Πολιτική
Το βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν οδηγό στον κόσμο του κράτους. Ένα ταξίδι στο κράτος. Η περιπέτεια του ταξιδιού, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και κυρίως του δύσκολου ταξιδιού, είναι ζωτική για τη γνώση.
Από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Χομπς, τον Σπινόζα, τον Ρουσσώ και τον Μαρξ, από τον Κέλσεν και τον Καρλ Σμιτ μέχρι τον Πουλαντζά και τον Αριστόβουλο Μάνεση, το βιβλίο επιχειρεί μια κριτική και ανάλυση των εννοιών που συνθέτουν τον κόσμο του κράτους και του δικαίου. Με αναφορές στην ευρωπαϊκή ιστορία, από τον Μεσαίωνα έως την ύστερη νεωτερικότητα, που γέννησε την πρώτη ύλη του βιβλίου. Γιατί είμαστε η ιστορία μας: οι έννοιες των εννοιών μας, στον κόσμο του δικαίου και της πολιτικής, είναι η ίδια η ευρωπαϊκή ιστορία με τα επιτεύγματα, τα αδιέξοδα και τις αβεβαιότητες των καιρών μας. Γι’ αυτές μαθαίνουμε, με βάση αυτές κατανοούμε.
Το κράτος και η κυριαρχία του. Το δίκαιο και τα δικαιώματά μας: η διττή φύση του μυθικού Κενταύρου, μισός άνθρωπος και μισός κτήνος, όπως παρομοίασε το κράτος ο Μακιαβέλλι. Λέξεις που χωρούν τα πλείστα της συμβίωσης και αφορούν τους πάντες: όλοι και όλες τις χρησιμοποιούν. Γύρω από τους κορμούς του κράτους και του δικαίου μεγαλώνουν τα κλαδιά του δέντρου: ο λαός, το πολιτικό και φυλετικό έθνος, η επικράτεια και οι επιβουλές της, τα πολιτεύματα από την απολυταρχία έως τη συνταγματική δημοκρατία, το κράτος δικαίου και ο εκφυλισμός του, τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, καθώς και οι απειλές τους – χθες, σήμερα και πάντα. Και από τα κλαδιά αυτά ξεκινάνε άλλα, μικρότερα, γεμάτα καρπούς. Θεριεύουν και μαραίνονται σαν έρχεται η στιγμή τους: η μορφή του Κενταύρου μετασχηματίζεται.
Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης και η αναγνώστρια δεν θα βρουν μια αξιακά αμερόληπτη προσέγγιση. Προσδοκία του συγγραφέα, όμως, είναι να βρουν μια έντιμη υποκειμενική προσέγγιση, που συγκροτεί το αντικείμενο με αξιώσεις ακαδημαϊκής στερεότητας και εγκυρότητας.
Το βιβλίο φιλοδοξεί να πει τα απαραίτητα, ώστε οι αναγνώστες να προσανατολιστούν στον σύνθετο κόσμο του κράτους και του δικαίου· και να τα πει με έναν τρόπο όσο γίνεται πιο ζωντανό και άμεσο, όχι όμως διεκπεραιωτικό.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
«…Μια μέρα που με παρακολουθούσε σιωπηλός να δουλεύω, μου πέταξε: ‘‘Εσένα η μελαγχολία σου δεν είναι συναισθηματικής τάξεως. Εσύ έχεις εννοιολογική μελαγχολία, γι’ αυτό ταιριάζουμε’’. Και εγώ κάπως μισοκατάλαβα πως οι έννοιες των πραγμάτων μπορεί να είναι πιο τρομακτικές από τα πράγματα τα ίδια».
Εύα Μπέη, Με τον Νίκο Καρούζο – Ημερολόγιο
Η ζωγράφος Εύα Μπέη έζησε πλάι στον ποιητή Νίκο Καρούζο τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του. Στο διάστημα αυτό συνήθιζε να κρατά σκόρπιες ημερολογιακές σημειώσεις, η πλειοψηφία των οποίων αφορούσε την κοινή τους ζωή. Για χρόνια ολόκληρα αυτό το υλικό έμενε αδρανές, κλεισμένο στο συρτάρι. Χάρη στην απόφασή της να το εκδώσει σε βιβλίο, φτάνει στα χέρια μας μια σημαντική μαρτυρία για τον ποιητή από μια συνοδοιπόρο, μια γυναίκα που τον έζησε μέσα στην τριβή της καθημερινότητας και αργότερα βίωσε όλη την περιπέτεια της υγείας του, από το Royal Marsden του Λονδίνου μέχρι το τέλος, στο νοσοκομείο Υγεία.
