Πόσοι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα είχε πυρηνικές επιδιώξεις κατά τον 20ό αιώνα; Και άραγε πόσο ρεαλιστικές ήταν αυτές; Πώς σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει η χώρα την ατομική ενέργεια; Ποια ήταν τα πρόσωπα που πρωτοστάτησαν σε αυτό το εγχείρημα; Ποιοι ξένοι ενδιαφέρθηκαν να γίνουν οι επίλεκτοι συνεργάτες της; Και εντέλει τι απέμεινε από εκείνη την εποχή;
Σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να δώσει για πρώτη φορά απαντήσεις η Ατομική Εποχή, φέρνοντας στο φως τα αρχεία που σχετίζονται με την ατομική ενέργεια στην Ελλάδα και τις προσπάθειες της χώρας για τη συμμετοχή της στον «αιώνα του ατόμου», σε μια περίοδο που ξεκινά από την Απελευθέρωση και ολοκληρώνεται με το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ. Μέσα από χιλιάδες ξένα και ελληνικά έγγραφα, αποκαλύπτεται όλο το παρασκήνιο της εποχής: από το CERN, τον «Δημόκριτο» και τις παρεμβάσεις των Ανακτόρων έως τα πρώτα βήματα της ΔΕΗ και της ΕΤΒΑ· από τον Ανένδοτο και τις μυστικές διαπραγματεύσεις των αποστατών με τους Άγγλους έως τα απόρρητα παζάρια των χουντικών με το Λονδίνο για ανταλλαγή ελληνικών καπνών με πυρηνικό αντιδραστήρα· και από την πετρελαϊκή κρίση και τη μεταπολίτευση έως τις έρευνες για ουράνιο, τα πυρηνικά σχέδια της ΔΕΗ, το ελληνικό αντιπυρηνικό κίνημα και τη μεγάλη ανατροπή της Αλλαγής. Κορυφαίοι πολιτικοί, επιχειρηματίες και επιστήμονες συναντούν τον ξένο παράγοντα, υπό το βάρος της –πάντοτε επίκαιρης– πρόκλησης της ενεργειακής απεξάρτησης και αυτάρκειας. Ώσπου το Τσερνόμπιλ τα αλλάζει όλα για πάντα.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η Μυρσίνη Ζορμπά μιλά για τη ζωή της, μετά την προαναγγελία του επικείμενου τέλους της. Ξετυλίγεται, έτσι, η αυτοεξιστόρηση της ζωής μιας γυναίκας που γεννήθηκε σε μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας του Εμφυλίου και έζησε δραστήρια, στην εφηβεία και τα νεανικά της χρόνια, τη Δικτατορία και τη Μεταπολίτευση· τα χρόνια της ωριμότητάς της περιλάμβαναν την εποχή της Αλλαγής και του Εκσυγχρονισμού, και η μετάβαση στη ζώνη του λυκόφωτος έγινε στη μακρά περίοδο της κρίσης. Το παρόν βιβλίο μπορεί να διαβαστεί και ως αυτοπροσωπογραφία μιας γενιάς που έζησε στην εποχή των συλλογικών προσδοκιών, η οποία μας φαίνεται πολύ μακρινή τώρα.
Παράλληλα με την εξιστόρηση του βίου της και με τη συνειδητοποίηση της υπό προθεσμία ζωής, η συγγραφέας άρχισε να κρατά, με εξαιρετική ψυχραιμία και διαύγεια, ημερολόγιο του τέλους της. Ακόμα και όταν έφθιναν οι δυνάμεις της, επέμενε να καταγράφει τις σκέψεις της, υπαγορεύοντάς τες στο μαγνητόφωνο που είχε δίπλα της· έως το ύστατο κείμενό της, όπου αντικρίζει κατάματα την ανυπαρξία.
