Ξένη λογοτεχνία
Το Κιβώτιο, έργο φαντασίας, εξαιρετικά ευανάγνωστο και συναρπαστικό σε όλα τα κεφάλαια του, είναι κλασικό θα λέγαμε μυθιστόρημα, που όμως ξεχωρίζει αισθητά για τις συνεχείς παρεκβάσεις του από τα καθιερωμένα είδη, τα οποία γνωρίζει και σέβεται.
Σε πρώτο στρώμα φαίνεται να περιγράφει την επικίνδυνη περιπέτεια μιας σαρανταμελούς ομάδας επίλεκτων αγωνιστών να μεταφέρουν από την πόλη Α στην πόλη Β ένα κιβώτιο αγνώστων στοιχείων, από το περιεχόμενο του οποίου θα κριθεί η έκβαση της αποστολής. Το κιβώτιο φτάνει στο προορισμό του με μοναδικό επιζώντα τον ανώνυμο αφηγητή που είναι και ο μοναδικός μάρτυρας διεκπεραίωσης της επιχείρησης. Συνεπώς τίθεται από την αρχή θέμα της αξιοπιστίας του, που δεν τη προστατεύει το πλούσιο αγωνιστικό του παρελθόν. Έτσι υποχρεώνεται να απολογείται με επιστολές του απέναντι σε έναν ανακριτή που τον βλέπει μια φορά, και ο οποίος τελικά παραμένει άγνωστος και αγνώστων προθέσεων. Η κρίσιμη και αποφασιστική για το σύστημα «αλήθεια» παραμένει αίνιγμα και ο παραλήπτης της αλήθειας απροσδιόριστος.
Ωστόσο, η υπόθεση είναι πειστική, είναι αληθοφανής και το ενδιαφέρον της συνεχώς αυξάνει. Τα γεγονότα συμβαίνουν απέναντι σε μια υπαρκτή κατάσταση που παρουσιάζει τα συμπτώματα ενός αμείλικτου μηχανισμού, με τις δυνάμεις του σε πλήρη ετοιμότητα, συντηρώντας τις ασθένειες του στην πιο αποτρόπαιη μορφή.
Γι’ αυτό, διαβάζοντας το έργο από μία ουσιαστική γωνία μπορείς να πεις ότι στο μυθιστορηματικό του σύμπαν συγκεντρώνεται ένας αντιπροσωπευτικός κόσμος ανθρώπων και καταστάσεων μιας κυνικά αυτορρυθμιζόμενης πολιτείας, όπου τα επισφαλή κίνητρα των οπαδών της κρύβονται με επιμέλεια πίσω από τη μονάδα αφοσίωσης και της υστεροβουλίας, ενώ καταγράφεται η κυρίαρχη νοοτροπία, σιωπηρά υποταγμένη στον πολιτικό αμοραλισμό, οποίος από ένα πρόταγμα ελευθερίας – με διαδοχικές πράξεις – καταλήγει στην αναίρεση της. Και το μήνυμα του έργου, θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης; Ο συγγραφέας αρνείται να εφεύρει μια και μοναδική απάντηση για την ανθρώπινη μοίρα.
Ξένη λογοτεχνία
Ο ήρωας αυτής της ιστορίας, ο `Αλντο, διορίζεται από την κυβέρνηση της Ορσένα, μιας πόλης με δοξασμένο παρελθόν, η οποία όμως βρίσκεται σε κατάσταση παρακμής, πολιτικός επίτροπος στις Σύρτεις.
Επικεφαλής του Ναυαρχείου στις Σύρτεις είναι ο πλοίαρχος Μαρίνο, αξιωματικός που ευνοεί την ενυπάρχουσα κατάσταση της χαύνωσης για τις στρατιωτικές αποικιακές δυνάμεις της Ορσένα, ενώ ο κίνδυνος καραδοκεί από την αντίπαλη πόλη του Φαργκεστάν.
