Φιλοσοφία
Μια λεπτότεχνη, νυχτερινή δοκιμή στο αμυδρό φως που ρίχνουν φαινομενικά ασήμαντα συμβάντα της πλατωνικής «Πολιτείας», συνοδευόμενη ιδανικά από τις ατμοσφαιρικές βινιέτες του εικονογράφου Βασίλη Κουτσογιάννη.
Μέσα στην πλατωνική «Πολιτεία» υπάρχουν πολλά βιβλία — τόσα, όσα και οι πολλαπλές φωνές του Σωκράτη, οι ήρωες που διασχίζουν τη νυχτερινή σκηνή της, ο καθένας από την δική του οπτική γωνία, ή οι διαφορετικές αναγνώσεις της μέσα στους αιώνες. Αυτές που δεν σταματούν να εγκωμιάζουν ή να αποδοκιμάζουν ένα ναό του πνεύματος. Όμως μέσα σε αυτό το σύμπαν κυκλοφορούν επίσης μικροσωματίδια του νοήματος: ίχνη βιβλίων, σπασμένες φωνές και φευγαλέες χειρονομίες, ημιτελή πρόσωπα. Οντότητες τέτοιες, που δεν ζουν παρά στις ρωγμές των πραγμάτων, σε καταποντισμένες επικράτειες, εκεί όπου η Ιστορία βαλτώνει και μαζί επιταχύνεται.
Τι είδους αναγνωστικός μηχανισμός προκύπτει, λοιπόν, άπαξ και το βλέμμα γλιστρήσει έξω από τις φωτισμένες αρτηρίες της «Πολιτείας» χρονοτριβώντας σε ορισμένες λεπτομέρειες στις άκρες τους; Και τι συμβαίνει με τη σκέψη και τα έργα της καθώς εκείνη, στο πρόσωπο του κατεξοχήν ήρωά της, του Σωκράτη, αναδιατάσσεται μέσα σε ό,τι την εκτρέπει και τη ματαιώνει – καθώς παραδίδεται στο ελάχιστο της ασήμαντης κι ωστόσο καθοριστικής στιγμής; Ο στοχασμός γύρω από μια πολιτεία των ανθρώπων θα φανερωνόταν τότε παραδόξως υπόλογος, ήδη από την πρώτη ώρα του, σε μια δύναμη διαβρωτική, μοναχική και νυχτερινή (από το οπισθόφυλλο).
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η πρώτη βιογραφία που αφηγείται τη γοητευτική ιστορία της Εύας Πάλμερ-Σικελιανού (1874-1952), Αμερικανίδας ηθοποιού, σκηνοθέτριας, συνθέτριας και υφάντρας, γνωστής κυρίως για την προσπάθειά της να αναβιώσει το ελληνικό πνεύμα με τις Δελφικές Εορτές. Όπως αποκαλύπτει η Άρτεμις Λεοντή, το πιο σημαντικό έργο της Πάλμερ ήταν η αναβίωση, στην καθημερινότητά της, της αρχαίας ελληνικής ζωής. Για μισό αιώνα σχεδόν, ντυμένη με υφασμένες από την ίδια αρχαιοπρεπείς χλαμύδες και σανδάλια, προσπάθησε να κάνει τη σύγχρονη ζωή πιο ελεύθερη και πιο όμορφη, μέσα από μια δημιουργική σύνδεση με την αρχαιότητα. Στη διαδρομή, διασταυρώθηκε με άλλους πρωτοπόρους δημιουργικούς καλλιτέχνες όπως η Νάταλι Κλίφορντ Μπάρνεϋ, η Ρενέ Βιβέν, η Ιζαντόρα Ντάνκαν, η Σούζαν Γκλάσπελ , ο Τζορτζ Κραμ Κουκ, ο Ρίχαρντ Στράους, ο Δημήτρης Μητρόπουλος, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Γιώργος Σεφέρης, ο Χένρυ Μίλλερ, ο Πολ Ρόμπσον και ο Τεντ Σον.
