Τέχνη
Η πολυσχιδής δράση του σκηνοθέτη, μέλους και Προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών και ομότιμου καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρου Α. Ευαγγελάτου (1940-2017) εκτείνεται, ήδη, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 έως και τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Παράλληλα με το πλούσιο σκηνοθετικό έργο του, ο Ευαγγελάτος διήνυσε μια άκρως επιτυχημένη πορεία τόσο στο πεδίο της επιστήμης ως ερευνητής, συγγραφέας μελετημάτων και πανεπιστημιακός δάσκαλος, όσο και στη διοίκηση σημαντικών καλλιτεχνικών οργανισμών, ως Γενικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, Γενικός Διευθυντής και Πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (Ι.Τ.Ι.).
Ο ανά χείρας τόμος επικεντρώνεται στην καλλιτεχνική δραστηριότητά του, που σφράγισε τις εξελίξεις στην ελληνική σκηνή των τελευταίων δεκαετιών, και φιλοδοξεί να καταγράψει και να αποτυπώσει τις -περισσότερες από διακόσιες- σκηνοθεσίες του στο θέατρο και την όπερα, ένα εξόχως παραγωγικό έργο πενήντα πέντε ετών.
Ο βασικός σχεδιασμός της παρούσας έκδοσης, που άντλησε το υλικό της από το προσωπικό αρχείο του σκηνοθέτη και το Αρχείο του Αμφι-Θεάτρου, ξεκίνησε το 2014, και, εκτός από τους δύο επιστημονικούς επιμελητές, συμμετείχαν σε αυτόν ο ίδιος ο Ευαγγελάτος, που επέλεξε τους συγγραφείς των κειμένων, και ο επιστήθιος φίλος του, κορυφαίος Έλληνας σκηνογράφος Γιώργος Πάτσας (1944-2018). Ο Πάτσας ανέλαβε την καλλιτεχνική επιμέλεια του τόμου, ορίζοντας τη σχεδιαστική του γραμμή και επιλέγοντας, με τη σύμφωνη πάντα γνώμη του Ευαγγελάτου, τις φωτογραφίες των παραστάσεων. Στο τελευταίο στάδιο της επεξεργασίας της έκδοσης συνέβαλε αποφασιστικά και η Κατερίνα Ευαγγελάτου, με γόνιμες και ουσιαστικές επισημάνσεις.
Η δομή του τόμου, που εισηγήθηκαν οι επιστημονικοί επιμελητές, ακολουθεί τη χρονολογική σειρά των παραστάσεων που σκηνοθέτησε ο Ευαγγελάτος, ανεξάρτητα από τον θεατρικό οργανισμό που φιλοξένησε την εκάστοτε παραγωγή. Εναλλάσσονται συνεπώς οι παραγωγές που παρουσιάστηκαν από τους δύο προσωπικούς του θιάσους, τη Νεοελληνική Σκπνή και το Αμφι-Θέατρο, με εκείνες που σκηνοθέτησε στα κρατικά θέατρα, σε ιδιωτικούς θιάσους και στο εξωτερικό, αποτυπώνοντας εναργέστερα την πορεία του σκηνοθέτη και του έργου του με την πάροδο του χρόνου. Στην έκδοση περιλαμβάνονται επιπλέον οι παραστάσεις που σκηνοθέτησαν στο Αμφι-Θέατρο η ηθοποιός και σκηνοθέτις Λήδα Τασοπούλου και η σκηνοθέτις Κατερίνα Ευαγγελάτου, σύμφωνα με την επιθυμία του Ευαγγελάτου να εμπεριέχεται στην έκδοση το σύνολο των παραγωγών του ιστορικού θεάτρου, που ίδρυσε το 1975 και το οποίο λειτούργησε ανελλιπώς έως το 2011. […] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)
Δοκίμιο
Ένας χρήσιμος οδηγός για να επαναπροσδιορίσεις τη σχέση σου με το αλκοόλ και να συναντήσεις την αλήθεια σου
Θέλεις να εξερευνήσεις ποια είναι η σχέση σου με το αλκοόλ; • Αναρωτιέσαι συχνά αν πίνεις παραπάνω από όσο πρέπει; • Νιώθεις συχνά κουρασμένος/η, χωρίς ενέργεια και δεν ξέρεις γιατί; • Συχνά αποφασίζεις να μην πιεις, αλλά τελικά υποκύπτεις και πίνεις έστω και ένα; • Είσαι έτοιμος/η να βάλεις αυτή τη σχέση στο μικροσκόπιο και να ανακτήσεις το 100% των ικανοτήτων σου; Το Άνευ είναι εδώ για να γνωρίσεις ακριβώς τι ρόλο παίζει το αλκοόλ στη ζωή σου, να επανεξετάσεις παγιωμένες απόψεις που μπορεί να μη σε εξυπηρετούν πια και να δεις πώς οι υγιεινοί τρόποι έκφρασης και διασκέδασης μπορούν να σε κάνουν να νιώσεις αυτό το high χωρίς να βλάπτεις τη σωματική και ψυχική σου υγεία. Είσαι έτοιμος/η να γνωρίσεις την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου;
Non Fiction
Μια ζωή χωρίς ελευθερία επιλογής δεν αξίζει να τη ζει.