Η Μπέη χειρίζεται το υλικό της σαν ψηφιδωτό που σκοπεύει στη μεγάλη εικόνα. Ανάμεσα σε παρατηρήσεις για την εποχή και τους ανθρώπους της, αλλά και την τέχνη, μας χαρίζει ένα διεισδυτικό, ίσως μοναδικό, πορτρέτο για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του Νίκου Καρούζου.
Φιλοσοφία
Δεν υπάρχει παρά ένα πρωταρχικό φιλοσοφικό ερώτημα, το οποίο είναι διττό: τι είμαστε και τι θα θέλαμε να γίνουμε, αλλά και ένα μετα-ερώτημα: γιατί θα θέλαμε, και πώς μπορούμε εν τέλει, να γίνουμε αυτό. Το διαχρονικό, ανοικτό παίγνιο ανάμεσα στο είναι και στο γίγνεσθαι αποτελεί την ουσία του ερωτήματος της αυθεντικότητας – όπως επίσης το τι εμπεριέχεις και τι σε εμπεριέχει αποτελεί την απαρχή της ιχνηλάτησης του ερωτήματος της αυθεντικότητας.
Το μεγάλο πρόταγμα της νεωτερικότητας δεν είναι άλλο από αυτό της ελευθερίας. Ωστόσο, ίσως η πραγμάτωσή της να μη βασίζεται αμιγώς σε μια θεώρηση κάποιας μορφής ορθολογικότητας ή/και ιστορικότητας, αλλά ο δρόμος προς αυτήν να διανοίγεται μέσα από μια ανανεωμένη θεώρηση της δημιουργικότητας και της αυθεντικότητας.
Η πλειονότητα των στοχαστών είτε ταυτίζουν την αυθεντικότητα με την αυτονομία είτε αντιλαμβάνονται τη μία ως μείζονα συνθήκη για την επίτευξη της άλλης, ωστόσο μια σαφέστερη διάκριση μεταξύ τους και μια αναθεώρηση της σχέσης τους -στα πεδία του πραγματικού (υλικού) και του υπερ-πραγματικού (ψηφιακού)- καθίσταται πλέον αναγκαία. Η αυθεντικότητα-ως-δημιουργικότητα -απελευθερωμένη από την ανάγκη κάποιου ενδότερου εαυτού και με πρωτότυπες πτυχές, όπως η συν-αυθεντικότητα και η ισο-αυθεντικότητα- ίσως να αποτελεί ένα κοινωνικο-πολιτικό, αισθητικο-καλλιτεχνικό και ηθικό ιδεώδες που μπορεί εν τέλει να προσφέρει μια δίοδο, πέρα από τα αδιέξοδα της ύστερης νεωτερικότητας, προς την απάντηση του ερωτήματος: τι καθιστά έναν προσωπικό και συλλογικό βίο καλό και πώς αυτός είναι δυνατό να διαχθεί;
Συμπληρωματικά στη διάσημη σειρά μουσικών βιβλίων «33 1/3» οι εκδόσεις Οξύ συνεχίζουν τη δημιουργία μιας σειράς από μουσικές μονογραφίες ελληνικών άλμπουμ που έγραψαν τη δική τους, σπουδαία, ιστορία. Σειρά έχει το βιβλίο του Γιώργου Αλλαμανή για το εμβληματικό «Φλου» του Παύλου Σιδηρόπουλου και του γκρουπ Σπυριδούλα, ενώ ήδη κυκλοφορούν τα βιβλία του Χριστόφορου Κάσδαγλη για «Το Βρώμικο Ψωμί» του Διονύση Σαββόπουλου και του Αλέξη Βάκη για τον «Μεγάλο Ερωτικό» του Μάνου Χατζιδάκι.