Έξυπνη και ωραία, με κόκκινα μαλλιά που έφταναν ως το πάτωμα, η Εύα Πάλμερ ήταν μια πλούσια ντεμπιτάντ της Νέας Υόρκης που σπούδασε αρχαία ελληνικά στο Κολέγιο Μπρυν Μορ πριν γυρίσει την πλάτη της στη συμβατική κοινωνία, για να ζήσει ως λεσβία στο Παρίσι. Αργότερα, ακολούθησε τον Ρέυμοντ Ντάνκαν (αδελφό της Ιζαντόρα) και τη σύζυγό του στην Ελλάδα και παντρεύτηκε τον Άγγελο Σικελιανό το 1907. Ταγμένη ολόψυχα στον σκοπό της, η Εύα αναδημιούργησε αρχαίες καλλιτεχνικές μορφές και σκηνοθέτησε αρχαία ελληνική τραγωδία με δική της χορογραφία, κοστούμια, ακόμα και μουσική. Στην προσπάθειά της να αναβιώσει το αρχαίο ελληνικό π νεύμα, καταστράφηκε οικονομικά και επέστρεψε στην Αμερική το 1933.
Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου μπήκε στη μαύρη λίστα επειδή επέκρινε σφοδρά τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και δεν κατάφερε να αποσπάσει βίζα για να επισκεφθεί την Ελλάδα παρά λίγους μόλις μήνες πριν πεθάνει. Αντλώντας από το υλικό εκατοντάδων επιστολών που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα και παρουσιάζοντας πολλές αδημοσίευτες ως τώρα φωτογραφίες, η βιογραφία της Πάλμερ είναι μια ολοζώντανη αναδημιουργία της αλησμόνητης ιστορίας μιας σημαντικής αντικομφορμίστριας την οποία μια σύγχρονή της περιέγραψε με τα εξής λόγια: «Είναι η μόνη αρχαία Ελληνίδα που γνώρισα»
Η αυτοκρατορία του βαμβακιού είναι η εξιστόρηση μιας πραγματικής εποποιίας, που διαδραματίστηκε, και εξακολουθεί να διαδραματίζεται, σε πλανητική κλίμακα. Είναι η ιστορία του πώς μέσα σε εντυπωσιακά σύντομη χρονική περίοδο, από τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα και εξής, Ευρωπαίοι έμποροι, επιχειρηματίες, κεφαλαιούχοι και ισχυροί κρατικοί λειτουργοί, εκμεταλλευόμενοι τον καρπό ενός πανάρχαιου φυτού καθώς και τη συσσωρευμένη πείρα και τις απέραντες αγορές μιας πανάρχαιης μεταποιητικής δραστηριότητας στην Ασία, την Αφρική, τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική, οικοδόμησαν μια νέα οικονομία του βαμβακιού με τεράστιο εύρος και δυναμισμό. Όχημά τους ήταν η δύναμη των κρατών τους, ο συνδυασμός του υπερπόντιου επεκτατισμού και της εργασίας των σκλάβων, η εισαγωγή νέων μηχανών και η καθιέρωση νέων μορφών ημερομίσθιας εργασίας, αλλά και η ανάπτυξη πρωτόγνωρων μορφών δικτύωσης και διακίνησης πληροφοριών. Και κατά ειρωνεία της ιστορίας, η συγκλονιστική επιτυχία τους αφύπνισε ταυτόχρονα εκείνες ακριβώς τις δυνάμεις που εντέλει, κατά τον 20ό αιώνα, θα τους έθεταν στο περιθώριο της αυτοκρατορίας που είχαν δημιουργήσει.
Στην πορεία αυτής της ιστορίας εκατομμύρια άνθρωποι, ανάμεσά τους πολλά παιδιά, ξόδεψαν τη ζωή τους δουλεύοντας στα βαμβακοχώραφα και στα βαμβακουργεία, εκατομμύρια άνθρωποι υποδουλώθηκαν στην Αφρική και μεταφέρθηκαν στις βαμβακοφυτείες της Αμερικής, παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες είδαν τον τρόπο ζωής τους να αλλάζει άρδην, η χειροτεχνική παραγωγή σαρώθηκε από την ακατάπαυστη παραγωγή των μηχανών: η αυτοκρατορία του βαμβακιού υπήρξε, ευθύς εξαρχής, πεδίο μιας ασταμάτητης παγκόσμιας τριβής ανάμεσα στους σκλάβους και τους ιδιοκτήτες των φυτειών, στους εμπόρους και τους κρατικούς λειτουργούς, στους εργάτες και τους βιομηχάνους. Και επειδή συνύφανε με νέους τρόπους τις ηπείρους μεταξύ τους, το βαμβάκι προσφέρει το κλειδί ώστε να κατανοήσουμε τον νεότερο κόσμο, τις τεράστιες ανισότητές του, τη μακραίωνη ιστορία της παγκοσμιοποίησης και τη διαρκώς μεταβαλλόμενη πολιτική οικονομία του καπιταλισμού.