Αν έχει μια σπάνια ιδιαιτερότητα αυτή η συγκεκριμένη αφήγηση ζωής, συμπεριλαμβανομένου του ημερολογίου, είναι ότι ξεκινάει από τη γέννηση και φτάνει ώς τον θάνατο. Ανατομία και συνολικός αναστοχασμός του κύκλου της ζωής.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Ένα καλοκαίρι στο χωριό που καταλήγει σε τραγωδία, μια βόλτα στο καινούργιο σουπερμάρκετ που τελειώνει σαν φάρσα, ένας έρωτας που δεν λέει να ξεχαστεί, ένας άλλος που ευτυχώς ξεχνιέται για πάντα, μια εξόρμηση για τα κάλαντα των Χριστουγέννων που μετατρέπεται σε μάθημα ταξικής αυτογνωσίας, η φωτογραφία μιας βάφτισης που αποκαλύπτει μια κρυμμένη ζωή. Η Χαρά Ρόμβη συλλέγει στοιχεία για την Ελλάδα της δεκαετίας του ’80 και του ’90, δίνοντας φωνή σε έξι λαϊκά πρόσωπα και κοιτάζοντας με τρυφερότητα ένα απωθημένο, συλλογικό παρελθόν.
* Οι παραγγελίες θα αρχίσουν να παραδίδονται 10 Νοέμβρη.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
«Γεννήθηκα μ’ εκκεντρική καρδιά».
Ένα ξεχωριστό βιβλίο από έναν μαχητικό καλλιτέχνη που διαπιστώνει ότι είναι στα καλύτερά του όταν μαθαίνει πώς να παραδίδεται.
Σε μια ανελέητη, ενδοσκοπική αλλά και διαφωτιστική αφήγηση με τη μορφή επεισοδίων ξετυλίγεται η ζωή του Bono, οργανωμένη –αν και όχι πολύ τακτικά– γύρω από 40 τραγούδια των U2.
O Bono μεγάλωσε στο Νόρθσαϊντ του Δουλβίνου με πατέρα καθολικό και μητέρα προτεστάντισσα σε μια περίοδο όπου η δογματική βία κορυφωνόταν στην Ιρλανδία. Η απώλεια της μητέρας του, όταν ο ίδιος ήταν δεκατεσσάρων, αποκρυστάλλωσε το αίσθημα της απουσίας που διαμόρφωσε την αναζήτησή του για οικογένεια.
Άρχισε τη ζωή του νιώθοντας μέτριος, αλλά εντέλει σε όλη του τη ζωή αντιμάχεται την αντίληψη ότι οποιοσδήποτε είναι μέτριος.
Η δημιουργικότητά του είναι χαοτική αλλά πάντα παρούσα… στο στούντιο, στη σκηνή, στη διαμαρτυρία, στους διαδρόμους του Κογκρέσου αλλά και στο γωνιακό μπαρ.
Διαβάζουμε για τα ξεσπάσματα θυμού του, που χρωματίζουν τα γραφόμενά του γύρω από την αγάπη και τη μη βία, και τον ακούμε να αναγνωρίζει ένα εγώ «πολύ ψηλότερο από την αυτοεκτίμησή μου».
Στη διάρκεια τεσσάρων δεκαετιών, οι U2 από έφηβοι επίδοξοι ροκ σταρ μεταμορφώθηκαν στο μεγαλύτερο συγκρότημα στον κόσμο, ενώ ο Bonο εξελίχθηκε από ακτιβιστής μερικής απασχόλησης σε μια πλήρους απασχόλησης δύναμη στον αγώνα για τη διαγραφή του χρέους των φτωχών χωρών και για την αντιμετώπιση από τις κυβερνήσεις, ειδικά των ΗΠΑ, της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης του AIDS. Είμαστε στο πλευρό του κατά τη γέννηση του PEPFAR, του Προεδρικού Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης για την Ανακούφιση από το AIDS, το οποίο εκείνη τη χρονική στιγμή ήταν η μεγαλύτερη παρέμβαση στην ιστορία της ιατρικής για την αντιμετώπιση μίας και μόνο ασθένειας. Περιγράφει τους εθελοντές της ΟΝΕ, της ΜΚΟ που συνίδρυσε ως «πραγματιστής ακτιβιστής», μαζί με την αδελφή της οργάνωση, τη (RED), ως «αντίδοτο» στον ακτιβισμό.