Ο `Αλντο με τη σύμπραξη κι άλλων αξιωματικών και υπό την επήρεια της γοητείας που ασκεί πάνω του η Βανέσα, μια σαγηνευτική αλλά και μυστηριώδης γυναίκα, αποφασίζει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του…
“Τα πρόσωπα των έργων του Γκρακ είναι σκιές που κινούνται σ` ένα φθινοπωρινό φως, φαντάσματα φιλτραρισμένα μέσα από φωτισμούς του δάσους, παρουσίες στεφανωμένες φαντασμαγορικά. Η ποίηση του είναι η ποίηση των ερειπίων του χρόνου, ατέλειωτα τενάγη, θρησκευτικές πορείες λειψάνων, δαιδαλώδη φρούρια, προμαχώνες, εξώστες, τζαμαρίες, θόρυβοι, που σχηματίζουν στα πρώτα βιβλία του ένα ακινητοποιημένο φεγγοβόλημα”.
Ξένη λογοτεχνία
Το αριστούργηµα του Ντίνο Μπουτζάτι Η έρημος των Ταρτάρων αφηγείται την ιστορία του νεαρού υπολοχαγού Τζοβάνι Ντρόγκο, ο οποίος περνάει τη ζωή του στο Οχυρό Μπαστιάνι, όπου τοποθετείται στον πρώτο του διορισµό, περιµένοντας µάταια την εισβολή του θρυλικού εχθρού από τον βορρά. Με φόντο την απέραντη, οµοιόµορφη έρηµο, ο Μπουτζάτι αφηγείται την αναµονή της µεγάλης ευκαιρίας για τον αξιωµατικό, της ευκαιρίας που θα του αλλάξει τη ζωή χαρίζοντάς του την πολυπόθητη δόξα. Μόνο που η µεγάλη ευκαιρία τελικά δεν παρουσιάζεται ποτέ και ο αξιωµατικός, τριάντα ολόκληρα χρόνια µετά, έρχεται αντιµέτωπος µε το κορυφαίο γεγονός: τον θάνατο. Και τον αντιµετωπίζει µονάχος, χωρίς να περιµένει βοήθεια ή κατανόηση από κανέναν, σ’ ένα περιβάλλον παντελώς άγνωστο.
Ένα μυθιστόρημα για τη μοναξιά, την υπαρξιακή αγωνία, την άνιση μάχη ενάντια στο πέρασμα του χρόνου, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον θάνατο.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1976 από τον σκηνοθέτη Βαλέριο Τζουρλίνι.
Φιλοσοφία
Το 1969, μετά τις μελέτες του για την τρέλα, την κλινική ιατρική και τις προϋποθέσεις ύπαρξης των επιστημών της ζωής, της γλώσσας και της οικονομίας, ο Μισέλ Φουκώ θα προχωρήσει αποφασιστικά στη θεωρητική συστηματοποίηση του σχεδίου που τον ενέπνεε και θα δώσει το ακριβές στίγμα του ως ιστορικού και φιλοσόφου. Η αρχαιολογία που προτείνει δεν αναζητά αιτιακές σχέσεις και επιδράσεις ανάμεσα στα συμβάντα, δεν θεωρεί την ιστορία μια σταδιακή εκδίπλωση του ορθού λογού που θα οδηγούσε τελεολογικά στην επικράτηση της απόλυτης αλήθειας, δεν τη στηρίζει σε κάποιον καθοριστικό ρόλο που θα είχε σ’ αυτήν η συνείδηση του υποκειμένου. Τα ίδια τα ιστορικά συμβάντα υπάρχουν καθόσον αποτελούν «ρηθέντα πράγματα», καθόσον προβληματοποιούνται μέσα από εκφωνήματα, εκφωνηματικούς σχηματισμούς, λόγους, διαμορφώνοντας, έτσι, το αρχείο, δηλαδή επικράτειες λόγου αυτόνομες αλλά όχι ανεξάρτητες, ρυθμισμένες, παρότι βρίσκονται σε συνεχή μετασχηματισμό, ανώνυμες και χωρίς υποκείμενο, παρότι διαπερνούν τα ατομικά έργα. Η ιστορία και η κίνησή της αποκτά τότε άλλο νόημα. Όχι πλέον