Η αυτοκρατορία του βαμβακιού τιμήθηκε με το Βραβείο Bancroft, το Βραβείο Philip Taft, απέσπασε το Cundill Recognition for Excellence και ήταν ένας από τους τελικούς διεκδικητές του Βραβείου Pulitzer. Η εφημερίδα The New York Times το συμπεριέλαβε στα δέκα σημαντικότερα βιβλία του 2015.
Με 109 εικόνες και 7 χάρτες.
Ελληνική λογοτεχνία
Η φωτογράφιση ενός ζευγαριού στη Σαντορίνη που εξελίσσεται σε θρίλερ, ένας ουρολόγος με εμφανή προβλήματα προσανατολισμού, ζωηρά παιδιά σε πολυτελές ξενοδοχείο που φιλοξενεί ρομαντικά ζευγάρια αλλά δεν έχει ρεύμα, η μελαγχολική πτήση ενός οινοβαρούς μεγιστάνα με ελικόπτερο πάνω από το Αιγαίο, ένας γκρινιάρης καθηγητής φιλοσοφίας πεινασμένος στην αττική γη, ένα γκροτέσκο μάθημα γαστρονομίας σε ξενοδοχείο του Ναυπλίου, ένας ξεναγός χαμένος στο πέλαγος της μετάφρασης…
Κινέζικα μαρτύρια είναι οι μικρές και μεγάλες οδύσσειες Κινέζων ταξιδιωτών στην Ελλάδα, μέσα από την εξιστόρηση των οποίων φωτίζονται οι ταξιδιωτικές συμπεριφορές αυτού του συχνά εκπληκτικού και συχνότερα ακατανόητου έθνους. Η συλλογή των συγκεκριμένων αφηγήσεων δεν είναι μόνο μια σπουδή κοινωνιολογίας των συμπεριφορών. Είναι και ένας χαμογελαστός τρόπος να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε κάπως τους Κινέζους μας: φίλους, ταξιδιώτες, πελάτες, εσχάτως και συμπατριώτες. Οι περιπέτειές τους αυτές μοιάζουν με έναν μίνι οδηγό για έναν τόπο που ακόμη ανακαλύπτεται· έναν οδηγό κατανόησης του Άλλου, με χιούμορ και πάντα με καλή διάθεση.
Δέκα συν μία ιλαροτραγικές ιστορίες οι οποίες, παρότι είναι εμπνευσμένες από αληθινά γεγονότα, έχουν πολλά φανταστικά στοιχεία στη δομή, τα πρόσωπα και το σκηνικό. Εξάλλου, όπως θα έλεγε και ο Γάλλος συγγραφέας Εντμόν Αμπού: «Οι πιο αληθινές ιστορίες δεν είναι αυτές που έχουν συμβεί».
Ξένη λογοτεχνία
H ιστορία της Χρυσής Ελληνίδας, της Ελένης Παπαμάρκου, που παντρεύτηκε πέντε φορές, έκανε τρία παιδιά, ήταν χορεύτρια μπουρλέσκ με το ψευδώνυμο Μελένα, το Κορίτσι Λεοπάρδαλη, αλλά και «η πιο σκληροτράχηλη γυναίκα που έφαγε σίδερο και μάσησε ατσάλι επί προσώπου γης».
Αντλώντας από την ιστορία και τη μνήμη, η Σικελιανός γράφει για τη γιαγιά της, έναν κρίκο μιας ευρύτερης οικογενειακής αλυσίδας, που περικλείει μορφινομανείς και ηρωινομανείς, πρόσφυγες, ρεμπέτες, αριστοκράτες από το Ιόνιο, μια από τις πλουσιότερες οικογένειες των Ηνωμένων Πολιτειών που εξάντλησε την περιουσία της επιχειρώντας να αναβιώσει το αρχαιοελληνικό θέατρο, Εβραίους από τη Λιθουανία, μουσικούς, γκαρσόνες, έναν ζωγράφο, αρκετούς ποιητές (έναν υποψήφιο για Νόμπελ), διακινητές οπίου και έναν νάνο (τον έναν από τους πέντε συζύγους της Ελένης).