Οι φιλοδοξίες του Θεόνικου Μπάξτερ να δημιουργήσει την τέλεια σύντροφο παίρνουν σάρκα και οστά όταν ανακαλύπτει τη σορό της όμορφης Μπέλλας, την οποία επαναφέρει στη ζωή με ένα επιστημονικό θαύμα που θυμίζει Φρανκενστάιν. Ωστόσο, το όνειρό του κατακρημνίζεται από τον θυελλώδη έρωτα του Δόκτορα Άρτσιμπαλντ ΜακΚέρι για εκείνη.
Όμως η Μπέλλα έχει τις δικές της επιθυμίες να κυνηγήσει. Έτσι, αφήνεται σε πάθη και πόθους, σε ένα οδοιπορικό που την οδηγεί από αριστοκρατικά καζίνο σε καταγώγια της Αλεξάνδρειας και στο περιθωριακό Παρίσι.
Εξερευνώντας τη θέση της ως γυναίκας στη σκιά της πατριαρχίας, η Μπέλλα ξέρει ότι είναι στο χέρι της να κατακτήσει την ελευθερία της και να αποφασίσει τι νόημα έχει η αληθινή αγάπη στη ζωή της.
Το πιο δημοφιλές βιβλίο του Άλισντερ Γκρέυ είναι μία ιστορία για την ουσία της αγάπης και την επιστημονική τόλμη, αλλά κυρίως για την αξία της ελευθερίας των επιλογών μας στη ζωή.
Ένα σύγχρονο κλασικό μυθιστόρημα που θα λάτρευαν η Μαίρη Σέλλεϋ, ο Λιούις Κάρολ και ο Άρθουρ Κόναν Ντόυλ.
Η Μαρία Σουζάνα Κολοκυθά-Αντωνακάκη (1935–2020) είναι η πιο γνωστή Ελληνίδα αρχιτέκτονας της γενιάς της, εντός και εκτός των συνόρων της χώρας μας. Η ενεργή παρουσία της στην αρχιτεκτονική σκηνή για έξι δεκαετίες, από την ολοκλήρωση των σπουδών της στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 1959 μέχρι το τέλος της ζωής της το 2020, είναι από μόνη της εντυπωσιακή. Μολαταύτα, τα περισσότερα κείμενα από τις δημόσιες ομιλίες και διαλέξεις των έξι αυτών δεκαετιών της σταδιοδρομίας της παρέμεναν έως σήμερα αδημοσίευτα ή δυσεύρετα.
