Φιλοσοφία
Κάθε πολεμική γύρω από την cancel culture –και δεν υπήρξαν λίγες τον τελευταίο καιρό– προκαλεί θύελλα αντιδράσεων στον Τύπο και τα κοινωνικά δίκτυα. Είναι ίδιον της cancel culture, αυτής της «δικτατορίας των μειοψηφιών», σύμφωνα με ορισμένους, ή του «φασισμού της άκρας Αριστεράς», σύμφωνα με τον Donald Trump, τον πιο απηνή πολέμιό της, να προκαλεί την οργισμένη αντίδραση μιας αγανακτισμένης πλειοψηφίας, που καταγγέλλει τις «διαστρεβλώσεις των αντιρατσιστών» και τη βούληση να ξαναγραφτεί η ιστορία μέσω αναχρονισμών και ηθικολογικών κρίσεων. Σε γενικές γραμμές, αυτές οι κριτικές προηγούνται κάθε συζήτησης επί του θέματος και την καθιστούν εκ των πραγμάτων σχεδόν αδύνατη. Σίγουρα το έχετε διαπιστώσει κι εσείς: κάθε φορά που ακούγεται η φράση cancel culture, όλοι τραβάνε το περίστροφό τους.
Εκ των υστέρων επανόρθωση εξόφθαλμων αδικιών. Δύσκολο να συνοψίσει κανείς καλύτερα σε μια φράση τα επίδικα που πυροδοτούν την πολεμική γύρω από την cancel culture. Συμπυκνώνονται σε κάθε λέξη αυτής της πρότασης. Πράγματι, δεν αισθάνεται όλος ο κόσμος την ανάγκη να «επανορθώσει» (γιατί; με ποιον τρόπο;), πόσο μάλλον να επανορθώσει τις «αδικίες» που κρίνονται ως «εξόφθαλμες» (με βάση ποια κριτήρια;) και που από ορισμένους θεωρούνται ως τυχαία περιστατικά ή ως ιστορικό fatum, και επιπλέον όλα αυτά να γίνουν «εκ των υστέρων», ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τη διεξαγωγή μιας αναδρομικής και παραπλανητικής δίκης. Παρότι η cancel culture δεν είναι απαλλαγμένη από υπερβολές και ελαττώματα, οι αντιδράσεις που προκαλεί στη Γαλλία, ύποπτες καθότι συστηματικές, παραμορφώνουν τα επίδικα ζητήματα έως ότου η συζήτηση να ενταφιαστεί πλήρως. Έγραψα αυτό το κείμενο σε μια προσπάθεια να κατανοήσω την ουσιαστική προβληματική πίσω από τις κραυγές, τις a priori κρίσεις και τις λήψεις του ζητουμένου. Διότι, στον αντίποδα των αγανακτισμένων αντιδράσεων, προσωπικά κάτι διδάχθηκα κάθε φορά που η cancel culture εμφανίστηκε κάπου.
Ας αρχίσουμε δίνοντας έναν απλό ορισμό, φροντίζοντας να διακρίνουμε τη λέξη από το πράγμα, την έκφραση καθεαυτήν από την πραγματικότητα που συγκαλύπτει. Η cancel culture ή, σε μια κατά λέξη απόδοση, η κουλτούρα της ακύρωσης, είναι ουσιαστικά ένας πολεμικός, υποτιμητικός όρος, μια «έκφραση της αμερικανικής Δεξιάς που υιοθετήθηκε από τους γάλλους νεοσυντηρητικούς προκειμένου να απαξιώσουν περαιτέρω τα προοδευτικά αιτήματα», σύμφωνα με τη διατύπωση του André Gunthert. Ορίζει ένα σύνολο διεκδικήσεων που προέρχονται από τη ριζοσπαστική Αριστερά και αφορούν την απτή αλλαγή των πρακτικών σε μια κοινωνία που κατηγορείται ότι διαιωνίζει μια ρατσιστική και σεξιστική κουλτούρα, η οποία αγνοεί τους καταπιεσμένους πληθυσμούς. Η κουλτούρα της ακύρωσης, κριτικό εργαλείο των μειονοτήτων που εξασκούν την ελευθερία έκφρασής τους, συνίσταται κυρίως στην αποκάλυψη θεμάτων ή πράξεων εκ μέρους προσώπων, εταιρειών ή θεσμών που κρίνονται απαράδεκτες ή προσβλητικές και στην απόσυρση κάθε υποστήριξης προς αυτά τα πρόσωπα, τις εταιρείες και τους θεσμούς, ιδίως μέσω των κοινωνικών δικτύων. Η cancel culture είναι λοιπόν πάνω απ’ όλα ένας τρόπος έκφρασης και διαμαρτυρίας, ο οποίος συντίθεται από συντονισμένους λόγους και πράξεις που αφορούν τα πολιτικά δικαιώματα: διαδήλωση, μποϊκοτάζ, προειδοποίηση (ή whistle-blowing).
