντε Ίντιας, ένα λυσσασμένο σκυλί δαγκώνει στον αστράγαλο ένα λευκό κορίτσι, τη Σιέρβα Μαρία. Πρόκειται για την κόρη του μαρκησίου του Κασαλντουέρο, που έχει μεγαλώσει στα παραπήγματα των σκλάβων του αρχοντικού, μιλάει τις γλώσσες τους και συμπεριφέρεται όπως εκείνοι.
Το κορίτσι πέφτει στα νύχια της Ιεράς Εξέτασης. Ο νεαρός ιερωμένος ερευνητής Καγετάνο Ντελάουρα αναλαμβάνει να διαπιστώσει αν η κοπέλα διακατέχεται πράγματι από δαιμόνια, και αναπόφευκτα καταλαμβάνεται ο ίδιος από το δαιμόνιο του έρωτα για κείνη.
Το δουλεμπόριο, τα φέουδα, η εκκλησιαστική παντοδυναμία, η ελευθεριότητα και ο διονυσιασμός του έρωτα, οι κυνηγημένοι Εβραίοι διανοούμενοι, η ιατρική της εποχής, οι δεισιδαιμονίες και οι εξορκισμοί πρωταγωνιστούν σ’ αυτό το χρονικό της συνάντησης δυο ανθρώπων που αγαπήθηκαν βαθιά.
Ξένη λογοτεχνία
Το “Σικελικό ειδύλλιο” δεν είναι ειδύλλιο. Είναι το χρονικό της συνάντησης δύο ανθρώπων σε µια µικρή πόλη της Σικελίας, στα µέσα της δεκαετίας του 1950. Με την πρώτη µατιά, ο αστυνόµος Λούκα Ντε Ματέις και η νεαρή Κοντσέττα Βιτάλε δεν έχουν τίποτα κοινό εκτός από τη σικελική τους καταγωγή: αλλά, καθώς αφηγούνται τα γεγονότα της ζωής τους, φανερώνουν όλο και περισσότερες οµοιότητες· είναι και οι δυο τους, ο καθένας µε τον τρόπο του, ξένοι στον γενέθλιο τόπο· µοιάζουν µε τα αντίθετα είδωλα του ίδιου καθρέφτη.
Για τον Ντε Ματέις, ο τίτλος αυτού του βιβλίου ίσως να ήταν Σικελικό γοτθικό — ιστορία τρόµου δυτικά των Συρακουσών· στην Κοντσεττίνα ίσως να ταίριαζε περισσότερο ο τίτλος Κουκλοθέατρο σε τοπίο του Νότου· της άρεσαν οι µαριονέτες· άλλοτε έµοιαζε µικρότερη από την ηλικία της, άλλοτε πολύ µεγαλύτερη. Το Σικελικό ειδύλλιο τοποθετείται στο επαρχιακό περιβάλλον του νησιού εκείνη την όχι και τόσο µακρινή εποχή: µαφιόζικες δολοφονίες, εγκλήµατα τιµής, βιασµοί και επανορθωτικοί γάµοι.
Ο Ντε Ματέις και η Κοντσέττα Βιτάλε δεν βρίσκουν τη θέση τους σ’ αυτόν τον κόσµο. Αν και η προτροπή για τον εαυτό τους είναι Ζήσε!, όλα πάνε στραβά, σχεδόν όλα: ο Ντε Ματέις βρίσκει τον σικελικό τρόπο θανάτου και η Κοντσέττα αρνείται να συµµορφωθεί µε τον σικελικό τρόπο ζωής.
Ξένη λογοτεχνία
«Θα εύχεσαι η ιστορία αυτή να μη συμβεί ποτέ»
Το νέο έπος του αριστοτέχνη της αφήγησης Ken Follett δεν πρέπει να το χάσει κανείς: δεν είναι ένα απλό θρίλερ, μα ένα συγκλονιστικό δραματικό μυθιστόρημα με καταιγιστική δράση που ξετυλίγεται απ’ τη μία άκρη του κόσμου ως την άλλη και τοποθετείται χρονικά στη σημερινή εποχή των εύθραυστων ισορροπιών. Το νέο πολυσέλιδο μυθιστόρημα του Follett είναι μια απολύτως ρεαλιστική και πλούσια σε αυθεντικές λεπτομέρειες ιστορία που θα εύχεσαι να μη συμβεί… Ποτέ.