Αν και το Φλου ξεκίνησε ως καλλιτεχνικό συνοικέσιο ανάμεσα στον Παύλο Σιδηρόπουλο και το συγκρότημα Σπυριδούλα, αξιώθηκε δικαίως με τον καιρό να γίνει δίσκος αναφοράς στην ιστορία του ελληνικού ροκ – όχι ως best seller, αλλά ως δημοφιλές και επιδραστικό για τους νεότερους long seller. Το βιβλίο αυτό εξετάζει τη συνεργασία που κατέληξε στο δισκογραφικό γεγονός του Μαΐου του 1979, με ενδελεχή έρευνα στις πηγές και δύο πολύτιμους ξεναγούς: τον κιθαρίστα Βασίλη Σπυρόπουλο και τον μπασίστα Τόλη Μαστρόκαλο, οι οποίοι ανασύρουν μνήμες και συνειρμούς, διατυπώνοντας με νηφαλιότητα προσωπικές εκτιμήσεις, σε συνεντεύξεις που έγιναν ειδικά γι’ αυτή την έκδοση.
Ο Γιώργος Ι. Αλλαμανής είναι ειδησεογράφος, ραδιο-επιτηδευματίας και συγγραφέας. Τα τελευταία χρόνια οδηγεί στις ατελείωτες στροφές του Πάρνωνα μονολογώντας για βιβλία που θέλει να γράψει. (www.facebook.com/yorgos.i.allamanis).
Στο πλαίσιο της διεθνώς αγαπημένης σειράς βιβλίων «33 1/3», η οποία κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Οξύ σε συνεργασία με το Avopolis.gr, παρουσιάζονται δίσκοι-ορόσημα της παγκόσμιας μουσικής.
Τη σειρά επιμελείται ο δημοσιογράφος και μουσικός παραγωγός Μάκης Μηλάτος.
Επιστήμες
Η Τεχνητή Νοημοσύνη συνδέεται με την προσδοκία της εκτόξευσης των ανθρωπίνων δυνατοτήτων, και φέρεται να κατέχει τα κλειδιά για την εκθετική πρόοδο και ευημερία της κοινωνίας. Ο «παροξυσμός αισιοδοξίας» για την Τεχνητή Νοημοσύνη συνοδεύεται όμως και από έντονους προβληματισμούς για τους όρους, τα όρια και τις επιπτώσεις της ανάθεσης ανθρωπίνων δραστηριοτήτων σε τέτοια συστήματα. Oι επιφυλάξεις ενισχύονται από την αδιαφάνεια και την αδυναμία κατανόησης αυτών των συστημάτων που χαρακτηρίζονται από αυτονομία. Οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις επιτείνονται, εξαιτίας της μεγάλης ασυμμετρίας ισχύος μεταξύ εκείνων που αναπτύσσουν και εφαρμόζουν αλγοριθμικά συστήματα και των χρηστών ή όσων υφίστανται τα αποτελέσματα αυτών των συστημάτων.
Τα ηθικά και νομικά ζητήματα που εγείρονται από την αυξανόμενη χρήση συστημάτων ΤΝ, ακόμη και αν δεν είναι όλα καινοφανή, είναι πολλά και πολύπλοκα. Στα κείμενα που φιλοξενούνται στο παρόν βιβλίο οι συγγραφείς επιχειρούν να διερευνήσουν ορισμένα θεμελιακά ερωτήματα: Ο Σπύρος Τάσσης διερευνά το ζήτημα των ηθικών κανόνων, που (πρέπει να) διέπουν την τεχνολογία, και παραθέτει έναν «οδικό χάρτη ηθικών αρχών». Η Ηλιάνα Κωστή παρουσιάζει τις προκαταλήψεις φύλου που μπορεί να ενσωματώνει και να αναπαράγει μια αλγοριθμική διαδικασία. Ο Απόστολος Βόρρας αναδεικνύει ίσως το μείζον πρόβλημα της ΤΝ, την έλλειψη διαφάνειας, τον κίνδυνο να εξελιχθεί το «μαύρο κουτί» σε κουτί της Πανδώρας. Ο Βασίλης Καρκατζούνης θέτει το ερώτημα αν «Μπορούν οι μηχανές να σκεφτούν “σύμφωνα με τον νόμο”», με άλλα λόγια αν μπορούν συστήματα ΤΝ να συμμετέχουν στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων και στην απονομή της δικαιοσύνης. Αντίστοιχο είναι το θέμα που πραγματεύεται η Λίλιαν Μήτρου: είναι νόμιμη, εφικτή και αποδεκτή η διοίκηση (διά) των αλγορίθμων;
Το βιβλίο είναι γραμμένο από νομικούς που δεσμεύονται πρωτίστως από την πεποίθηση για την αξία της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά ταυτόχρονα αγαπούν και ισχυρίζονται ότι κατανοούν την τεχνολογία. Υπό αυτό το πρίσμα, επιχειρείται εδώ να διερευνηθούν τα ζητήματα που εγείρονται με την ανάπτυξη της ΤΝ και να δοθούν κάποιες απαντήσεις, εξ ορισμού προσωρινές.