Το 2019 εορτάστηκαν σε όλο τον κόσμο τα 100 χρόνια από την ίδρυση της σχολής του Μπάουχαους στη Βαϊμάρη. Η σχολή, στα 14 χρόνια της τρικυμιώδους πορείας της, είχε καθοριστική συμβολή στη διαμόρφωση του γούστου και της μοντέρνας αισθητικής του 20ού αιώνα. Ωστόσο, δεν υπήρξε μόνο μια σχολή σκέψης για τον βιομηχανικό σχεδιασμό και τη μορφοποίηση ενός διαχρονικού «στιλ της μηχανής», αλλά στην κυριολεξία ένα εργαστήρι παραγωγής μιας νέας αντίληψης του κόσμου, ένα εργαστήρι παραγωγής της νέας εποχής.
Με αφορμή αυτή την επέτειο, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και η Κρατική Ακαδημία Καλών Τεχνών Στουτγάρδης οργάνωσαν κύκλο εκδηλώσεων με κορυφαίο το διεθνές Συνέδριο «Το Μπάουχαους και η Ελλάδα» που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς στις 30 Μαΐου–1η Ιουνίου 2019. Στο συνέδριο συμμετείχαν περισσότεροι από 60 Έλληνες και ξένοι αναγνωρισμένοι ειδικοί και ερευνητές, με επιλεγμένες ανακοινώσεις σχετικές με την πρόσληψη της εμπειρίας του Μπάουχαους στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στη Μέση Ανατολή και στις ΗΠΑ, πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο δίγλωσσος και καλαίσθητος τόμος «Το Μπάουχαους και η Ελλάδα», που εκδίδεται με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, περιλαμβάνει όλες τις ανακοινώσεις στο συνέδριο, πλαισιωμένες από χαρακτηριστική και πρωτότυπη εικονογράφηση.
Δίγλωσση έκδοση ελληνικά/αγγλικά.
Επιστήμες
Τι συμβαίνει με τους κολπικούς οργασμούς και το σημείο G; Μπορεί το ψωμί, η μπίρα ή το κρασί να προκαλέσουν μυκητιασικές λοιμώξεις; Πώς πρέπει να πλένω τα εσώρουχά μου; Πώς προκαλεί καρκίνο μία λοίμωξη από HPV; Πώς επηρεάζει η εμμηνόπαυση τον κόλπο; Πότε είναι ανησυχητικές οι κολπικές εκκρίσεις;
Να μερικά από τα πολύ σοβαρά ερωτήματα που αφορούν τα γυναικεία γεννητικά όργανα, τα οποία ωστόσο καλύπτει ένα νέφος παραπληροφόρησης και ταμπού. Για χάρη του κέρδους, των κλικ και των λάικ, γυναικεία περιοδικά, σελέμπριτι, παραϊατρικές ιστοσελίδες και όχι μόνο μας βομβαρδίζουν με ψευδοεπιστημονικά δεδομένα. Πώς θα ξεχωρίσουμε τους μύθους από την αλήθεια; Η γυναικολόγος Jen Gunter στα είκοσι πέντε χρόνια της εμπειρίας της έχει αντιμετωπίσει όλων των ειδών τις παρανοήσεις και έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της καριέρας της στο να γκρεμίσει πλάνες σχετικά με τη γυναικεία αναπαραγωγική υγεία μέσα από το δημοφιλές της μπλογκ καθώς και τον λογαριασμό της στο twitter. Με αυτό το βιβλίο, το οποίο έχει γνωρίσει τεράστια επιτυχία διεθνώς, η Jen Gunter μας παίρνει μαζί της σε ένα εκπαιδευτικό αλλά και διασκεδαστικό ταξίδι ανακάλυψης ενός μαγικού κόσμου: του κόλπου και του αιδοίου.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Το 1946-1947 η Μάτση Χατζηλαζάρου βρίσκεται στο Παρίσι. Έφυγε με το θρυλικό πλοίο “Ματαρόα” τον Δεκέμβριο του 1945, μαζί με την αφρόκρεμα νέων καλλιτεχνών, συγγραφέων, στοχαστών και επιστημόνων, με υποτροφία του γαλλικού κράτους. Ο Ανδρέας Εμπειρίκος, με τον οποίο έζησε παντρεμένη μέχρι το 1943, την έχει εφοδιάσει με συστατικές επιστολές για να συναντήσει Γάλλους υπερρεαλιστές και ψυχαναλυτές. Και η Μάτση του γράφει γι’ αυτές τις συναντήσεις, για τις εμπειρίες της και για τις εντυπώσεις της από το Παρίσι, πού ανασυντάσσεται μετά τον πόλεμο.
