Ο μεγάλος Γκάτσμπυ

Ένας τόπος για να επιστρέφεις είναι ο τίτλος της ιστορίας ζωής του Τζεντ Τιούκσμπουρι, όπως την αφηγείται ο ίδιος, έχοντας φτάσει στη μέση ηλικία και έχοντας πια συμφιλιωθεί με τον εαυτό του και με το περιβάλλον του. Την αφηγείται με μια γλώσσα ολοζώντανη που κινείται από το ποιητικό μέχρι το ωμό και το άσεμνο, με ελεγχόμενη συγκίνηση και καυστικό χιούμορ, αρχίζοντας από τα παιδικά του χρόνια σε μια άχρωμη αγροτική περιοχή της Αλαμπάμα και φτάνοντας μέχρι την επίτευξη των στόχων του: να γίνει ένα διακεκριμένος καθηγητής φιλολογίας που θα κατέχει πλήρως και σε βάθος το αντικείμενό του.

Ο Τζεντ γεννιέται στο τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στα εννιά του χρόνια χάνει τον μέθυσο και ακαμάτη πατέρα του σ’ ένα δυστύχημα που αγγίζει τα όρια του κωμικού. Η πανέξυπνη, υπερδραστήρια και πρακτική μητέρα του σπεύδει να μετοικήσει και να στήσει μια καινούργια ζωή για τον εαυτό της και το αγόρι της. Η ζωή τους κυλάει ομαλά μέσα στις δυσκολίες της και, όταν πια ο Τζεντ τελειώνει το σχολείο, η μητέρα του μία μόνο συμβουλή τού δίνει: «Να παίρνεις ό,τι είναι να πάρεις και μετά να τραβάς παρακάτω. Μη σταματάς πουθενά».

Ο Τζεντ συνεχίζει ακάθεκτος και διαπρέπει στους τομείς της κλασικής και μεσαιωνικής φιλολογίας, παρότι μεσολαβεί ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και βρίσκεται για ένα διάστημα να πολεμάει στο πλευρό των Ιταλών Παρτιζάνων. Με την επιστροφή του στον τόπο του, ξαναγυρίζει στο πανεπιστήμιο και παντρεύεται. Όμως η γυναίκα του πεθαίνει λίγο καιρό μετά τον γάμο τους. Ακολουθεί μια θυελλώδης σχέση με μια παλιά του γνώριμη, η οποία σφραγίζει όλο το μυθιστόρημα. Μετά το τέλος αυτής της σχέσης, της συναρπαστικής και ολέθριας, ο Τζεντ θα ξαναπαντρευτεί, θα αποκτήσει έναν γιο, και θα χωρίσει. Και τότε θα έρθει πια η ώρα να κάνει τον απολογισμό του με μάτι κοφτερό και με ανελέητο χιούμορ, σφυροκοπώντας και κατανοώντας, ίσως και δίνοντας άφεση στον εαυτό του.

Όλα αυτά, με φόντο μια Αμερική που σπεύδει να περάσει στη φάση της ευημερίας, τόσο μετά τον Α΄ όσο και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διότι στο παρασκήνιο των μυθιστορημάτων του Γουόρεν υπάρχει πάντα η Ιστορία. Ενίοτε και στο προσκήνιο.

Το Ένας τόπος για να επιστρέφεις είναι το τελευταίο μυθιστόρημα που έγραψε ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν και ένα από τα τρία καλύτερά του, όπως ο ίδιος πίστευε.

Με αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας μάς προσφέρει τρία κλειδιά που μας επιτρέπουν να προσπελάσουμε το συγγραφικό του σύμπαν: τον έρωτα, στη πιο σπαρακτική του διάσταση, την περιπέτεια, με τη μεσαιωνική έννοια της αναζήτησης ενός Γκράαλ, και τον Αμερικανικό Νότο, ως μια διαλεκτική σχέση μεταξύ του ανήκειν και της απάρνησης.

—

Ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν γεννήθηκε στο Γκάθρι της Πολιτείας Κεντάκι των ΗΠΑ το 1905 και πέθανε στο Στράτον της Πολιτείας Βερμόντ το 1989.

Ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και πανεπιστη-μιακός δάσκαλος, είναι ο μόνος Αμερικανός συγγραφέας που τιμήθηκε τόσο με το βραβείο Πούλιτζερ ποίησης (δύο φορές, το 1957 και το 1979) όσο και με το Πούλιτζερ μυθιστορήματος (για το Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά, το 1947). Είναι επίσης ο πρώτος που έλαβε, το 1986, τον τίτλο του Δαφνοστεφούς Ποιητή των ΗΠΑ. Βραβεύθηκε με το Εθνικό Βραβείο ποίησης των ΗΠΑ και τιμήθηκε με το Medal of Freedom από τον Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, καθώς επίσης και με το National Medal of Arts. Όπως έγραψαν οι New York Times, το πολυεπίπεδο ποιητικό και πεζογραφικό του έργο καθρεφτίζει με σύνθετο και περίπλοκο τρόπο την ανθρώπινη εμπειρία. Σταθερός στόχος του συγγραφέα είναι να διερευνήσει την έννοια της τιμής και της δικαιοσύνης, της αλήθειας και της ελευθερίας, της ευθύνης και της ενοχής.