Ο ίδιος ο συγγραφέας εξήγησε πώς εμπνεύστηκε το Ποτέ –που ξεφεύγει από τα ιστορικά μυθιστορήματα για τα οποία έχει γίνει διάσημος τις τελευταίες δεκαετίες σ’ ολόκληρο τον κόσμο:
«Όταν έκανα έρευνα για την Πτώση των Γιγάντων, συνειδητοποίησα με κατάπληξη ότι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ένας πόλεμος που κανείς δεν ήθελε. Κανένας ευρωπαίος ηγέτης κι από τις δυο πλευρές δεν είχε την πρόθεση να συμβεί. Αλλά οι αυτοκράτορες και οι πρωθυπουργοί, ο ένας μετά τον άλλον, πήραν αποφάσεις -λογικές, μετριοπαθείς αποφάσεις- που καθεμιά απ’ αυτές μας έφεραν ένα μικρό βήμα πιο κοντά στην πιο τρομερή σύγκρουση που είχε γνωρίσει ποτέ ο κόσμος. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι όλα ήταν ένα τραγικό ατύχημα. Κι αναρωτήθηκα: Θα μπορούσε να ξανασυμβεί το ίδιο; Κι ύστερα έθεσα στον εαυτό μου την ερώτηση, θα μπορούσα να γράψω μια ιστορία γι’ αυτό; Στη δική μου ιστορία ποιο θα ήταν το αντίστοιχο της δολοφονίας που πυροδότησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο; Έκανα συνεντεύξεις με πρόσωπα που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και ρώτησα ποια θεωρούν ως σημεία ανάφλεξης στον παρόντα χρόνο, με άλλα λόγια, τα σύγχρονα ισοδύναμα της Σερβίας ή της Αλσατίας – Λωραίνης. Το αποτέλεσμα ήταν το Ποτέ».
Ξένη λογοτεχνία
«Να βλέπεις, να θυµάσαι, να κατανοείς. Όλα εξαρτώνται από το πού βρίσκεσαι. Την πρώτη φορά που ήρθα στο Χάµαρς ήµουν µόλις ενός έτους και δεν ήξερα τίποτα για την τεράστια και παθιασµένη αγάπη που µε είχε φέρει εκεί. Στην πραγµατικότητα, υπήρχαν τρεις αγάπες».
Εκείνος είναι ένας καταξιωµένος Σουηδός σκηνοθέτης. Εκείνη είναι η κόρη του, η µικρότερη από εννέα παιδιά. Τον επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι, από κοριτσάκι, στο αγαπηµένο του πέτρινο σπίτι στη Βαλτική. Ο πατέρας της, ο Ίνγκµαρ Μπέργκµαν, τώρα που κοντεύει τα ενενήντα οραµατίζεται ένα βιβλίο για τα γεράµατα. Ανησυχεί πως χάνει τη γλώσσα του, τη µνήµη του, το µυαλό του. Είναι σκληρή δουλειά τα γεράµατα, λέει. Και η κόρη του, η συγγραφέας του βιβλίου, αναλαµβάνει να το γράψει µαζί του. Εκείνη θα ρωτά, εκείνος θα απαντά. Όταν εκείνη θα φτάσει όµως στο νησί, τα γεράµατα τον έχουν προφτάσει µε τρόπους που κανείς από τους δυο δεν θα µπορούσε να έχει προβλέψει.
Εφτά χρόνια αργότερα, εκείνη βρίσκει τις µαγνητοφωνηµένες συνοµιλίες. Βυθισµένη στις αναµνήσεις, αναπλάθει την ιστορία ενός πατέρα, µιας µητέρας, ενός κοριτσιού – ενός παιδιού που ανυποµονεί να µεγαλώσει και δυο γονιών που θα προτιµούσαν να είναι παιδιά.
Μια σπαρακτική και σκοτεινά αστεία απεικόνιση για την οικογενειακή ζωή και την πολυπλοκότητα των σχέσεων, την παιδική ηλικία και τα γηρατειά, την απώλεια και τη µνήµη.
Ξένη λογοτεχνία
Μια αληθινή ιστορία-ύµνος στη ζωή, στην αποδοχή της θλίψης και στη θεραπευτική δύναμη της φύσης
Λίγες µέρες αφότου η Ρέινορ µαθαίνει ότι ο Μοθ, ο άντρας µε τον οποίο είναι 32 χρόνια παντρεµένοι, βρίσκεται στο τελικό στάδιο µιας ανίατης ασθένειας, χάνουν το σπίτι τους και κάθε µέσο βιοπορισµού. Αφού δεν τους έχει αποµείνει πλέον τίποτα, παρά µόνο ελάχιστος χρόνος, παίρνουν τη γενναία απόφαση να περπατήσουν 630 µίλια στο θαλασσοδαρµένο µονοπάτι που διατρέχει τη νοτιοδυτική ακτή της Αγγλίας, από το Σόµερσετ µέχρι το Ντόρσετ, µέσω Ντέβον και Κορνουάλης.