οι συμπαγείς γνωστικοί κλάδοι, αλλά οι νόμοι που διέπουν τις κατανομές, τη διασπορά, τους μετασχηματισμούς, τις εναλλαγές, τα μεσοδιαστήματα των λόγων μέσα σε ένα πεδίο στρατηγικών πιθανοτήτων. Η αίσθηση της μεταβολής δεν δίνεται μέσα από την εξέλιξη, τις συνεκτικές σχέσεις, τα κρυφά νοήματα αλλά μέσα από τα αινιγματικά κομβικά σημεία της ρήξης και της ασυνέχειας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
«Η περιγραφή του αρχείου […] μάς στερεί τις συνέχειές μας διαλύει εκείνη τη χρονική ταυτότητα όπου μας αρέσει να κατοπτριζόμαστε για να εξορκίσουμε τις ρήξεις της ιστορίας. […] Είμαστε διαφορά […] ο Λόγος μας είναι η διαφορά των λόγων, […] η ιστορία μας η διαφορά των χρόνων, […] το εγώ μας είναι η διαφορά των προσωπείων. […] Η διαφορά, αντί να είναι η λησμονημένη και επικαλυμμένη καταγωγή, είναι αυτή η διασπορά η οποία είμαστε και την οποία πράττουμε». (Michel Foucault)
Ο Κόρτο Μαλτέζε, ο θρυλικός περιπλανώμενος ναυτικός που έχει αναγάγει σε τέχνη το «ζην επικινδύνως», επιστρέφει με το graphic novel «Εκουατόρια», των J. D. Canales (σενάριο) κ’ R. Pellejero (σχέδιο & χρώμα)!
Η δεύτερη έκδοση του Εκουατόρια συνοδεύεται από ένα εκπληκτικό εξώφυλλο του Ruben Pellejero. Πρόκειται για ένα πολυτελές άλμπουμ 84 σελίδων στο οποίο μπορείτε να βρείτε και την 4σέλιδη «Κινέζικη Ιστορία» καθώς και δύο νέα άρθρα! Ο François Busnel γράφει για τον Χάρτινο Τυχοδιώκτη ενώ ο Juan Díaz Canales καταπιάνεται με τις γυναίκες που πρωταγωνιστούν σε αυτό το άλμπουμ προσπαθώντας να αναδείξει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε μιας.
Η πρώτη Σταυροφορία, η ιστορία ενός μαγικού καθρέφτη και ένα μυθικό βασίλειο μεταξύ Αφρικής και Ινδίας οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε σε ένα ταξίδι αναζήτησης που αρχίζει από τη Βενετία και περνά από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Εκεί συναντά τον φίλο του ποιητή Κ.Π. Καβάφη, μέσα σε ένα ασταθές και βίαιο πολιτικό περιβάλλον. Ο Καβάφης τον βοηθά στη συνέχιση της αναζήτησής του και ο Κόρτο Μαλτέζε σώζει τον Ουίνστον Τσώρτσιλ. Λαθρέμποροι, στρατιωτικοί, επαναστάτες και η γοητεία της Αφρικής οδηγούν τον Κόρτο Μαλτέζε στη συγκλονιστική κατάληξη της ιστορίας και στην κατανόηση του πραγματικού νοήματός της. Ετοιμαστείτε για ένα αξέχαστο ταξίδι!
Η αγάπη που δείξατε στην πρώτη έκδοση του Εκουατόρια αλλά και συνολικά στον ρομαντικό, ιδεαλιστή ναυτικό μας ώθησε στην επανακυκλοφορία του τεύχους αλλά και στον εμπλουτισμό του. Θέλουμε να πιστεύουμε πως ο πήχης ανέβηκε λίγο ψηλότερα και οι φανατικοί θαυμαστές του χάρτινου ήρωα θα απολαύσουν την δεύτερη έκδοση του Εκουατόρια!
Ποίηση
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για πρώτη φορά στον Ίκαρο το 1983 και σήμερα επανεκδίδεται μετά από αρκετά χρόνια απουσίας.