“Καθώς η ζωή και το έργο της Μάτσης Χατζηλαζάρου, της πρώτης Ελληνίδας υπερρεαλίστριας, είναι άμεσα συνδεδεμένα, αφού η Μάτση έζησε με τρόπο ποιητικό και έγραψε ποίηση με τρόπο βιωματικό, το υλικό πού σχολιασμένο δημοσιεύεται στη συνέχεια μπορεί να διαβαστεί με ποικίλους τρόπους: ως αυθεντικές ψηφίδες πού ανασυνθέτουν το κλίμα και την ατμόσφαιρα μιας ενδιαφέρουσας και κρίσιμης πνευματικής εποχής, ως τεκμήρια μιας βαθιάς προσωπικής και πνευματικής σχέσης, ως υποστηρικτικό υλικό για την κατανόηση του έργου της ποιήτριας, ως τα τεκταινόμενα της ζωής και του έργου της, ως κείμενα με σχόλια ποιητικής, ως ανεξάρτητες κειμενικές μονάδες πού εμπεριέχουν αφ’ εαυτού τους λογοτεχνική αξία. Πρόκειται, επομένως, για μια διπλή επίσκεψη: σε μια ποιήτρια, άλλα και σε μία εποχή”.
Οι ανέκδοτες μέχρι σήμερα επιστολές της Μάτσης συνοδεύονται από 4 εξαιρετικά, άγνωστα ποιητικά γραπτά της και 3 γαλλικά ποιήματα του Ανδρέα Εμπειρίκου της ίδιας περιόδου, καθώς και από πλούσιο ακυκλοφόρητο φωτογραφικό υλικό, όπου το ζευγάρι αλληλοφωτογραφίζεται το 1940 και το 1945.
Το φθινόπωρο του 1915 στρατεύματα της Entente Cordiale αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από την αποτυχημένη εκστρατεία στα Δαρδανέλια, και συγκρότησαν την Στρατιά της Ανατολής. Η συγκέντρωση στρατού στην Μακεδονία αποσκοπούσε στο να βοηθήσει τη Σερβία που δεχόταν την επίθεση των Κεντρικών Δυνάμεων. Η υποχώρηση, όμως, των σερβικών δυνάμεων ανάγκασε τους Συμμάχους να παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα άπραγοι στη Θεσσαλονίκη. Από ένα γαλλο-αγγλικό εκστρατευτικό σώμα δεκάδων χιλιάδων ατόμων στα τέλη του 1915, η Στρατιά της Ανατολής κατέληξε να αποτελεί το 1918 ένα πολυεθνικό και πολυθρησκευτικό μωσαϊκό στο οποίο προστέθηκαν μεταξύ άλλων Έλληνες, Σέρβοι, Ρώσοι, Ιταλοί, «Σενεγαλέζοι», Βορειοαφρικανοί και Αναμίτες.
Η Στρατιά που αριθμούσε πλέον περίπου 650.000 στρατιώτες.Μετά την παράδοση του οχυρού Ρούπελ και την κατάληψη της Ανατολικής Μακεδονίας από τις Κεντρικές Δυνάμεις, η χώρα βρέθηκε το φθινόπωρο του 1916 διαιρεμένη ανάμεσα στην Κυβέρνηση των Αθηνών υπό τον γερμανόφιλο Βασιλιά Κωνσταντίνο και στην Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος υποστήριζε την πολιτική των Συμμάχων.