Έχοντας στα σακίδιά τους µόνο τα απολύτως αναγκαία, διασχίζουν καθηµερινά ένα άγριο τοπίο από γκρεµούς, θάλασσα και ουρανό. Με κάθε τους βήµα, κάθε συναπάντηµα και κάθε δοκιµασία, το οδοιπορικό τους εξελίσσεται σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας. To Μονοπάτι του Αλατιού ανασυνθέτει την έννοια της εστίας δείχνοντας πως, όταν αυτή χαθεί, µπορεί να «ξαναχτιστεί» και να επαναπροσδιοριστεί µε τους πιο απρόσµενους τρόπους.
Ξένη λογοτεχνία
Το ημερολόγιο ενός κλέφτη είναι ένα κείμενο αυτοβιογραφικό. Ωμό, άγριο, διαστροφικό, άκρως ερωτικό, βαθιά ποιητικό, σκιαγραφεί έναν κόσμο που μας τρομάζει και μας σαγηνεύει συνάμα. Ο Ζενέ γνωρίζει πολύ καλά το κάτεργο, τους φονιάδες, τους κλέφτες, την απαγορευμένη λαγνεία, το πάθος που φουντώνει (και κατατρώει και τον ίδιον)… Υπάρχει και το παρελθόν που τον στοιχειώνει: η εκπόρνευση σε δημόσια ουρητήρια για πενταροδεκάρες, ο φόνος που διαπράττει, η ζωή του ως άστεγος και ρακένδυτος, οι φυλακές… Παρουσιάζει το Κακό σκληρό και ωμό, όπως είναι, και, την ίδια στιγμή, το εξιδανικεύει ως ύψιστο μέσο άντλησης της ηδονής.
«Το γράψιμο του ημερολογίου δεν είναι μια μορφή λογοτεχνικής χαλάρωσης. Όσο προχωρώ, βάζοντας σε τάξη ό,τι μου προσφέρει η περασμένη μου ζωή, όσο εμμένω στην ακρίβεια της συγγραφής –των κεφαλαίων, των φράσεων, του ίδιου του βιβλίου–, τόσο περισσότερο αισθάνομαι πως εδραιώνεται η θέλησή μου να χρησιμοποιήσω, για τους σκοπούς της αρετής, την αλλοτινή μου εξαθλίωση. Νιώθω τη δύναμή της».
Ξένη λογοτεχνία
Όπως γράφτηκε μετά τον θάνατό του, «ο Fitzgerald ήταν καλύτερος από ό,τι μπόρεσε να συνειδητοποιήσει πότε ο ίδιος γιατί, ουσιαστικά και μεταφορικά, επινόησε μια γενιά…». Εκπρόσωποι αυτής της χαμένης γενιάς του Μεσοπολέμου, ο Ντικ και η Νικόλ Ντάιβερ, πλούσιοι, όμορφοι, ευφυείς, δίνουν πάρτι μυθικά, δημιουργούν απερίγραπτη ατμόσφαιρα για τους φίλους τους, είναι αφάνταστα ελκυστικοί. Ζουν μια φαινομενικά ανέμελη ζωή πλούτου και περιηγήσεων. Και όμως πίσω από την αστραφτερή επιφάνεια κρύβουν εκείνη ένα μυστικό κι αυτός μια αδυναμία. Κατευθύνονται προς τους βράχους πάνω στους οποίους θα συντριβεί η ζωή τους και μόνον ο ένας από τους δυο επιζεί πραγματικά. Ιστορία τρυφερή αλλά και δυνατή, ένας κόσμος ολέθριας ευημερίας και λεηλατημένου ιδεαλισμού.
Το γράψιμο του Fitzgerald είναι τόσο φυσικό, όσο το σχήμα που αφήνουν στη σκόνη τα φτερά μιας πεταλούδας.
Ernest Hemingway
Η εκδοτική ιστορία του βιβλίου.
Την Πρωτομαγιά 1925, τρεις εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του Υπέροχου Γκάτσμπυ, ο Fitzgerald έγραφε στην εκδότη του για το νέο του μυθιστόρημα: «Είναι κάτι αληθινά νέο στη μορφή, την ιδέα, τη δομή – για την εποχή μας, αυτό το πρότυπο που αναζητούν ο Joyce και η Stein και που δεν το βρήκε ο Κόνραντ». Η συγγραφή του πέρασε έπειτα από σαράντα κύματα – η κατάρρευση της Zelda το ’30 κι ο εγκλεισμός της σε κλινική στην Ελβετία, το ταξίδι της επιστροφής των Fitzgerald στην Αμερική το ’31, η υποτροπή της Zelda, ο εκ νέου εγκλεισμός της σε κλινική. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε σε συνέχειες και, με αναθεωρήσεις και περικοπές, σε μορφή βιβλίου τον Απρίλη του 1934 και χάρισε στον συγγραφέα του τον τίτλο του σύγχρονου Ορφέα.