Μετεωριζόμενη ανάμεσα στο πραγματικό και στο φανταστικό, συνδυάζοντας το χρονικό με την ποίηση, το ντοκουμέντο και το δοκίμιο με τη μυθοπλαστική επινόηση, η Σικελιανός θέτει με αριστοτεχνικό τρόπο το ζήτημα της ταυτότητας όπως αναδύεται μέσα από την εμπειρία μιας γυναίκας ελληνικής καταγωγής, δεύτερης γενιάς μετανάστριας στην Αμερική.
Πολιτική
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με το κύμα ανόδου εθνικιστικών κομμάτων, αυξήθηκε ραγδαία η χρήση του όρου «εθνικισμός». Σε αυτήν τη συλλογή κειμένων του Eric Hobsbawm, την οποία επιμελήθηκε ένας από τους πιο γνωστούς σύγχρονους ιστορικούς, ο Donald Sassoon, φίλος και µελετητής του έργου του, βρίσκουμε ορισμένες από τις πιο καίριες σκέψεις του κορυφαίου ιστορικού του 20ού αιώνα πάνω σε αυτό το αμφιλεγόμενο ιστορικό ζήτημα. 23 κείµενα τα οποία καλύπτουν ένα µακρύ διάστηµα της διανοητικής διαδροµής του συγγραφέα, από το 1962 έως και το 2005, επικεντρωµένα στο φαινόµενο του εθνικισµού, που σήμερα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς ζούμε στο κατώφλι μιας εποχής όπου το διαδίκτυο και η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου διαρρηγνύουν τα εθνικά σύνορα, την ίδια στιγμή που, ως αντίδραση, ο εθνικισμός μοιάζει να αναδύεται ξανά, με νέα ορμή.
Ο Eric Hobsbawm, περισσότερο από κάθε άλλον ιστορικό του καιρού μας, προσέγγισε με μεγάλη προσοχή και σοβαρότητα αυτά τα κινήματα, χωρίς ποτέ να στηλιτεύει τον εθνικισμό και τον πατριωτισμό ως απλώς παράλογα. Χρειαζόμαστε σήμερα την καθαρή ματιά του, όπως τη χρειαζόμασταν και όσο ζούσε. Το Για τον εθνικισμό είναι ένα έργο απαραίτητο για όσους θέλουν να κατανοήσουν αυτά τα φαινόμενα.
Ξένη λογοτεχνία
Η μητέρα πέθανε. Έμενε κλεισμένη στο παρισινό διαμέρισμά της, μέσα σε ένα συνονθύλευμα επίπλων, εφημερίδων, μισο-σβησμένων τσιγάρων, σκουπιδιών, με μόνη συντροφιά τον σκύλο της τον Τσιπς. Σιλουέτα ασθενική, φασματική, άναβε το ένα Γκωλουάζ μετά το άλλο, παρόλο που ο καρκίνος είχε προσβάλει τους πνεύμονές της. Αυτή, που τη γοήτευαν η έντονη ζωή και οι συγκινήσεις, είχε μείνει χωρίς επικοινωνία με τον έξω κόσμο, χωρίς εργασία, και ονειρευόταν μυστικά μια καριέρα συγγραφέως αστυνομικών μυθιστορημάτων. Ο γιος της ανακαλύπτει σχεδιάσματα, σκόρπιες σημειώσεις, για ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να γραφτεί. Το ανολοκλήρωτο ως μεγάλη τέχνη.