Ιστορία
Σε αυτό το σύντομο και πυκνό δοκίμιο, ένας σπουδαίος ιστορικός μας αφηγείται την ιστορία των σιδηροδρόμων και αναδεικνύει τη σημασία τους στον νεότερο πολιτισμό, που δεν περιορίζεται βέβαια στη διευκόλυνση των μετακινήσεων και των μεταφορών. “Κανένας άλλος τεχνολογικός σχεδιασμός ή κοινωνικός θεσμός δεν αντιπροσωπεύει τη νεωτερικότητα όσο ο σιδηρόδρομος”, γράφει χαρακτηριστικά ο Τόνυ Τζαντ. Τα τρένα, πέρα από την προφανή συμβολή τους στην οικονομική δραστηριότητα, μεταμορφώνουν τις πόλεις, αλλάζουν την κοινωνία και τη ζωή των ανθρώπων, τη σχέση τους με τον χώρο, τον χρόνο, τον εαυτό τους και τους άλλους.
Η σύγχρονη πόλη γεννήθηκε από τη μετακίνηση με το τρένο. Τα τρένα κατακτούν τον χώρο, μεταβάλλουν το ίδιο το τοπίο, το επινοούν εκ νέου. Αυτή η κατάκτηση του χώρου οδηγεί αναπόδραστα και στην αναδιοργάνωση του χρόνου. Οι πελώριοι νέοι σιδηροδρομικοί σταθμοί, ως μνημειώδεις πύλες εισόδου στις σύγχρονες πόλεις, προκαλούν βαθιές αλλαγές στην κοινωνική οργάνωση του δημόσιου χώρου. Περικαλλή έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων, οι σταθμοί αυτοί φανερώνουν με μόνη την ύπαρξή τους ότι τα τρένα δεν ήταν προορισμένα μόνο για μεταφορές και αναγκαίες μετακινήσεις, αλλά συνδέονταν εξαρχής με το ταξίδι ως ψυχαγωγία, ως περιπέτεια, εντέλει ως την αρχέτυπη εμπειρία του σύγχρονου κόσμου.
Η κατακτητική εμπειρία των σιδηροδρόμων θα ανακοπεί κατά τη δεκαετία του 1950. Το τρένο έχει πια ισχυρούς ανταγωνιστές το αυτοκίνητο και το αεροπλάνο και θα πέσει θύμα του εξαστισμού, τον οποίο το ίδιο είχε διευκολύνει. Εκεί όμως που το μέλλον των τρένων προμηνυόταν ζοφερό, τα πράγματα, μετά το 1990, άρχισαν να γίνονται ξανά ελπιδοφόρα. Αυτή η απροσδόκητη αναβίωση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα σημαντικά περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα του σύγχρονου τρένου. Όπως σημειώνει στο επίμετρο του βιβλίου ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, το κείμενο του Τζαντ, εκτός από ακριβές ιστορικό μελέτημα, είναι και πολιτικό δοκίμιο: “Η υπεράσπιση των τρένων είναι ουσιαστικά υπεράσπιση του δημόσιου έναντι του ιδιωτικού, της κοινωνίας των πολιτών έναντι των αγορών, της σοσιαλδημοκρατίας έναντι του νεοφιλελευθερισμού”. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τζαντ: “Αν χάσουμε τους σιδηροδρόμους δεν θα έχουμε χάσει απλώς ένα πολύτιμο πρακτικό εφόδιο… Θα έχουμε αποδεχθεί ότι λησμονήσαμε πώς να ζούμε συλλογικά”.
«Δεν υπάρχει βιβλικός ή θεολογικός, κανονικός ή λειτουργικός, πατερικός ή ποιμαντικός λόγος που να δικαιολογεί την καθυστέρηση ή την παρεμπόδιση της πλήρους αποκατάστασης του παραδοσιακού θεσμού των διακονισσών από τη σύγχρονη Εκκλησία».