Οι φαν των U2 θα μάθουν γιατί ο Bono πιστεύει ότι δε διαλύθηκε το συγκρότημα παρά τις προσωπικές δυσκολίες των μελών και τις άγριες δημιουργικές διαφορές τους, καθώς και ποια είναι τα κλειδιά που ξεκλειδώνουν το νόημα των πιο δημοφιλών και επιδραστικών τραγουδιών τους.
Οι πόρτες της εσώτερης ζωής του Bono ανοίγουν. Η σπατάληση του ανθρώπινου δυναμικού είναι ένα μόνιμο θέμα, καθώς και η πίστη, την οποία περιγράφει σαν να ξεχωρίζεις το σήμα από τον θόρυβο, σαν μια «ήσυχη μικρή φωνή» την οποία ακούει δυνατότερα στον γάμο του, στη μουσική του και στον αγώνα του κατά της ακραίας φτώχειας.
Πάνω απ’ όλα, το Surrender είναι μια ιστορία αγάπης γραμμένη προς τη γυναίκα του, την Άλι, από την οποία ζήτησε να βγουν την εβδομάδα που το συγκρότημα έκανε την πρώτη του πρόβα. Η Άλισον Στιούαρτ προσφέρει καθοδήγηση σε κάθε σημαντική σκηνή αυτού του δράματος, συμπεριλαμβανομένης της τρίτης πράξης στην οποία πλέον εισέρχονται, με περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις για ποιο πράγμα αξίζει να παλέψεις και πότε να παραδοθείς.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου. Οι επιστολές του John Le Carre
Σε επιμέλεια του Tim Cornwell
ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΕ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗ ΠΟΛΥΤΕΛΗ ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ
Η ανέκδοτη μέχρι σήμερα αλληλογραφία του Τζον λε Καρέ, ενός από τους σπουδαιότερους μυθιστοριογράφους της εποχής μας, έχει συγκεντρωθεί σ’ αυτό το βιβλίο – πραγματικό θησαυρό, που αποκαλύπτει άγνωστες ως τώρα σε πολλούς πτυχές του συγγραφέα, όπως το χιούμορ, τη γενναιοφροσύνη και την πνευματώδη πλευρά του.
Η Ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου καλύπτει χρονικά επτά δεκαετίες και καταγράφει όχι μόνο τη ζωή του ίδιου του λε Καρέ, αλλά και τους ταραγμένους καιρούς που έζησε. Μέσα από τις επιστολές του, ταξιδεύουμε μαζί του στο παρελθόν, από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως τη σημερινή εποχή. Βρίσκουμε τον λε Καρέ να γράφει στον σερ Άλεκ Γκίνες για να τον πείσει να δεχτεί το ρόλο του Τζορτζ Σμάιλι και αργότερα να λογομαχεί για την ανηθικότητα του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας με τον επικεφαλής της γερμανικής υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας. Η συναρπαστική αυτή συλλογή επιστολών –προς αναγνώστες του, εκδότες, κινηματογραφικούς παραγωγούς και ηθοποιούς, πολιτικούς και δημόσια πρόσωπα– αποκαλύπτει τον παθιασμένο, ευφυή και πάντα ευφραδή άντρα που κρυβόταν πίσω από το διάσημο αυτό ψευδώνυμο.
«Η Ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου, μια συλλογή επιστολών που καλύπτουν μεγάλο μέρος της ζωής του [Τζον λε Καρέ], αποτελεί μια φρέσκια ματιά στο ταλέντο και την ευφυΐα του».
New York Times
Βιογραφία - Μαρτυρίες
«Γεννήθηκα πριν από αιώνες αιώνων, σε έναν Χώρο όπου δεν υπήρχε χώρος, και σε έναν Χρόνο όπου δεν υπήρχε χρόνος. Με ένα περίεργο ωστόσο τρόπο, αισθάνομαι ότι προϋπήρχα της γενέσεώς μου. Κι ενώ από τότε όλα έχουν αλλάξει, εγώ αισθάνομαι ότι τίποτε δεν αλλάζει. Η παρουσία μου μετρά το αιώνιο.