Για τον γιο της, παραμένει μια άγνωστη. Αυτή ήταν απόμακρη, απούσα. Αυτός, σε δημοσιογραφική αποστολή, δεν ήταν παρών ούτε στην κηδεία της. Ο συγγραφέας, γιος και αφηγητής ακολουθεί τα ίχνη της μητέρας του ως ντετέκτιβ και κατάσκοπος. Προσπαθεί να ανασυστήσει το πορτρέτο της, να μάθει ποια ήταν αυτή η τόσο φευγαλέα γυναίκα που τόσο πολύ έμοιαζε με τους ήρωες των μυθιστορημάτων που ήθελε να γράψει. Κι αν όλα ξεκίνησαν όταν ήταν φοιτήτρια στη Σορβόννη, τότε που συνδέθηκε με τις οργανώσεις της Άκρας Αριστεράς και πέρασε στην παρανομία, βοηθώντας τους αλγερίνους επαναστάτες στον Πόλεμο της Αλγερίας, με κίνδυνο να κατηγορηθεί για προδοσία;
Συνταρακτική ιστορία μιας γυναίκας που χάθηκε, αναζήτηση από έναν γιο που ψάχνει τη μητέρα του, το Στα ίχνη της είναι ένα συναρπαστικό βιβλίο αντικατοπτρισμών που θέτει διαρκώς ερωτήσεις, προσθέτει συνεχώς νέα στοιχεία του παζλ, αλλά αρνείται να δώσει οριστικές απαντήσεις. Ο Κριστόφ Μπολτανσκί προσφέρει στη μητέρα του τον πιο ωραίο προορισμό: να γίνει ηρωίδα ενός μυθιστορήματος. (
Ξένη λογοτεχνία
H Λεονόρα Κάρινγκτον, η σπουδαία σουρεαλίστρια ζωγράφος και συγγραφέας, μας συστήνει την πιο απρόβλεπτη λογοτεχνική ηρωίδα του 20ού αιώνα, τη Μάριαν Λέδερμπι, μια βαρήκοη, χορτοφάγο ηλικιωμένη γυναίκα, γεμάτη όρεξη για ζωή παρά τα ενενήντα δύο της χρόνια.
Όταν η επιστήθια φίλη της Καρμέλα τής δωρίζει ένα ακουστικό κέρας, ξαναβρίσκει την ακοή της και έτσι ανακαλύπτει ότι οι δικοί της ετοιμάζονται να τη βάλουν σε γηροκομείο. Η στενοχώρια της είναι μεγάλη, γιατί δεν θα μπορέσει έτσι να πραγματοποιήσει το ταξίδι των ονείρων της, να πάει στη Λαπωνία. Αντίθετα, θα βρεθεί κλεισμένη σ’ αυτό τον αλλόκοτο οίκο ευγηρίας, όπου όλες οι τρόφιμοι μένουν σε περίεργα οικήματα, υφίστανται τα αλλοπρόσαλλα κηρύγματα των ιδιοκτητών και γευματίζουν υπό το πονηρό βλέμμα του μυστηριώδους πορτρέτου μιας ηγουμένης.
Και όταν μία από τις τροφίμους δίνει κρυφά στη Μάριαν ένα βιβλίο που αφηγείται τον βίο της ηγουμένης, τότε εκτυλίσσεται μια απίθανη σουρεαλιστική περιπέτεια… τελικά, μήπως τα καταφέρει και έρθει η Λαπωνία στη Μάριαν;
Το Ακουστικό Κέρας, μια αποκρυφιστική εκδοχή της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, είναι ένα κλασικό έργο σουρεαλιστικής λογοτεχνίας. Και όπως είπε και ο Λουίς Μπουνιουέλ, «Διαβάζοντας το Ακουστικό Κέρας, απελευθερωνόμαστε από την άθλια πραγματικότητα που μας περιβάλλει».
Κοινωνιολογία
Στις 29 Δεκεμβρίου του 2019, ο σπουδαίος Αμερικανός ιστορικός Τίμοθυ Σνόιντερ αρρώστησε σοβαρά. Ανίκανος να σταθεί όρθιος, σε διανοητική σύγχυση, περίμενε επί ώρες στα επείγοντα περιστατικό προτού διαγνωστεί το πρόβλημά του και μπει εσπευσμένα στο χειρουργείο. Τις επόμενες μέρες, καθώς το πρώτο φως της καινούργιας χρονιάς έμπαινε από το παράθυρό του και η ζωή του κρεμόταν από μια κλωστή, άρχισε να σκέφτεται το ιδιαίτερα κρίσιμο και εύθραυστο ζήτημα της υγείας, “που δεν αναγνωρίζεται στην Αμερική ως ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά χωρίς την οποία όλα τα δικαιώματα και οι ελευθερίες δεν έχουν νόημα”, όπως χαρακτηριστικά γράφει.