Οι μελέτες του ανά χείρας τόμου εξετάζουν από επιστημονική και εκκλησιαστική προοπτική τον θεσμό των διακονισσών της Εκκλησίας του Χριστού, τόσο κατά τους πρώτους όσο και κατά τους επόμενους αιώνες, καθώς και τις σύγχρονες αντιδράσεις και επιφυλάξεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών και άλλων χριστιανικών παραδόσεων.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται σύγχρονες ιστορικές μελέτες από ιστορικούς διεθνούς κύρους, οι οποίες φέρνουν στην επιφάνεια αρχαιολογικά ευρήματα που δίνουν στοιχεία σχετικά με την παρουσία γυναικών στην Αγία Τράπεζα και τον ρόλο τους στη λατρεία. Τα θεολογικά κείμενα επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο στη διακονική φύση της χριστιανικής μαρτυρίας και της ιεροσύνης, η οποία παραθεωρήθηκε από αιώνες πατριαρχικής νοοτροπίας και θεσμικού κληρικαλισμού και τονίζουν ότι η Εκκλησία είναι ένα μυστήριο Ευχαριστίας και όχι μια πυραμίδα εξουσίας.
Κοινωνιολογία
Ένα βιβλίο για τις Πρωτοπορίες, τους μόδιστρους, τις υποκουλτούρες, τα κινήματα και τις μόδες του δρόμου που διαμόρφωσαν την ενδυματολογική αισθητική του 20ού αιώνα.
Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Άλλωστε η Ιστορία δεν γράφεται με αν. Σίγουρα το ΠΑΣΟΚ έκανε πολλά και σοβαρά λάθη. Αποδείχθηκε ανέτοιμο και ανεπαρκές για το μέγεθος των προκλήσεων με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπο. Ακόμα πιο ανέτοιμα όμως αποδείχθηκαν τα υπόλοιπα κόμματα, όπως και η ελληνική κοινωνία. Έτσι, η άποψη ότι το ΠΑΣΟΚ θυσιάστηκε για τη χώρα έχει ίσως βάση. Κατά κάποιον τρόπο έχει δικαιωθεί ηθικά. Στην πολιτική ωστόσο εκτός από την ηθική των προθέσεων υπάρχει και η ηθική των αποτελεσμάτων. Κι εκεί το ΠΑΣΟΚ έχασε τελείως το παιχνίδι.
2007-2011 Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Από το Μνημόνιο στην κατάρρευση και το pasokification που έκανε τον γύρο του κόσμου.
Γιατί την πλήρωσε μόνο το ΠΑΣΟΚ και όχι η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ με τα δικά τους μνημόνια; Θυσιάστηκε για να σώσει τη χώρα; Πόσο κόστισε ο εσωτερικός εμφύλιος των κορυφαίων στελεχών; Ποιοι πλήρωσαν ακριβά το «λεφτά υπάρχουν»; Κηπουροί και πρίγκιπες ή οργανωτικό χάος; Ποιοι χρειάστηκαν οικονομικό φροντιστήριο; Ανέτοιμη Ελλάδα σε μια ανέτοιμη Ευρώπη; Πώς παίξαμε το παιχνίδι της Μέρκελ και του Σόιμπλε; Ποιοι πριμοδότησαν και ποιοι ήταν τα θύματα της βίας και του λαϊκισμού; Θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί διαφορετικά;
Η αναζήτηση απαντήσεων είναι το αντικείμενο του βιβλίου.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
«Ξέρεις πολύ καλά […] πως η ψυχή μου βρίσκεται σταματημένη στο μοιραίο αυτό σταυροδρόμι, αναποφάσιστη ν’ ακολουθήση το δρόμο που θα με φέρει στη δόξα ή στον Όλεθρο. Σου ’γραψα, μέχρι ανιαρότητας, τόσες φορές την απελπιστική κατάσταση της οικογένειάς μου. Να κατεβώ από τώρα στην Ελλάδα και να εξασκήσω στο νεκροταφείο αυτό επάγγελμα μουσικού, βέβαιη η επιτυχία μου. Μα χάνω την σειρά της μελέτης μου και μου ’ναι τόσο ενοχλητικό, τόσο ανυπόφορο, γελοίο σε διαβεβαιώ, να υπογράψω έτσι από τώρα με τα 21 μου χρόνια την σε θάνατο πνευματική και μουσική μου καταδίκη. Aν εξακολουθήσω τις σπουδές μου πρέπει να βγάλω μια για πάντα την ιδέα του γυρισμού μου στην Αθήνα […]. Και οι δικοί μου; Θα χάνουνται με τον καιρό σέρνοντας στο χαμό τους την ηρεμία της συνείδησής μου […]. Και βέβαια θ’ ακολουθήσω τον δεύτερο δρόμο κι ας μην έχω τίποτα εξασφαλισμένο. Είναι άλλωστε τόσο όμορφο και ιδανικό να πεθαίνει κανένας υπερασπίζοντας τον “Ισπανικό πύργο” των παιδικών του ονείρων».