Δεν αξίζει άλλωστε να συζητά κανείς για πράγματα –την γένεσή μου και την γένεση του Κόσμου– που προκαλούσαν ανέκαθεν διαμάχες. Αυτό που ενισχύει την αυτοπεποίθησή μου είναι ότι η παρουσία μου έμοιαζε πάντοτε πρωταρχική: στους μύθους ή σε ό,τι ονομάζεται επιστήμη, στα έργα των θνητών αλλά και στις θρησκείες, το φως έπαιζε πάντοτε ρόλο ιδιαίτερο. Κατά καιρούς πολλοί διερωτήθηκαν για την φύση του, και άλλοι πάλι έμειναν απλώς στον θαυμασμό και την αποδοχή… Εγώ λοιπόν, που είμαι το παλαιότερο, το αρχέγονο φως, ήρθε η ώρα να μιλήσω λίγο για τον εαυτό μου».
Με αυτά τα λόγια αρχίζει την αυτοβιογραφία του το αρχέγονο φως, που η ανακάλυψή του το 1965 υπήρξε από τις σημαντικότερες στην ιστορία της κοσμολογίας. Πριν δώσει τον λόγο στο ίδιο το φως, ο γνωστός συγγραφέας της «Κόμης της Βερενίκης» και των «Κοσμογραφημάτων» παρουσιάζει τους θαυμαστούς τρόπους που μέσω του φωτός η επιστήμη οδηγήθηκε στις πιο σπουδαίες κατακτήσεις της: την θεωρία της σχετικότητας, την κβαντική συμπεριφορά του μικροκόσμου, τις σύγχρονες απόψεις για την γένεση και την εξέλιξη του Σύμπαντος. Δεν παραλείπει ακόμη να υπογραμμίσει την σημασία του φωτός για την ίδια την ζωή αλλά και την Τέχνη, ενώ αναφέρεται και στις φιλοσοφικές ή θρησκευτικές αντιλήψεις που συνοδεύουν το φως από τους αρχαίους χρόνους. Βιβλίο εύληπτο και πολυσήμαντο, η «Αυτοβιογραφία του φωτός» περιγράφει με απλά λόγια την συναρπαστική περιπέτεια της σύγχρονης επιστήμης, και απλώς ζητά από τον αναγνώστη να διαβαστεί «πρώτα με τον νου και, ύστερα ή παράλληλα, με την ψυχή».
Στο εξώφυλλο: Ρενέ Μαγκρίτ, Η αυτοκρατορία του φωτός, 1954.
Η αρχική αίσθηση που αφήνει αυτός ο έξοχος πίνακας είναι ρεαλιστική και οικεία. Σε δεύτερη όμως ματιά, συνειδητοποιεί κανείς τον παράλογο χαρακτήρα του: Ένα φωτισμένο νυκτερινό σπίτι και οι αντικατοπτρισμοί του συνυπάρχουν με το γαλάζιο του ουρανού και το φως της ημέρας! Ο ίδιος ο Μαγκρίτ έδωσε την ακόλουθη ερμηνεία:
«Το τοπίο μας κάνει να σκεφτούμε τη νύχτα, ο ουρανός την ημέρα. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η ταυτόχρονη παρουσία της ημέρας και της νύχτας έχει την δύναμη να εκπλήσσει και να γοητεύει. Αυτή τη δύναμη την ονομάζω ποίηση».
Η επιλογή του εξωφύλλου στηρίχθηκε λοιπόν στην σχέση που έχει ο πίνακας με το φως, αλλά και στην έλξη που ασκούσε πάντα στον συγγραφέα ο ζωγράφος του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μαγκρίτ ζωγράφισε τρεις παραλλαγές της «Αυτοκρατορίας του φωτός». Φαίνεται ότι πάλευε με το φως και προσπαθούσε να δαμάσει με τον χρωστήρα την αυτοκρατορία του…
«Αυτό το βιβλίο δεν είναι ούτε για μουσικούς ούτε για μη μουσικούς· είναι μάλλον ένα βιβλίο για όσους έχουν την περιέργεια να ανακαλύψουν τις αναλογίες ανάμεσα στη μουσική και τη ζωή, καθώς και εκείνη τη σοφία που μονάχα ένα σκεπτόμενο αυτί μπορεί να κατανοήσει. Αυτό δεν αποτελεί προνόμιο μόνο των εξαιρετικά ταλαντούχων μουσικών, που λαμβάνουν μουσική εκπαίδευση από πολύ νεαρή ηλικία, ούτε είναι ένας φιλντισένιος πύργος, μια πολυτέλεια μόνο για τους πλούσιους· είμαι απόλυτα πεισμένος ότι η ανάπτυξη της ευφυΐας του αυτιού είναι μια βασική αναγκαιότητα για όλους μας».
Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Η Αγαθίδειος Βιβλιοθήκη Προυσού, μέρος του κληροδοτήματος του ευεργέτη Αναστασίου Αγαθίδη (Προυσός 1816-Λονδίνο 1881), είναι το μοναδικό υλικό τεκμήριο της ζωής ενός σημαντικού Έλληνα και πρώτου δασκάλου της ελληνικής κοινότητας του Λονδίνου, με μαθητές όπως ο Χαρίλαος Τρικούπης. Δημιουργήθηκε κατά τις τέσσερις δεκαετίες παραμονής του στη Μεγάλη Βρετανία και με την Αγαθίδειο Σχολή Προυσού λειτούργησαν ως σημείο αναφοράς για την κοινότητα της ορεινής Αιτωλίας στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ού. Η παρούσα μελέτη καταγράφει την πολυκύμαντη ιστορία της από το βικτωριανό Λονδίνο έως σήμερα, όπως και τους τίτλους των βιβλίων που διασώζονται, στο πλαίσιο της προστασίας και ανάδειξής της. Επίσης εξετάζει τη σύγχρονη μουσειακή ιδιότητα και την πολιτισμική της αξία ως ιστορικής βιβλιοθήκης. Εμμέσως βιογραφεί τον κτήτορά της και σκιαγραφεί τα πρόσωπα που συνδέθηκαν με τη λειτουργία της, ενισχύοντας την τοπική αλλά και ευρύτερη κοινοτική μνήμη.
Η επίδραση του χρόνου σε όλο τον χώρο και τα αντικείμενα της Αγαθιδείου, το είδος των αντικειμένων (βιβλία με χειροποίητη βιβλιοδεσία) και η ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση μακροχρόνια, της προσδίδουν τη μαγική αύρα της πνευματικότητας και της απόστασης από την ύλη.
Βιογραφία - Μαρτυρίες
Μετά τον Henry James, ο Colm Tóibín επιλέγει να σκιαγραφήσει το πορτραίτο του γίγαντα της παγκόσμιας λογοτεχνίας Thomas Mann.
Με καθηλωτική εγγύτητα και συγκινητικό βάθος ο Tóibín, βιογραφεί τον Mann περισσότερο ως πατέρα, σύζυγο και πολίτη παρά ως λογοτέχνη. Η επιλογή αυτή φέρνει στο φως μια πληθώρα μυθιστορηματικών προσώπων τόσο από το στενό οικογενειακό περιβάλλον των Μann όσο και από τις λόχμες μιας συναρπαστικής εποχής. Εξορίες, αποδράσεις, σκάνδαλα, καταχρήσεις, αυτοχειρίες, δύο Παγκόσμιοι πόλεμοι, και μια Ευρώπη στις πιο δύσκολες μα και πιο δημιουργικές της ώρες. Παράλληλα όπως κάθε σπουδαίο έργο η λογοτεχνική αυτή καταβύθιση στη ζωή και τον ψυχισμό του «μάγου» της λογοτεχνίας αποτελεί και μια σπουδαία αναπαράσταση του ταραχώδους 20ου αιώνα. Η αριστοτεχνική ισορροπία ανάμεσα στο ιδιωτικό και το παγκόσμιο φανερώνει κάθε στιγμή την απαράμιλλη τέχνη του συγγραφέα.