Ο «Εθνικός Διχασμός» κορυφώθηκε το 1916 με το ναυτικό αποκλεισμό που επέβαλαν οι Σύμμαχοι στην «Παλαιά Ελλάδα» προκειμένου να υποχωρήσει ο Κωνσταντίνος και τη σύγκρουσή τους με μονάδες του τακτικού στρατού αλλά και με παραστρατιωτικές οργανώσεις, γνωστή ως «Νοεμβριανά».Το 1917 υπήρξε μία μεταβατική και κομβική χρονιά για την Ελλάδα. Οι συνέπειες των «Νοεμβριανών» στον πληθυσμό της Αθήνας, η επιβλητική γαλλική στρατιωτική παρουσία στην πόλη καθώς και η αποστολή του Γάλλου γερουσιαστή Charles Jonnart ανάγκασαν το βασιλιά να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Τον Ιούνιο του 1917 ο Βενιζέλος επέστρεψε στην Αθήνα και η ενοποιημένη πλέον Ελλάδα εισήλθε στον πόλεμο στο πλευρό της Entente. Τον επόμενο μήνα επανεσυνεκλήθη η Βουλή που είχε διαλυθεί αντισυνταγματικά το Μάιο του 1915, η οποία αποκλήθη ως «Βουλή των Λαζάρων», και ο διάδοχος του Κωνσταντίνου, Αλέξανδρος ανέβηκε στο θρόνο. Ήταν η αρχή ενός νέου κεφαλαίου στην ελληνική ιστορία.
Στο παρόν λεύκωμα παρουσιάζονται άγνωστα φωτογραφικά τεκμήρια της Αθήνας των αρχών του 20ού αιώνα και πιό συγκεκριμένα κατά του έτους 1917, κατά το οποίο η πόλη υπήρξε θέατρο έντονων πολιτικών αναταράξεων, σε ένα γενικότερο κλίμα επικίνδυνων διακυμάνσεων της ζωής του ελληνικού κράτους.
Η φωτογραφική ματιά των Γάλλων στρατιωτών –των οποίων η παρουσία στην πρωτεύουσα (στο πλαίσιο της συμμαχίας της Αντάντ) ήταν αποτέλεσμα αυτών των έκτακτων περιστάσεων– επικεντρώθηκε, ευνόητα, κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα.
Γλώσσα έκδοσης: Ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά
Πολιτική
Όταν ο κόσμος αποκαλεί κάποιον/α τσαβ (chav), μόνο ένα πράγμα εννοεί. Μπορεί να δίνουν διαφορετικούς ορισμούς, αλλά πάντα το ίδιο εννοούν. Εννοούν ότι είσαι κάθαρμα, εννοούν ότι δεν έχεις πάρει την κατάλληλη μόρφωση και σαν να λένε «μακριά απ’ την οικογένειά μου», σαν να σε αποκαλούν εγκληματία και να σου λένε ότι είσαι ένας άχρηστος και φταις εσύ για αυτό, μαλάκα.
Για την πολιτική αριστερά οι άνθρωποι του Χάντερ είναι οι αδαείς και οι κακώς πληροφορημένοι· για τη νικήτρια δεξιά δεν είναι παρά τα βρομερά και πεταμένα σκουπίδια της εργατικής τάξης.
Το Chav/Αλληλεγγύη από τα υπόγεια είναι εν μέρει αυτοβιογραφία εν μέρει στοχασμός πάνω στο τραύμα, την τάξη και την ταυτότητα, αλλά και ένα μεγαλοπρεπές φάσκελο στα μούτρα της «πολιτικής της αξιοπρέπειας» – όμως, κυρίως, πρόκειται για μια προσπάθεια να ακουστεί καθαρά ο χτύπος της καρδιάς των τσαβ.
Αυτή η συλλογή κειμένων αναλύει τις βιωμένες εμπειρίες του συγγραφέα της. Ο Χάντερ υπήρξε ως παιδί σεξεργάτης, ως έφηβος εξαρτημένος από το κρακ και αργότερα βίαιος κακοποιός αλλά και κοινωνικός αγωνιστής. Η ίδια του η ζωή, λοιπόν, είναι το εργαλείο που χρησιμοποιεί για να εξετάσει τους τρόπους με τους οποίους οι ταξικές μας εμπειρίες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και κάνουμε πολιτική.