Επιστολή στη Νέλλη Ασκητοπούλου, 06/07/1925
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Ένα μωσαϊκό της κοινωνικής ιστορίας του τόπου μας στα τελευταία εκατό και πλέον χρόνια, μέσα από μαρτυρίες, φωτογραφίες, σκίτσα, ημερολόγια, αποκόμματα από εφημερίδες, επιστημονικά άρθρα, λογοτεχνικά κείμενα.
Κορίτσια στις παρυφές της κοινωνίας. Στο περιθώριο. Συχνά «εν κινδύνω». Κάποιες φορές σε αναμορφωτήρια, σε κρατητήρια, ή ακόμα και στην φυλακή. Σχεδόν πάντοτε όμως – όπου κι αν βρίσκονται – «έγκλειστα» στο αδιέξοδο του να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους.
Στοχασμοί για τις συνθήκες που ωθούν σε παραβατικές ή μη συμπεριφορές. Αλλά στοχασμοί και για τις κινητήριες δυνάμεις που συντείνουν ώστε να ξεφύγουν κάποια κορίτσια από τον ασφυκτικό κλοιό και να διαμορφώσουν τη ζωή τους όπως πραγματικά θα την ήθελαν. Στοχασμοί, τέλος, για τον ρόλο της Πολιτείας και του Πολίτη.
Ένα βιβλίο διαχρονικό και συνάμα, όσο ποτέ άλλοτε, επίκαιρο.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
“Έμειναν σιωπηλοί για κάποια λεπτά, μετά η Ανιέζε είπε: “Εσύ πιστεύεις ότι ο πόλεμος θα τελειώσει σύντομα;”. “Δεν ξέρω” απάντησε ο Κλίντο. “Ας ελπίσουμε. Γιατί, αν δεν τελειώσει ο πόλεμος, θα τελειώσουμε εμείς”. “Εμείς δεν θα τελειώσουμε” βεβαίωσε η Ανιέζε. “Είμαστε πάρα πολλοί. Όσο πεθαίνουμε, τόσο περισσότεροι έρχονται. Όσο πεθαίνουμε, τόσο περισσότερο κουράγιο κάνουμε. Αντίθετα οι Γερμανοί κι οι φασίστες, όταν πεθαίνουν, παίρνουν μαζί τους και τους ζωντανούς”.
Η Ρενάτα Βιγκανό, αντλώντας υλικό από προσωπικά και συντροφικά βιώματα, γράφει μια αληθινή ιστορία για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο – την ιστορία της Ανιέζε. Το ύφος της Βιγκανό είναι αντιηρωικό, η πορεία της ηρωίδας της κοπιαστική. Η Ανιέζε διανύει έναν πόλεμο, περνάει δίπλα από κρεμασμένους, μαθαίνει για βασανισμένους, ακούει ριπές, βλέπει φωτιές, κουβαλάει τσάντες με σαλάμια και εκρηκτικά, κουράζεται, λασπώνεται, ονειρεύεται και καμιά φορά βαριέται. Τάσσεται με τους παρτιζάνους, μισεί τους φασίστες, σκοτώνει με τα χέρια της έναν απ’ αυτούς, προχωράει προς έναν θάνατο που έχει προαναγγελθεί. Το έργο της Βιγκανό, με την αδιαμφισβήτητη λογοτεχνική του αξία, καταφέρνει χωρίς ηθικισμούς και μεγάλα λόγια να μεταφέρει αυτό που αποτελεί τον πυρήνα της Αντίστασης: το πώς οι βασανισμένοι και οι καταπιεσμένες αυτού του κόσμου μπήκαν μαζικά και ορμητικά στο προσκήνιο της Ιστορίας, αγωνίστηκαν και πήραν τη ζωή τους στα χέρια τους. Μια ιστορία βγαλμένη από τα σπλάχνα της ιταλικής Αντίστασης που είναι συγχρόνως και πάρα πολύ ελληνική· καλύτερα, παγκόσμια.