Από τον Μάρτιο του 1886 (όταν πρωτοεμφανίστηκε στην δημοσιότητα, σε ηλικία 23 ετών) ως τον Ιούλιο 1901 (οπότε άρχισε την συστηματική αναθεώρηση της Ποιητικής του), ο Καβάφης δημοσίευσε συνολικά 34 ποιήματα. Από αυτά, μόνο 11 περιλαμβάνονται στο επίσημο σώμα του έργου του. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τα 23 αυτά αποκηρυγμένα ποιήματα, μαζί με τις αρχικά δημοσιευμένες μορφές 4 ξαναγραμμένων ποιημάτων, καθώς και 5 έμμετρες μεταφράσεις από τα αγγλικά (τις οποίες ο Καβάφης δημοσίευσε από το 1886 ως το 1895).
Η έκδοση χωρίζεται σε δύο μέρη, τα Ποιήματα και τις Μεταφράσεις, και η κατάταξη των κειμένων στο κάθε μέρος ακολουθεί την χρονολογική σειρά της πρώτης δημοσίευσης. Η μορφή κάθε κειμένου είναι εκείνη της πρώτης του δημοσίευσης.
Ακολουθεί το Επίμετρο που περιλαμβάνει τις εκτενείς Σημειώσεις του Γ.Π.Σαββίδη και «ανέκδοτες» μεταφράσεις του Καβάφη, πρωτοδημοσιευμένες από το 1966 ώς το 1974. Η έκδοση συμπληρώνεται από γλωσσάριο και ευρετήριο κυρίων ονομάτων που συντάχτηκαν από την φιλόλογο κ. Δώρα Μυλωνά-Πιερή, και θεωρήθηκαν από τον Γ.Π.Σαββίδη.
Ποίηση
Αναθεωρημένη έκδοση των “Ανεκδότων” ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη (Ίκαρος 1968). Στην έκδοση αυτή έχουν προστεθεί, στα αρχικά 75 ποιήματα, οκτώ που πρωτοδημοσιεύτηκαν μετά το 1968, καθώς και νέες σημειώσεις του επιμελητή.
Ποίηση
Η έκδοση αυτή των ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη σε δύο τόμους θεωρείται οριστική.
Στον πρώτο τόμο παρουσιάζονται τα ποιήματα της περιόδου 1897-1918 και πίνακες με τη χρονολογκή σειρά δημοσίευσής τους. Στον δεύτερο ποιήματα της περιόδου 1919-1933 και ευρετήρια πρώτων στίχων και τίτλων.
Κάθε τόμος συνοδεύεται από σημειώσεις του επιμελητή και από σχόλια του ποιητή.
Ποίηση
Η έκδοση αυτή των ποιημάτων του Κ.Π.Καβάφη σε δύο τόμους θεωρείται οριστική.
Στον πρώτο τόμο παρουσιάζονται τα ποιήματα της περιόδου 1897-1918 και πίνακες με τη χρονολογκή σειρά δημοσίευσής τους. Στον δεύτερο ποιήματα της περιόδου 1919-1933 και ευρετήρια πρώτων στίχων και τίτλων.
Κάθε τόμος συνοδεύεται από σημειώσεις του επιμελητή και από σχόλια του ποιητή.
Ποίηση
Πρόκειται για μια νέα αναθεωρημένη έκδοση του πεζογραφικού έργου του Κ.Π.Καβάφη στην οποία συγκεντρώθηκαν κείμενα αμιγώς λογοτεχνικά αλλά και κάποια μικτού χαρακτήρα, κριτικά, δοκιμιακά και φιλολογικά. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη.
Στο πρώτο, τα «Πεζά Δημοσιευμένα», εντάσσονται με χρονολογική σειρά πρώτης δημοσίευσης, όσα κείμενα δημοσιεύτηκαν από τον ίδιο τον ποιητή και επομένως εκφράζουν τη βούληση και τις συγγραφικές του προθέσεις κατά την εποχή που τα δημοσιεύει. Διαιρούνται σε δύο ενότητες: α) Άρθρα και μελετήματα, β) Κριτικά σημειώματα.