Κι αυτό ήταν πριν από την πανδημία. Έκτοτε παρακολουθήσαμε τα αμερικανικά νοσοκομεία, υποστελεχωμένα και ανεπαρκώς εφοδιασμένα, να λυγίζουν κάτω από τα αλλεπάλληλα κύματα των προσβεβλημένων από τον κορονοϊό ασθενών. Η κυβέρνηση Τραμπ έκανε τα πράγματα χειρότερα, ποντάροντας στην παραπληροφόρηση και προσβλέποντας στην κερδοσκοπία. Το σύστημα της “εμπορευματοποιημένης” ιατρικής, όπως χαρακτηρίζει ο Σνάιντερ το ιδιωτικό σύστημα υγείας, απέτυχε παταγωδώς.
“Η δική μας ασθένεια” είναι μια κραυγή αγωνίας. Εξετάζοντας μερικές από τις πιο σκοτεινές στιγμές της πρόσφατης ιστορίας της χώρας και της προσωπικής του εμπειρίας, ο Σνάιντερ δεν αναζητά απλώς μια διέξοδο από την “υγειονομική κακοδαιμονία” της Αμερικής, αλλά και εξηγεί πώς μπορεί να ανασταλεί ο εκπεσμός της υγείας σε ένα σύστημα που αποσκοπεί αποκλειστικά στο κέρδος και να ανακτήσει το ανθρωποκεντρικό του περιεχόμενο. Η υγεία είναι ζήτημα δημοκρατίας, υπογραμμίζει ο Σνάιντερ. Μόνο αν κατοχυρώσουμε την υγειονομική περίθαλψη ως ανθρώπινο δικαίωμα, ανυψώνοντας το κύρος των γιατρών και αναγνωρίζοντας την ιατρική γνώση ως καθοδηγητική αρχή, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ελεύθερη και πραγματικά δημοκρατική κοινωνία.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
«Όλα άρχισαν στα τοιχώματα μιας σπηλιάς.
Το πρώτο επάγγελμα στον κόσμο για το οποίο διατηρούμε κάποια βεβαιότητα είναι του σκιτσογράφου, του σχεδιαστή. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η φυλή μας ξεκίνησε τις δραστηριότητές της σχεδιάζοντας, με τον ίδιο τρόπο που τα μικρά παιδιά σχεδιάζουν για να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο. Μετά, τα πιο πολλά τα παρατάνε. Κάποια ωστόσο συνεχίζουν, και για καλή μου τύχη είμαι κι εγώ ένα απ’ αυτά». Milo Manara
Έτσι ξεκινάει ένα μεγάλο ταξίδι, γεμάτο αναμνήσεις και οράματα, σκέψεις και εξομολογήσεις, συναντήσεις με σημαίνουσες προσωπικότητες της τέχνης και του πολιτισμού, εικόνες και λέξεις, όπου ο Μίλο Μανάρα μάς μιλάει για τον εαυτό του. Για την τέχνη του και για τη ζωή του. Τα παιδικά και τα νεανικά του χρόνια, την αγάπη του για το σχέδιο και τη συναρπαστική συνάντησή του με το κόμικ, την περίοδο των ερωτικών κόμικς τσέπης και τις πνευματικές ζυμώσεις τού 1968, τη φιλία του με τον Ούγκο Πρατ, τον «μαέστρο», και όσα έμαθε από αυτόν. Είναι η αφήγηση ενός δημιουργού θαυμαστού σε όλο τον κόσμο, κυρίως χάρη στη σχεδιαστική απόδοση ενός γυναικείου κορμιού που καταγράφηκε στο συλλογικό φαντασιακό. Είναι επίσης μια ιστορία συνάντησης του κόμικ με τον κινηματογράφο, και πρώτα απ’ όλα με τον Φεντερίκο Φελίνι, με τον οποίο ο Μανάρα έφτιαξε ιστορίες και μοιράστηκε σχέδια και όνειρα. Είναι, τέλος, η ειλικρινής και ένθερμη εξομολόγηση ενός συγγραφέα που ξέρει να αφηγείται την εποχή του – μία αφήγηση που συνοδεύεται από σχέδια, σκίτσα, αφίσες και φωτογραφίες. Μια αυτοπροσωπογραφία προς τέρψιν του πνεύματος αλλά και των οφθαλμών.