Ισορροπώντας ανάμεσα στις αναφορές της στους κόσμους της φιλοσοφίας και των καλών τεχνών, η Αντωνακάκη αποτελούσε η ίδια την ενσάρκωση της βαθιάς της πεποίθησης ότι η αρχιτεκτονική αποτελεί πολιτισμικό αγαθό. Τα κείμενά της αναπτύσσονται γύρω από ζητήματα όπως: η ποιητική σύλληψη του κτισμένου περιβάλλοντος της καθημερινότητάς μας, η σημασία των ορίων, της κίνησης και των μεταβάσεων στην αρχιτεκτονική, η χρήση του χρώματος στην αρχιτεκτονική και στην πόλη, η θεατρικότητα και η κατοίκηση, οι σχέσεις χρόνου και χώρου στην αρχιτεκτονική, ο διάκοσμος και η ποιητική διάσταση των αντικειμένων της καθημερινής ζωής, η αρχιτεκτονική της πολυκατοικίας και η συσχέτιση της ελληνικής πόλης με τον τόπο και το φυσικό περιβάλλον. Γράφοντας ανοιχτόκαρδα για την τέχνη της, με τη χαρακτηριστική της ευρυμάθεια και ευαισθησία, η Αντωνακάκη προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό τα κλειδιά που του χρειάζονται για να μάθει να κοιτάζει με οξύτερο, κριτικό βλέμμα το χώρο όπου ζει και κινείται καθημερινά.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Το Σκληρός από Τρυφερότητα συγκροτεί μια γοητευτική αφήγηση “επί προσωπικού”, που πετυχαίνει διάνα δύο στόχους. Είναι και απομνημονεύματα της επί 24 χρόνια συνοδοιπορίας του John Taylor με τον Ηλία Πετρόπουλο -ο Taylor είναι ο εμβληματικός μεταφραστής κειμένων και βιβλίων του Πετρόπουλου στα αγγλικά-, αλλά και ιδανική εισαγωγή στον βίο και στο έργο του οργισμένου με αιτία λαογράφου του άστεως, ο οποίος σόκαρε, έτερψε, άνοιξε τα μάτια ή εξόργισε τους νεοέλληνες τουλάχιστον από το 1968, όταν πρωτοκυκλοφόρησαν τα Ρεμπέτικα τραγούδια, έως τον θάνατό του στο Παρίσι το 2003. Από τη μια “η ζωή μου με τον Πετρόπουλο”, με δεκάδες άγνωστα μέχρι σήμερα περιστατικά, γραμμένα με σεβασμό και αγάπη για τον μέντορά του, χωρίς να του χαρίζεται. Και από την άλλη τι και πώς έγραψε ο Πετρόπουλος, τι έπραξε και γιατί, ποια θέματα φώτισε πρώτος, οι απόψεις και οι αντιφάσεις του. Μαζί με φωτογραφίες, σκίτσα, χειρόγραφα σημειώματα και αναλυτικό κατάλογο 74 βιβλίων στην πρώτη τους έκδοση.
Το 1979 ένας ευφυής, μορφωμένος και γλωσσομαθής νεαρός Αμερικανός ανάρτησε μια μικρή αγγελία σε ελληνικό βιβλιοπωλείο στο Παρίσι. Αναζητούσε Έλληνα συνεργάτη, ως βοηθό, για να μεταφράσει στα αγγλικά ποιήματα του Καρυωτάκη και του Ρίτσου. Του απάντησε κάποιος Πετρόπουλος. Του πρότεινε, κάπως κοφτά, να αποκλειστούν οι συγκεκριμένοι ποιητές γιατί “ο ένας είναι νεκρός κι ο άλλος είναι βλάκας”. Ανακοίνωσε επίσης ότι ψάχνει μεταφραστή για ένα δικό του βιβλίο που λέγεται Εγχειρίδιον του καλού κλέφτη.
Η συνέχεια στις σελίδες του Σκληρός από τρυφερότητα…
From Improvising at Barakos’s to Piano Voices and Ping-Pong, and from Heraclitus to Satie and Steve Lacy, Sakis Papademetriou is the enduring excellence of Greek improvised jazz, a restless musician who went against the mainstream, infiltrating the music establishment, thanks to the freedom of the joy of the unpredictable. You can see this just in Andreas Zacharatos’s photographs: Sakis, smiling broadly, not to the audience but to his music. His bliss is in the music he composes at the piano, striking the piano keys, using the piano shell, the piano strings to play, and even by drumming the floor on which the piano rests and with every object around him that can produce sound, each time in a unique, mystagogic way.
Since his first concert at the Anatolia in 1963, he can take pride in transforming art and his life into one thing: happiness. (Giannis N. Baskozos, from the publisher)
Από το Αυτοσχεδιάζοντας στου Μπαράκου μέχρι το Piano Voices και το Ping Pong και από τον Ηράκλειτο στον Σατί και τον Steve Lacy, ο Σάκης Παπαδημητρίου είναι η σταθερά της ελληνικής αυτοσχεδιαζόμενης τζαζ. Ο ανήσυχος μουσικός που πήγε κόντρα στο ρεύμα διεμβολίζοντας την επικρατούσα μουσική με την ελευθερία που χαρίζει η χαρά του απρόβλεπτου.