Στο δεύτερο μέρος, τα «Κρυμμένα Πεζά» παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά σύνθεσης τα αδημοσίευτα από τον ποιητή κείμενα και τα εντελώς ανέκδοτα κείμενα από το Αρχείο Καβάφη. Και αυτό το μέρος χωρίζεται σε δύο ενότητες: α) Δημιουργικά κείμενα, β) Άρθρα, μελετήματα και κριτικά σημειώματα.
Μέσα από τα Πεζά κείμενα του Κ.Π.Καβάφη δίνεται η ευκαιρία στον αναγνώστη να διακρίνει ευκρινέστερα τις συγγραφικές αρετές του και να κατανοήσει βαθύτερα τις πτυχές του ποιητικού του έργου.
Η έκδοση συμπληρώνεται από εισαγωγικό σημείωμα, επίμετρο, βιβλιογραφικό υπόμνημα, σημειώσεις και ευρετήρια, του επιμελητή.
Ελληνική λογοτεχνία
Το μυθιστόρημα Θύματα ειρήνης (1956) είναι η δεύτερη εμφάνιση του Βασίλη Βασιλικού στη νεοελληνική πεζογραφία, μετά τη νουβέλα Η διήγηση του Ιάσονα (1953). Ένα «μυθιστόρημα ενηλικίωσης», που αφηγείται την ιστορία μιας συντροφιάς επτά νέων ανδρών, οι οποίοι ωριμάζουν με τον πλέον επώδυνο τρόπο στη Θεσσαλονίκη των αρχών της δεκαετίας του ’50, αναζητώντας απελπισμένα κάποιο ιδανικό και παλεύοντας με τον έρωτα, τον θάνατο, τις ιδεολογίες και τα φαντάσματα της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Παράλληλα, το έργο είναι ένας φόρος τιμής στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη απερίφραστα ερωτική, που μαγνητίζει, συναρπάζει, παθιάζει και μαζί εγκλωβίζει τους χαρακτήρες, δημιουργώντας την αίσθηση του «αποκλεισμού» και την επιθυμία της μεγάλης φυγής.
Τα γνώριμα θέματα του Βασιλικού κάνουν έντονη την παρουσία τους σε όλο το μυθιστόρημα: ο φόβος για διασάλευση της παγκόσμιας ειρήνης, το πέρασμα του χρόνου μέσα από την εναλλαγή των εποχών, οι ισχυροί δεσμοί της ανδρικής φιλίας, η παντοδυναμία της μνήμης, η αναζήτηση ταυτότητας, το ανικανοποίητο των ερωτικών σχέσεων, η αγωνία του συγγραφέα να εκφράσει τον εαυτό του και τους άλλους μέσα από τη διαδικασία της γραφής και να λάβει θέση απέναντι στα γεγονότα. Παράλληλα, το μυθιστόρημα τοποθετεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος το φλέγον ζήτημα της επιστροφής των κλεμμένων ελληνικών αρχαιοτήτων στην κοιτίδα τους και θίγει την πρώιμη τότε ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ένα νεανικό χρονολογικά και ώριμο λογοτεχνικά έργο, που διακρίνεται για την ψυχογραφική του δύναμη και διατηρεί ως τις μέρες μας την επικαιρότητα, τη φρεσκάδα και την τόλμη του.