Φιλοσοφία
Από έναν ευφυή νέο ιστορικό, ένα πολύχρωμο ταξίδι σε 7.000 χρόνια και 26 πόλεις του κόσμου, το οποίο παρουσιάζει πώς η αστική διαβίωση υπήρξε το κίνητρο και το λίκνο για τις μεγαλύτερες καινοτομίες της ανθρωπότητας.
Στις διακόσιες χιλιετίες της ύπαρξής μας τίποτα δεν μας έχει διαμορφώσει πιο βαθιά από την πόλη.
Ο ιστορικός Ben Wilson, συγγραφέας βραβευμένων best sellers, αφηγείται τη μεγάλη, ένδοξη ιστορία του τρόπου με τον οποίο η ζωή στην πόλη επέτρεψε την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού.
Ξεκινώντας με την Ουρούκ, την πρώτη πόλη του κόσμου, που χρονολογείται από το 4.000 π.Χ. και απεικονίζεται στο Έπος του Γκιλγκαμές, μας δείχνει ότι οι πόλεις δεν ήταν ποτέ μια ανάγκη, αλλά, όταν δημιουργήθηκαν, η εγγύτητά τους οδήγησε σε άνθηση των επιτευγμάτων του ανθρώπου, δημιουργώντας νέα επαγγέλματα, νέες μορφές τέχνης, λατρείας και εμπορίου – όλα αυτά που συνθέτουν τον πολιτισμό.
Ξεναγώντας τους αναγνώστες σε διάσημες πόλεις σε μια περίοδο που καλύπτει πάνω από 7.000 χρόνια, ο Wilson αποκαλύπτει τις καινοτομίες καθεμίας: την ενασχόληση με τα κοινά στην Αγορά της Αθήνας, το παγκόσμιο εμπόριο στη Βαγδάτη του 9ου αιώνα, τα οικονομικά στα καφέ του Λονδίνου, τις οικιακές ανέσεις στην καρδιά του Άμστερνταμ.
Ζωντανό, ευφυές, ευκολοδιάβαστο, το Metropolis είναι μια υπέροχη περιήγηση στα ανθρώπινα επιτεύγματα.
Ένας οδηγός, από τη γυναικολόγο Jen Gunter, γεμάτος πρακτικές και καθησυχαστικές πληροφορίες, για να αλλάξει ο τρόπος που βιώνουν οι γυναίκες την εμμηνόπαυση.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η συναγωγή είναι ένα κτήριο. Είναι όμως και ένας χώρος ιερός. Μετά την καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ, ο θεσμός της συναγωγής μεταλαμπαδεύτηκε σε όλη τη Διασπορά. Έγινε το σημείο αναφοράς, συνάθροισης, προσευχής, γιορτής, χαράς και λύπης των Εβραίων. Στις συναγωγές συγκέντρωσαν και οι Ναζί τους Εβραίους, πριν τους στοιβάξουν σε καμιόνια και από εκεί σε εμπορικά βαγόνια για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα κρεματόρια στο Ολοκαύτωμα. Τα κείμενα βασίζονται σε πολυετή έρευνα στα ίδια τα κτήρια, σε δημοσιευμένα τεκμήρια και σε αρχεία (έγγραφα, κείμενα, φωτογραφίες) στην Ελλάδα, το Ισραήλ και αλλού, μέρος των οποίων είναι προσβάσιμο και στο διαδίκτυο. Βασίζονται επίσης σε συνεντεύξεις και σε γεγονότα, από την εποχή της έρευνας έως σήμερα. Στην επαφή με ανθρώπους και με τόπους, σε σκηνές που θα θύμιζαν κινηματογραφικό έργο, με κάποια συναγωγή ή ερείπια μιας συναγωγής στο φόντο. Η έκδοση περιλαμβάνει πρωτότυπα αρχιτεκτονικά σχέδια και σκαριφήματα του Ηλία Μεσσίνα.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Το κυνήγι των ονείρων , η φιλία με τον πόνο και άλλες μεγάλες ιδέες