Ξένη λογοτεχνία
Ο Χανς Γκίμπενρατ είναι ένας ιδιαίτερα προικισμένος έφηβος που γεννιέται σε κάποιο ειδυλλιακό χωριό του Μέλανα Δρυμού στις αρχές του περασμένου αιώνα. Οι εξαιρετικές του ικανότητες στα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά προσελκύουν το έντονο ενδιαφέρον των δασκάλων του, ταυτόχρονα όμως τον αποξενώνουν από όλα όσα συνιστούν το πλαίσιο της ομαλής μετάβασης από την παιδικότητα στην ενηλικίωση. Αφού περνάει με επιτυχία τις σχετικές εξετάσεις, αρχίζει να φοιτά στη Θεολογική Σχολή του Μάουλμπρον, όπου η αυστηρή σχολική πειθαρχία και τάξη έρχονται σε σύγκρουση με την προσωπική του ορμητική ανάγκη για ελευθερία.
Το εκπαιδευτικό σύστημα και οι υπερβολικές του απαιτήσεις καταρρακώνουν τον νεαρό έφηβο, τον αποσπούν βίαια από τις μικροχαρές της παιδικής ηλικίας, τον απομακρύνουν από την ομορφιά της φύσης, του απαγορεύουν ουσιαστικά κάθε σχέση με τους συνομηλίκους του, οδηγώντας τον τελικά στην καταστροφή. Σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα μετά, το Κάτω από τον τροχό αποτελεί ένα δριμύτατο, σαρκαστικό και ταυτόχρονα λυρικό Κατηγορώ εναντίον γονέων και παιδαγωγών που, τυφλωμένοι από τις προσωπικές τους φιλοδοξίες, είναι ανίκανοι να συναισθανθούν τις ευαισθησίες και τις ανάγκες της ευάλωτης εφηβικής ψυχής. Nέα, ολοκληρωμένη μετάφραση από τα Γερμανικά.
Ξένη λογοτεχνία
O Μωρίς, ένα συνηθισμένο και απλό παιδί, έχει τις εμπειρίες που έχουν και χιλιάδες άλλα παιδιά – εκτός από τη βαθύτερη εκείνη συναίσθηση της έλξης από το ίδιο του το φύλο. Kαι μόνο πολύ αργότερα, όταν στο Πανεπιστήμιο θα γνωρίσει έναν έξυπνο και καλλιεργημένο αριστοκράτη φοιτητή, αφυπνίζεται και υποχρεώνεται να οδηγηθεί προς μία πρώτη συνειδητοποίηση του εσώτερου εαυτού του: είναι ερωτευμένος με τον Kλάιβ. H ιδιότυπη και ιδεαλιστική σχέση που διαμορφώνεται μεταξύ τους διαρκεί τρία χρόνια, μέχρι που ο Kλάιβ τον εγκαταλείπει στρεφόμενος προς τις γυναίκες. Aπομένοντας μόνος, ο Μωρίς ή θα καταστραφεί ή θα αναλάβει να ακολουθήσει την άγουσα «διά της στενής πύλης» προς την πλήρη συνείδηση, προς τη ζωή.
Eάν το βιβλίο είναι η δύσκολη, αργή, επώδυνη συνειδητοποίηση ενός κοινού ανθρώπου ότι είναι ομοφυλόφιλος και, συνεπώς, απορρίπτεται από το κοινωνικό σύνολο, είναι επίσης η ιστορία της προσωπικής μας απελευθέρωσης από τη σωρεύουσα σκόνη των κοινωνικών συμβάσεων. Έργο βαθύτατα ηθικό, είναι η αντιπαράθεση συμβατικότητας και αλήθειας, σύγχυσης και συνείδησης, αυταπάτης και ειλικρίνειας. Γραμμένο με τρόπο μαγευτικό, το 1914, παρέμεινε ανέκδοτο μέχρι το θάνατο του συγγραφέα, το 1970, αφού ο ίδιος ο Φόρστερ δε θέλησε ποτέ να το δημοσιεύσει.