«Υπήρξαν γενιές που, μετά τον πόλεμο, μυήθηκαν στη σκέψη του Δημητρίου Καπετανάκη», γράφει στον Πρόλογο του Πρώτου Τόμου των Έργων τού συγγραφέα (Τα Δημοσιευμένα ) η Εμμανουέλα Κάντζια. ερευνήτρια και σήμερα καθηγήτρια συγκριτικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Κι αυτό, προσθέτουμε εμείς, συνέβη έστω και με τα ελάχιστα κείμενά του που ήταν μέχρι τότε γνωστά, κυρίως τα δοκίμιά του Έρως και Χρόνος και Μυθολογία του Ωραίου. Σήμερα η φιλολογική επιμελήτρια Ε. Κάντζια παραδίδει στο αναγνωστικό κοινό τον Δεύτερο Τόμο των Έργων του Καπετανάκη, τα Κατάλοιπα, βγαλμένα από δυσεύρετα αρχεία αυτού του «μυητή» ποιητή και δοκιμιογράφου, στον συντομότατο βίο του οποίου (Σμύρνη 1912 – Λονδίνο 1944) γονιμοποιήθηκαν πλούσιες και ώριμες αισθητικές, στοχαστικές και κριτικές μελέτες καλύπτοντας μεγάλο φάσμα γνωστικών πεδίων. Ο ίδιος και το έργο του ποτέ δεν έφτασαν στο ευρύτερο κοινό. Αινιγματικός και αταξινόμητος, άνθρωπος των γραμμάτων και της τέχνης στη θρυλική δεκαετία του 1930, ο Δημήτριος Καπετανάκης, από τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα είχε συνδεθεί φιλικά με τον δάσκαλό του Παναγιώτη Κανελλόπουλο και με τον κύκλο του Ιωάννη Συκουτρή, ενώ αργότερα, στη Χαϊδελβέργη, μαθήτευσε πλάι στον Καρλ Γιάσπερς και γοητεύθηκε από την επιβλητική ποιητική φυσιογνωμία του Στέφαν Γκεόργκε.
Ο Τόμος Δεύτερος – τα Κατάλοιπα (χωρισμένος σε δύο Βιβλία), περιλαμβάνει: στο βιβλίο Α΄ τα πρώιμα «Φοιτητικά μελετήματα» —για τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα, για τον Λεβιάθαν του Τόμας Χομπς (στα γερμανικά), και για τον Προυστ (στα γαλλικά)—, καθώς και τις περίφημες «Διαλέξεις του “Ασκραίου”», της δεκαετίας του ’30: τέσσερα κείμενα για τον Στέφαν Γκεόργκε και δεκαπέντε κείμενα περί Αισθητικής (Βίνκελμαν, Γκαίτε, Βαν Γκογκ) ̇ επίσης, 12 κείμενα για την ιστορία της φιλοσοφίας (με έμφαση στην ινδική φιλοσοφία), για τον Πλάτωνα, τον Κήρκεγκααρντ, για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας και τη φιλοσοφική επικοινωνία, για τη φιλοσοφία της Τέχνης και του Καλού (Έντγκαρ Άλλαν Πόου, Μπωντλαίρ) ̇ το Βιβλίο Α΄ κλείνει με την πολυσυζητημένη διάλεξη για τον Ανδρέα Κάλβο του 1938 στον «Παρνασσό». Το Βιβλίο Β΄ συγκεντρώνει τα αγγλόφωνα έργα στο πρωτότυπο: τα «Δοκίμια του Καίμπριτζ» (21 κείμενα για βρετανούς ποιητές, από τον Τσώσερ, Σαίξπηρ, Χέρμπερτ, Βων, Νταν, Ντράιντεν, ως τον Κάουπερ, Ουώρντσγουόρθ, Τόμας Γκρεϋ, Οράτιο Ουώλπολ, Τζον Κητς κ.ά, αλλά και για πεζογράφους —Τζέιν Ώστεν, Σαρλότ Μπροντέ (στα ελληνικά), Ντε Κουίνσυ, Τσαρλς Λαμ) ̇ επίσης τις αγγλόφωνες διαλέξεις του συγγραφέα στο Λονδίνο (1941-1944), κυρίως για την Ελλάδα και τους Έλληνες, όταν ο Καπετανάκης υπηρετούσε στο Γραφείο Τύπου της ελληνικής κυβέρνησης. Το Βιβλίο Β΄ κλείνει με 4 αδημοσίευτα ποιήματα, 2 στα αγγλικά και 2 στα ελληνικά.
Ο Δημήτριος Καπετανάκης, μεταφυσικός στοχαστής αλλά και άνθρωπος του κόσμου τούτου που πάλεψε βαθιά με το αίνιγμα του έρωτα και της μαθητείας, διακρίθηκε και ως δεινός δάσκαλος, για τον παιδαγωγικό του τρόπο να ξυπνάει τον εσωτερικό δαίμονα των μαθητών του (και αναγνωστών του) οδηγώντας τους στο δρόμο της διαρκούς αναζήτησης.