Αρκεί κανείς να δει τον Σάκη στις φωτογραφίες του Ανδρέα Ζαχαράτου, χαμογελάει πλατιά, όχι στο κοινό, αλλά στη μουσική του. Η χαρά του υπάρχει στη μουσική που σχεδιάζει παίζοντας με το πιάνο, με τα πλήκτρα, με το κέλυφος, τις χορδές, ακόμα και με το πάτωμα στο οποίο στηρίζεται το πιάνο, και με κάθε πράγμα που βρίσκεται δίπλα του και μπορεί να παράγει ήχο. Κάθε φορά με έναν μοναδικό, ανεπανάληπτο, μυσταγωγικό τρόπο.
Από το 1963, την πρώτη του συναυλία στο Ανατόλια, μέχρι σήμερα μπορεί να υπερηφανευτεί πως κατάφερε η τέχνη και η ζωή του να γίνουν ένα. Ευτυχία. (Γιάννης Ν. Μπασκόζος, από την έκδοση)
Τέχνη
Οι εκδόσεις Όγδοο και ο Ντίνος Δηματάτης, συγγραφέας των βιβλίων “Οι Άγνωστοι του Ροκ”, “Το μοναχικό μπλουζ του Πρίγκιπα”, και της τριλογίας αναφοράς της ελληνικής ροκ σκηνής “Get That Beat”, παρουσιάζουν το νέο του βιβλίο, “It’s Only Rock ‘n’ Roll”, μια συναρπαστική αναδρομή μιας ζωής βουτηγμένης στο ροκ, τα λάιβ, τα βινύλια και τον μουσικό Τύπο.
Ο δικηγόρος Ντίνος Δηματάτης, ως δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, ιστορικός και εν τέλει αθεράπευτος θιασώτης του ροκ, ανοίγει το σεντούκι της μνήμης του και καταθέτει μια εκ βαθέων εξομολόγηση, “κάπως σαν αυτή ενός αμαρτωλού στον πρεσβύτερο της εκκλησίας του”.
Στο βιβλίο ζωντανεύουν οι αναμνήσεις δεκαετιών από μεγάλες συναυλίες και οι γνωριμίες του συγγραφέα με τεράστια ονόματα του ροκ που πέρασαν από τη χώρα μας όπως John Kay, Steppenwolf, Alex Harvey, Paul Jones, Manfred Mann, Marianne Faithfull, Jack Bruce και πολλών άλλων.
Η ατμόσφαιρα ιστορικών, για την Ελλάδα, λάιβ, προσωπικές εξομολογήσεις μεγάλων ροκ σταρ που του χάρισαν τη φιλία τους, ανέκδοτα περιστατικά, αλλά και η τεράστια δισκοθήκη και η απίστευτη συλλογή μουσικών εντύπων των τελευταίων έξι δεκαετιών του συγγραφέα, βρίσκουν θέση στο βιβλίο και μας χαρίζουν ένα συναρπαστικό ταξίδι στον μαγικό αυτό κόσμο, έτσι όπως ελάχιστοι άνθρωποι στην Ελλάδα τον έζησαν.
Γιατί όλα στη ζωή είναι… Rock ‘n’ Roll!
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Στα “Ημερολόγια On the Road” διηγούμαι τις εμπειρίες και τις εντυπώσεις μου από τα εικοσιπέντε χρόνια που, μαζί με τον Στάθη Καλυβιώτη και τη μπάντα μας, γυρνάμε τον κόσμο παίζοντας τη μουσική μας. Από τα διάφορα, διεθνή μουσικά φεστιβάλ, τα φημισμένα συναυλιακά μέγαρα ή τα θρυλικά αντεργκράουντ κλαμπάκια των μεγαλουπόλεων της Ευρώπης και της Αμερικής, μέχρι τις πολιτιστικές συναυλίες σε απομακρυσμένα χωριά εξωτικών χωρών, δυσκολίες αλλά και πλάκες του δρόμου, γνωριμίες με ενδιαφέροντες μουσικούς όλων των εθνικοτήτων, πολιτιστικές ομοιότητες και διαφορές… δεν γινόταν παρά να τα καταγράφω σχεδόν καθημερινά μέσα στα βαν, τα αεροπλάνα και τα τραίνα, σε δωμάτια ξενοδοχείων, αίθουσες αναμονής, καμαρίνια. Την εποχή της πανδημίας βρήκα την ευκαιρία να ξεκαθαρίσω και να καθαρογράψω αυτά τα κείμενα και να σκανάρω τα σκιτσάκια μου, ξεχασμένα ανάμεσα στις σελίδες. Γραμμένα μέσα από τη δική μου ματιά και έχοντας ήδη διανύσει μια πολύχρονη πορεία στα αντίστοιχα μουσικά πράγματα της χώρας μας, θεώρησα ενδιαφέρον, ευχάριστο, ίσως και χρήσιμο, να τα μοιραστώ…
Δοκίμιο
Ο θάνατος είναι μια από τις ανθρώπινες εμπειρίες που (με τη γλώσσα του Wittgenstein) «δεν συλλαμβάνεται με την περί γεγονότων (τη factual) γλώσσα, επειδή ακριβώς η αξία της βρίσκεται πέρα από τον κόσμο των γεγονότων». Η αξία μιας γλώσσας «καθαρμένης από κάθε ίχνος του Διαφωτισμού» κρίνεται και διαβαθμίζεται με κριτήρια διαφορετικά από την αποδεικτική της πειθώ, την επιστημονική της συνέπεια. Κρίνεται από την αποτελεσματικότητά της να ιδρύει σχέση, όχι να μεταφέρει πληροφορίες.