Κοινωνιολογία
Είναι παράδοξο το πόσο λίγα είναι διατεθειµένοι να κάνουν οι άνθρωποι σήµερα για αυτά που λένε πως τα επιθυµούν πολύ. Δεν έχουν πάψει να δηλώνουν πως θα ήθελαν να γνωρίσουν την αγάπη. Αν τους ακούσει πιο προσεκτικά κανείς, θα καταλάβει τι εννοούν πραγµατικά: εννοούν να έρθει από κάπου ένα αίσθηµα που να τους περιβάλλει µε εύνοιες, µε περιποιήσεις, µε χάδια προς το εγώ που θα τα εισπράξει σαν να του οφείλονταν από παλιά. Περιµένουν να αγαπηθούν όπως περιµένουν να χρησιµοποιήσουν τις ιδιότητες ενός πράγµατος εξυπηρετικού που προστίθεται στην οικοσκευή τους. Εκεί οφείλεται και η σύγχυση ανάµεσα στο «µου αρέσει» και στο «αγαπώ».
Από το σηµείο αυτό αρχίζει ένας µαρασµός που διαβρώνει όλα τα αισθήµατα, τις σκέψεις, τις αποφάσεις. Οι δυνάµεις της αδράνειας θα ’θελαν να σκοτώσουν τον έρωτα και την αγάπη για να µη θυµίζουν στους ανθρώπους ότι η ζωή είναι έτοιµη να κυοφορήσει, αν το θελήσουν, και να αφήσει πίσω της και κάποια έργα. Ανίκανη να ποθήσει κάτι άλλο, η ανθρωπότητα φαίνεται να θέλει να αγκαλιάσει τον θάνατο. Μπορεί να φθάσει στην αυτοκτονία βίαια, µέσω καταστροφικότητας. Μπορεί όµως και να πορευτεί προς το ίδιο τέρµα ήσυχα, νωθρά, µέσω µικροαπολαύσεων. Τι θα ήταν δυνατόν να αποτρέψει ένα τόσο άδοξο τέλος;
Πόσο μπορεί ένας μεμονωμένος ηγέτης να αλλάξει τον ρου της ιστορίας;
Γραμμένο από έναν από τους κορυφαίους ιστορικούς της Ευρώπης του 20ού αιώνα και συγγραφέα της βιογραφίας του Χίτλερ, το βιβλίο αυτό δείχνει αριστοτεχνικά πώς ο ανθρώπινος χαρακτήρας, συνωμοτώντας με την ευκαιρία και την τύχη, δημιούργησε τις φοβερές δεσποτικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης εποχής. Ο 20ός αιώνας σημαδεύτηκε από την εμφάνιση ορισμένων ατόμων που έφτασαν να διευθύνουν μια τρομακτική γκάμα μηχανισμών ελέγχου, πειθούς και θανάτου. Ολόκληροι πόλεμοι ξέσπασαν και κοινωνίες αναμορφώθηκαν, συχνά με μια ανελέητη περιφρόνηση για τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δεδομένα. Στις κορυφές αυτών των κοινωνιών στάθηκαν ηγετικές προσωπικότητες που έδρασαν κατά βούληση, ανεξαρτήτως συνεπειών.
Το νέο βιβλίο του Ίαν Κέρσοου είναι μια συναρπαστική, διαυγής και τολμηρή απόπειρα κατανόησης αυτών των ηγετών, που πρωταγωνίστησαν δραματικά είτε στην παγκόσμια είτε σε μια πιο περιορισμένη εθνική σκηνή (από τον Λένιν και τον Στάλιν μέχρι τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι κι από τον Τίτο μέχρι τον Φράνκο). Τι είχαν αυτοί οι ηγέτες και οι καιροί στους οποίους έζησαν που τους επέτρεψε να ασκήσουν μια τέτοια αχαλίνωτη και φονική εξουσία; Και τι οδήγησε στο τέλος αυτής της εποχής; Αντιπαραβάλλοντας μια άλλη ομάδα προσωπογραφιών (από τον Τσόρτσιλ στον Ντε Γκωλ, από τον Αντενάουερ στον Γκορμπατσόφ κι από τη Θάτσερ στον Κολ), ο Κέρσοου δείχνει πώς άλλες χώρες πήραν διαφορετικούς δρόμους. Κι ολοκληρώνει έτσι το πανόραμα των ποικίλων και απροσδόκητων τρόπων με τους οποίους η προσωπικότητα εμπλέκεται στην υπόθεση της εξουσίας.