Ξένη λογοτεχνία
“Στο τέλος του μαρτυρίου μου
υπήρχε μία πόρτα.
Άκουσέ με: αυτό που ονομάζεις θάνατο
το θυμάμαι” (Από το ποίημα “Η άγρια ίρις”)
Η παραβολή και ο μύθος είναι παρόντα σε όλη την έκταση της ποίησης της Λουίζ Γκλικ, μιας ποίησης που υπερβαίνει τη γυναικεία εμπειρία, μεταμορφώνοντας τη σε ένα απλό ίχνος, ένα εννοιακό σημάδι που μένει να διερευνηθεί, να αμφισβητηθεί και να ερμηνευτεί. Ιδιαίτερα στη συλλογή Η άγρια ίρις, το στοιχείο της παραβολής προσδίδει στον κήπο -τον φανταστικό χώρο μέσα στον οποίο αναπτύσσονται οι φωνές της ποιητικής σύνθεσης- βιβλική και μυθολογική χροιά.
Μέσα στον κήπο της κηπουρού (της ποιήτριας) διαδραματίζεται μια συνομιλία μεταξύ τριών “φωνών”; του Θεού ή ενός ανώτερου όντος, της ποιήτριας, και των φυτών και λουλουδιών. Η κηπουρός αναρωτιέται για το πεπερασμένο της ύπαρξής της, για τη φθορά των σχέσεων με τους άλλους, για τη διαρροή του νοήματος. Απευθύνεται στον Δημιουργό της, ζητώντας του κατά έναν τρόπο να αποκαλυφθεί, μέσα από προσευχές (ή αντι-προσευχές), τις οποίες η Γκλικ προσφυώς τιτλοφορεί “Όρθρους” και “Εσπερινούς”. Ο Θεός απευθύνεται στα δημιουργήματά του μέσα από ποιήματα που αναφέρονται σε μια στιγμή μέσα στην ημέρα (“Καθαρό πρωινό”), ή μέσα στο έτος (“Απρίλιος”), κάποτε ακόμη και σε μια μετεωρολογική συνθήκη (“Άνεμος που αποσύρεται”). Η φωνή των φυτών και των λουλουδιών, τα οποία εμφανίζονται στη σύνθεση με μια σειρά που αντιστοιχεί στον φυσικό κύκλο της ζωής τους, λειτουργεί αντιστικτικά προς τη συνομιλία Δημιουργού και κηπουρού, δημιουργώντας μια ορατοριακού χαρακτήρα πολυφωνία μέσω της οποίας σχολιάζεται η αέναη επανάληψη γέννησης, θανάτου και αναγέννησης – ο αδιάσπαστος κύκλος της ζωής.
Με μια γραφή που χρησιμοποιεί καθημερινή γλώσσα, η οποία, ωστόσο, μεταρσιώνεται μέσω της λεπτής επεξεργασίας του στίχου, των αιφνίδιων τομών, των εκλείψεων και των πολλαπλών βιβλικών και μυθολογικών αντηχήσεων στον πυρήνα των ποιημάτων, η Λουίζ Γκλικ μεταφέρει με ενάργεια την οξύτητα του οράματός της. Μια εξαιρετική ποιητική σύνθεση για τον καιρό της ανθοφορίας αλλά και του μαρασμού, που αποτυπώνει αριστοτεχνικά την τραγική ομορφιά της ζωής, σε όλες τις μορφές της.
Ξένη λογοτεχνία
Από την τρυφερή του ηλικία, ο Φερνάντο Πεσσόα θα έρθει αντιμέτωπος με την εμπειρία της απώλεια στις πιο οδυνηρές της εκφάνσεις και η θεματική του θανάτου θα απασχολήσει εξίσου τον ορθώνυμο συγγραφέα και τους ετερώνυμούς του: τον Αλμπέρτο Καέιρο, τον Ρικάρντο Ρέις, τον Άλβαρο ντε Κάμπος, τον Μπερνάντο Σοάρες, τον Μπαράο ντε Τέιβε.
Σ’ αυτά τα ανέκδοτα μέχρι προσφάτως διηγήματα που φέρουν την υπογραφή του Φερνάντο Πεσσόα –ορισμένα εκ των οποίων συναγωνίζονται σε λυρικότητα την ποίησή του και άλλα μαρτυρούν τις κοινωνιολογικές, ψυχολογικές και εν γένει επιστημολογικές ανησυχίες του– προαναγγέλλονται και αναπαριστώντα ι αυτοκτονίες, διαπράττονται φόνοι, συμβαίνουν θάνατοι αιτιολογημένοι και αναιτιολόγητοι, ενώ πάντα στο βάθος ακούγεται η απαράμιλλη φωνή του ποιητή που ορίζει:
Θάνατος είναι η στροφή του δρόμου
Πεθαίνω είναι δεν με βλέπουν πια