Ιστορία
Η Θεσσαλονίκη των τελευταίων ετών πριν από τον Β’ΠΠ προσπαθούσε να απορροφήσει τις αναταράξεις της περασμένης 15ετίας: την έλευση των προσφύγων σε μια κατεστραμμένη από πυρκαγιά πόλη, την οικονομική κρίση, τον διάχυτο αντισημιτισμό, τα συνεχή πραξικοπήματα κ.ο.κ. Η 5ετία της Δικτατορίας του Ι.Μεταξά έφερε την διάλυση της ΕΕΕ και των χαλυβδόκρανων, των προσκόπων και παρεμφερών οργανώσεων, μια οικονομική σταθερότητα και μια επιβαλλόμενη κοινωνική γαλήνη που βασίζονταν στην εκτόπιση-εξορία των αριστερών «ταραξιών» του μεσοπολέμου, παράλληλα με μυστική προετοιμασία της χώρας εν όψει ενός προβλεπόμενου πολέμου. Πώς ανατράπηκαν όλα με τη Γερμανική Κατοχή 1941-1944; Πώς αντέδρασε η κοινωνία και οι πολιτικές δυνάμεις της πόλης στον αφανισμό των Εβραίων κατοίκων της; Πού βρέθηκαν τόσες ύαινες να πέσουν πάνω στην εβραϊκή περιουσία; Ποιοι ήταν οι δοσίλογοι που συνεργάστηκαν με κάθε τρόπο με τον κατακτητή, πώς έδρασαν και τι απεκόμισαν; Πώς συμπεριφερθήκαν τα θεσμικά όργανα της πόλης σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο; Πώς αντιμετώπισε τον δοσιλογισμό η Δικαιοσύνη μετά την Απελευθέρωση; Τι απέγινε με τους «κατά την Κατοχήν πλουτίσαντας»; Ποιοι ήταν οι νέοι «εύποροι» στο τέλος της δεκαετίας 1941-1949; Έγινε μια αναδιανομή του πλούτου στην πόλη; Λειτούργησαν πάλι οι παλιές Ισραηλιτικές επιχειρήσεις; Ιδρύθηκαν νέες; Τις απαντήσεις επιδιώκει να δώσει το ιστορικό αυτό δοκίμιο, το οποίο βασίζεται στη Διδακτορική Διατριβή του συγγραφέα που εγκρίθηκε από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ τον Ιούλιο 2022.
Ψυχοπαθολογικαί εκδηλώσεις εξ αντιδράσεως, αλαλίαι και τρόμοι εκτοπισθέντων εις Μακρόνησον.
ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΡΕΥΝΑ-ΜΕΛΕΤΗ εξετάζονται οι συνθήκες στις οποίες εμφανίστηκε και εξελίχθηκε το φαινόμενο της «μακρονησιώτικης τρέλας», κατά την περίοδο που στο νησί «φιλοξενήθηκαν»
πολιτικοί εξόριστοι. Χωρίς δραματοποιήσεις ή στερεοτυπικές αντιλήψεις για τις ψυχικές παθήσεις και τους πάσχοντες εξόριστους, αναζητούνται τα χαρακτηριστικά των προσώπων. Ποιοί ήταν οι «τρελοί» της Μακρονήσου, οι προσωπικές τους ιστορίες, η «τρέλα» που τους βασάνισε και η «μετα- αναμορφωτική» τους ζωή. Διερευνώνται ακόμη οι πολιτικές, κοινωνικές, ψυχολογικές, κλινικές συνθήκες που όρισαν την αντιμετώπισή τους, όπως και οι αναπαραστάσεις της «μακρονησιώτικης τρέλας» στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Γίνεται μια απόπειρα να λυθεί η «σιωπή» και να τεθεί προς «συζήτηση» το θέμα. Μόνο μέσα από τη νοηματοδότηση της «μακρονησιώτικης τρέλας» και την κατανόησή της μπορεί εντέλει να επέλθει και
η κάθαρση. Διαδικασία που μάλλον συνέβη με όλες τις έως τώρα μελέτες που έγιναν για τη Μακρόνησο αλλά και τον Εμφύλιο γενικότερα.
Η διενεργηθείσα έρευνα στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στο σύνολο της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για τη Μακρόνησο, στο αρχειακό υλικό του Δημόσιου Ψυχιατρείου στο Δαφνί, στο οποίο εισήχθη μεγάλος αριθμός «τρελών» Μακρονησιωτών, και του Δρομοκαΐτειου. Συμπληρωματικά στοιχεία εντοπίστηκαν στον Τύπο, στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και στο μητρώο της Πανελλήνιας Ένωσης Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου.
Η έκδοση περιλαμβάνει επίσης: κατάλογο «τρελών» Μακρονησιωτών, σχετικό δημοσίευμα του ποιητή Γιώργου Μυλωνογιάννη, έως πρόσφατα άγνωστα στοιχεία για τον «ψυχίατρο της Μακρονήσου» Αντώνη Παλαιολόγο και αδημοσίευτο πρωτογενές φωτογραφικό υλικό.
Οι καταστροφές είναι, από τη φύση τους, δύσκολο να προβλεφθούν. Οι πανδημίες, όπως άλλωστε οι σεισμοί, οι πυρκαγιές, οι οικονομικές κρίσεις και οι πόλεμοι, δεν κατανέμονται με κανονικότητα – δεν υπάρχει κάποια κυκλικότητα στην ιστορία που να μας βοηθά να προβλέψουμε την επόμενη καταστροφή. Αλλά όταν χτυπάει θα έπρεπε να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι απ’ ό,τι οι Ρωμαίοι όταν εξερράγη ο Βεζούβιος ή οι Ιταλοί του Μεσαίωνα όταν τους χτύπησε ο Μαύρος Θάνατος. Στο κάτω κάτω, σήμερα έχουμε την επιστήμη με το μέρος μας. Ωστόσο, το 2020 οι αντιδράσεις πολλών αναπτυγμένων χωρών, ανάμεσά τους και οι Ηνωμένες Πολιτείες, σ’ έναν νέο ιό από την Κίνα δεν έδειξαν σωστή προετοιμασία. Γιατί; Γιατί είδαμε ότι λίγες μόνο ασιατικές χώρες είχαν πάρει τα σωστά μαθήματα από τα σύνδρομα SARS και MERS; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποιοι λαϊκιστές ηγέτες τα πήγαν πολύ άσχημα, όμως ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι εμπλέκονται και πιο βαθιές παθολογίες ή δυσλειτουργίες, ήδη εμφανείς από τις αντιδράσεις μας σε προηγούμενες καταστροφές.
Σε προηγούμενα έργα του ο Νάιαλ Φέργκιουσον έχει μελετήσει τις αδυναμίες του δυτικού κόσμου, από την «αυτοκρατορική ύβρη» μέχρι τη γραφειοκρατική αρτηριοσκλήρυνση και τον διαδικτυακό κατακερματισμό. Αντλώντας στοιχεία από πολλούς επιστημονικούς κλάδους, όπως τα οικονομικά, η κλειωδυναμική και η επιστήμη των δικτύων, προσφέρει εδώ όχι απλώς μια ιστορία αλλά μια γενική θεωρία των καταστροφών, δείχνοντας γιατί τα όλο και πιο γραφειοκρατικά και πολύπλοκα συστήματά μας γίνονται όλο και πιο δύσκολα στον χειρισμό τους.